واریس پا یک بیماری مرتبط با عروق سیاهرگی است که در زنان شیوع بالاتری دارد و با افزایش سن، احتمال ابتلا به آن افزایش می‌یابد. این بیماری زمانی بروز پیدا می‌کند که رگهای سطحی پا به دلایل مختلف دچار تورم یا پیچ‌خوردگی شوند و شکل برآمده پیدا کنند. واریس پا نه تنها از نظر شکل ظاهری آزاردهنده است، بلکه می‌تواند موجب خستگی، درد و عوارض جدی‌تر مانند زخم‌های پوستی یا لخته خون شود.
اگر شما هم در نواحی مختلف پای خود رگهای برجسته و کمی تیره مشاهده می‌کنید، در این مقاله از مجله درمانکده همراه ما باشید تا به بررسی علل، علائم، عوارض و روش‌های درمان واریس پا بپردازیم.
فهرست محتوا:
- واریس پا چیست؟
- علائم واریس پا
- علائم واریس پا در زنان و مردان چیست؟
- نشانه‌های واریس پا در بارداری چگونه است؟
- علت واریس پا از چیست؟
- علت واریس پا در کودکان
- واریس پا چگونه درمان میشود؟
- درمان واریس پا با طب سنتی چگونه است؟
- واریس پا و درمان خانگی
- برای درمان واریس پا چه بخوریم؟
- برای واریس پا چه دکتری باید رفت؟
- عوارض و خطرات واریس پا
- بیماری واریس پا در یک نگاه
- سوالات متداول
واریس پا چیست؟
این عارضه، وضعیتی است که در آن رگهای سطحی پا متورم و پیچ‌خورده می‌شوند. رگهای واریسی پا به صورت برجسته با رنگ آبی یا بنفش در زیر پوست قابل رویت هستند و گاهی‌اوقات ممکن است به شکل مویرگ نازک قرمز، تحت عنوان رگهای عنکبوتی مشاهده شوند.
زمانی که دیواره داخلی رگ‌ها ضعیف یا آسیب‌دیده باشند و خون نتواند به خوبی به سمت قلب بازگردد، به مرور زمان خون در رگ‌ها تجمع پیدا می‌کند و باعث ایجاد فشار و تورم در آن‌ها میشود. در واقع، می‌توان گفت اگر فشار خون در رگهای سطحی پوست زیاد باشد، لخته خون ایجاد میشود و بیماری واریس در ران‌ها یا ساق پاها بروز پیدا می‌کند.
علائم واریس پا
شایع‌ترین علائم این عارضه عبارت‌اند از:
- رگهای بنفش یا آبی روی سطح پوست
- مشاهده رگهای برجسته و پیچ‌خورده روی پا
- احساس درد، فشار و سنگینی
- کبودی و ورم در قسمت ساق پا
- گرفتگی عضلات ران و ساق پا مخصوصا در شب
- احساس خارش در پا
- تورم خفیف پا
بیشتر بدانید:عارضۀ رگهای عنکبوتی چیست؟
اگر جریان خون در رگهای سطحی پا دچار مشکل جدی شود، علائم زیر بروز پیدا می‌کنند:
- ورم شدید پا
- احساس درد در پا پس از ایستادن یا نشستن طولانی
- تغییر رنگ پوست ساق یا مچ پا
- خشکی، قرمزی یا پوسته پوسته شدن پوست پا
- زخم شدن و سفتی پوست پا
علائم واریس پا در زنان و مردان چیست؟
اگر سیاهرگ‌های سطحی پاها در اثر نشستن یا ایستادن طولانی‌مدت تحت فشار زیادی قرار بگیرند، دچار واریس می‌شوند. این عارضه که در زنان شایع‌تر است، معمولا علاوه بر نشانه‌های ظاهری با علائمی همچون کبودی، تغییر رنگ پوست و احساس درد مزمن در پا بروز پیدا می‌کند.
نشانه‌های واریس پا در مردان را می‌توان مشابه زنان دانست. در واقع، آقایانی که فعالیت سنگین انجام می‌دهند، مدت طولانی می‌نشینند یا سر پا می‌مانند، در معرض ابتلا به هر یک از علائم این بیماری قرار دارند.
نشانه‌های واریس پا در بارداری چگونه است؟
این عارضه یک مشکل نسبتا شایع در دوران بارداری است که به دلیل تغییرات هورمونی و افزایش فشار خون در رگهای پای مادر باردار رخ می‌دهد. از طرفی، تغذیه جنین باعث میشود تا جریان خون در دوران بارداری افزایش یابد. در چنین وضعیتی اگر فشار اضافی به پاهای زن باردار وارد شود، احتمال بروز واریس بیشتر خواهد شد.
علت واریس پا از چیست؟
رگهای سالم، خون را به آرامی به سمت قلب حرکت می‌دهند و دریچه‌های داخل آن که با جریان خون باز و بسته می‌شوند، از برگشت خون جلوگیری می‌کنند. زمانی که این دریچه‌ها به دلیل ضعف یا آسیب باعث بازگشت و تجمع خون شوند، تورم رگ‌ها و در نهایت واریس پا رخ می‌دهد.
