انواع ترشحات واژن + رنگ ترشحات واژن

ترشحات واژن بخش طبیعی سیستم بدن زنان هستند و نقش مهمی در حفظ سلامت واژن ایفا می‌کنند. این ترشحات می‌توانند به پاکسازی واژن و حفظ رطوبت آن و همچنین پیشگیری از عفونت‌ها کمک کنند. با این حال، تغییر در حجم، بو یا رنگ آن‌ها ممکن است نشانه یک مشکل پزشکی باشد که به درمان نیاز دارد.

در این مقاله از مجله درمانکده به بررسی انواع ترشحات واژن و دلایل تغییر آن‌ها می‌پردازیم. همچنین شما را با نحوه درمان ترشحات غیر طبیعی آشنا می‌کنیم. تا پایان مطلب همراه ما باشید.

ترشحات واژن چیست؟

این ترشحات از غدد کوچک موجود در واژن و دهانه رحم ترشح می‌شوند تا سلول‌ها قدیمی و بقایای آن‌ها را از بین ببرند و دستگاه تناسلی را تمیز و سالم نگه دارند. آن‌ها از واژن و مجاری ادراری در برابر عفونت محافظت می‌کنند.

هورمون‌ها بر مقدار و غلظت ترشحات واژن تاثیر می‌گذارند. به همین دلیل، ممکن است در زمان‌های خاص از جمله قبل از قاعدگی، در دوران بارداری یا هنگام استفاده از روش‌های جلوگیری از بارداری، مقادیر متفاوتی از این ترشحات را تجربه کنید.

بیشتر بخوانید: آشنایی با انواع برجستگی واژن

انواع ترشحات واژن

بعضی از ترشحات واژن طبیعی هستند؛ درحالی‌که بعضی دیگر ممکن است نشان‌دهنده یک بیماری زمینه‌ای باشند.

۱. ترشحات سفید رنگ واژن

معمولا علت ترشحات سفید واژن یا ترشحات شیری رنگ به فعالیت طبیعی دستگاه تناسلی مربوط می‌شود. اگر عکس ترشحات شیری رنگ واژن یا ترشحات سفید رنگ را بررسی ‌کنید، متوجه می‌شوید که آن‌ها شفاف هستند؛ اما از نظر قوام می‌توانند غلیظ یا رقیق باشند. همچنین بوی زیادی ندارند.

 با این‌ حال، ترشحات سفید رنگ که با خارش همراه هستند و ظاهر پنیری شکل دارند، طبیعی تلقی نمی‌شوند. چون ممکن است نشان‌دهنده عفونت قارچی واژن باشند.

۲. ترشحات زرد یا سبز

ترشح زرد واژن معمولا نشان‌دهنده مشکل خاصی نیست. اما ترشحاتی که زرد یا سبز تیره هستند به درمان نیاز دارند. اگر ترشحات واژن بافت بسیار غلیظ، توده‌ای یا لخته مانند دارند یا با بوی نامطبوع همراه هستند، فورا به پزشک مراجعه کنید.

۳. ترشحات قهوه‌ای یا خونی

ترشحات قهوه‌ای یا خونی در زمان قاعدگی یا بلافاصله بعد از آن طبیعی در نظر گرفته می‌شوند. همچنین ممکن است در بین دوره‌های قاعدگی مقدار کمی ترشحات خونی داشته باشید که به این وضعیت لکه‌بینی می‌گویند.

اگر لکه‌بینی بعد از رابطه جنسی محافظت‌نشده و در زمانی که باید پریود می‌شدید اتفاق افتاد، ممکن است باردار باشید. لکه‌بینی همچنین می‌تواند در مراحل اولیه بارداری از علائم سقط جنین باشد.

در موارد نادر، ترشحات قهوه‌ای یا خونی به دلیل سرطان آندومتر یا سرطان دهانه رحم ایجاد می‌شوند. گاهی‌اوقات هم این ترشحات نشان‌دهنده فیبروئید یا سایر توده‌های غیر طبیعی هستند. به همین دلیل، توصیه می‌شود به طور منظم تست پاپ ‌اسمیر و معاینه لگن انجام دهید.

بیشتر بخوانید: لکه بینی در بارداری نشانه چیست

۴. ترشحات خاکستری

هنگامی که ترشحات سفید رنگ به خاکستری تبدیل شوند، بهتر است برای بررسی بیشتر به پزشک مراجعه کنید. چون این دسته از ترشحات واژن می‌توانند نشانه واژینوز باکتریایی باشند.

۵. ترشحات صورتی کم‌رنگ تا صورتی تیره

ترشحات صورتی روشن یا تیره اغلب عادی هستند. اما در بعضی شرایط ممکن است از یک مشکل جدی ناشی شوند. در صورت ادامه‌دار بودن این ترشحات حتما به پزشک مراجعه کنید.

