کشیدن دندان عقل درد دارد؟ عوارض و مراقبت‌های بعد از جراحی

دندان عقل که به آن دندان آسیاب سوم هم می‌گویند، معمولا در سنین ۱۷ تا ۲۵ سالگی رشد می‌کند. دانشمندان بر این باورند که دندان عقل یک ساختار وستیجیال است؛ یعنی وجود آن در حال حاضر برای انسان ضروری نیست. اجداد ما به این دندان‌ برای خرد کردن و جویدن برگ‌ها، ریشه‌ها و گوشت خام نیاز داشتند. اما ما امروزه بیشتر غذای پخته می‌خوریم و از چنگال و چاقو برای بریدن غذا استفاده می‌کنیم. در نتیجه، دیگر واقعا به دندان عقل نیاز نداریم و از این‌رو کشیدن دندان عقل یکی از رایج‌ترین جراحی‌های دهان است.دندانپزشکان ممکن است حذف دندان عقل را برای حفظ سلامت دهان و دندان و محافظت از سایر دندان‌ها در برابر مشکلات احتمالی آینده توصیه کنند. تا انتهای این مقاله از مجله سلامت درمانکده با ما همراه باشید تا درباره کشیدن این دندان و عوارض احتمالی این کار اطلاعات بیشتری کسب کنید.

انواع روش‌های جراحی دندان عقل

جراحی این دندان به ۲ صورت انجام می‌شود:

۱. جراحی دندان نهفته

دندان عقل نهفته دندانی است که به طور کامل درون لثه قرار دارد و از آن خارج نمی‌شود. زمانی که دندان عقل از نوع نهفته باشد، دندانپزشک لثه را برش می‌دهد و دندان را از آن خارج می‌کند. دندان عقل نهفته بدترین نوع دندان عقل است،. زیرا دیده نمی‌شود و به این ترتیب مشکلات مختلفی را برای فرد ایجاد می‌کند. این دندان باید حتما قبل از ۳۰ سالگی جراحی شود.

بیشتر بدانید: علت دندان درد

۲. عمل دندان نیمه‌نهفته

زمانی که بخش کمی از دندان عقل از لثه بیرون بزند، به آن دندان نیمه‌نهفته می‌گویند. این نوع دندان با روش‌های معمول کشیده نمی‌شود و تنها با جراحی درمان می‌شود. دندان نیمه‌نهفته باید در اسرع وقت جراحی شود؛‌ در غیر این‌صورت ممکن است به التهاب و حتی عفونت لثه منجر شود.

بیشتر بدانید: کیست دندان

دلایل کشیدن دندان عقل

در موارد زیر عمل جراحی دندان عقل و خارج کردن آن از دهان توصیه می‌شود:

• دندان به شکل نهفته است.
• دندان نیمه‌نهفته‌ای بوده و دچار پوسیدگی شده است.
• دندان به صورت کج رشد کرده است.
• دندان‌تان درد می‌کند.
• مواد غذایی در اطراف دندان شما گیر می‌کنند.
• به بیماری لثه به‌ویژه در اطراف دندان‌های آسیاب مبتلا هستید.
• در اطراف دندان عقل کیست (کیسه پر از آب) وجود دارد.
• دندان عقل به دندان‌های مجاور یا استخوان اطراف آسیب وارد کرده است.

در بسیاری از موارد، دندانپزشکان کشیدن دندان عقل را به عنوان یک اقدام پیشگیرانه توصیه می‌کنند. بنابراین ممکن است حتی اگر هیچ علامتی نداشته باشید، دندانپزشک خارج کردن دندان عقل را به شما پیشنهاد دهد. این کار می‌تواند احتمال ابتلا به مشکلات مختلف از جمله عفونت دندان و پوسیدگی دندان را کاهش دهد.

برای راهنمایی بیشتر می توانید با دکتر دندانپزشک آنلاین مشورت کنید یا به صورت حضوری نزد دکتر دندانپزشک بروید.

بیشتر بدانید:  کامپوزیت دندان چیست؟

نحوه آماده شدن برای جراحی دندان عقل

کشیدن دندان عقل توسط دندانپزشک یا جراح دهان، فک و صورت انجام می‌شود. معمولا برای کشیدن دندان عقل نهفته باید به جراح مراجعه کنید. جراح سلامت دندان عقل شما را بررسی کرده و با استفاده از اشعه ایکس محل دقیق آن را مشخص می‌کند. قبل از جراحی، فهرست تمام داروها و مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید را در اختیار پزشک قرار دهید.

