بیماری اسیدوز

از بیماری اسیدوز چه می‌دانید؟

در انتظار بازبینی توسط تیم پزشکی درمانکده

بیماری اسیدوز به سطح بالای اسید در بدن اشاره دارد. بدن برای حفظ سلامت مطلوب، باید تعادل اسیدیته را حفظ کند. اگر بدن بیش از حد اسیدی یا قلیایی شود، می‌تواند مشکلات جدی برای سلامتی ایجاد کند. بنابراین باید از جزئیات این بیماری مطلع باشید و سطح اسید در بدن خود را در تعادل قرار دهید.

ما نیز در این مطلب از درمانکده به طور جزئی به بیماری اسیدوز، علائم و راه های درمان آن می‌پردازیم. در ادامه همراه ما باشید.

اسیدوز چیست؟

وقتی مایعات بدن شما اسید بیش از حدی داشته باشد، به آن اسیدوز می‌گویند. اسیدوز زمانی اتفاق می‌افتد که کلیه‌ها و ریه‌ها نتوانند PH بدن را در تعادل نگه دارند. در این حالت بسیاری از فرآیندهای بدن اسید تولید می‌کنند. معمولا ریه‌ها و کلیه‌های شما می‌توانند عدم تعادل PH کمی را جبران کنند، اما مشکلات مربوط به این اندام‌ها می تواند منجر به تجمع اسید اضافی در بدن شما شود.

اسیدیته خون شما با تعیین pH آن اندازه‌گیری می‌شود. pH کمتر به این معنی است که خون شما اسیدی‌تر است و pH بالاتر یعنی این‌که خون شما قلیایی‌تر است. به طور کلی، PH خون شما باید حدود 7.4 باشد. بیماری اسیدوز با PH 7.35 یا کمتر مشخص می‌شود. آلکالوز با سطح pH 7.45 یا بالاتر مشخص می‌شود. این تفاوت‌های عددی در حالی که به ظاهر ناچیز به نظر می‌رسند‌، ولی می‌توانند جدی باشند. اسیدوز مشکلات متعددی را برای سلامتی فرد به وجود می‌آورد و در شرایط شدیدتر نیز زندگی را تهدید می‌کند.

مشاهده بیشتر : بهترین دکتر ریه


Widget not in any sidebars

علل بیماری اسیدوز

به طور کلی دو نوع اسیدوز تنفسی و اسیدوز متابولیک وجود دارند و علت هر کدام متفاوت است:

  1. اسیدوز تنفسی

اسیدوز تنفسی زمانی اتفاق می‌افتد که دی‌اکسید کربن زیادی در بدن تجمع می‌یابد. به طور معمول، ریه‌ها هنگام تنفس دی‌اکسید کربن را حذف می‌کنند. با این حال، گاهی اوقات بدن شما نمی‌تواند این گاز را از بین ببرد. این ممکن است به دلایل زیر باشد:

  • شرایط مزمن تنفسی، مانند آسم
  • آسیب به قفسه سینه
  • چاقی، که می‌تواند تنفس را با مشکل مواجه کند
  • سو استفاده در داروهای آرام‌بخش
  • مصرف بیش از حد الکل
  • ضعف عضلانی در قفسه سینه
  • مشکلات سیستم عصبی
  • تغییر شکل ساختار قفسه سینه
اسیدوز
اسیدوز تنفسی از تجمع دی اکسید کربن در ریه‌ها ایجاد می‌شود
  1. اسیدوز متابولیک

اسیدوز متابولیک به جای ریه‌ها، از کلیه‌ها شروع می‌شود. این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که آن‌ها نتوانند اسید کافی را از بین ببرند یا زمانی که مقدار زیادی باز را از بین ببرند. چهار نوع عمده اسیدوز متابولیک وجود دارد:

  • اسیدوز دیابتی: این نوع در افراد مبتلا به دیابت رخ می‌دهد. اگر بدن شما فاقد انسولین کافی است، کتون‌ها در بدن شما تجمع یافته و خون شما را اسیدی می‌کنند.
  • اسیدوز هایپرکلرمیک: در این‌جا بیماری با از دست دادن بی‌کربنات سدیم شروع می‌شود. این ماده به خنثی نگه داشتن خون کمک می‌کند. اسهال و استفراغ می‌توانند باعث این نوع اسیدوز شوند.
  • اسیدوز لاکتیک: زمانی رخ می‌دهد که اسید لاکتیک بیش از حد در بدن شما وجود داشته باشد. علت ایجاد آن می‌تواند شامل مصرف مزمن الکل، نارسایی قلبی، سرطان، تشنج، نارسایی کبد، کمبود اکسیژن طولانی مدت و قند خون پایین باشد. حتی ورزش طولانی مدت می‌تواند منجر به تجمع اسید لاکتیک شود.
  • اسیدوز توبولار کلیه: زمانی اتفاق می‌افتد که کلیه‌ها قادر به دفع اسیدها به ادرار نیستند. این امر باعث اسیدی شدن خون می‌شود.
بیماری اسیدوز
اسیدوز متابولیک زمانی اتفاق می‌افتد که کلیه ها موفق به خروج اسید از بدن نشوند

عوامل خطرساز اسیدوز

عواملی که می‌توانند در ابتلا به اسیدوز نقش داشته باشند، عبارتند از:

  • رژیم غذایی پرچرب که کربوهیدرات کمی دارد
  • نارسایی کلیه
  • چاقی
  • کم آبی بدن
  • مسمومیت با آسپرین یا متانول
  • دیابت

علائم بیماری اسیدوز

هر دو اسیدوز تنفسی و متابولیک علائم بسیاری دارند. با این حال، علائم اسیدوز بر اساس علت آن متفاوت است:

اسیدوز تنفسی

اسیدوز متابولیک

  • تنفس سریع و سطحی
  • گیجی
  • خستگی
  • سردرد
  • خواب آلودگی
  • بی اشتهایی
  • زردی
  • افزایش ضربان قلب

راهنمایی

در صورتی که علائمی مشابه مطلب بالا در خود یا اطرافیان‌تان مشاهده می‌کنید می‌توانید به راحتی با کلیک بر روی محتوای زیر در خصوص این بیماری با یکی از بهترین متخصصین این حوره درمانی مشاوره آنلاین داشته باشید.

 راه های تشخیص بیماری اسیدوز

اگر فکر می‌کنید که به اسیدوز مبتلا شده‌اید، فورا به پزشک مراجعه کنید. زیرا تشخیص زودهنگام می‌تواند تفاوت زیادی را در روند بهبود شما ایجاد کند. پزشکان اسیدوز را با تعدادی آزمایش خون تشخیص می‌دهند. برای بررسی سطح اکسیژن و دی‌اکسید کربن و PH خون، آزمایش گاز خونی انجام می‌شود. به علاوه، یک تست متابولیک پایه، عملکرد کلیه و تعادل pH بدن شما را بررسی می‌کند. همچنین میزان کلسیم، پروتئین، قند خون و سطح الکترولیت شما را اندازه‌گیری می‌کند. اگر این آزمایشات با هم انجام شوند، می‌توانند انواع مختلف اسیدوز را تشخیص دهند.

در صورت تشخیص اسیدوز تنفسی، پزشک با اشعه ایکس قفسه سینه یا آزمایش عملکرد ریوی، به بررسی سلامت ریه‌ها می‌پردازد. اگر مشکوک به اسیدوز متابولیک هستید، باید نمونه ادرار بدهید. پزشکان pH را بررسی می‌کنند تا ببینند آیا بدن شما به درستی اسیدها و بازها را حذف می‌کند یا خیر. ممکن است آزمایشات اضافی برای تعیین علت اسیدوز مورد نیاز باشند.

بیماری اسیدوز
پزشکان pH را بررسی می‌کنند تا ببینند آیا بدن شما به درستی اسیدها و بازها را حذف می‌کند یا خیر.