بعضی از افراد پس از وارد شدن انگشت یا آلت تناسلی به واژن، به دلیل خونریزی جزئی‌ با خروج ترشحات صورتی رنگ مواجه می‌شوند.

زمان مراجعه به پزشک

اگر ترشحات واژن با علائم زیر همراه بود، فورا به دکتر زنان و زایمان مراجعه کنید:

• تب
• درد در ناحیه شکم
• کاهش وزن ناخواسته
• خستگی مفرط
• افزایش حجم ادرار
• بدبو بودن ترشحات
• خونریزی‌ که با قاعدگی مرتبط نیست

بیشتر بخوانید: علائم پریودی و 10 نشانه آن + نکات مهمی که دختران باید بدانند

علت ترشحات واژن

ترشحات واژن معمولا طبیعی هستند و به پاکسازی واژن کمک می‌کنند. با این حال، بعضی از افراد ممکن است ترشحات غیر طبیعی را تجربه کنند. در ادامه تعدادی علل ترشحات غیر طبیعی واژن آورده شده است.

۱. واژینوز باکتریایی

واژینوز باکتریایی یک نوع عفونت شایع است که در اثر رشد بیش‌ازحد باکتری‌هایی که به طور طبیعی در واژن یافت می‌شوند، رخ می‌دهد. این باکتری‌ها تعادل طبیعی واژن را برهم می‌زنند و باعث عفونت می‌شوند.

اگرچه واژینوز باکتریایی در بعضی موارد هیچ علامتی ندارد، اما می‌تواند به افزایش ترشحات واژن و بوی نامطبوع آن‌ها (شبیه بوی ماهی) منجر ‌شود. رابطه جنسی دهانی و داشتن شرکای جنسی متعدد خطر بروز این عفونت را افزایش می‌دهد.

۲. تریکومونیازیس

تریکومونیازیس عفونت دیگری است که توسط یک تک‌یاخته یا ارگانیسم تک‌سلولی ایجاد می‌شود. تریکومونیازیس اغبب از طریق تماس جنسی منتقل می‌شود، اما می‌تواند در اثر استفاده از حوله حمام و لباس شنای مشترک هم از فردی به فرد دیگر سرایت کند.

این عفونت باعث ایجاد ترشحات زرد یا سبز رنگی می‌شود که بوی بدی دارند. درد، التهاب و خارش هم از سایر علائم رایج تریکومونیازیس هستند: اگرچه بعضی از افراد هیچ علامتی را تجربه نمی‌کنند.

بیشتر بدانید: عفونت قارچی واژن چیست؟

۳. عفونت قارچی واژن

عفونت قارچی علاوه بر سوزش و خارش، با ترشح از واژن همراه است. وجود قارچ در واژن طبیعی است. اما گاهی اوقات این قارچ‌ها بیش‌ازحد رشد می‌کنند و باعث عفونت می‌شوند. موارد زیر می‌توانند احتمال ابتلا به عفونت‌های قارچی را افزایش دهند:

• استرس
• دیابت
• استفاده از قرص‌های ضد بارداری
• بارداری
• مصرف آنتی‌بیوتیک به مدت طولانی (بیشتر از ۱۰ روز)

بیشتر بخوانید: شایع ترین سرطان های زنان کدامند؟ چکار کنیم که دچار آن‌ها نشویم؟

۴. بیماری التهابی لگن

بیماری التهابی لگن (PID) یک نوع عفونت است که معمولا از راه تماس جنسی منتقل می‌شود. این عفونت زمانی رخ می‌دهد که باکتری‌ها در واژن و سایر اندام‌های تناسلی منتشر می‌شوند. PID ممکن است ترشحاتی ایجاد کند که بوی شدید و بدی دارند.

سایر علائم این بیماری عبارت‌اند از: درد متوسط تا شدید در قسمت پایین شکم و لگن، درد هنگام رابطه جنسی، تکرر ادرار یا دفع ادرار همراه با درد، تب همراه با لرز و خونریزی غیر عادی از واژن (به‌خصوص در حین رابطه جنسی یا بعد از آن).

۵. سرطان دهانه رحم

سرطان دهانه رحم توسط گونه‌های مختلف ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌شود. HPV یک نوع عفونت است که از طریق تماس جنسی منتقل می‌شود. اگرچه سرطان دهانه رحم ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد؛ اما گاهی‌اوقات  با ترشحات خونی، قهوه‌ای یا آبکی با بوی نامطبوع همراه است.

۶. سوزاک و کلامیدیا

سوزاک و کلامیدیا عفونت‌های منتقله از راه جنسی (STI) هستند که به علايم مختلف مانند درد هنگام دفع ادرار و ترشحات غیر عادی واژن منجر می‌شوند. ترشحات زرد رنگ واژن و همچنین ترشح سبز رنگ یا کدر ممکن است نشانه سوزاک و کلامیدیا باشند.

