آزمایش کشت ادرار چیست و چه ضرورتی دارد؟

آزمایش کشت ادرار برای تشخیص وجود باکتری در ادرار کاربرد دارد. این آزمایش برای شناسایی و تشخیص ذرات بیماری زایی که منجر به عفونت مجاری ادراری (UTI) می‌شوند مفید واقع می‌شود. باکتری‌هایی که منجر به UTI می‌شوند، معمولاً از طریق پیشاب‌راه وارد مجرای ادراری می‌شوند. این باکتری‌ها در محیط اطراف مجرای ادراری، سریعاً رشد کرده و به عفونت تبدیل می‌شوند.

آزمایش کشت ادرار برای چه افرادی مناسب است؟

کشت ادرار می‌تواند میکروارگانیسم‌ها، از جمله باکتری‌ها را تشخیص بدهد. این باکتری‌ها عامل عفونت مجاری ادراری هستند. عفونت‌های مجاری ادراری در زنان شایع‌تر هستند. علت این است که پیشاب‌راه زنان در مقایسه با مردان کوتاه‌تر است و در عین حال به مقعد نزدیک‌تر است. بنابراین باکتری‌های روده، با سهولت بیشتری وارد مجرای ادراری می‌شوند. باکتری‌ها از پیشاب‌راه به سمت بالا حرکت کرده و به مثانه، حالب و کلیه‌ها نفوذ می‌کنند. بدین ترتیب منجر به ظهور یک عفونت می‌شوند.

علائم عفونت مجاری ادراری کدامند؟

رایج‌ترین علائم عفونت مجاری ادراری عبارتند از :

• درد و حس ناخوشایند در شکم و قسمت پایینی کمر
• درد در هنگام ادرار کردن
• تب
• یک حس غیرعادی برای ادرارهای متوالی و اضطراری
• مشکل در خروج جریان ادرار از بدن

اگر دچار UTI باشید، ادرار ظاهر تیره به خود می‌گیرد، یا در صورت وجود خون در ادرار، رنگ آن به صورتی یا نارنجی گرایش پیدا می‌کند. علی‌رغم اینکه خود را در شرایط اضطراری ادرار کردن می‌بینید، اما صرفاً ادرار کمی از بدن شما خارج می‌شود و در تخلیه ادرار دچار مشکل هستید. در مواردی که عفونت شدیدتر باشد، مواردی همچون لرزش، سرد بودن بدن و استفراغ نیز ایجاد می‌شود.

آزمایش کشت ادرار چگونه انجام می‌شود؟

روش‌های متعددی برای گردآوری ادرار مورد استفاده در آزمایش کشت ادرار وجود دارند. رایج‌ترین روش گردآوری ادرار، روشی است که طی آن نمونه ادرار تمیز از جریان میانی استخراج می‌شود. در این روش، ادرار خارج شده از بدن در داخل یک ظرف جمع آوری می‌شود.

۱) تهیه نمونه ادرار تمیز

• قبل از شروع این فرایند، ارائه دهنده خدمات پزشکی – درمانی، از شما می‌خواهد تا دستان خود و سپس ناحیه تناسلی (ادراری) را با مایع ضدعفونی کننده بشویید.
• شما داخل ظرف استریل ارائه شده توسط پزشک ادرار خواهید کرد.
• سپس ظرف به ارائه دهنده خدمات پزشکی تحویل داده می‌شود. در گام بعدی ظرف برای انجام تحلیل‌های لازم به آزمایشگاه ارسال می‌شود.

۲) کیسه گردآوری ادرار

کیسه گردآوری ادرار، یکی دیگر از روش‌هایی است که برای تهیه نمونه ادراری کاربرد دارد. این روش اکثراً برای نوزادان، و کودکان به کار می‌رود. برای اجرای این روش، یک کیسه پلاستیکی ، با استفاده از مواد چسبنده به آلت تناسلی پسران، و ناحیه تناسلی دختران متصل می‌شود.

هنگامی که کودک شروع به ادرار می‌کند، ادرار داخل کیسه جمع آوری می‌شود. بدین ترتیب شرایط مهیا است تا کیسه را برای آزمایش‌های لازم به آزمایشگاه ارسال کنیم.

۳) کاتتر

در برخی موارد، ارائه دهنده خدمات بهداشتی تلاش می‌کند نمونه ادراری را به وسیله کاتتر گردآوری کند. برای انجام این کار، یک لوله لاستیکی نازک، از طریق پیشاب‌راه وارد مثانه می‌شود. هنگامی که کاتتر در مکان مناسب قرار بگیرد، شرایط برای تهیه نمونه فراهم می‌باشد.

