پولیپ رحم چیست؟ با علائم و دلایل بروز آن آشنا شوید

پولیپ رحم یکی از مشکلات نسبتا شایع در رحم زنان است که اغلب نگران‌کننده نیست. آن‌ها توده‌های خوش‌خیمی به‌شمار می‌آیند که در پوشش داخلی رحم، به‌ویژه ناحیه اندومتر رشد می‌‌کنند. پولیپ‌های رحمی در اغلب موارد بدون علائم هستند، اما گاهی‌اوقات منجر به سیکل‌های پریودی نامنظم و دردهای لگنی شدید می‌شوند. یکی از سوالات پرتکرار در مورد پولیپ‌های رحمی این است که چه راه‌کار مناسبی برای درمان پولیپ رحم در دختر مجرد و زنان متاهل بدون ایجاد مشکل خاصی وجود دارد. 

در این مقاله از مجله سلامت درمانکده همراه ما باشید تا بررسی کنیم پولیپ رحم چیست و چگونه درمان میشود.

پولیپ رحم چیست؟

پولیپ رحم که به آن پولیپ اندومتر هم گفته می‌شود، توده‌ای غیر طبیعی است که در لایه داخلی رحم (اندومتر) رشد می‌کند. در بیشتر مواقع، پولیپ‌های رحمی غیر سرطانی (خوش‌خیم) هستند و در موارد بسیار نادر ممکن است به سرطان تبدیل شوند. این پولیپ‌ها شکل‌های مختلفی دارند و می‌توانند پایه‌دار یا بدون پایه باشند. اندازه پولیپ‌های منفرد یا چندگانه معمولا از چند میلی‌متر تا چند سانتی‌متر متغیر است. 

پولیپ‌های رحمی که می‌توانند به دیواره داخلی رحم متصل شوند، گاهی به اندازه یک کنجد کوچک هستند و گاهی‌اوقات به بزرگی یک توپ گلف می‌شوند. در ادامه می‌توانید عکس پولیپ رحم را مشاهده کنید:

بیشتر بدانید: ضخامت طبیعی آندومتر

انواع پولیپ‌های رحمی

پولیپ‌های رحمی به ۲ دسته کلی تقسیم می‌شوند:

بیشتر بدانید: زخم دهانه رحم

پولیپ آندومتر

پولیپ رحم که پولیپ آندومتر نیز نامیده می‌شود، از آندومتر، پوشش داخلی رحم که هر ماه در طول قاعدگی ریزش می‌کند، به وجود می‌آید. پولیپ‌های آندومتر ممکن است کاملا بدون علامت باشند یا علائمی مانند پریودهای سنگین یا خونریزی بین دوره‌ای ایجاد کنند. گاهی‌اوقات پولیپ‌های بزرگ آندومتر می‌توانند باعث ایجاد گرفتگی‌های قاعدگی شوند.

پولیپ دهانه رحم

پولیپ دهانه رحم (Cervical Polyps) در پوشش داخلی دهانه رحم که در بالای واژن قرار دارد، ایجاد می‌شود. این عارضه ممکن است علامتی نداشته باشد یا می‌تواند بین دوره‌های قاعدگی، مخصوصا حین رابطه جنسی لکه‌بینی ایجاد کند.

بیشتر بدانید: فیبروم رحم چیست؟

علت بروز پولیپ‌های رحم در دختران مجرد و زنان

در حال حاضر علت اصلی بروز این عارضه مشخص نیست. با این حال، متخصصان معتقدند برخی عوامل باعث بروز یا تشدید پولیپ‌های رحم در دختران مجرد و زنان متاهل می‌شوند که شامل موارد زیر هستند:

• عدم تعادل هورمونی: افزایش سطح هورمون استروژن باعث ضخیم شدن دیواره رحم می‌شود و ریسک بروز پولیپ‌های رحمی را در دختران مجرد و زنان افزایش می‌دهد.
• سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS): این مشکل می‌تواند تعادل هورمون‌های استروژن و تستوسترون را مختل کند و باعث افزایش تولید آن‌ها شود. 
• اختلالات سیستم درون‌ریز: اختلال در عملکرد غده‌های هورمونی بدن مانند تخمدان‌ها، غده هیپوفیز یا غده‌های تیروئیدی می‌تواند سطح هورمون‌های استروژن و تستوسترون را دست‌خوش تغییر کند و ریسک ابتلا به پولیپ رحم در خانم‌ها، به ویژه دختران مجرد را افزایش دهد.
• التهاب مزمن: التهاب پوشش داخلی رحم یا همان اندومتریوز (Endometritis) نیز می‌تواند زمینه را برای ایجاد پولیپ رحمی فراهم کند. 
• سن: پولیپ آندومتر در بین زنان کم‌تر از ۲۰ سال نادر است. احتمال ابتلا به این بیماری با افزایش سن افزایش می‌یابد و ممکن است در دهه پنجم زندگی به اوج خود برسد.
• افزایش وزن: چاقی باعث افزایش سطح استروژن در خون می‌شود و خطر ابتلا به پولیپ رحم را در دختران و زنان متاهل افزایش می‌دهد. 
• مصرف داروهای هورمونی: برخی داروهای هورمونی مانند تاموکسیفن (داروی سرطان سینه) عامل خطر برای ایجاد پولیپ آندومتر به‌شمار می‌آید.
• سابقه خانوادگی: تحقیقات نشان داده‌اند، اگر مادر یا خواهر درگیر این بیماری باشند، احتمال ابتلا به آن افزایش می‌یابد.

