قند بارداری چند باشه خطرناکه؟

دیابت بارداری یکی از مشکلات نسبتا شایع دوران حاملگی است که به دلیل عدم توانایی بدن در استفاده موثر از انسولین ایجاد می‌شود. این عارضه در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع، می‌تواند بر سلامت مادر و جنین تاثیر جدی بگذارد. برخی خانم‌های باردار پس از ابتلا به دیابت بارداری دچار نشانه‌هایی مشابه علائم دیابت در مردان و زنان عادی می‌شوند. اما بعضی دیگر هیچ نشانه‌ای ندارند و این عارضه در هفته‌های ۲۴ تا ۲۸ بارداری تشخیص داده می‌شود. آگاهی خانم‌های حامله از جدول قند خون در بارداری از آن جهت حائز اهمیت است که می‌توانند مقادیر طبیعی و خطرناک را شناسایی کنند. 

پزشک متخصص زنان و زایمان پس از انجام آزمایشات دوره‌ای مرتبط با دیابت بارداری، نتیجه را بر اساس جدول قند خون در بارداری تفسیر می‌کند و در صورت نیاز، راه‌کارهای درمانی ارائه می‌دهد. در این مقاله از مجله سلامت درمانکده همراه ما باشید تا درباره دیابت بارداری و میزان قند خون در این دوره بیشتر صحبت کنیم.

دیابت بارداری چیست؟

برای بررسی جدول قند خون در بارداری ابتدا بهتر است بدانید پیش دیابت چیست و دیابت بارداری به چه وضعیتی گفته می‌شود. اگر قند خون ناشتا بین ۱۰۰ تا ۱۲۵ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد، نشان‌دهنده ابتلا به پیش دیابت است. دیابت بارداری (Gestational Diabetes) هم نوعی دیابت به‌شمار می‌آید که در دوران حاملگی بروز پیدا می‌کند و زمانی رخ می‌دهد که بدن نمی‌تواند سطح قند خون را تنظیم کند. علت این عارضه می‌تواند ناشی از هورمون‌های تولیدشده توسط جفت باشد که باعث ایجاد اختلال در عملکرد انسولین می‌شوند و نتیجه آن، افزایش قند خون مادر در دوران حاملگی است.

این وضعیت معمولا بین هفته‌های ۲۴ تا ۲۸ بارداری ایجاد می‌شود و بعد از زایمان از بین می‌رود. در واقع، ابتلا به دیابت حاملگی در این دوران از زندگی به معنای این نیست که قبل از بارداری دیابت داشته‌اید یا بعد از آن دچار دیابت خواهید شد. اما اگر این بیماری به‌ خوبی مدیریت نشود، می‌تواند احتمال ابتلای کودک به قند خون بالا و همچنین احتمال بروز عوارض جدی برای شما و جنین‌تان را در دوران بارداری و زایمان افزایش دهد.

انواع دیابت بارداری

به‌ طور کلی، دیابت بارداری به ۲ دسته تقسیم می‌شود:

• کلاس A۱ برای توصیف قند بارداری که می‌توان آن را تنها از طریق رژیم غذایی کنترل کرد، استفاده می‌شود.
• کلاس A۲ به نوعی دیابت بارداری می‌گویند که در آن از انسولین یا سایر داروهای خوراکی برای کنترل این بیماری استفاده می‌شود.

در صورتی که دچار دیابت بارداری هستید، می‌توانید به متخصص غدد یا متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید. برای این کار می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله دکتر زنان آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر زنان از متخصص مورد نظر خود نوبت بگیرید.

علائم دیابت بارداری

علائم دیابت بارداری در سه ماهه اول معمولا ظاهر نمی‌شوند و این عارضه اغلب با آزمایش قند خون در هفته‌های ۲۴ تا ۲۸ حاملگی و بررسی آن بر اساس جدول قند خون در بارداری تشخیص داده می‌شود. از همین‌رو بسیار مهم است که پزشک در معاینات دوره‌ای قبل از زایمان، علائم دیابت را به طور دقیق بررسی کند. با این حال، ممکن است برخی زنان در سه ماهه دوم و سوم با نشانه‌هایی همچون علائم دیابت در زنان جوان مواجه شوند که شامل موارد زیر هستند:

• خستگی
• تاری دید
• تشنگی بیش از حد
• حالت تهوع
• نیاز مفرط به ادرار کردن
•  قارچ‌های واژینال، مثانه و عفونت‌های پوستی

