قرص ضد تهوع چیست؟ معرفی ۱۲ قرص برای حالت تهوع

حالت تهوع، احساس ناخوشایندی در معده است که اکثر افراد حداقل یک بار در طول زندگی تجربه کرده‌اند. این عارضه که اغلب میل به استفراغ ایجاد می‌کند، می‌تواند ناشی از دلایل مختلفی مانند مسمومیت غذایی، بارداری، مسافرت و درمان بیماری‌های خاص باشد. در گذشته، از درمان‌های گیاهی برای رفع حالت تهوع بیشتر استفاده می‌کردند، اما امروزه می‌توان به کمک قرص ضد تهوع در کوتاه‌ترین زمان، این عارضه را برطرف کرد. 

قرص‌های ضد تهوع انواع مختلفی دارند؛ از همین‌رو توصیه می‌شود قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید تا بهترین قرص ضد تهوع و استفراغ متناسب با شرایط شما تجویز شود. همچنین، خوب است در این مقاله از مجله درمانکده همراه ما باشید تا شما را با ۱۲ نوع قرص برای حالت تهوع آشنا کنیم.

قرص ضد تهوع چیست و چگونه اثر می‌کند؟

قرص‌های ضد تهوع برای جلوگیری یا درمان حالت تهوع و استفراغ تجویز می‌شوند. این قرص‌ها انواع مختلفی دارند و هر یک به روش متفاوتی عمل می‌کنند. بعضی از این داروها را باید به تنهایی مصرف کنید، اما گاهی‌اوقات نیاز است در شرایط خاص، قرص‌های ضد تهوع به صورت ترکیبی مورد استفاده قرار بگیرند. 

قرص‌های ضد تهوع برای کاهش حالت تهوع و استفراغ از مکانیسم‌های مختلفی استفاده می‌کنند که بر اساس نوع دارو و محل اثر آن در بدن دسته‌بندی می‌شوند؛ از جمله:

• مسدودکننده‌های گیرنده سروتونین (HT۳-۵): داروهایی مانند اندانسترون، این گیرنده‌ها را در مغز و دستگاه گوارش مسدود می‌کنند و مانع از ارسال سیگنال‌های تهوع به مغز می‌شوند. داروهای این خانواده معمولا در شرایطی مانند شیمی‌درمانی، پرتودرمانی یا پس از جراحی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
• مسدودکننده‌های گیرنده دوپامین (D۲): داروهایی مانند متوکلوپرامید و پروکلروپرازین، گیرنده‌های دوپامین در مغز را مسدود می‌کنند. این داروها بیشتر برای تهوع و استفراغ ناشی از میگرن، بیماری حرکت و پس از جراحی کاربرد دارند.
• مسدودکننده‌های گیرنده هیستامین (H۱): داروهایی مانند دیمن‌هیدرینات و مکلیزین، گیرنده‌های هیستامین در مغز را مسدود می‌کنند. این داروها برای پیشگیری از بیماری حرکت و تهوع استفاده می‌شوند.

بیشتر بدانید:قرص دومپریدون چیست؟

• مسدودکننده‌های گیرنده موسکارینی (M۱): داروهایی مانند پرومتازین، گیرنده‌های موسکارینی که نوعی انتقال‌دهنده‌ عصبی مرتبط با حالت تهوع محسوب می‌شوند را مسدود می‌کنند. داروهای این خانواده بیشتر برای پیشگیری از تهوع در ماشین مورد استفاده قرار می‌گیرند.
• اثر بر دستگاه گوارش: داروهایی مانند متوکلوپرامید و دومپریدون، حرکات محتویات معده و روده را تسریع می‌بخشند و از تجمع غذا و مایعات در معده جلوگیری می‌کنند، در نتیجه حالت تهوع کاهش می‌یابد.

معرفی بهترین قرص ضد تهوع

اگر این سوال ذهن شما را هم درگیر کرده که کدام قرص برای حالت تهوع است، همراه ما باشید تا در ادامه ۱۲ مورد از بهترین قرص‌های ضد تهوع و استفراغ را معرفی کنیم:

۱- قرص متوکلوپرامید (Metoclopramide)

متوکلوپرامید، بهترین قرص ضد تهوع و استفراغ است که به تخلیه راحت‌تر معده و کاهش زمان عبور مواد غذایی از روده باریک کمک می‌کند. همچنین، این دارو مانع از برگشت محتویات معده به مری می‌شود؛ از همین‌رو می‌توان آن را بهترین قرص ضد تهوع بعد از غذا معرفی کرد. 

مصرف همزمان این داروی ضد تهوع با آرام‌بخش‌ها، آنتی‌هیستامین‌ها، مخدرها، داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد تشنج تداخل ایجاد می‌کند. بنابراین، قبل از مصرف متوکلوپرامید، حتما لیست کامل داروهایی که مصرف می‌کنید را در اختیار پزشک قرار دهید.