بیشتر بدانید: علت میوم رحم چیست؟

علائم پولیپ رحم

پریود نامنظم و خونریزی غیر طبیعی بین ۲ قاعدگی از شایع‌ترین علائم این بیماری به‌شمار می‌آیند. حتی زنان پس از یائسگی اگر درگیر پولیپ رحم باشند، خونریزی یا لکه‌بینی را تجربه می‌کنند. به طور کلی، می‌توان علائم پولیپ رحم در زنان را شامل موارد زیر دانست:

• خونریزی پس از رابطه جنسی
• خونریزی شدید حین پریودی
• درد شدید پریودی
• پریود نامنظم
• لکه‌بینی بین ۲ قاعدگی
• خونریزی پس از یائسگی
• افتادگی رحم
• ناباروری
• سقط جنین در زنان باردار

بیشتر بدانید: اندومتر رحم

علائم پولیپ رحم در دختر مجرد

مهم‌ترین علائم این بیماری در دختر مجرد عبارت‌اند از:

• پریودهای نامنظم
• خونریزی شدید قاعدگی 
• خونریزی بین دوره‌های قاعدگی 
• درد، ناراحتی و گرفتگی لگن
• ترشحات غیرطبیعی واژن
• لکه‌بینی
• کم‌خونی

اگر این علائم را دارید و باعث نگرانی شما شده،‌ می‌توانید از طریق مشاوره تلفنی با دکتر آنلاین زنان دغدغه‌های خود را با پزشکان متخصص درمانکده در میان بگذارید.

علائم پولیپ سرطانی رحم

پولیپ‌های رحم اغلب غیر سرطانی و خوش‌خیم هستند. با این حال، برخی از آن‌ها ممکن است در صورت عدم درمان به موقع به سرطان تبدیل شوند یا نشان‌دهنده وجود سرطان باشند. معمولا نشانه پولیپ‌های سرطانی یا مشکوک به سرطان به علائم پولیپ‌های خوش‌خیم شباهت زیادی دارند. اما برخی ویژگی‌ها همچون موارد زیر باید به دقت مورد بررسی قرار بگیرند تا احتمال سرطانی بودن پولیپ‌ها رد شود:

• خونریزی بسیار شدید بین ۲ قاعدگی
• خونریزی غیر طبیعی بعد از یائسگی
• احساس فشار غیر طبیعی در ناحیه رحم و لگن
• ترشحات واژینال با بو و رنگ غیر طبیعی
• رشد سریع و بیش از اندازه پولیپ‌های اولیه

روش تشخیص پولیپ رحم

تشخیص درست در روند بهبود هر بیماری به عنوان مهم‌ترین و بهترین عامل جهت درمان شناخته می‌شود. در واقع، زمانی که تشخیص درستی صورت نگیرد، نمی‌توان گزینه درمانی مناسبی را انتخاب کرد و این موضوع ممکن است عواقب جبران‌ناپذیری برای بیمار به همراه داشته باشد. رایج‌ترین روش‌های تشخیص پولیپ‌های رحمی شامل موارد زیر هستند:

معاینه فیزیکی

در این مرحله پزشک زنان از بیمار درخواست می‌کند تا اطلاعات دقیقی از کیفیت سیکل ماهانه، مدت زمان و شدت خونریزی را در اختیار او قرار دهد. از آن جایی که علائم این بیماری می‌تواند با سایر بیماری‌های زنان همپوشانی داشته باشد، بسیار مهم است که به طور دقیق در مورد علائمی که تجربه می‌کنید، توضیح دهید.

تست‌های تصویربرداری

در بین آزمایش‌های تصویربرداری، سونوگرافی شکمی رایج‌ترین و بهترین تکنیک تشخیص پولیپ رحم در دختر مجرد به‌شمار می‌آید. این آزمایش تا حدود زیادی می‌تواند پولیپ‌های رحمی را نشان دهد. برای انجام آن به آمادگی خاصی نیاز ندارید، اما لازم است با مثانه پر به مرکز تصویربرداری پزشکی مراجعه کنید.

