زینک یکی از عناصر حیاتی بدن انسان است که در بسیاری از فرآیندهای زیستی از جمله رشد و تکامل، تقویت سیستم ایمنی، بهبود زخم‌ها، سلامت پوست و مو و عملکرد صحیح آنزیم‌ها نقش مهمی ایفا می‌کند. برخی شرایط و بیماری‌ها باعث می‌شوند تا این ماده به اندازه کافی به بدن نرسد. متخصصان برای چنین شرایطی، مکمل‌های غذایی همچون شربت زینک سولفات را توصیه می‌کنند.
این شربت یک مکمل باکیفیت برای تامین زینک مورد نیاز بدن کودکان و نوزادان به‌شمار می‌آید. زینک سولفات حاوی ماده معدنی روی یا همان زینک است و به منظور پیشگیری یا درمان کمبود این ماده برای کودکان و بزرگسالان در شرایط خاص تجویز می‌شود.
در این مقاله از مجله سلامت درمانکده همراه ما باشید تا درباره فواید، عوارض و روش مصرف شربت زینک سولفات بیشتر صحبت کنیم.
فهرست محتوا
- شربت زینک سولفات چیست؟
- موارد مصرف شربت زینک سولفات
- روش مصرف شربت زینک سولفات ۱۰
- بهترین زمان مصرف شربت زینک سولفات برای کودکان و نوزادان
- موارد احتیاط و منع مصرف زینک سولفات
- عوارض شربت زینک سولفات کودکان و بزرگسالان
- فرق شربت زینک سولفات با زینک پلاس
- تداخل دارویی زینک سولفات
- راهنمای مراجعه به پزشک
- سوالات متداول
شربت زینک سولفات چیست؟
این شربت دارای زینک با ملح سولفات است و یک مکمل باکیفیت به‌شمار می‌آید که برای تامین زینک مورد نیاز بدن کودکان تجویز می‌شود و به رشد جسمی و ذهنی آن‌ها کمک می‌کند. کمبود زینک یا همان روی در بدن می‌تواند با عوارض مختلفی مانند کاهش اشتها، انواع عفونت‌ها، ریزش مو و مشکلات چشمی همراه شود. همچنین برخی بیماری‌ها باعث کمبود زینک در بدن می‌شوند. در چنین شرایطی، پزشک شربت زینک سولفات با طعم پرتقال یا توت فرنگی را برای کودکان و گاهی‌اوقات بزرگسالان تجویز می‌کند که به طور خاص برای جبران کمبود روی و درمان بیماری‌های مرتبط با آن تولید می‌شوند. در ادامه می‌توانید عکس شربت زینک سولفات خارجی را مشاهده کنید:
موارد مصرف شربت زینک سولفات
مهم‌ترین فواید شربت زینک سولفات با طعم توت فرنگی یا پرتقال شامل موارد زیر هستند:
۱- شربت زینک سولفات برای افزایش وزن
زینک نقش مهمی در تنظیم اشتها دارد. کمبود این ماده می‌تواند منجر به کاهش اشتها و بی‌میلی به غذا در کودکان شود. پزشک معمولا زمانی شربت زینک سولفات برای اشتهای کودک تجویز می‌کند که فرزند خردسال شما به دلیل بیماری یا مشکلات رشدی دچار بی‌اشتهایی شده باشد. این شربت به طور مستقیم برای افزایش وزن بزرگسالان و کودکان تجویز نمی‌شود، اما از آن جایی که فرد با اشتهای بهتر، حجم غذای بیشتری می‌خورد و میزان کالری دریافتی او افزایش می‌یابد، می‌توان گفت مکمل زینک سولفات در نهایت به افزایش وزن کمک می‌کند.
بیشتر بدانید: چرا باید مولتی ویتامین بخوریم؟
۲- شربت زینک سولفات و تقویت سیستم ایمنی
زینک یکی از مهم‌ترین عناصر برای عملکرد صحیح سیستم ایمنی است. این ماده معدنی به حفظ و تقویت سلول‌های ایمنی مانند ماکروفاژها و نوتروفیل‌ها کمک می‌کند که نقش مهمی در دفاع از بدن در برابر میکروب‌ها، ویروس‌ها و باکتری‌ها دارند.