راه های درمان اسیدوز

معمولا پزشکان باید بدانند چه چیزی باعث اسیدوز شما می‌شود تا نحوه درمان آن را تعیین کنند. با این حال، برخی از درمان‌ها را می توان برای هر نوع اسیدوز استفاده کرد. به عنوان مثال، پزشک ممکن است بی‌کربنات سدیم (جوش شیرین) به شما بدهد تا pH خون شما افزایش یابد. این کار را می‌توان از طریق دهان یا به صورت وریدی انجام داد. ولی به طور کلی درمان اسیدوز باید بر اساس نوع و علت آن صورت بگیرد.

درمان اسیدوز تنفسی

راه‌های درمانی این بیماری معمولا برای کمک به ریه‌های شما طراحی شده‌اند. به عنوان مثال، ممکن است داروهایی برای گشاد شدن مجرای تنفسی به بیمار داده شود. همچنین دستگاه اکسیژن نیز برای برخی از این بیماران تجویز می‌شود. در صورت انسداد راه هوایی یا ضعف عضلانی، دستگاه CPAP می‌تواند به شما در تنفس کمک کند.

درمان اسیدوز متابولیک

همانطور که مطالعه کردید، انواع خاصی از اسیدوز متابولیک وجود دارند و برای هر کدام راه‌های درمانی متفاوتی پیشنهاد می‌شوند. برای افراد مبتلا به اسیدوز هیپرکلرمیک، معمولا بی‌کربنات سدیم خوراکی تجویز می‌کنند. اسیدوز ناشی از نارسایی کلیه، ممکن است با سدیم سیترات درمان شود. بیماران دیابتی مبتلا به کتواسیدوز، مایعات وریدی و انسولین دریافت می‌کنند تا PH آن‌ها متعادل شود. درمان اسیدوز لاکتیک بسته به علت می‌تواند شامل مکمل‌های بی‌کربنات، مایعات وریدی، اکسیژن یا آنتی بیوتیک‌ها باشد.


Widget not in any sidebars

عوارض اسیدوز

اگر اسیدوز را سریعا درمان نکنید، ممکن است عوارض زیر را در پی داشته باشد:

  • سنگ کلیه
  • مشکلات مزمن کلیه
  • نارسایی کلیه
  • بیماری استخوان
  • تاخیر در رشد

بعد از اتمام مشاوره آنلاین خود، برای اینکه به عوارضی که تهدید کننده سلامتی‌تان است، دچار نشوید، با یک کلیک ساده نوبت خود را به صورت آنلاین از بهترین متخصص گوارش رزرو کنید.

پیشگیری از اسیدوز

شما نمی‌توانید به طور کامل از اسیدوز جلوگیری کنید. با این حال، مواردی وجود دارند که می‌توانید برای کاهش ریسک هر کدام از انواع اسیدوز، آن‌ها را انجام دهید:

اسیدوز تنفسی

  • از داروهای آرام‌بخش استفاده کنید و هرگز آن‌ها را با الکل مخلوط نکنید.
  • سیگار نکشید، زیرا به ریه‌های شما آسیب می‌رساند و تنفس را سخت می‌کند.
  • وزن خود را در محدوده‌ی سالم حفظ کنید و مراقب اضافه وزن خود باشید.

اسیدوز متابولیک

  • مقدار زیادی آب و مایعات دیگر بنوشید.
  • دیابت خود را کنترل کنید. اگر سطح قند خون خود را به خوبی مدیریت کنید، می‌توانید از کتواسیدوز اجتناب کنید.
  • مصرف الکل را متوقف کنید. نوشیدن مزمن آن می‌تواند تجمع اسید لاکتیک را افزایش دهد.
بیماری اسیدوز

چشم انداز بیماران مبتلا به اسیدوز

برخی از افراد به طور کامل از اسیدوز رهایی می‌یابند. اما سایر افراد با عملکرد اندام‌ها، نارسایی تنفسی و نارسایی کلیه مشکل دارند. اسیدوز شدید می‌تواند باعث شوک یا حتی مرگ شود. میزان بهبودی شما از اسیدوز بستگی به علت آن دارد. درمان سریع و مناسب نیز بر بهبود شما تاثیر زیادی می‌گذارد.