از عوارض قرص متوکلوپرامید می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• خواب‌آلودگی
• سرگیجه
• افزایش ضربان قلب
• اسهال
• اختلال در فشار خون 

بیشتر بدانید:درمان حالت حالت تهوع

۲- قرص دمیترون (Demitron)

پزشکان، دمیترون را بهترین قرص برای حالت تهوع بارداری، جراحی، شیمی‌درمانی، سرطان یا درمان با اشعه می‌دانند. لازم به ذکر است، این دارو برای کودکان کمتر از چهار سال توصیه نمی‌شود و در شرایط مذکور باید آن را حتما زیر نظر پزشک مصرف کنید. 

عوارض قرص دمیترون در برخی افراد عبارت است از:

• یبوست
• اسهال
• تب
• سردرد
• درد در ناحیه شکم و معده
• سوزش و خارش پوست
• گیجی و خواب‌آلودگی
• خشکی دهان
• احساس سرما
• خستگی و ضعف غیرمعمول

بیشتر بدانید:قرص دی سیکلومین؛ کنترل‌کننده اسهال و حالت تهوع در دوران بارداری

۳- قرص سیزاپراید (Cisapride) 

در شرایطی مانند مشکلات گوارشی که با ترش کردن، سوزش معده و رفلاکس معده همراه است، می‌توان از  قرص ضد تهوع بزرگسالان سیزاپراید استفاده کرد. با این حال، نباید تحت هیچ شرایطی سیزاپراید را بدون تجویز پزشک مصرف کنید؛ زیرا احتمال بروز آریتمی قلبی ناشی از مصرف خودسرانه آن بالاست.

از دیگر عوارض مصرف خودسرانه این قرص می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• یبوست
• اسهال
• نفخ
• افزایش تولید گاز در روده‌ها
• سردرد
• آبریزش بینی
• درد شکمی
• گیجی
• سینوزیت
• بی‌خوابی
• تشنج

۴- قرص دیمن‌ هیدرینات (Dimenhydrinate)

دیمن‌ هیدرینات دارویی از خانواده آنتی‌هیستامین‌ها است و از آن به عنوان قرص ضد تهوع در ماشین استفاده می‌کنند. بزرگسالان و کودکان بالای ۲ سال می‌توانند این قرص را یک ساعت قبل از سفر برای جلوگیری از حالت تهوع حرکتی مصرف کنند. 

از عوارض شایع قرص دیمن‌ هیدرینات باید به موارد زیر اشاره کنیم:

• خواب‎آلودگی
• سرگیجه
• سردرد
• بی‌قراری
• سوزش و ضعف دستان
• گیجی
• خشکی دهان
• افزایش تپش قلب و فشار خون

بیشتر بدانید:حالت تهوع در پریودی نشانه چیست؟

۵- قرص دومپریدون (Domperidone)

اگر به دنبال یک قرص ضد تهوع و استفراغ قوی با اثربخشی بالا هستید، می‌توانید از دومپریدون استفاده کنید. این دارو برای کاهش حالت تهوع ناشی از میگرن و گاستروپارزی معده مفید است. همچنین، می‌تواند به رفع حالت تهوع خفیف پس از شیمی‌درمانی کمک کند.

عوارض جانبی دومپریدون در برخی افراد عبارت است از:

• سردرد
• سرگیجه 
• خشکی دهان 
• عصبی بودن
• گرگرفتگی
• تحریک‌پذیری 
• مشکل خواب 
• گرفتگی معده 

۶- قرص اندانسترون (Ondansetron)

اندانسترون یکی دیگر از بهترین قرص‌های ضد تهوع است که به پیشگیری از حالت تهوع و استفراغ کمک می‌کند. با این حال، خوب است بدانید اندانسترون به دلیل ترکیبات قوی و اثربخشی بالا معمولا در زمان حالت تهوع ناشی از عمل جراحی، شیمی‌درمانی، رادیولوژی و درمان با اشعه استفاده می‌شود. در برخی شرایط خاص ممکن است پزشکان، اندانسترون ۴ را برای رفع حالت تهوع کودکان تجویز کنند.

بیشتر بدانید:قرص متوکلوپرامید چیست؟

از عوارض مصرف خودسرانه این قرص ضد تهوع می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سردرد
• خستگی
• کسالت
• خواب‌آلودگی
• اضطراب
• خواب رفتگی اندام
• احساس سرما
• اسهال
• قرمزی و خارش پوست

۷- قرص دگزامتازون (Dexamethasone)

دگزامتازون یکی دیگر از قرص‌های ضد تهوع قوی به‌شمار می‌آید که در شرایطی مانند واکنش التهابی بدن و حالت تهوع ناشی از شیمی‌درمانی تجویز می‌شود. این قرص از داروهای خانواده کورتون است و می‌تواند عوارض جانبی جدی ایجاد کند؛ بنابراین بدون تجویز پزشک از مصرف آن بپرهیزید.