همچنین زینک به تولید و فعالیت پروتئین‌های دفاعی مانند سیکوتین‌ها کمک می‌کند و وجود آن برای پاسخ ایمنی بدن به عفونت‌ها ضروری است. این ویژگی‌ها باعث می‌شوند تا مصرف شربت زینک سولفات در سرماخوردگی کودکان و بزرگسالان موثر باشد و خطر ابتلا به عفونت‌های تنفسی را کاهش دهد.
۳- شربت زینک سولفات و رشد کودک
زینک یک ماده حیاتی برای رشد و تکامل طبیعی کودکان به‌شمار می‌آید که وجود آن برای تقسیم سلولی، سنتز DNA و سنتز پروتئین ضروری است. کمبود زینک می‌تواند منجر به تاخیر در رشد فیزیکی ، ذهنی و بلوغ جنسی کودکان شود. از طرفی، زینک در ترشح هورمون‌های رشد و متابولیسم پروتئین‌ها نقش دارد و به افزایش قد کودکان و نوجوانان کمک می‌کند.
به همین دلیل، بسیار مهم است که کودکان مقدار مورد نیاز روی برای رشد بدن را از طریق رژیم غذایی یا مکمل‌هایی همچون شربت زینک سولفات دریافت کنند.
بیشتر بدانید: ویتامین C
۴- شربت زینک سولفات برای اسهال
این شربت برای درمان اسهال، به‌ویژه در کودکان و نوزادان، یکی از درمان‌های موثر و توصیه‌شده است. مکمل زینک سولفات می‌تواند با تقویت دیواره‌های روده، بهبود جذب آب و الکترولیت‌ها به کاهش مدت زمان اسهال و شدت آن کمک کند و اثربخشی بالایی در بهبود سریع‌تر کودک دارد. مقدار مجاز مصرف این شربت برای اسهال، ۱۰ تا ۲۰ میلی‌گرم در روز است.
بیشتر بدانید: قرص آهن
۵- شربت زینک سولفات و بهبود زخم‌ها
زینک به طور مستقیم در فرآیندهای ترمیم بافت و بهبود زخم‌ها نقش دارد. این عنصر، باعث سنتز کلاژن (پروتئین ضروری برای ساختار و ترمیم بافت‌ها) می‌شود و به پاسخ ایمنی بدن در مرحله التهابی ترمیم زخم کمک می‌کند. این موضوع برای ترمیم سریع‌تر زخم‌های کودکان که در حال رشد هستند، بسیار مهم است.
روش مصرف شربت زینک سولفات ۱۰
این شربت را می‌توانید در حال حاضر، به عنوان یک داروی عمومی و بدون نسخه از داروخانه بخرید. با این حال، بهتر است برای اطلاع از دوز و مقدار مصرف، شربت را با تجویز پزشک مصرف کنید. پزشک معمولا دوز شربت را بر اساس سن، وزن و شدت بیماری تجویز می‌کند.
نکات مهم برای مصرف این شربت، شامل موارد زیر هستند:
- قبل از مصرف، بطری شربت را به خوبی تکان دهید تا مواد فعال یکنواخت شوند.
- مقدار شربت را با پیمانه مخصوص درون جعبه دارو اندازه بگیرید و از قاشق معمولی استفاده نکنید.
- این شربت را می‌توانید یک ساعت قبل از غذا یا ۲ ساعت پس از آن مصرف کنید.
- پس از خوردن شربت از مصرف شیر، غلات و مواد غذایی حاوی سبوس بپرهیزید.
- پس از مصرف شربت، می‌توانید مقداری آب به کودک بدهید تا طعم دارو در دهان کمتر احساس شود.
- از مصرف بیش از حد این شربت خودداری کنید؛ زیرا مصرف آن بیشتر از دوز توصیه‌شده باعث بروز عوارض جانبی می‌شود.
- شربت را تا اتمام دوره درمان به طور کامل مصرف کنید.
- اگر کودک داروی دیگری همچون آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کند، پزشک را در جریان قرار دهید تا تداخل دارویی ایجاد نشود.
- در صورتی که مصرف یک نوبت از دارو را فراموش کردید، به محض یادآوری دوز فراموش‌شده را بخورید. با این حال، اگر نوبت بعدی دارو نزدیک است (کمتر از چهار ساعت)، می‌توانید دوز فراموش‌شده را نادیده بگیرید و مصرف شربت را طبق دستورالعمل پزشک ادامه دهید.