اگر کاتتر ادراری از قبل روی بدن شما نصب شده است، ارائه دهنده خدمات بهداشتی با بستن انتهای مسیر تخلیه، قبل از رسیدن به کیسه تخلیه ، نمونه لازم را گردآوری می‌کند.

هنگامی که ادرار وارد لوله دو طرف بسته شود، نمونه گیری با استفاده از یک سرنگ انجام می‌شود. تهیه نمونه ادراری، مستقیماً از کیسه متصل به کاتتر توصیه نمی‌شود. علت این است که ادرار برای مدت طولانی بیرون از بدن باقی مانده است. بنابراین امکان رشد باکتری در آن وجود دارد. قطعاً چنین نمونه‌ای فاقد کیفیت مطلوب خواهد بود.

۴) نمونه برداری با تزریق از بالاتر از ناحیه تناسلی

در مواردی نادر، پزشک درخواست نمونه برداری از مثانه با سوزن را می‌دهد. این روش که با اسم روش” تزریق از ناحیه بالای اندام تناسلی” مشهور است، فقط در مواقعی به کار می‌رود که تلاش‌های قبلی برای گردآوری نمونه تمیز، با شکست روبه‌رو شده باشند.

چرا انجام آزمایش کشت ادرار در دوران بارداری مهم هستند؟

اگر باردار هستید، این احتمال وجود دارد که پزشک متخصصان زنان از شما بخواهد در چندین نوبت قبل از تولد نوزاد، کشت ادرار انجام دهید. این آزمایش‌ها، یک نمونه از آزمایش‌های احتیاطی محسوب می‌شوند.

در صورتی که در دوران بارداری به UTI مبتلا شده باشید، بسیار مهم است که آن را شناسایی و سپس درمان کنید. UTI ها در دوران بارداری شایع هستند و در بسیاری مواقع ناشناخته باقی می‌مانند. UTI های درمان نشده منجر به زایمان زودتر از موعد یا زایمان با عواقب نامطلوب می‌شوند.

خطرات آزمایش کشت ادرار شامل چه مواردی هستند؟

تهیه نمونه ادراری دردناک نیست. مگر اینکه به دلیل عفونت مجاری ادراری، در حین ادرار کردن دچار درد شوید. آماده سازی برای تهیه نمونه ادرار و تکمیل این روند، هیچ گونه مخاطره معناداری را به همراه ندارد.

اگر پزشک درخواست گردآوری نمونه ادرار با کاتتر را داشته باشد، ممکن است در حین ورود لوله نازک به داخل پیشاب‌راه، احساس فشار و درد خفیفی داشته باشید.

این لوله‌ها به مواد روان کننده آغشته شده‌اند تا درد را به حداقل برسانند. بدین ترتیب، روند نمونه گیری به ساده‌ترین شکل ممکن صورت می‌گیرد. در مواردی بسیار نادر، کاتتر منجر به سوراخ شدگی مثانه یا پیشاب‌راه می‌شود. پزشک شیوه‌های کاهش درد، در حین انجام این آزمایش را به شما معرفی خواهد کرد.

چگونه آماده انجام آزمایش کشت ادرار شویم؟

قبل از شروع آزمایش، هرگونه دارو یا ویتامین، داروی جانبی یا مکمل‌هایی که بدون نسخه مصرف کرده‌اید را به پزشک اعلام کنید. این احتمال وجود داشته که این مواد منجر به ایجاد تداخل در نتایج آزمایش آنالیز ادرار شوند.

به جز شستن دست‌ها و ناحیه ادراری قبل از تهیه نمونه ادراری تمیز، به هیچ اقدام دیگری برای آماده سازی شخصی و انجام آزمایش کشت ادرار نیاز نخواهید داشت.

اگر از این قضیه اطلاع دارید که در طول ویزیت پزشک، باید نمونه ادراری بدهید. ادرار خود را نگه دارید تا زمانی که شرایط برای نمونه دادن مهیا باشد. اگر راجع به آزمایش، خطرات آن و نتایج سؤال یا نگرانی دارید، می‌توانید با پزشکتان در این مورد صحبت کنید.

کدام نتایج مطلوب تلقی می‌شوند؟

درآزمایش کشت ادرار  فرصت چند روزه به نمونه ادراری داده می‌شود. بدین ترتیب هرگونه باکتری بالقوه موجود در نمونه رشد می‌یابد. سپس نمونه زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود.

در صورتی که ادرار شامل نشانه‌هایی از باکتری یا سایر ارگانیسم‌ها باشد، آنگاه نتایج مثبت برای تست ثبت می‌شوند. در صورت وجود باکتری یا سایر ارگانیسم‌های بیماری زا در نمونه نتایج منفی حاصل می‌شوند.