علت دیابت بارداری

قبل از بررسی جدول قند خون در بارداری و مقایسه سطح نرمال یا غیر طبیعی آن، باید علل ابتلا به دیابت بارداری را بدانید. در حال حاضر، علت دقیق افزایش قند خون در دوران حاملگی شناخته‌شده نیست، اما احتمالا هورمون‌ها نقش مهمی در این زمینه دارند. هورمون‌هایی که هنگام بارداری به مقدار بالایی تولید می‌شوند با تاثیر بر جفت، به حفظ بارداری کمک می‌کنند. با گذشت زمان، میزان این هورمون‌ها در خون مادر باردار افزایش می‌یابد و ممکن است باعث شروع مقاومت بدن به انسولین (هورمون تنظیم‌کننده قند خون) شوند.

هورمون انسولین به انتقال گلوکز از خون به سلول‌ها و تامین انرژی کمک می‌کند. در دوران بارداری، بدن به طور طبیعی کمی نسبت به انسولین مقاوم می‌شود تا گلوکز بیشتری در جریان خون برای انتقال به جنین در دسترس باشد. اما اگر مقاومت به انسولین بیش از حد شود، سطح گلوکز خون مادر به طور غیر طبیعی افزایش می‌یابد و زمینه را برای ابتلا به دیابت بارداری فراهم می‌کند.

شما عزیزان می‌توانید برای صرفه‌جویی در وقت‌تان از طریق مشاوره آنلاین با پزشک متخصص غدد یا مشاوره آنلاین با پزشک متخصص زنان مشکل خود را با یک پزشک متخصص در میان بگذارید تا روند درمان به سرعت آغاز شود. برای این کار می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله دکتر غدد آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر غدد از متخصص مورد نظر خود نوبت بگیرید.

همچنین، اگر اصطلاح دیابت بی مزه به گوش‌تان خورده و کنجکاوید درباره آن بیشتر بدانید، می‌توانید مقاله مرتبط را در وب‌سایت درمانکده مطالعه کنید.

عوامل خطر ابتلا به دیابت بارداری

در صورت وجود شرایط زیر، مادر در معرض ابتلا به دیابت بارداری قرار دارد و باید سطح قند او از طریق جدول قند خون در بارداری به صورت منظم بررسی شود.

• سابقه دیابت بارداری در طی زایمان‌های قبلی
• شاخص توده بدنی بالاتر از ۳۰
• سابقه به دنیا آوردن نوزاد با وزنی بالاتر از چهارونیم کیلوگرم
• سابقه خانوادگی ابتلا به دیابت 
• سن بیشتر از ۳۰ سال مادر
• بارداری چندقلو
• فشار خون و تری‌گلیسرید بالا
• سطح پایین کلسترول خوب (HDL)
• زنانی با نژاد خاورمیانه‌ای، آفریقایی و آسیای جنوبی

بیشتر بدانید: گلوکز چیست؟

جدل قند خون در بارداری

جدول قند خون در بارداری برای ارزیابی و مدیریت دیابت بارداری استفاده می‌شود. این مقادیر معمولا شامل قند خون ناشتا، یک ساعت پس از صرف غذا و ۲ ساعت بعد از آن هستند.

میزان قند خون نرمال در بارداری

محدوده طبیعی قند خون در دوران بارداری به شرح زیر است:

وضعیت	سطح قند خون (میلی‌گرم در دسی‌لیتر)
ناشتا	کمتر از ۹۵
یک ساعت پس از غذا	کمتر از ۱۴۰
۲ ساعت پس از غذا	کمتر از ۱۲۰

تاثیر دیابت بارداری بر حرکات جنین

پس از بررسی جدول قند خون در بارداری و اطلاع از میزان نرمال آن، خوب است از اثرات دیابت بارداری بر جنین آگاه شوید. دیابت بارداری می‌تواند تاثیرات مستقیمی بر حرکات جنین داشته باشد، زیرا تغییرات سطح قند خون مادر، شرایط جنین را در رحم تحت تاثیر قرار می‌دهد. 

بر اساس جدول قند خون در بارداری اگر قند خون مادر در حالت ناشتا بالاتر از ۹۵ باشد، جنین دچار هیپرگلیسمی می‌شود، این حالت، انرژی جنین را افزایش می‌دهد و منجر به حرکات غیر طبیعی یا بیش از حد او خواهد شد. در واقع می‌توان گفت، دیابت کنترل‌نشده در دوران بارداری به جفت آسیب می‌رساند و الگوی طبیعی حرکات جنین را تغییر می‌دهد.