بیشتر بدانید: ویتامین ب۱
مقدار و دوز شربت زینک سولفات
در جدول زیر می‌توانید مقدار دوز توصیه‌شده این شربت را بر اساس سن مشاهده کنید:
| دوز شربت بر اساس سن | مقدار |
| ۰ تا ۶ ماه | ۲ میلی‌گرم |
| ۷ تا ۱۲ ماه | ۳ میلی‌گرم |
| ۱ تا ۳ سال | ۳ میلی‌گرم |
| ۴ تا ۸ سال | ۵ میلی‌گرم |
| ۹ تا ۱۳ سال | ۸ میلی‌گرم |
| ۱۴ تا ۱۸ سال | پسر: ۱۱ میلی‌گرم دختر: ۹ میلی‌گرم |
| ۱۹ سال به بالا | مرد: ۱۱ میلی‌گرم زن: ۹ میلی‌گرم |
بهترین زمان مصرف شربت زینک سولفات برای کودکان و نوزادان
اگر پزشک زمان خاصی را جهت مصرف دارو تجویز نکرده باشد، بهترین زمان خوردن شربت زینک سولفات برای کودکان بعد از وعده غذای اصلی است. این شیوه مصرف، احتمال بروز ناراحتی معده و احساس تهوع احتمالی را کاهش می‌دهد. همچنین اگر کنجکاوید بدانید بهترین زمان مصرف شربت زینک سولفات برای نوزادان چه وقتی است، باید بگوییم معمولا این شربت را می‌توان همراه با شیر مادر یا شیر خشک به نوزاد داد، مگر اینکه پزشک توصیه دیگری داشته باشد.
بیشتر بدانید: ویتامین b6
موارد احتیاط و منع مصرف زینک سولفات
این شربت در صورت وجود شرایط و بیماری‌های زیر باید با احتیاط مورد استفاده قرار بگیرد و ممکن است در مواردی منع مصرف داشته باشد:
- حساسیت به ترکیبات شربت
- دیابت
- مشکلات کلیوی و کبدی
- کم‌خونی ناشی از پیروات کیناز
- کمبود گلوکز-۶-فسفات دهیدروژناز (G۶PD)
- مقدار زیادی اسید اگزالیک در ادرار
- اختلال متابولیسم آهن
- کم‌خونی داسی شکل
- سنگ کلیه اگزالات کلسیم
شربت زینک سولفات در بارداری و شیردهی
این شربت علاوه بر کودکان و نوزادان، گاهی برای بزرگسالان هم تجویز می‌شود. مصرف زینک سولفات می‌تواند به بهبود سلامت مادر و جنین کمک کند، اما باید آن را در دوران بارداری تحت نظارت کامل پزشک متخصص بخورید. چرا که زیاده‌روی در مصرف آن می‌تواند باعث بروز حالت تهوع، استفراغ یا کاهش جذب آهن و مس شود. بنابراین بهتر است قبل از شروع مصرف شربت زینک سولفات در شیردهی یا بارداری، درباره مقدار و دوز مناسب آن با دکتر زنان خود مشورت کنید.
بیشتر بدانید: قرص ویتامین دی ۵۰۰۰۰ را چند روز یکبار بخوریم؟
عوارض شربت زینک سولفات کودکان و بزرگسالان
مهم‌ترین عوارض جانبی این دارو شامل موارد زیر هستند:
- احساس خستگی
- سردرد
- حالت تهوع
- درد شکمی
- استفراغ
- ناراحتی معده
- تنگی نفس
- کهیر
- واکنش آلرژیک مانند خارش، بثورات پوستی، التهاب، تورم در صورت، زبان، دهان و لب‌ها
- اسهال خونی و ناراحتی گوارشی، به‌ویژه در کودکان
فرق شربت زینک سولفات با زینک پلاس
زینک سولفات و زینک پلاس، هر ۲ از مکمل‌هایی هستند که به جبران کمبود عنصر روی در بدن کمک می‌کنند، اما تفاوت‌های قابل توجهی با همدیگر دارند. در جدول زیر این تفاوت‌ها را بررسی می‌کنیم:
| تفاوت‌ها | زینک‌سولفات | زینک پلاس |
| ترکیبات | حاوی زینک به شکل سولفات است. | حاوی زینک به شکل سیترات است. |
| موارد استفاده | در ترکیبات آن فقط زینک وجود دارد؛ از همین‌رو برای افرادی با کمبود زینک در بدن مناسب است. | در ترکیبات آن علاوه بر زینک، ویتامین‌های گروه B، ویتامین C، منگنز، ویتامین A، آهن، منیزیم و کلسیم وجود دارد که کارایی آن را افزایش می‌دهند. |
| اثرات جانبی | مشکلات گوارشی مانند تهوع و معده درد | عوارض گوارشی ناچیز |
| قیمت | قیمت مناسب‌تری دارد. | به دلیل داشتن ترکیبات متنوع، قیمت بالاتری دارد. |
تداخل دارویی زینک سولفات
هنگام مصرف این شربت از خوردن مواد غذایی حاوی کلسیم و فسفر مانند لبنیات، لوبیا، عدس، کره بادام‌زمینی و کاکائو خودداری کنید؛ زیرا این مواد جذب زینک در روده را کاهش می‌دهند. همچنین قبل از شروع مصرف بهترین شربت زینک سولفات برای نوزادان، کودکان و بزرگسالان، حتما لیست داروهایی که فرد می‌خورد را در اختیار پزشک قرار دهید تا تداخل دارویی ایجاد نشود.