علاوه بر این، مسئول آزمایشگاه می‌تواند نوع عامل منتهی به عفونت را شناسایی نماید. این کار به صورت مستقیم، با نگاه کردن به نمونه کشت شده یا از طریق آزمایش تکمیلی انجام می‌شود.

نتایج کشت ادرار معمولاً طی دو الی سه روز آماده می‌شوند. اگر نتایج آزمایش مثبت باشند، آنگاه پزشک یک داروی آنتی بیوتیک را تجویز می‌کند. این دارو برای نابودسازی باکتری‌های بیماری‌زا کاربرد دارد.

در برخی موارد، بیش از یک نوع باکتری در ادرار وجود خواهد داشت، یا اینکه مقدار باکتری در حد بسیار پایینی قرار می‌گیرد. در چنین مواقعی، تهیه نتایج احتمالاً با تأخیر همراه می‌شود. همچنین این امکان وجود دارد که درخواست انجام مجدد آزمایش ثبت شود.

در صورت داشتن نگرانی و یا علائم غیر عادی در بدن خود بهتر است با یک پزشک متخصص اورولوژی مشاوره آنلاین داشته باشید.

اکثر عفونت‌های مجاری ادراری به وسیله باکتری اشریشیا کولی ایجاد می‌شوند. این باکتری عمدتاً در مدفوع یافت می‌شود. استافیلوکوکوس و پروتئوس، دو گونه دیگر باکتریایی هستند که می‌توانند منجر به عفونت مجاری ادراری شوند.

از سوی دیگر، عفونت مجرای ادراری توسط کاندیدا (اسم باکتری) نیز دور از ذهن نیست. کاندیدا مخمری است که رشد بسیار سریع و شدیدی را در داخل مسیر ادراری انجام می‌دهد. در موارد خاص، عفونت مجرای ادراری، تحت تأثیر عفونت‌های منتقل شده از طریق رابطه جنسی (STI) پدید می‌آید.

چه روش‌هایی برای درمان عفونت مجرای ادراری در دسترس هستند؟

عفونت مجرای ادراری، اکثراً بر اساس مصرف یک سری داروهای آنتی بیوتیک درمان می‌شود. نوع آنتی بیوتیک تجویزی، با توجه به نوع باکتری بیماری زا، سابقه پزشکی، برگشت پذیری یا عدم برگشت پذیری عفونت متفاوت خواهد بود.

اگر به صورت مکرر به UTI مبتلا می‌شوید، آنگاه باید آزمایش‌‌های مربوطه را پُشت سر بگذارید، تا میزان آسیب پذیری بالقوه شما نسبت به این بیماری تعیین شود.

این امکان فراهم است که درمان UTI را از منزل آغاز کرد. بدین منظور آب زیادی مصرف کنید و به دفعات زیاد ادرار نمایید. هر فرصتی که برای دفع بخشی از باکتری‌ها در دسترس باشد، به بدن کمک می‌کند تا سریع‌تر التیام یابد. مکمل‌های ویتامین C، به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند. به این ویتامین‌ها به چشم مهمات گلبول‌های سفید خون، در خلال نبرد با عفونت بنگرید.

خلاصه

اگر دچار این تردید هستید که به عفونت مجرای ادراری مبتلا شده‌اید، احتمالا دلیل شکل گیری این وضعیت وجود یک سری علائم ناخوشایند است. درمان صحیح عفونت، این قدرت را خواهد داشت که اکثر علائم را طی 48 سال از بین ببرد. پوشیدن لباس‌های گشاد، استفاده از لباس زیر پنبه‌ای و شستشوی مداوم راه‌هایی برای پیشگیری از برگشت بیماری هستند.

UTI معمولاً به عنوان یک بیماری جدی تلقی نمی‌شود و زنگ خطر را به صدا در نمی‌آورد. اگر تصور می‌کنید به UTI مبتلا شده‌اید، درمان‌های پزشکی لازم را در دستور کار قرار دهید. ممکن است بیماری گسترش یافته و به عفونت کلیه تبدیل شود. در این وضعیت کُل بدن دچار آسیب خواهد شد.

درد در قسمت پایین کمر یا زیر دنده‌ها در قسمت پهلو، احساس لرزش و ضعف بدنی همگی نشانه‌هایی هستند که نمی‌توانید به راحتی آن‌ها را نادیده بگیرید. در صورتی که متوجه چنین علائم شدیدی بهتر است با پزشکتان تماس بگیرید.

برای کسب اطلاعاتی در مورد آزمایش گرانش خاص ادرار بهتر است به پزشک متخصص اورولوژی مراجعه کنید. امکان رزو اینترنتی نوبت پزشک از طریق سایت درمانکده به سادگی امکانپذیر است. دسترسی به شماره تماس و آدرس مطب نیز از طریق درمانکده میسر شده است.