مشاهده بیشتر : بهترین دکتر فوق متخصص کلیه

نتیجه‌گیری

همانطور که مطالعه کردید، با پیشگیری و انجام آزمایش‌های مختلف می‌توانید از اسیدوز جلوگیری کنید و در زمان مناسب آن را درمان کنید. بنابراین پیشنهاد می‌شود که چکاپ سالانه خود را جدی بگیرید و در صورت نیاز با پزشک مشورت کنید. شما می‌توانید برای مشاوره یا دریافت نوبت آنلاین، با پزشکان درمانکده در ارتباط باشید و تمام سوالات خود را از متخصصین ما بپرسید.

[sibwp_form id=5]

آیا این مقاله برای شما مفید بود؟

میانگین امتیاز 3.9 / 5. تعداد رای‌ها 46

هنوز امتیازی ثبت نشده

امین بینایی
امین بینایی

تیم تحریریه درمانکده متشکل از نویسندگان باتجربه حوزه سلامت و پزشکی است که به صورت تخصصی به تحریر مقالات با موضوعات پزشکی، سلامت جسم و سلامت روان می‌پردازند. پیشنهاد می‌کنیم که محتوای تخصصی این نویسندگان را از دست ندهید.

مشاهده سایر مطالب
اشتراک در
اطلاع از
guest
(اختیاری)

در صورتی که سوال شما تخصصی هست و به دنبال نظر پزشک متخصص هستید، به بخش مشاوره آنلاین پزشکی مراجعه کنید.

10 پرسش و پاسخ
بیشترین رأی
تازه‌ترین قدیمی‌ترین
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه سؤال ها
زهره
زهره
2 سال قبل

عالی بود استفاده کردم فقط چرا پزشک جوش شیرین می‌دهد درحالی که جوش شیرین را می و گویند اسیدی هست

حسین
حسین
8 ماه قبل
پاسخ به  زهره

جوش شیرین قلیایی است

قاسم ,خدادوست
قاسم ,خدادوست
9 ماه قبل

سلام.من چند سالی هست معده ام میسوزه دو ماهی هست آندوسکپی رفتم ولی همچنان سوزش معده و در ناحیه شکم درد و سوزش همراه با نفخ زیاد به طوری که کمربندم رو نمتونم ببندم.خواهش میکنم راهنمایی بفرمایید چکار باید بکنم.درامدم پایین هست نمتونم دوباره آندولسکپی برم.ممنون از زحماتتون

شهر
مشهد
Mona
Mona
1 سال قبل

من دهانم مدام آفت سفید رنگ میزنه و خیلی دردناکه چندین بار رفتم دکتر ولی فایده ای نداشته چیکار کنم؟

شهر
اصفهان
رضا
رضا
7 ماه قبل
پاسخ به  Mona

شما استرس زیادی داری.استرس ها رو کم کنین آفت ها همه خوب میشه و دیگه دچارش نمیشین

شهر
مشهد
جبارپور
جبارپور
1 سال قبل

سلام وقتتون بخیر خانم ۳۷ ساله هستم به خاطر سندرم تخمدان پلی کیستیک متفورمین ۵۰۰ مصرف میکنم مدتی هست که دچار درد در سمت چپ شکمم شدم و حالت تهوع و سر گیجه همچنین خستگی و بدن درد دارم ممکنه که به بیماری اسیدوز مبتلا شده باشم

شهر
مشهد
محمد
محمد
1 سال قبل

بسیار مفید بود . سپاس فراوان.

زهرا
زهرا
2 سال قبل

سلام . من پسرم ۶ سالشه و ۱۱۰ قدش و ۱۸ وزنشه
رشدش کند هست . رفتم دکتر ازمایش داد و دکتر گفت اسید خونش بالاست برا همون رشد نمیکنه و یه محلول داد از داروخانه ۱۳ ابان براش بگیریم. اسید خونش ۷۳بود . میشه کمی درباره عوارضش و علت ایجادش و … توضیحی بدید

زهرا
زهرا
2 سال قبل

سلام جوش شیرین قلیایی هست؟

لاتننلل
لاتننلل
2 ماه قبل
پاسخ به  زهرا

بله