با توجه به نیازها و ترجیحات شما، جراح ممکن است بی‌حسی موضعی، اکسید نیتروژن (گاز خنده)، آرام‌بخش داخل وریدی یا بیهوشی عمومی را توصیه کند.

اگر آرام‌بخش داخل وریدی یا بیهوشی عمومی را انتخاب کنید، جراح دستورالعمل‌ دقیق در مورد نحوه آماده شدن برای انجام آن را به شما می‌گوید. این دستورالعمل ممکن است شامل ناشتا بودن قبل از جراحی و قطع مصرف بعضی از داروها از چند روز قبل باشد (بدون مشورت با پزشک، مصرف هیچ دارویی را قطع نکنید).

هرگونه بیماری زمینه‌ای اعم از بیماری قلبی،‌ فشار خون بالا، دیابت، سکته مغزی یا سابقه پیوند عضو را با دندانپزشک خود در میان بگذارید. همچنین حداقل از سه روز قبل از جراحی از کشیدن هر گونه دخانیات خودداری کنید.

جراحی دندان عقل چگونه است؟

دندانپزشک برای خارج کردن دندان از دهان مراحل زیر را طی می‌کند:

• بر اساس انتخاب شما، لثه‌ را بی‌حسی یا شما را بیهوش می‌کند.
• در صورت لزوم، برش‌هایی در لثه ایجاد می‌کند ‌تا دندانی که در لثه یا استخوان فک گیر افتاده است نمایان شود.
• دندان عقل را با احتیاط از لثه بیرون می‌آورد. ممکن است لازم باشد دندان را به چند بخش تقسیم کند تا راحت‌تر بتواند آن را بردارد.
• محل جراحی را تمیز می‌کند تا مطمئن شود که عفونتی وجود ندارد.
• در صورت لزوم، لثه را بخیه می‌زند.
• یک تکه گاز استریل روی لثه قرار می‌دهد تا خونریزی کم شود.

بیشتر بدانید: امپول دگزا برای دندان

مراقبت بعد از کشیدن دندان عقل

پس از جراحی حدود ۳۰ دقیقه گاز استریل را روی لثه خود نگه دارید و در صورت لزوم، آن را با گاز تمیز عوض کنید. جراح به شما می‌گوید که چه زمانی می‌توانید استفاده از گاز را متوقف کنید. سایر نکاتی که باید رعایت کنید عبارت‌اند از:

• تا جایی که می‌توانید استراحت کنید. شما باید حداقل سه تا پنج روز در خانه بمانید تا بهبود پیدا کنید. این موضوع به خصوص زمانی اهمیت دارد که شغل شما مستلزم فعالیت بدنی شدید است.
• برای کمک به کاهش تورم از کیسه یخ استفاده کنید. کیسه یخ را در یک حوله تمیز بپیچید و روی صورت خود قرار دهید. بگذارید ۲۰ دقیقه بماند و سپس ۲۰ دقیقه آن را بردارید. این کار را چند بار در روز تکرار کنید.
• جراح برای تسکین درد و کاهش خطر عفونت برای شما دارو تجویز می‌کند. تمام داروها را طبق دستور مصرف کنید و استفاده از آن‌ها را تا زمانی که پزشک گفته است ادامه دهید.

بیشتر بدانید: جرم گیری دندان

۱. فعالیت‌های روزمره و ممنوعیت‌ها

لخته‌های خونی که در پشت دهان ایجاد می‌شوند را از بین نبرید یا بخیه‌ها را تحریک نکنید. چرا که لخته خون با محافظت کردن از زخم به بهبود آن کمک می‌کند. علاوه بر این، در ۲۴ ساعت اول از انجام کارهای زیر خودداری کنید:

• مصرف الکل، کافئین و نوشیدنی‌های گرم
• جویدن غذا
• استفاده کردن از نی
• سیگار کشیدن
• شستشوی دهان یا تف کردن

پس از سپری شدن ۲۴ ساعت اول، می‌توانید فعالیت‌های روزانه را از سر بگیرید؛ اما از انجام هر کاری که ممکن است بخیه یا لخته خون روی زخم را جدا کند خودداری کنید، از جمله:

• بلند کردن اجسام سنگین یا ورزش شدید
• سیگار کشیدن
• تف کردن
• نوشیدن مایعات با استفاده از نی
• جویدن غذاهای سفت

پس از کاهش درد دندان عقل و تورم می‌توانید به تدریج ورزش را دوباره شروع کنید. اگر ورزش‌های تماسی یا شدید انجام می‌دهید، با جراح صحبت کنید تا بهترین زمان شروع این نوع فعالیت‌ها را تعیین کند.