هیستروسکوپی

هیستروسکوپی (Hysteroscopy) روشی است که در آن پزشک یک اسکوپ را جهت بررسی پولیپ‌ها از طریق واژن به داخل رحم وارد می‌کند. با وارد کردن ابزار از طریق لوله هیستروسکوپی، پزشک می‌تواند نمونه‌ای از پولیپ را برای بررسی زیر میکروسکوپ جدا کند.

بیشتر بدانید: علائم تخمک گذاری موفق

سونوگرافی ترانس واژینال

سونوگرافی ترانس واژینال (Transvaginal Ultrasound) می‌تواند با ثبت تصاویری از ناحیه رحم به شناسایی پولیپ‌ها کمک کند. در این روش، پزشک ابزار مخصوص را وارد واژن می‌کند تا امواج صوتی با فرکانس بالا تصاویر دهانه رحم و فضای داخل آن را نشان دهند.

بیشتر بدانید: دیسپلازی چیست؟

بیوپسی اندومتریال

بیوپسی اندومتریال (Endometrial biopsy) شامل برداشتن یک نمونه بافت کوچک از آندومتر برای بررسی زیر میکروسکوپ است.

کورتاژ

در این روش، به کمک کورت (Curette)، یک وسیله فلزی که حلقه کوچکی در قسمت انتهایی دارد، بخشی از بافت دیواره رحم را می‌خراشند و برمی‌دارند.

هیستروسونوگرافی

بیشتر پولیپ‌ها را می‌توان در سونوگرافی مشاهده کرد و این معمولا اولین آزمایشی است که روی زنان دارای خونریزی غیر طبیعی انجام می‌شود. گاهی ممکن است نیاز به هیستروسونوگرافی (Hysterosonography) باشد. هیستروسونوگرافی نوعی از سونوگرافی است که در آن مایع خاصی به داخل حفره رحم پاشیده می‌شود تا تصویر واضحی از محیط رحم، دهانه و بافت‌های مجاور به دست آید.

بیشتر بدانید: علائم سرطان رحم

درمان پولیپ رحم

خوشبختانه در حال حاضر، پولیپ‌های رحم قابل درمان هستند. انتخاب بهترین روش درمان به اندازه پولیپ و علائم ناشی از آن بستگی دارد. به طور کلی، می‌توان رایج‌ترین روش‌های درمان این عارضه را شامل موارد زیر دانست:

دارودرمانی

داروهای هورمونی مانند قرص‌های ضد بارداری رایج‌ترین روش درمان پولیپ‌های رحم، به‌ویژه در دختران مجرد هستند. با این حال، باید بگوییم این داروها اثر موقتی دارند و معمولا پس از قطع آن‌ها، علائم بیماری مجدد بازمی‌گردند.

بیشتر بدانید: کاپ قاعدگی

جراحی

عمل جراحی برداشتن پولیپ‌های رحم معمولا به یکی از ۲ روش زیر انجام می‌شود:

• هیستروسکوپی: جراحی پولیپ رحم به روش هیستروسکوپی به دلیل عوارض کم بسیار محبوب است. این جراحی نیازی به بستری شدن و بیهوشی ندارد و معمولا توسط بی‌حسی موضعی در مطب شخصی دکتر زنان انجام می‌شود. 
• لاپاراسکوپی: عمل پولیپ رحم در دختر مجرد به روش لاپاراسکوپی (laparoscopy) انجام می‌شود. این تکنیک، یک روش جراحی کم‌تهاجمی است که پزشک با ایجاد چند برش کوچک در ناحیه شکمی آن را انجام می‌دهد. این شیوه درمان از آن جهت مورد توجه است که منجر به حفظ بکارت در دختران مجرد می‌شود. 

اگر نگران عوارض بعد از برداشتن پولیپ رحم هستید، باید مراقبت‌های پس از جراحی را جدی بگیرید. برای این منظور بهتر است تا زمانی که پزشک معالج‌تان اجازه نداده، رابطه جنسی برقرار نکنید و فعالیت بدنی سنگین انجام ندهید.

بیشتر بدانید: خارش لبه های بیرونی واژن نشانه چیست؟

لیزر درمانی

این تکنیک یکی از روش‌های نوین است که به درمان پولیپ دهانه رحم کمک می‌کند. لیزر درمانی باید توسط پزشک متخصص و در کلینیک‌های درمانی تخصصی انجام شود. در این روش از نور لیزر برای برداشتن یا تخریب پولیپ‌های رحم استفاده می‌کنند. لیزر درمانی به دلیل کم‌تهاجمی بودن برای دختران مجرد و بیمارانی که تمایلی به روش‌های جراحی باز و پیچیده ندارند، توصیه می‌شود.

