عفونت ادراری چیست؟ علائم، علل، تشخیص و درمان

آیا می‌دانید علائم عفونت ادراری چیست؟ چگونه میتوان سوزش آن را درمان کرد؟ روش‌های گیاهی تا چه اندازه در این راستا کمک‌کننده هستند؟ در این مقاله از مجله درمانکده در مورد علت، علائم، تشخیص و درمان عفونت ادرار صحبت می‌کنیم.

عفونت ادرار چیست؟

عفونت دستگاه ادراری (UTI) نوعی از عفونت است که سیستم ادراری را تحت تاثیر قرار می‌دهد. ادرار معمولا حاوی باکتری (میکروب) نیست. ادرار محصول جانبی سیستم تصفیه بدن (کلیه‌ها) است. زمانی که مواد زائد و آب اضافی توسط کلیه‌ها از خون خارج می‌شوند، ادرار ایجاد می‌شود.

به طور معمول ادرار بدون این که هیچ‌گونه آلودگی ای ایجاد کند در سیستم ادراری حرکت می‌کند. بااین‌حال، باکتری‌ها می‌توانند از خارج از بدن وارد سیستم ادراری شوند و سبب بروز مشکلاتی نظیر عفونت و التهاب شوند. این وضعیت سبب عفونت دستگاه ادراری می‌شود. معمولا باکتری‌های زیر سبب بروز عفونت ادراری می‌شوند:

• اشریشیا کلی
• پروتئوس میرابیلیس
• انتروکوک فکالیس
• استافیلوکوک ساپروفیتیکوس
• کلبسیلا پنومونیه

بیشتر بخوانید: عفونت کلیه ؛ علل، علائم و راه‌های پیشگیری و درمان

علت عفونت ادراری در زنان

بیشتر بخوانید: مثانه بیش فعال چیست؟ + بررسی علل، نشانه‌ها و راه‌های درمان مثانه پرکار

کوتاه‌تر بودن پیشاب‌راه:

در بدن زنان، پیشاب‌راه خیلی به واژن و مقعد نزدیک است. کوتاه بودن پیشاب‌راه باعث می‌شود باکتری‌هایی که به طور طبیعی در تماس با واژن و مقعد قرار می‌گیرند، مسافت کمتری را برای ورود به مثانه طی کنند و منجر به شکل‌گیری عفونت در پیشاب‌راه و بقیه دستگاه ادراری شوند.

رابطه جنسی

فشاری که در طول دخول بر دستگاه ادراری زنان وارد می‌شود، می‌تواند باکتری‌ها را از اطراف مقعد به مثانه منتقل کند. رابطه جنسی دهانی نیز می‌تواند باکتری‌ها را وارد پیشاب‌راه کند و خطر عفونت را افزایش دهد. ادرار کردن پس از رابطه جنسی به کاهش خطر عفونت کمک می‌کند.

اسپرم کش‌ها

اسپرم کش‌ها ممکن است خطر عفونت ادراری را افزایش دهند، زیرا در میکروبیوم واژن اختلال ایجاد می‌کنند.

بیشتر بخوانید: تومور کلیه چیست

استفاده از کاندوم

کاندوم‌های لاتکس روان نشده ممکن است سبب اصطکاک و تحریک پوست در هنگام رابطه جنسی شوند. این موضوع خطر بروز عفونت ادراری زنان را افزایش می‌دهد. برای کمک به جلوگیری از اصطکاک و تحریک پوست ناشی از کاندوم، حتما هنگام رابطه جنسی از روان‌کننده‌های مبتنی بر آب استفاده کنید.

دیافراگم‌های ضدبارداری

دیافراگم‌های ضدبارداری ممکن است به پیشاب‌راه فشار بیاورند. این می‌تواند تخلیه مثانه را کاهش دهد و خطر رشد باکتری و بروز عفونت را افزایش دهد.

کاهش سطح استروژن

کاهش سطح استروژن پس از یائسگی، سبب تغییر در باکتری‌های طبیعی در واژن می‌شود. این موضوع می‌تواند خطر بروز عفونت ادراری زنان را افزایش دهد.