بیشتر بخوانید: جلوگیری از درد واژن در رابطه جنسی

۷. دلایل غیر عفونی خیس شدن واژن

ترشحات واژن همیشه ناشی از عفونت نیستند؛ بلکه ممکن است به موارد زیر مربوط باشند:

• عوامل محرک و آلرژن‌ها: در بعضی موارد، ترشحات واژن از محرک‌ها و آلرژن‌های مختلف نظیر نوار بهداشتی معطر، صابون، عطر، داروهای موضعی و نگهدارنده‌های شیمیایی ناشی می‌شوند. این محرک‌ها ممکن است به حساسیت شدید (درماتیت تماسی) منجر شوند.
• آتروفی واژن: آتروفی واژن وضعیتی است که پس از یائسگی یا در اثر کاهش سطح استروژن رخ می‌دهد. پایین بودن سطح استروژن باعث می‌شود دیواره‌های واژن خشک و نازک شوند. آتروفی واژن همچنین با التهاب همراه است. این وضعیت باعث سوزش و خارش واژن و خارج ‌شدن ترشحاتی می‌شود که غیر طبیعی‌ هستند.
• تحریک واژن: گاهی‌اوقات ورود یک جسم خارجی به واژن باعث ترشح می‌شود.

بیشتر بدانید: دارو برای عفونت واژن چی خوبه؟

مقدار ترشحات واژن

ترشحات واژن به طور قابل‌توجهی از فردی به فرد دیگر متفاوت هستند. رنگ، غلظت و مقدار این ترشحات هم ممکن است در روزهای مختلف تغییر کند:

• روز یک تا پنج چرخه قاعدگی: در ابتدای چرخه قاعدگی، ترشحات معمولا قرمز بوده یا با کمی خون همراه هستند. چون پوشش داخلی دیواره رحم در این دوران می‌ریزد.
• روز ۶ تا ۱۴ چرخه قاعدگی: پس از پریود ممکن است میزان ترشحات کمتر از حد معمول باشد. با شروع رشد تخمک، مخاط دهانه رحم کدر، سفید یا زرد می‌شود. این مخاط همچنین ممکن است حالت چسبندگی داشته باشد.
• روز ۱۴ تا ۲۵ چرخه قاعدگی: چند روز قبل از تخمک‌گذاری، مخاط رقیق و لغزنده است و از نظر غلظت شبیه سفیده تخم‌مرغ به نظر می‌رسد. پس از تخمک‌گذاری، مخاط به حالت کدر، سفید یا زرد و احتمالا چسبنده برمی‌گردد.
• روز ۲۵ تا ۲۸ چرخه قاعدگی: رنگ مخاط دهانه رحم روشن می‌شود و قبل از شروع یک چرخه قاعدگی دیگر، میزان آن کاهش می‌یابد.

علت افزایش ترشحات واژن

عوامل زیر می‌توانند میزان ترشحات واژن را افزایش دهند:

• بارداری و تغییر سطح هورمون‌ها
• برانگیختگی و تحریک جنسی (باعث افزایش ترشحات شفاف و آبکی می‌شود.)
• ورزش (با افزایش ترشحات شفاف و آبکی همراه است.)

بیشتر بخوانید: درمان سرطان تخمدان

تشخیص ترشحات غیر عادی واژن

اگر پزشک به عفونت یا بیماری دیگری مشکوک باشد، ممکن است انجام آزمایش‌های زیر را توصیه کند:

• معاینه لگن: معاینه لگن معمولا فقط چند دقیقه طول می‌کشد. پزشک واژن، فرج، دهانه رحم، تخمدان‌ها، رحم، رکتوم (راست روده) و لگن را بررسی می‌کند تا وجود هرگونه ناهنجاری در آن‌ها را تشخیص دهد.
• تست pH واژن: این تست سطح اسیدی بودن ترشحات واژن را می‌سنجد. چون عفونت می‌تواندpH  واژن را تغییر دهد. میزان pH ترشحات نرمال واژن در زنان غیر یائسه حدود چهار تا ۴/۵ است. افزایش pH می‌تواند نشان‌دهنده واژینوز باکتریایی یا تریکومونیازیس باشد.
• آزمایش بیماری‌های مقاربتی: این تست شامل ارسال نمونه‌ای از ترشحات واژن به آزمایشگاه برای بررسی سوزاک، کلامیدیا، تریکومونیازیس یا سایر عفونت‌ها است.

بیشتر بخوانید: سرطان سینه چیست

درمان ترشحات واژن

درمان ترشحات غیر طبیعی به علت بروز آن‌ها بستگی دارد.

