قرص آسیکلوویر (Aciclovir) با نام تجاری Aciclovir ،Virovir یا Zovirax دارویی است که به کنترل علائم بیماری‌هایی مانند آبله مرغان، تبخال تناسلی، تبخال دهانی و زونا کمک می‌کند. این بیماری‌ها همگی عامل ویروسی دارند و منجر به بروز ضایعات و بثورات چرکی و خارش‌دار می‌شوند. در این مقاله از مجله درمانکده به سراغ معرفی داروی Aciclovir رفته‌ایم که در درمان و مهار این بیماری‌ها تاثیر بسزایی دارد.
فهرست محتوا
قرص آسیکلوویر چیست؟
داروی Aciclovir در گروه داروهای ضد‌عفونت و ضد‌ویروسی طبقه‌بندی میشود. این داور به‌طور خاص در درمان عوارض ناشی از ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) و ویروس واریسلا زوستر (VZV) موثر است. ویروس HSV نوع یک و ۲ عامل بروز تبخال دهان و ناحیه تناسلی است و ویروس VZV منجر به آبله‌مرغان و زونا میشود. این دارو تکثیر DNA ویروس را تحت تاثیر قرار می‌دهد و به این ترتیب از رشد و گسترش آن‌ها در بدن جلوگیری می‌کند. این دارو را می‌توانید در دوزهای زیر با نسخه پزشک تهیه کنید:
- قرص آسیکلوویر ۲۰۰
- قرص آسیکلوویر ۴۰۰
- قرص آسیکلوویر ۵۰۰
- قرص آسیکلوویر 800
- آسیکلوویر ۱۰۰۰
علاوه‌بر قرص، این دارو در اشکال زیر نیز به بازار عرضه میشود:
- کپسول
- کرم موضعی
- آمپول (ویال)
- سوسپانسیون
بیشتر بدانید:قرص تیزانیدین چیست؟
قرص آسیکلوویر برای چیست؟
مهم‌ترین کاربرد قرص Aciclovir را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
قرص آسیکلوویر برای جلوگیری از تبخال دهانی
اگر جزو آن دسته از افرادی هستید که مکرر تبخال دهانی را تجربه می‌کنید، ممکن است پزشک متخصص به‌طور روزانه مصرف Aciclovir را به شما توصیه کند. در این شرایط اغلب قرص آسیکلوویر ۴۰۰، ۲ بار در روز تجویز میشود. مدت زمان درمان نیز به شرایط سلامت عمومی شما بستگی دارد و گاهی می‌تواند تا چندین ماه ادامه داشته باشد. چنانچه به ندرت دچار این عارضه می‌شوید احتمال دارد پزشک دارو آسیکلوویر ۲۰۰ را به مدت ۵ روز پیشنهاد دهد.
زمان شروع مصرف دارو نیز با بروز اولین علائم است. از نشانه‌های اولیه تبخال دهانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سوزن سوزن شدن پوست
- خارش یا احساس سوزش در اطراف لب
موقعیت‌های خاص مانند استرس، درمان‌های دندانپزشکی یا قرار گرفتن بیش از حد زیر نور خورشید ریسک بروز تبخال را افزایش می‌دهند. در چنین شرایطی نیز پزشکان مصرف قرص Aciclovir را با هدف پیشگیری از بروز تبخال دهانی پیشنهاد می‌کنند.
قرص آسیکلوویر برای تبخال چشمی
تبخال چشمی توسط ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) ایجاد میشود و آسیکلوویر به خوبی می‌تواند آن را مهار کند. برای این منظور نیز پزشک اغلب قرص آسیکلوویر ۴۰۰ را پیشنهاد خواهد کرد. مدت درمان نیز یک بازه ۷ تا ۱۰ روزه است. با این حالا برخی بیماران بازه‌های زمانی طولانی‌تری را برای درمان نیاز دارند.
زمان مصرف آسیکلوویر با بروز اولین علائم تبخال چشمی شروع میشود. علائم شایع این بیماری شامل موارد زیر است:
- درد و قرمزی چشم
- قرمزی
- تاری دید
- اشک‌ریزی
- حساسیت به نور
- وجود زخم یا تاول در پلک یا اطراف چشم
هرچه زودتر درمان را شروع کنید، در کنترل عفونت و به حداقل رساندن آسیب به چشم موفق‌تر خواهید بود.