مشکلات سیستم ایمنی

بیماری‌هایی همچون دیابت (قند خون بالا) نیز افراد را در معرض خطر ابتلا به عفونت ادراری قرار می‌دهند، زیرا در این شرایط بدن قادر به مبارزه با میکروب‌ها نیست.

بیشتر بدانید:سوزش ادرار چیست؟

باردار

در طول بارداری، تغییرات زیادی در بدن رخ می‌دهند (از جمله تغییر در ساختار ادرار و سیستم ایمنی) که خطر ابتلا به عفونت ادراری را افزایش می‌دهند. با رشد جنین، فشاری که به مثانه وارد می‌شود افزایش پیدا می‌کند که این موضوع می‌تواند جریان ادرار را کاهش دهد و منجر به بروز عفونت شود.

انسداد مجرای ادراری

زمانی که جریان ادرار مسدود شود، احتمال تشکیل سنگ در مجرای ادراری بیشتر می‌شود. با انسداد مجرای ادراری، احتمال بروز عفونت نیز بالا می‌رود زیرا باکتری‌هایی که وارد دستگاه ادراری می‌شوند نمی‌توانند خارج شوند. اگر هر دو کلیه دچار انسداد شوند، ممکن است نارسایی کلیه رخ دهد.

بیشتر بخوانید: آیا رژیم غذایی سنگ کلیه به بهبود بیمار کمک می‌کند؟

استفاده از کاتتر

در برخی شرایط، به هر دلیلی تخلیه ادرار به‌صورت معمول صورت نمی‌گیرد و فرد باید از سوند ادراری (کاتتر) برای دفع ادرار استفاده کند. این افراد به میزان بالایی در معرض خطر ابتلا به عفونت‌های ادراری قرار دارند. افرادی که از سوند ادراری استفاده می‌کنند ممکن است شامل افرادی باشند که:

• در بیمارستان بستری هستند.
• افرادی که مشکلات نورولوژیکی دارند و این مشکل، توانایی آنها در دفع ادرار را با اختلال روبرو می‌کند.
• افرادی که فلج هستند.

بیشتر بخوانید: تب کریمه کنگو و کرونا چه علائم مشابهی دارند؟

انجام پروسه درمانی اخیر

انجام جراحی دستگاه ادراری یا معاینه دستگاه ادراری که در آن از ابزارهای پزشکی استفاده شده باشد، می‌توانند دلیل ابتلا به عفونت ادراری باشند.

بیشتر بدانید:عفونت مثانه چیست؟ راه‌های درمان آن با روش‌های خانگی

عفونت‌های دستگاه ادراری تا چه حد رایج هستند؟

عفونت‌های دستگاه ادراری بسیار رایج هستند و می‌توان گفت که حدودا از هر ۵ زن، ۱ نفر در طول زندگی خود دچار این عفونت‌ها می‌شود. اگرچه این عفونت‌ها در زنان رایج‌ترند اما می‌توانند مردان، کودکان و افراد مسن را هم تحت تاثیر قرار دهند. ۱ الی ۲ درصد از کودکان دچار عفونت‌های ادراری می‌شوند. سالانه ۸ الی ۱۰ میلیون نفر به علت عفونت مجاری ادراری به پزشک متخصص اورولوژی و پزشک متخصص عفونی مراجعه می‌کنند.

انواع عفونت ادراری زنان

دستگاه ادراری از دو قسمت فوقانی و تحتانی تشکیل شده است. کلیه‌ها و حالب‌ها (میزنای) دستگاه ادراری فوقانی را تشکیل می‌دهند. این در حالی است که پیشاب‌راه و مثانه، دستگاه ادراری تحتانی را تشکیل می‌دهند.

بیشتر بخوانید: از تب مالت رایج‌ترین بیماری مشترک بین انسان و دام چه می‌دانید؟

عفونت‌های ادراری بسته به این که چه قسمتی از دستگاه ادراری را درگیر می‌کنند نام‌گذاری می‌شوند. برای مثال:

سیستیت

عفونت و التهاب مثانه سیستیت نامیده می‌شود.