۱. دارودرمانی

برای درمان علت زمینه‌ای ترشحات غیر طبیعی ممکن است پزشک داروهای زیر را تجویز کند:

• کرم کورتیکواستروئید یا آنتی‌هیستامین‌ خوراکی برای تسکین خارش
• آنتی‌بیوتیک برای درمان باکتری‌هایی که در بروز عفونت نقش دارند
• کرم‌ واژینال حاوی استروژن برای درمان واژینیت ناشی از یائسگی

بیشتر بخوانید: همه چیز درباره سرطان واژن

۲. درمان‌های خانگی

شما می‌توانید از روش‌های خانگی زیر برای کاهش ترشحات واژن استفاده کنید:

• استفاده از کرم ضد قارچ بدون نسخه برای درمان عفونت قارچی واژن
• استفاده از کمپرس سرد برای تسکین خارش، ورم یا درد در ناحیه فرج
• خودداری از برقراری رابطه جنسی تا زمان برطرف شدن علائم
• تمیز نگه ‌داشتن ناحیه تناسلی با استفاده از شوینده‌های ملایم که حساسیت‌زا نیستند

بیشتر بخوانید: علت بوی بد واژن چیست

۳. درمان‌های گیاهی و سنتی

اگر افزایش ترشحات واژن ناشی از عفونت یا بیماری باشد، می‌توانید با مواد طبیعی زیر به درمان آن کمک کنید:

• ماست: ماست یک پروبیوتیک طبیعی است که با باکتری‌های مضر واژن مقابله می‌کند. بنابراین توصیه می‌شود هر روز مقداری ماست بخورید.
• سیر: سیر خاصیت ضد قارچ و ضد باکتری دارد. برای بهره‌مندی از خواص این ماده غذایی می‌توانید آن را در رژیم غذایی خود بگنجانید. هرگز سیر را داخل واژن قرار ندهید. چون می‌تواند باعث سوختگی و درد شود.
• روغن نارگیل: این روغن برای درمان عفونت قارچی واژن مناسب است. روغن نارگیل خالص و ارگانیک را می‌توانید مستقیما روی ناحیه مورد نظر بمالید.
• روغن درخت چای: برای استفاده از این روغن باید حتما آن را با روغن جوجوبا یا روغن نارگیل رقیق کنید. اگر پوست حساسی دارید، از امتحان کردن روغن درخت چای بپرهیزید.

پیشگیری از ترشحات واژن

با رعایت نکات زیر می‌توانید از ترشحات غیر طبیعی واژن جلوگیری کنید:

• در سرویس بهداشتی همیشه بدن خود را از قسمت جلو به سمت عقب تمیز کنید. این کار مانع از ورود باکتری‌های ناحیه رکتوم به واژن می‌شود و در نتیجه از بروز عفونت جلوگیری می‌کند.
• در طول روز از لباس زیر با الیاف پنبه‌ای (نخی) استفاده کنید. لباس زیر پنبه‌ای این امکان را فراهم می‌کند که هوا در ناحیه تناسلی جریان داشته باشد. بهتر است شب‌ها و هنگام خواب لباس زیر نپوشید.
• از پوشیدن شلوار تنگ، جوراب شلواری و لباس شنا برای مدت طولانی خودداری کنید.
• اگر فکر می‌کنید که مایع لباسشویی یا نرم‌کننده لباسی که استفاده می‌کنید ممکن است ناحیه تناسلی‌تان را تحریک کند، آن را عوض کنید.
• کاندوم‌، دیافراگم‌ ضد بارداری و ژل‌ اسپرم‌کش می‌تواند باعث تحریک ناحیه تناسلی شود. اگر فکر می‌کنید این‌ها با ترشحات غیر عادی واژن مرتبط هستند، با متخصص زنان در مورد سایر روش‌های پیشگیری از بارداری مشورت کنید.
• از جکوزی استفاده نکنید.
• بعد از حمام، ناحیه تناسلی را کاملا خشک کنید. سپس لباس زیر بپوشید.
• از اسپری‌های بهداشتی زنانه و دستمال توالت معطر استفاده نکنید.

کلام پایانی

در این مقاله در مورد ترشحات واژن و عوامل موثر بر آن‌ها صحبت کردیم. به یاد داشته باشید که تشخیص علت انواع ترشحات واژن با عکس یا جست‌وجو در وب‌سایت‌های پزشکی به تنهایی امکان‌پذیر نیست. اگر فکر می‌کنید ترشحات شما غیر طبیعی هستند، برای بررسی بیشتر به متخصص زنان مراجعه کنید. پزشک تنها فردی است که می‌تواند شما را وضعیت سلامتی‌تان آگاه کند.

اگر فرصت مراجعه به مطب پزشک را ندارید، می توانید از خدمات آنلاین درمانکده استفاده کنید و با دکتر آنلاین زنان و زایمان به صورت غیر حضوری در ارتباط باشید.

سوالات متداول

منابع: medicoverhospitals, healthline