از دیگر اثرات دیابت بارداری بر جنین و مادر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اندازه بزرگ نوزاد و آسیب حین زایمان
• زایمان زودرس
• زردی نوزاد
• سقط جنین
• فشارخون بالا یا پره‌اکلامپسی
• افزایش احتمال نیاز به سزارین
• نقایص مادرزادی
• افزایش احتمال اضافه وزن و ابتلا به دیابت نوع ۲ در بزرگسالی

روش تشخیص دیابت بارداری

طبق توصیه انجمن دیابت آمریکا (ADA)، پزشکان باید زنان باردار را از نظر علائم سطح قند خون در بارداری غربالگری کنند. اگر هیچ سابقه شناخته‌شده‌ای از دیابت در ابتدای بارداری وجود نداشته باشد، احتمالا پزشک این غربالگری را به هفته‌های ۲۴ تا ۲۸ بارداری موکول می‌کند. 

همان‌طور که در جدول قند خون در بارداری بررسی کردیم، اگر سطح قند بدن مادر بالا باشد، تست چالش گلوکز انجام می‌شود. برای انجام این آزمایش به آمادگی خاصی نیاز ندارید، فقط کافیست مادر باردار محلول گلوکز را بنوشد و بعد از یک ساعت آزمایش خون بدهد. 

در این صورت، اگر سطح قند خون بالا باشد، پزشک ممکن است یک آزمایش تحمل گلوکز خوراکی سه ساعته انجام دهد که این تست، ۲ مرحله‌ای است. با این‌ حال، برخی از پزشکان تست چالش گلوکز را به‌ کلی نادیده می‌گیرند و فقط یک آزمایش تحمل گلوکز ۲ ساعته انجام می‌دهند که این آزمایش یک‌ مرحله‌ای محسوب می‌شود.

تست تک مرحله‌ای

• پرسنل آزمایشگاه کار خود را با آزمایش سطح قند خون ناشتا شروع می‌کند.
• از مادر باردار خواسته می‌شود که محلول حاوی ۷۵ گرم گلوکز را بنوشد.
• بعد از گذشت یک ساعت سطح قند خون فرد را آزمایش می‌کنند؛ این کار بعد از ۲ ساعت مجدد تکرار می‌شود.

اگر نتیجه تست با اعداد جدول قند خون در بارداری که در ادامه مشاهده می‌کنید، برابر باشد، احتمالا پزشک تشخیص خود را تایید می‌کند:

وضعیت	سطح قند خون (میلی‌گرم در دسی‌لیتر)
قند خون ناشتا	۹۲ یا بیشتر
قند خون یک ساعته	۱۸۰ یا بیشتر
قند خون ۲ ساعته	۱۵۳ یا بیشتر

تست ۲ مرحله‌ای

برای تست ۲ مرحله‌ای نیازی به ناشتا بودن نیست. پرسنل آزمایشگاه ابتدا از شما می‌خواهند محلول حاوی ۵۰ گرم گلوکز را بنوشید و بعد از یک ساعت، قند خون‌تان را آزمایش می‌کنند. اگر در این مرحله، سطح قند خون شما بین ۱۳۰ تا ۱۴۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد، پزشک ممکن است انجام آزمایش دوم در روز دیگر را برایتان توصیه کند.

• ابتدا سطح قند خون ناشتا آزمایش می‌شود.
• سپس از شما می‌خواهند که محلولی حاوی ۱۰۰ گرم گلوکز بنوشید.
• در ادامه، سطح قند خون‌تان را یک، ۲ و سه ساعت بعد آزمایش می‌کنند.

اگر نتیجه تست با ۲ تا سه مورد از اعداد جدول قند خون در بارداری که در ادامه مشاهده می‌کنید، برابر باشد، پزشک تشخیص خود را تایید می‌کند:

زمان اندازه‌گیری	سطح قند خون (میلی‌گرم در دسی‌لیتر)
ناشتا	۹۵ یا بیشتر
یک ساعت پس از مصرف گلوکز	۱۸۰ یا بیشتر
۲ ساعت پس از مصرف گلوکز	۱۵۵ یا بیشتر
سه ساعت پس از مصرف گلوکز	۱۴۰ یا بیشتر

درمان دیابت بارداری

پزشک معمولا برای درمان این عارضه توصیه می‌کند، رژیم غذایی سالم و متعادلی را رعایت کنید و فعالیت بدنی منظمی داشته باشید. انجام ورزش منظم مانند روزانه ۳۰ دقیقه پیاده‌روی به کنترل علائم دیابت خاموش و مدیریت سطح قند خون مادر در دوران بارداری کمک می‌کند. با این حال، اگر میزان قند بدن مادر پس از مقایسه با جدول قند خون در بارداری بالا باشد، سریعترین راه درمان دیابت بارداری، تجویز متفورمین یا انسولین است.