اورتریت

عفونت پیشاب‌راه اورتریت نامیده می‌شود. پیشاب‌راه لوله‌ای است که ادرار را از مثانه به خارج از بدن می‌فرستد.

پیلونفریت

عفونت کلیه پیلونفریت نامیده می‌شود. به‌طورکلی این عفونت از مجرای ادرار یا مثانه شروع می‌شود و در نهایت به یک یا هر دو کلیه می‌رسد.

بیشتر بخوانید: عوارض کیست تخمدان؛ علائم و روش درمان

علائم عفونت مجاری ادراری

در بزرگسالان

عفونت‌های ادراری تحتانی، سبب بروز این علائم می‌شوند:

• نیاز مکرر به دفع ادرار
• درد، اذیت شدن یا احساس سوزش هنگام ادرار کردن
• میل ناگهانی و شدید به دفع ادرار
• ادرار کدر همراه با بوی قوی که ممکن است حاوی خون باشد.
• احساس این که مثانه کاملا خالی نشده است.
• احساس ناخوشی، خستگی و درد

بیشتر بدانید: بالا بودن اوره خون نشانه چیست؟

عفونت‌های ادراری فوقانی، علاوه بر علائم بالا، ممکن است سبب بروز این علائم نیز شوند:

• تب ۱۰۰.۴ درجه فارنهایت (۳۸ درجه سانتی‌گراد) یا بالاتر
• احساس گیجی
• اضطراب و پریشانی
• بی‌قراری
• درد در کمر و پهلوها
• لرز
• حالت تهوع و استفراغ

بیشتر بخوانید: علائم تبخال تناسلی در زنان چیست؟

در کودکان

سایر علائم عفونت مجاری ادراری که ممکن است کودکان را تحت تاثیر قرار دهند عبارت‌اند از:

• بالارفتن دمای بدن
• احساس ناخوشی و بدحال بودن (برای مثال، ممکن است نوزاد بدعنق شود و به‌خوبی تغذیه نکند)
• استفراغ
• خیس کردن رختخواب یا خودشان

بیشتر بخوانید: برای پسران: همه چیز دربارۀ محافظت از آلت تناسلی و کیسۀ بیضه که باید بدانید

پیشگیری

عفونت ادراری بیماری ای است که نسبتا قابل پیشگیری است. برای این که خطر ابتلا به عفونت‌های ادراری را تا حد زیادی کاهش دهید می‌توانید این اقدامات پیشگیرانه را انجام دهید:

• مایعات (به‌خصوص آب) زیادی بنوشید. نوشیدن آب به رقیق شدن ادرار کمک می‌کند و این اطمینان را ایجاد می‌کند که تعداد دفعات دفع ادرار بیشتری خواهید داشت. این موضوع باعث می‌شود که باکتری‌ها قبل از این که سبب بروز عفونت شوند از دستگاه ادراری خارج شوند. توصیه می‌شود روزانه ۶ الی ۸ لیوان آب بنوشید.
• پس از استفاده از توالت، از قسمت جلو به عقب پاک کنید. انجام این کار پس از ادرار و دفع مدفوع، به جلوگیری از منتقل شدن باکتری‌های ناحیه مقعد به واژن و پیشاب‌راه کمک می‌کند.
• بلافاصله پس از برقراری رابطه جنسی مثانه‌تان را خالی کنید. به‌علاوه یک لیوان آب بنوشید، زیرا این کار به پاک‌سازی باکتری‌ها کمک می‌کند.
• زنان باید در طول دوره قاعدگی اقدامات بهداشتی را رعایت کنند تا از بروز عفونت جلوگیری کنند. تعویض مکرر پد و تامپون در این دوره، به پیشگیری از عفونت کمک زیادی می‌کند.
• از مصرف محصولات زنانه که تحریک‌کننده و سوزش‌آور هستند خودداری کنید. اگر از اسپری‌های خوشبوکننده یا سایر محصولات زنانه (همچون دوش‌های واژینال و پودر) روی ناحیه تناسلی استفاده کنید، ممکن است پیشاب‌راه تحریک شود.
• سعی نکنید ادرار را به مدت طولانی نگه دارید. هر زمانی که احساس کردید به دفع ادرار نیاز دارید، مثانه‌تان را خالی کنید. به‌هیچ‌عنوان عجله نکنید و مطمئن شوید که مثانه‌تان را کاملا تخلیه کرده‌اید.
• به‌جای حمام‌های طولانی، دوش‌های کوتاه را انتخاب کنید.
• قبل از رابطه جنسی، ناحیه تناسلی‌تان را به‌خوبی تمیز کنید.
• با پوشیدن لباس زیر نخی و لباس‌های گشاد، ناحیه تناسلی‌تان را خشک نگه دارید. به‌هیچ‌عنوان شلوار جین تنگ و لباس زیر نایلونی نپوشید. این لباس‌ها می‌توانند رطوبت را به دام بیندازند و محیط مناسبی را برای رشد باکتری‌ها فراهم کنند.