بیشتر بدانید:علائم روماتیسم قلبی چیست؟
احتمال بروز این عارضه با افزایش سن بیشتر میشود؛ زیرا بالا رفتن سن می‌تواند حالت کشسانی، ارتجاعی و قدرت رگ‌ها را از بین ببرد. با این حال، برخی افراد در سن جوانی دچار این عارضه می‌شوند.
به طور کلی می‌توان علت واریس پا و عوامل موثر در بروز آن را شامل موارد زیر دانست:
- افزایش سن
- ضعف ژنتیکی دریچه‌های داخل رگ‌ها
- جنسیت
- کم‌تحرکی
- ایستادن یا نشستن طولانی‌مدت
- تغییرات هورمونی مانند بارداری و یائسگی
- افزایش وزن
- وجود لخته خون از قبل
- وریدهای ملتهب یا تومور لگنی
- عروق خونی غیر طبیعی
علت واریس پا در کودکان
این عارضه در کودکان نادر است، اما می‌تواند به دلایل ژنتیکی، مادرزادی یا شرایط خاص پزشکی رخ دهد. برخی متخصصان معتقدند، امروزه تغییر در تغذیه و روش رشد کودکان احتمال ابتلا به واریس پا را در سنین پایین افزایش داده است. مصرف مداوم غذاهای فرآوری‌شده و حجم بالای شیرینی‌جات می‌تواند به مرور زمان باعث بروز چاقی و فشار آمدن بر رگ‌ها شود که نتیجه آن افزایش احتمال ابتلا به واریس پا در کودکان است.
بیشتر بدانید:علائم، علل و درمان واریس
واریس پا چگونه درمان میشود؟
در حال حاضر، برای درمان واریس پا، راه‌کارهای متعددی وجود دارد که پزشک بر اساس نوع آسیب واردشده به رگ‌ها، بهترین روش را توصیه می‌کند. گزینه‌های درمانی شامل موارد زیر هستند:
۱- اسکلروتراپی
در این روش، پزشک برای از بین بردن رگهای کوچک تا متوسط واریس، محلولی را تزریق می‌کند و باعث بسته شدن آن‌ها میشود. با وجود اینکه ممکن است برخی از رگهای واریسی برای بهبودی کامل به چندین تزریق نیاز داشته باشند، می‌توان روش اسکلروتراپی را یکی از راه‌کارهای موثر برای بهبود این عارضه دانست.
۲- لیزر درمانی
برای درمان واریس پا با لیزر از فیبر لیزری استفاده می‌کنند. در این روش غیر تهاجمی، عروق درگیر به کمک لیزر مسدود می‌شوند و از بین می‌روند.
۳- پوشیدن جوراب واریس
یکی از رایج‌ترین روش‌های درمانی این عارضه، پوشیدن جوراب‌های فشرده است که موجب بهبود در گردش خون میشود. این جوراب‌ها به عروق پیچ‌خورده فشار زیادی وارد می‌کنند و باعث می‌شوند جریان خون به درستی به سمت قلب هدایت شود.
۴- جراحی
اگر شدت واریس پا و تورم عروق خونی زیاد باشد، پزشک از روش‌های مختلف جراحی استفاده می‌کند که عبارت‌اند از:
- برداشتن رگ: در این روش، قبل از اینکه رگ عمیق درگیر شود، رگهای سطحی را می‌بندد و از طریق برش‌های کوچک برمی‌دارند.
- فلبکتومی: رگهای واریسی کوچک به کمک ایجاد چند سوراخ ریز روی پوست برداشته می‌شوند.
- جراحی آندوسکوپی رگ: زمانی که سایر روش‌های درمانی موفقیت‌آمیز نباشند و زخم‌های واریسی ایجاد شود از این روش جراحی استفاده می‌کنند.
۵- رادیوفرکوئنسی
در این روش، یک پروب به کمک سونوگرافی وارد یکی از رگهای بلند واریسی میشود و انرژی ناشی از رادیوفرکوئنسی (RF) می‌تواند با گرم کردن رگ باعث بسته شدن آن شود.
۶- کرم‌ها و پمادها
افرادی که در سطح پاها، عروق عنکبوتی دارند می‌توانند از کرم واریس (ورنوکس) برای بازگرداندن زیبایی پوست خود استفاده کنند. این کرم موضعی در کنار سایر ویتامین‌ها، گیاهان دارویی و رعایت رژیم غذایی سالم به برطرف شدن عروق سیاهرگی خفیف واریس کمک می‌کند.
۷- حجامت
بهبود واریس پا با حجامت یکی از روش‌های سنتی درمان این عارضه است. حجامت می‌تواند با بازگرداندن اکسیژن و جریان خون تازه به کاهش درد و ناراحتی ناشی از این بیماری کمک کند.
۸- ورزش
برای درمان واریس پا با ورزش، بهتر است به سراغ ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی، شنا و دوچرخه‌سواری ملایم بروید. این ورزش‌های سبک می‌توانند به بهبود گردش خون در رگهای واریسی پا کمک کنند.