بیشتر بدانید: علائم بارداری خارج از رحم

درمان خانگی

درمان خانگی این عارضه شامل تغییر سبک زندگی و رعایت رژیم غذایی سالم است که می‌توانند به کاهش علائم و جلوگیری از رشد پولیپ‌های رحمی کمک کنند. برای این منظور بهتر است رعایت نکات زیر را جدی بگیرید:

بیشتر بدانید: واژینیسموس چیست؟

• اجتناب از زیاده‌روی در خوردن گوشت قرمز
• عدم مصرف الکل 
• محدود کردن مواد غذایی حاوی شیرین‌کننده‌های مصنوعی و کربوهیدرات
• مواد غذایی سرشار از آنتی‌اکسیدان مانند میوه و سبزیجات
• مصرف حبوباتی مانند عدس و لوبیا
• مصرف غلات کامل همچون نان سبوس‌دار، برنج قهوه‌ای و کینوا
• مصرف لبنیات کم‌چرب مانند شیر، ماست و پنیر
• استفاده از مکمل‌های ویتامین A، B، D، منیزیم و امگا۳ زیر نظر پزشک
• کاهش مصرف نمک و خوراکی‌های حاوی سدیم جهت تنظیم فشار خون

بیشتر بدانید: علائم باز شدن دهانه رحم

آیا پولیپ رحم در دختران مجرد خطرناک است؟

در اغلب موارد، پولیپ‌های رحمی در دختران مشکل خاص و جدی ایجاد نمی‌کنند. معمولا عوارض ناشی از این عارضه مانند دردهای لگنی و خونریزی‌های غیر‌ طبیعی رحم با دارو درمانی کنترل می‌شوند. با وجود اینکه پولیپ‌های رحم توده‌های خوش‌خیم و غیر سرطانی هستند، اما در صورت عدم درمان ممکن است باعث کاهش قدرت باروری در دختران شوند. در حال حاضر، برای حل این مشکل راه‌حل‌های پزشکی شناخته‌شده و موثری وجود دارد. برای این منظور کافیست به متخصصان زنان و زایمان مراجعه کنید.

بیشتر بدانید: پولیپ معده چیست؟

عوارض پولیپ رحمی چیست؟

اغلب پولیپ‌های آندومتر و دهانه‌ رحم خوش‌خیم هستند. به این معنی که هیچ آسیب جدی ایجاد نمی‌کنند و فقط ممکن است منجر به بروز علائم ساده مانند خونریزی واژن و گرفتگی خفیف شوند. تعداد کمی از پولیپ‌ها در حدود یک تا سه درصد می‌توانند بدخیم باشند و به سرطان تبدیل شوند که اگر در مراحل اولیه به پزشک مراجعه کنید، راه‌کارهای درمانی موثری برای آن‌ها وجود دارند.

بیشتر بدانید: قرص برای پولیپ رحم

راه‌کارهای پیشگیری از پولیپ رحم

در حال حاضر، راه‌کار دقیقی برای پیشگیری از این عارضه وجود ندارد و فقط می‌توان به کمک برخی موارد احتمال ابتلا به آن را کاهش داد.

بهترین راه‌کارها شامل موارد زیر هستند:

• حفظ تناسب اندام
• فشار خون طبیعی
• مراجعه منظم و دوره‌ای به متخصص زنان
• برقراری رابطه جنسی سالم و با رعایت بهداشت شخصی
• انجام آزمایش پاپ اسمیر در فواصل زمانی منظم

بیشتر بدانید: بوی بد واژن نشانه چه بیماری است؟

راهنمای مراجعه به پزشک

پولیپ رحم در دختر مجرد و زنان بیماری خطرناکی نیست، اما می‌تواند باعث کلافگی شود. چرا که این بیماری اغلب با خونریزی‌های غیر طبیعی رحم، دردهای لگنی و لکه‌بینی بین ۲ قاعدگی همراه است. با این حال، برخی زنان این عارضه را بدون هیچ علائمی تجربه می‌کنند؛ به همین دلیل توصیه می‌شود زنان چکاپ دوره‌ای و منظم داشته باشند تا در صورت مشاهده پولیپ در رحم، توده‌های خوش‌خیم در مراحل اولیه درمان شوند. 

اگر برای پرسیدن سوالات خود در مورد پولیپ‌های رحمی یا سایر بیماری‌ها به دنبال پزشک متخصص باتجربه هستید، می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله دکتر زنان آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر زنان از متخصص مورد نظر خود نوبت بگیرید.

سوالات متداول 

منابع: clevelandclinic | mayoclinic