۸- پرومتازین (Promethazine)

این دارو به عنوان یک آنتی‌هیستامین عمل می‌کند و برای رفع حالت تهوع ناشی از حرکت ماشین و جراحی مناسب است. همچنین، می‌تواند برای کنترل تهوع در خانم‌های باردار موثر باشد. با این حال، بهتر است آن را در دوران بارداری و شیردهی زیر نظر پزشک مصرف کنید. 

از عوارض شایع قرص پرومتازین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• خواب‌آلودگی
• سرگیجه
• خستگی مفرط
• وزوز گوش
• خشکی دهان
• تاری دید
• حساسیت پوستی
• اختلال در کار کبد

بیشتر بدانید:قرص اورسوفار چیست؟

۹- قرص لورازپام (lorazepam)

لورازپام با نام تجاری اتیوان یک دارو از خانواده بنزودیازپین‌ها است. این دارو زیر نظر دکتر و در شرایط خاص پزشکی برای پیشگیری یا درمان حالت تهوع ناشی از شیمی‌درمانی تجویز می‌شود.

از عوارض مصرف خودسرانه لورازپام با هدف کاهش حالت تهوع باید به موارد زیر اشاره کنیم:

• خواب‌آلودگی
• گیجی
• اختلال در گفتار
• بی قراری
• ضعف عضلانی
• از دست دادن تعادل و هماهنگی بین اعضای بدن
• احساس سبکی سر
• کندی ضربان قلب
• تنفس ضعیف

۱۰- قرص‌های آنتی‌اسید (Antacid)

قرص‌های آنتی‌اسید به دلیل داشتن کلسیم‌کربنات، هیدروکسید و آلومینیوم اثربخشی بالایی در بهبود حالت تهوع دارند. این قرص‌ها می‌توانند اسید معده را خنثی کنند و مانع از رفلاکس اسید شوند. همچنین، در برخی مواقع می‌توان زیر نظر دکتر عمومی از آنتی‌اسیدها به عنوان قرص ضد تهوع صبحگاهی استفاده کرد. از عوارض شایع قرص‌های آنتی‌اسید باید به یبوست اشاره کنیم.

۱۱- قرص مکلیزین (Meclizine)

یکی دیگر از داروهایی که پزشک برای درمان حالت تهوع ناشی از بیماری حرکتی و سرگیجه تجویز می‌کند، قرص مکلیزین است. این دارو نوعی آنتی‌هیستامین به‌شمار می‌آید و بزرگسالان و کودکان بالای ۱۲ سال می‌توانند از آن زیر نظر پزشک برای کاهش تهوع و استفراغ شدید استفاده کنند. شایع‌ترین عوارض جانبی این قرص ضد تهوع شامل خواب‌آلودگی و خشکی دهان می‌شود.

بیشتر بدانید:حالت تهوع و استفراغ چیست؟ 

۱۲- قرص پروکلروپرازین (Prochlorperazine)

این دارو با مسدود کردن ماده شیمیایی دوپامین در مغز عمل می‌کند. پروکلروپرازین در واقع داروی درمان‌کننده اضطراب و بیماری اسکیزوفرنی است، اما پزشکان در بسیاری از موارد آن را به عنوان قرص ضد تهوع تجویز می‌کنند. این دارو می‌تواند حالت تهوع ناشی از بیماری حرکت و مشکلات گوش را به راحتی بهبود ببخشد. همچنین، پزشکان معتقدند مصرف این قرص برای رفع حالت تهوع بارداری زیر نظر دکتر زنان بلامانع است.

از عوارض جانبی مصرف خودسرانه پروکلروپرازین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سردرد
• سرگیجه
• خواب‌آلودگی
• اختلال در خواب
• تغییرات خلق و خو
• تاری دید
• ضربان قلب سریع

نگاهی کوتاه به قرص‌های ضد تهوع

قرص‌های ضد تهوع با هدف پیشگیری یا درمان حالت تهوع و استفراغ استفاده می‌شوند. برخی از این قرص‌ها می‌توانند روی روده اثر بگذارند و سرعت حرکت غذا را در آن تسریع ببخشند و بعضی دیگر روی مغز اثر می‌گذارند و سیگنال‌های استفراغ را مسدود می‌کنند. از همین‌رو توصیه می‌شود حتما قرص ضد تهوع و استفراغ را زیر نظر پزشک مصرف کنید تا بهترین گزینه متناسب با نوع و شدت بیماری انتخاب شود. 

اگر در مورد نحوه مصرف داروهای کنترل‌کننده حالت تهوع سوالاتی دارید، می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و از بهترین پزشکان عمومی و متخصصان مشاوره بگیرید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری یا مشاوره آنلاین دکتر عمومی نزد پزشک مورد نظر خود نوبت رزرو کنید.

سوالات متداول

منابع: drugs | patient