استفاده از پروبیوتیک‌های واژینال نظیر لاکتوباسیلوس نیز ممکن است به پیشگیری از عفونت‌های ادراری کمک کند. برخی از مطالعات نشان داده‌اند که استفاده از شیاف‌های واژینال پروبیوتیک می‌تواند با تغییر باکتری‌های موجود در واژن، احتمال وقوع و بازگشت عفونت‌های ادراری را تا حد زیادی کاهش دهد. البته قبل از استفاده از این روش پیشگیری حتما با پزشکتان مشورت کنید.

بیشتر بخوانید: التهاب مثانه یا سیستیت بینابینی (Interstitial Cystitis) چیست؟ +علت، علائم و درمان

تشخیص عفونت ادراری

آزمایش‌ها و روش‌های مورداستفاده برای تشخیص عفونت ادراری عبارت‌اند از:

بررسی نمونه ادرار

ممکن است پزشک متخصص کلیه و مجاری ادرار آزمایش ادرار را پیشنهاد دهد تا وجود گلبول‌های سفید، گلبول‌های قرمز یا باکتری‌ها در ادرار بررسی کند. برای این که از آلودگی احتمالی نمونه ادرار جلوگیری شود، بهتر است ابتدا ناحیه تناسلی خود را با یک پد ضدعفونی‌کننده تمیز کنید. سپس اجازه دهید کمی ادرار خارج شود و از وسط جریان، ادرار را جمع‌آوری کنید.

رشد باکتری‌های دستگاه ادراری

گاهی بعد از بررسی آزمایشگاهی نمونه ادرار، کشت ادرار انجام می‌شود. این آزمایش به پزشک می‌گوید که چه باکتری‌هایی باعث عفونت شده‌اند و چه داروهایی موثرتر خواهند بود.

بیشتر بخوانید: تبخال چیست ؛ علت‌ها، علائم و راه‌های درمان تبخال

تصویربرداری از مجرای ادراری

اگر دچار عفونت‌های مکرر می‌شوید، به‌نحوی‌که پزشک فکر می‌کند دلیل این مشکلات یک ناهنجاری در دستگاه ادراری است، ممکن است تصویربرداری سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن یا MRI را تجویز کند. علاوه بر این، ممکن است پزشک از رنگ کنتراست برای برجسته‌کردن ساختارهای دستگاه ادراری در طول این پروسه‌های تصویربرداری استفاده کند.

تصویربرداری پیلوگرام داخل وریدی

پیلوگرام داخل وریدی (IVP) یکی از روش‌های رایج تصویربرداری است که برای تشخیص عفونت‌های ادراری استفاده می‌شود. طی این پروسه تصویربرداری، ماده کنتراست درون رگ تزریق می‌شود و مجموعه‌ای از تصاویر اشعه ایکس از کلیه‌ها، حالب‌ها و مثانه گرفته می‌شوند. این تصاویر برای تشخیص هرگونه تومور، ناهنجاری، سنگ کلیه یا انسداد و بررسی گردش خون کلیوی استفاده می‌شوند. همچنین می‌توان از این روش برای ارزیابی سایر بیماری‌ها یا بررسی گسترش سرطان مثانه به سایر نواحی دستگاه ادراری نیز استفاده کرد.