بیشتر بدانید:قرص فارماتون چیست؟
قرص آسیکلوویر برای آبله مرغان
به محض اینکه متوجه علائم آبله مرغان شدید باید مصرف این دارو را شروع کنید. مقدار مصرف قرص آسیکلوویر با توجه به سن و شدت بیماری متفاوت است و فقط پزشک می‌تواند آن را تعیین کند. اما به‌طور کلی دستور‌العمل‌های زیر برای مصرف این دارو وجود دارد:
| سن | دوز معمول | نوبت در روز | مدت مصرف |
| بزرگسالان | قرص آسیکلوویر ۸۰۰ | پنج بار در روز | ۵ تا ۷ روز |
| کودکان بالای ۲ سال | قرص آسیکلوویر در کودکان براساس وزن آن‌ها تجویز میشود | ||
| کودکان زیر ۲ سال | نصف دوز کودکان بزرگتر |
قرص آسیکلوویر برای تبخال تناسلی
این دارو به درمان اپیزودیک تبخال تناسلی کمک می‌کند؛ یعنی درمان در دوره‌های کوتاه‌مدت بیماری که در زمان بروز نشانه‌ها شروع میشود. پزشکان اغلب در ابتدای بیماری دارو آسیکلوویر ۴۰۰ را سه بار در روز پیشنهاد می‌کنند. این درمان می‌تواند ۷ تا ۱۰ روز ادامه داشته باشد. همچنین ممکن است پزشکان با توجه به شرایط بیمار دارو آسیکلوویر ۲۰۰ را پنج بار در روز تجویز کنند. در این صورت نیز مدت زمان درمان در همان بازه ۷ تا ۱۰ روز قرار می‌گیرد.
بیشتر بدانید:قرص آناهیل چیست؟
اگر به صورت مکرر دچار این بیماری می‌شوید پزشک قرص آسیکلوویر ۴۰۰ را سه بار در روز به مدت ۵ روز توصیه خواهد کرد. همچنین با توجه به شرایط، احتمال تجویز قرص آسیکلوویر 800 نیز وجود دارد. در این حالت دوز مصرف می‌تواند ۲ یا ۳ بار در روز باشد و طول درمان هم بین ۲ تا ۵ روز خواهد بود.
نحوه مصرف قرص آسیکلوویر چگونه است؟
در جدول زیر اطلاعات عمومی راجع به نحوه و مقدار مصرف این دارو را با توجه به نوع بیماری می‌بینید. این توصیه‌ها کلی هستند و برای تعیین دوز دقیق باید با دکتر عمومی مشورت کنید.
| بیماری | مقدار مصرف | مدت درمان |
| تبخال تناسلی (ابتلای اولیه) | ۴۰۰ میلی‌گرم سه بار در روز | ۷ تا ۱۰ روز |
| تبخال تناسلی (ابتلای مکرر) | ۴۰۰ میلی‌گرم سه بار در روز | ۵ روز |
| تبخال تناسلی (ابتلای مکرر) | ۸۰۰ میلی‌گرم سه بار در روز | ۲ روز |
| درمان سرکوب‌کننده تبخال تناسلی | ۴۰۰ میلی گرم ۲ بار در روز | مصرف طولانی‌مدت، طبق دستور پزشک، برای جلوگیری از عود مکرر. |
| زونا | ۸۰۰ میلی‌گرم پنج بار در روز | ۷ تا ۱۰ روز |
| تبخال دهانی | ۴۰۰ میلی‌گرم سه بار در روز | ۵ تا ۱۰ روز |
| تبخال دهانی | ۲۰۰ میلی‌گرم پنج بار در روز | ۵ روز |
برای تعیین دوز دقیق دارو می‌توانید از خدمات مشاوره آنلاین پزشکان متخصص درمانکده استفاده کنید تا با توجه به شرایط شما مقدار دارو تجویز شود.
بهترین زمان مصرف قرص آسیکلوویر چه زمانی است؟
زمان‌بندی مصرف این دارو به نوع بیماری و دستور پزشک بستگی دارد. نکات زیر به مصرف بهتر این دارو کمک می‌کنند:
- مصرف منظم با فاصله زمانی مساوی: باید زمان را به‌گونه‌ای تنظیم کنید تا همواره سطح ثابت و پایداری از دارو در بدن وجود داشته باشد. برای مثال (با توجه به دوز دارو) اگر قرار است در طی روز پنج بار آسیکلوویر را مصرف کنید، بهتر است بازه‌های زمانی چهار ساعته برای آن در نظر بگیرید. چنانچه باید ۳ بار در روز این دارو را مصرف کنید فاصله زمانی ۸ ساعته می‌تواند مناسب باشد.
- مصرف دارو قبل از غذا یا بعد از آن: می‌توانید این دارو را قبل یا بعد از وعده‌های غذایی مصرف کنید. اگر از ناراحتی‌های معده رنج می‌برید شاید بهتر باشد هنگام غذا یا بعد از آن دارو را استفاده کنید.
- نوشیدن آب: در طی دوره درمان و مصرف این دارو حتما به میزان کافی آب بنوشید.