دارو درمانی

پزشک زمانی که تشخیص دهد میزان قند بعد از غذا یا قند ناشتا در بارداری بالاست و نتیجه آزمایشات با اعداد نرمال جدول قند خون در بارداری مغایرت دارند، دارو تجویز می‌کند که شامل موارد زیر هستند:

• داروهای خوراکی مثل متفورمین
• داروی تزریقی همچون انسولین

درمان طب سنتی

برای پایین آوردن سریع قند خون در بارداری طب سنتی هم می‌تواند به شما کمک کند. اما لازم به ذکر است که روش‌های طبیعی و سنتی باید با احتیاط و پس از مشورت با پزشک مورد استفاده قرار بگیرند تا به سلامت مادر و جنین آسیب وارد نشود. اگر احساس کردید، سطح قند بدن شما در مقایسه با جدول قند خون در بارداری بیشتر است، می‌توانید از روش‌های زیر برای کاهش قند خون استفاده کنید:

• مصرف دارچین در حد اعتدال
• نوشیدن آب شنبلیله
• چای سبز و چای بابونه
• مصرف روغن گردو

برای کنترل دیابت بارداری چی بخوریم؟

اگر میزان قند بدن مادر بر اساس جدول قند خون در بارداری بیشتر از حد نرمال است، باید رژیم غذایی متعادلی را رعایت کند. غذا خوردن در فواصل زمانی درست و در حجم کم می‌تواند در مدیریت سطح قند خون نقش به‌سزایی داشته باشد.

مصرف کربوهیدرات در افراد مبتلا به دیابت بارداری

فاصله‌گذاری مناسب بین غذاهای غنی از کربوهیدرات به جلوگیری از افزایش قند خون کمک می‌کند. شما می‌توانید پس از مشورت با متخصص تغذیه از میزان دقیق مصرف کربوهیدرات در روز مطلع شوید. 

کربوهیدرات‌های ارتقاءدهنده سلامت بیمار عبارت‌اند از:

• غلات کامل
• برنج قهوه‌ای
• میوه‌های با قند پایین
• لوبیا، نخود، عدس و سایر حبوبات
• سبزیجات نشاسته‌ای

مصرف پروتئین در افراد مبتلا به دیابت بارداری

زنان باردار باید روزانه ۲ تا سه وعده پروتئین مصرف کنند. منابع خوب پروتئین عبارت‌اند از:

• گوشت بدون چربی
• مرغ
• ماهی
• توفو

جهت اطلاع از بدترین غذا برای دیابتی ها می‌توانید مقاله مرتبط با آن را در درمانکده مطالعه کنید.

میزان چربی در افراد مبتلا به دیابت بارداری

چربی‌های سالمی که باید در رژیم غذایی خود بگنجانید، عبارت‌اند از:

• آجیل بدون نمک
• روغن زیتون
• آووکادو

راهنمای مراجعه به پزشک

دیابت بارداری یکی از چالش‌های مهم دوران بارداری است که اگر به موقع تشخیص داده نشود و مورد درمان قرار نگیرد، پیامدهای جدی برای مادر و جنین به همراه دارد. از همین‌رو بررسی مدام سطح قند بدن مادر بر اساس مقادیر طبیعی جدول قند خون در بارداری بسیار مهم است. برای این منظور باید تحت نظر پزشک متخصص باشید تا در صورت نیاز اقدامات درمانی در کوتاه‌ترین زمان ارائه شوند. 

ما در این مقاله از مجله درمانکده به بررسی دیابت بارداری و علائم آن پرداختیم و جدول سطح نرمال قند خون در بارداری را با شما به اشتراک گذاشتیم. شما می‌توانید برای پرسیدن سوالات بیشتر یا رزرو نوبت بهترین دکتر به وب‌سایت درمانکده سر بزنید. همچنین، درمانکده امکان دریافت نوبت اینترنتی جهت مراجعه حضوری یا مشاوره آنلاین تلفنی، متنی و تصویری را برای شما فراهم کرده است.

سوالات متداول

منابع: healthline | medlineplus