بیشتر بدانید:سندروم پای بی‌قرار چیست؟
درمان واریس پا با طب سنتی چگونه است؟
در طب سنتی، درمان واریس پا با سرکه سیب بسیار متداول است. اطباء طب سنتی بر این باورند که سرکه سیب جریان خون را بهبود میبخشد. برای این منظور کافیست روزی ۲ بار سرکه سیب غلیظ را در اطراف پوست ناحیه آسیب‌دیده بریزید و ماساژ دهید.
همچنین، می‌توانید از فندق به عنوان یک گیاه موثر برای تقویت رگهای واریسی استفاده کنید. فندق حاوی مقدار زیادی اسید گالیک است که به کاهش درد و ناراحتی ناشی از این عارضه کمک می‌کند.
واریس پا و درمان خانگی
درمان خانگی واریس پا بعد از عمل جراحی یا موقع بروز علائم دردناک ناشی از این عارضه بسیار کاربردی است. بهترین راه‌کارهای درمان خانگی عبارت‌اند از:
- اجتناب از نشستن یا ایستادن طولانی‌مدت
- داشتن تحرک کافی
- نگه داشتن پاها برای لحظاتی در طول روز بالاتر از سطح قلب جهت بهبود گردش خون
- نپوشیدن مداوم لباس‌های تنگ برای گردش خون بهتر
- ماساژ ملایم ناحیه آسیب‌دیده با روغن‌های گیاهی یا مرطوب‌کننده‌ها
برای درمان واریس پا چه بخوریم؟
اگر شما هم با این سوال مواجه شده‌اید که برای واریس پا چی خوبه، می‌توان گفت رعایت رژیم غذایی سالم به بهبود گردش خون و سلامت کلی بدن کمک می‌کند. در جدول زیر با مواد غذایی مفید و مضر برای رگهای بدن به خصوص رگهای واریسی پا آشنا می‌شوید:
| مواد غذایی مفید | مواد غذایی مضر |
| انواع توت‌ها | قند و افزودنی‌های مصنوعی |
| مرکبات مانند پرتقال و لیمو | کربوهیدرات تصفیه‌شده |
| سبزیجات تازه | غذاهای شور |
| غلات کامل و نوشیدن آب فراوان | مواد غذایی کنسروی |
برای واریس پا چه دکتری باید رفت؟
پزشکان مختلفی می‌توانند این بیماری را تشخیص دهند. با این حال بسیار مهم است که برای درمان و پیشگیری از عوارض جدی حتما به دکتر متخصص مراجعه کنید. از همین‌رو می‌توان گفت، بهترین پزشک برای تشخیص و درمان موثر رگهای واریسی پا، دکتر قلب و عروق است.
بیشتر بدانید:علت درد ساق پا چیست؟
عوارض و خطرات واریس پا
سطح خفیف این بیماری در اغلب افراد خطرات جدی ایجاد نمی‌کند و فقط ظاهر ناخوشایندی دارد، اما سطح شدید آن را نباید دست کم گرفت. به طور کلی می‌توان گفت اگر واریس پا درمان نشود، باعث به وجود آمدن خطراتی همچون موارد زیر خواهد شد:
- ایجاد لخته خون در نواحی درگیر واریس (ترومبوز ورید سطحی)
- ملتهب شدن رگ‌ها و خارش آن‌ها
- آمبولی ریوی
- تورم پاها
- ترومبوز ورید عمقی
بیماری واریس پا در یک نگاه
این بیماری یک عارضه نسبتا شایع است که معمولا به دلیل اضافه وزن، تغییرات هورمونی، نشستن و ایستادن برای مدت طولانی ایجاد میشود. در گذشته، این عارضه بیشتر در افراد مسن دیده می‌شد، اما امروزه به دلیل کم‌تحرکی و سبک زندگی غلط، افراد زیادی از جمله زنان و مردان جوان و حتی کودکان دچار واریس پا می‌شوند. از همین‌رو توصیه میشود با مشاهده علائم سطحی این عارضه حتما به پزشک مراجعه کنید تا از بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری شود.
شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر درباره رگهای واریسی پا به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و از بهترین پزشکان متخصص این مجموعه مشاوره بگیرید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری یا مشاوره آنلاین دکتر قلب و عروق نزد پزشک مورد نظر خود نوبت رزرو کنید.
سوالات متداول
برخی افراد که رگهای برجسته واریس دارند، ممکن است این عارضه را با درد و ناراحتی تجربه کنند.
زالو درمانی یک روش درمانی موثر برای بهبود این عارضه در طب سنتی است. با این حال نباید آن را در مراحل پیشرفته جایگزین درمان پزشکی بیماری کرد.
افزایش سن، ضعف ژنتیکی دریچه‌های داخل رگ‌ها، جنسیت، کم‌تحرکی، ایستادن یا نشستن طولانی‌مدت، تغییرات هورمونی مانند بارداری و یائسگی، افزایش وزن، وجود لخته خون از قبلی، وریدهای ملتهب یا تومور لگنی و عروق خونی غیر طبیعی.
منابع: healthline | clevelandclinic | kidshealth