بیشتر بدانید: بعد از کشیدن دندان عقل چه بخوریم؟

۲. بهداشت دهان

مراقبت صحیح از دهان به جلوگیری از عفونت و عوارض دیگر کمک می‌کند. جراح بهترین دستورالعمل در مورد نحوه تمیز کردن دهان را در اختیار شما قرار می‌دهد. این ممکن است تنها باری باشد که جراح به شما می‌گوید یک روز کامل مسواک نزنید، نخ دندان نکشید یا دهان‌تان را آبکشی نکنید! پس از ۲۴ ساعت، دستورالعمل‌های بهداشتی شامل موارد زیر است:

• دهان خود را با آب نمک یا یک دهان‌شویه ضد عفونی‌کننده بشویید. این کار را به آرامی انجام دهید و مایع را تف نکنید.
• بقیه دندان‌هایتان را به آرامی مسواک بزنید و نخ دندان بکشید.
• گاز استریل را روی محل زخم قرار دهید تا خون اضافی جذب شود.

زمان بهبودی جراحی دندان عقل

زمان بهبودی بعد از جراحی دندان در افراد با شرایط بالینی مختلف با هم متفاوت است. به عنوان مثال، اگر پیش از شروع علائم آزاردهنده برای جراحی اقدام کرده باشید، زمان بهبودی شما کوتاه‌تر خواهد بود. همچنین نوع دندان عقل و روش جراحی روی زمان بهبودی تاثیر می‌گذارد. با این حال، به طور کلی اکثر افراد بعد از گذشت ۲ هفته بهبود می‌یابند.

فواید کشیدن دندان عقل

خارج کردن دندان عقل از دهان می‌تواند خطر ابتلا به مشکلات زیر را کاهش دهد:

• بیماری لثه
• پوسیدگی دندان
• آسیب‌دیدگی دندان‌های مجاور
• از دست دادن استخوان
• آسیب‌دیدگی فک

بیشتر بدانید: ارتودنسی چیست؟

عوارض کشیدن دندان عقل پایین و بالا

یکی از عوارض کشیدن دندان عقل حفره خشک است که ممکن است سه تا پنج روز پس از جراحی رخ دهد. بعد از جراحی، به طور طبیعی روی لثه یک لخته ایجاد می‌شود تا خونریزی را متوقف کند. اگر این لخته از جای خود کنده شود، حفره خشک ایجاد می‌شود که به معنی نمایان شدن استخوان یا اعصاب است. از سایر عوارض جراحی دندان عقل می‌توان به آسیب‌دیدگی اعصاب آلوئولار تحتانی یا زبانی اشاره کرد که به ندرت اتفاق می‌افتد.

در صورتی که علائم زیر را بعد از جراحی تجربه کردید، به دنبال درمان بروید:

• مشکل در بلع یا تنفس
• تب
• بی‌تاثیر بودن داروهای ضد درد
• تورم، سوزن سوزن شدن یا بی‌حسی که با گذشت زمان بدتر می‌شود
• خارج شدن خون یا چرک از بینی
• خونریزی در محل جراحی که با نگه داشتن گاز استریل روی آن و اعمال فشار متوقف نمی‌شود

بیشتر بدانید: عوارض نکشیدن دندان عقل

کلام پایانی

بسیاری از دندانپزشکان کشیدن دندان عقل را در اواخر نوجوانی یا اوایل دهه ۲۰ زندگی توصیه می‌کنند تا از مشکلاتی مثل پوسیدگی دندان یا بیماری لثه پیشگیری شود. اگر نمی‌دانید که به کشیدن این دندان نیاز دارید یا خیر، با دندانپزشک یا جراح دهان، فک و صورت صحبت کنید. شما می‌توانید از طریق سایت درمانکده اقدام کنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله دندانپزشک آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دندانپزشک از متخصص مورد نظر خود نوبت بگیرید.

سوالات متداول

منابع: healthline, my.clevelandclinic