- تکمیل دوره درمان: حتما بازه زمانی درمان را رعایت کنید. در غیر این صورت احتمال عود بیماری وجود دارد.
بیشتر بدانید:قرص اورسوفار چیست؟
عوارض قرص آسیکلوویر چیست؟
از عوارض شایع این دارو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ناراحتی‌های معده
- حالت تهوع و استفراغ
- احساس خستگی
- سرگیجه
- مشکلات بینایی
- ریزش مو
- درد مفاصل
احتمال بروز واکنش‌های آلرژیک جدی نیست اما با این حال باید نسبت به آن‌ها آگاه باشید. این عوارض تهدید‌کننده زندگی هستند و باید در سریع‌ترین زمان ممکن به پزشک مراجعه کنید:
- تورم صورت، چشم، گلو، لب‌ها، زبان، دست و پاها (به‌ویژه در ناحیه مچ)
- ضربان قلب بالا
- پوست رنگ‌پریده
- گرفتگی صدا
- احساس ضعف غیر‌طبیعی
- اسهال خونی
- بی حسی، سوزش یا گزگز در بازوها یا پاها
- از دست دادن هوشیار
تداخلات دارویی قرص آسیکلوویر چیست؟
اگر داروی خاصی مصرف می‌کنید حتما درباره آن‌ها با پزشک مشورت داشته باشید. احتمال تداخل دارویی آسیکلوویر با برخی داروها وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs): این داروها می‌توانند مانند ایبوپروفن یا آسپرین باشند. مصرف همزمان آن‌ها با Aciclovir ریسک ناراحتی‌های معده را افزایش می‌دهد.
- داروهای ضد‌ویروس: در این حالت احتمال تشدید عوارض جانبی داروها وجود دارد.
- متوترکسات (Methotrexate) و داروهایی که در این خانواده قرار دارند: این داروها می‌توانند کلیه را تحت تاثیر قرار دهند.
سوالات خود را در این زمینه می‌توانید از طریق مشاوره آنلاین دکتر عمومی با پزشک متخصص درمانکده مطرح کنید.
نکات مهم مصرف قرص آسیکلوویر
اگر می‌خواهید از این دارو استفاده کنید، حتما به چند نکته مهم زیر توجه داشته باشید:
- قرص آسیکلوویر در بارداری ایمن است اما برای مصرف آن در این دوران حتما به توصیه پزشک نیاز دارید.
- در طی مصرف این قرص احتمال انتقال بیماری وجود دارد.
- قرص آسیکلوویر برای کودکان به درمان بیماری‌هایی مانند آبله مرغان کمک می‌کند اما بدون نسخه پزشک نمی‌توانید از آن استفاده کنید.
- افرادی که از مشکلات کلیوی رنج می‌برند در مصرف این دارو محدودیت دارند.
- مصرف آسیکلوویر در دوزهای بالا یا برای دوره‌های طولانی می‌تواند منجر به اختلالات عصبی شود.
بیشتر بدانید:قرص هیمالیا (Cystone) چیست؟
قرص آسیکلوویر در چند خط
برای مهار و مدیریت عفونت‌های ویروسی، قرص آسیکلوویر (Aciclovir) در صف اول قرار دارد. این دارو به دلیل خاصیت ضد‌ویروسی که دارد به‌خوبی می‌تواند از تکثیر ویروس‌ها پیشگیری کند. برای تهیه و مصرف این دارو به نسخه پزشک نیاز دارید.
سوالات رایج
این دارو خاصیت ضد‌ویروسی دارد و می‌تواند ریسک تبخال لب بعد از تاتو را کاهش دهد.
خیر. این دارو نمی‌تواند به‌طور مستقیم باعث افزایش وزن شود.
این دارو را خودسرانه برای کودکان کمتر از ۲ سال نمی‌توانید مصرف کنید و حتما به نسخه پزشک نیاز دارید.
بله. برخی بیماران با مصرف این دارو ممکن است با اسهال مواجه شوند.
برای این منظور به دستور پزشک نیاز دارید. به‌طور کلی فواصل زمانی باید طوری تنظیم شود که همواره مقداری ثابت و پایدار از دارو در بدن وجود داشته باشد.
این دارو می‌تواند به شیر مادر منتقل شود (هر چند ناچیز). به همین دلیل قبل از مصرف حتما با پزشک مشورت کنید.
قرص آسیکلوویر بعد از تزریق ژل و قبل از آن ریسک بروز عفونت را کاهش می‌دهد.
لیزر باعث تحریک پوست میشود و احتمال عفونت‌های پوستی مانند تبخال را افزایش می‌دهد. این دارو از ایجاد چنین مشکلی پیشگیری خواهد کرد.
منبع: nhs | medlineplus | webmd