داروهایی که ممکن است با این شربت تداخل ایجاد کنند یا باعث کاهش جذب آن شوند، عبارت‌اند از:
- آنتی‌بیوتیک‌های تتراسایکلین
- بیس فسفونات‌ها
- آنتی‌بیوتیک‌های کینولون
- داروهای حاوی پنی سیلامین و فسفر
- داروها و مکمل‌های گیاهی
بیشتر بدانید: قرص زینک
راهنمای مراجعه به پزشک
شربت زینک سولفات یکی از مکمل‌های پرکاربرد برای تامین نیاز بدن به عنصر روی است. این شربت به رشد و تکامل کودکان، تقویت سیستم ایمنی بدن، افزایش اشتها و بهبود سریع‌تر زخم‌ها کمک می‌کند. معمولا پزشک فرم شربت زینک‌سولفات را برای کودکانی که دچار کمبود زینک هستند یا دچار ضعف رشد، اسهال شدید و بی‌اشتهایی کامل شده‌اند، مناسب می‌داند. با وجود مزایای فراوان این شربت برای کودکان و بزرگسالان، باید آن را تحت نظر پزشک و مطابق با دوز توصیه‌شده مصرف کنید. چرا که مصرف بیش از حد زینک ممکن است عوارضی مانند ناراحتی معده یا تداخل با جذب مواد معدنی ایجاد کند.
ما در این مقاله از مجله درمانکده به طور مفصل بررسی کردیم که شربت زینک سولفات ۱۰ برای چیست و چگونه باید آن را مصرف کرد. اگر درباره ایمنی و اثربخشی آن متناسب با شرایط خاص خود یا کودک‌تان سوالات بیشتری دارید، می‌توانید از طریق وب‌سایت درمانکده ویزیت آنلاین پزشک عمومی بگیرید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر عمومی به دکتر مد نظر خود مراجعه کنید.
سوالات متداول
این شربت به تامین زینک مورد نیاز بدن کمک می‌کند و برای تقویت سیستم ایمنی، بهبود زخم‌ها، رشد طبیعی کودکان، درمان اسهال و افزایش اشتها تجویز می‌شود.
این شربت را می‌توان در تمام سنین برای نوزادان و کودکان استفاده کرد، اما دوز مصرفی آن برای هر سن باید حتما توسط پزشک مشخص شود.
معمولا توصیه می‌شود شربت‌ها را یک تا سه ماه پس از باز کردن درب‌شان مصرف کنید. همچنین بهتر است شربت را در جای خشک و خنک نگهداری کنید و اگر برچسب محصول، توصیه به نگهداری در یخچال دارد، حتما آن را در یخچال قرار دهید.
انتخاب بین این ۲ محصول به نیاز بدن، توصیه پزشک و هدف شما از مصرف بستگی دارد. به طور کلی، می‌توان گفت زینک سولفات، نوعی مکمل ساده و موثر برای درمان کمبود زینک است و زینک پلاس نوعی مکمل چند منظوره محسوب می‌شود که علاوه بر زینک، می‌تواند ویتامین‌ها و مواد معدنی دیگر را تامین کند.
اگر در مصرف این شربت زیاده‌روی کنید، ممکن است با ایجاد تداخل در جذب مواد معدنی مانند آهن و مس که برای عملکرد صحیح روده مفید هستند، باعث بروز یبوست شود.