استفاده از اسکوپ برای مشاهده داخل مثانه

اگر عفونت ادراری مکرر دارید، ممکن است پزشک سیستوسکوپی را انجام دهد. طی این پروسه، از یک لوله بلند و نازک با یک لنز (سیستوسکوپ) برای دیدن داخل پیشاب‌راه و مثانه استفاده می‌شود. در این روش، سیستوسکوپ در پیشاب‌راه قرار داده می‌شود و به مثانه فرستاده می‌شود.

بیشتر بخوانید: عفونت کلیه در مردان چیست؟

عوارض عفونت ادراری

زمانی که عفونت ادراری به‌موقع و به‌درستی درمان شود، به‌ندرت منجر به بروز عوارض جانبی می‌شود. اما اگر عفونت ادراری درمان نشود، ممکن است عواقب جدی ای را به همراه داشته باشد.

برخی از رایج‌ترین عوارض عفونت ادرار ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• عفونت‌های مکرر، خصوصا در زنانی که دو یا چند عفونت ادراری را در یک دوره شش‌ماهه الی یک‌ساله تجربه کرده‌اند.
• آسیب دائمی به کلیه‌ها. این آسیب ناشی از عفونت حاد یا مزمن کلیه‌ها است (پیلونفریت) که به دلیل عفونت ادراری درمان نشده رخ می‌دهد.
• در زنان باردار خطر وزن کم نوزاد هنگام تولد یا نوزاد نارس وجود دارد.
• تنگی پیشاب‌راه در مردان که به علت اورتریت مکرر رخ می‌دهد (خصوصا اگر این مردان قبلا اورتریت گنوکوکی را تجربه کرده‌اند).
• سپسیس، یکی از عوارض مهلک عفونت است. سپسیس خصوصا زمانی رخ می‌دهد که عفونت از مجرای ادراری به کلیه‌ها گسترش پیدا کند.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم و چه پزشکی در زمینه درمان عفونت‌های ادراری تخصص دارد؟

پزشک عمومی می‌تواند اکثر عفونت‌های دستگاه ادراری را درمان کند. اما اگر عفونت‌های مکرر یا عفونت مزمن کلیه دارید، ممکن است نیاز باشد برای معاینه بیشتر به پزشک متخصص در زمینه اختلالات ادراری (اورولوژیست) یا اختلالات کلیوی (نفرولوژیست) ارجاع داده شوید.

اگر علائم عفونت ادراری را دارید و این علائم در حال تشدید شدن هستند حتما به پزشک مراجعه کنید. علائمی که در صورت مشاهده باید فورا به پزشک مراجعه کنید عبارت‌اند از:

• تب
• کمردرد
• استفراغ

درمان

درمان دارویی

آنتی‌بیوتیک‌ها معمولا اولین گزینه درمانی برای عفونت‌های دستگاه ادراری در نظر گرفته می‌شوند. این که کدام داروی آنتی‌بیوتیک برای چه مدتی تجویز شود، به وضعیت سلامتی‌تان و نوع باکتری یافت شده در نمونه ادرار بستگی دارد.

بیشتر بخوانید: شب ادراری در کودکان؛ علت و راه‌ های درمان

عفونت ساده:

داروهایی که برای درمان عفونت ادراری ساده تجویز می‌شوند عبارت‌اند از:

• تری متوپریم/ سولفامتوکسازول (باکتریم، سپترا، و غیره)
• فسفومایسین (مونورول)
• نیتروفورانتوئین (ماکرودانتین، ماکروبید)
• سفالکسین (کفلکس)
• سفتریاکسون

گروهی از داروهای آنتی‌بیوتیک هستند که با نام فلوروکینولون‌ها شناخته می‌شوند [همچون سیپروفلوکساسین (سیپرو)، لووفلوکساسین]. این داروها معمولا برای عفونت‌های ادراری ساده تجویز نمی‌شوند، زیرا عوارض آنها اغلب از مزایای آنها بیشترند. در برخی موارد، (همچون عفونت ادراری پیچیده یا عفونت کلیه) اگر گزینه درمانی دیگری وجود نداشته باشد، ممکن است پزشک داروی فلوروکینولون را تجویز کند.

اغلب، علائم عفونت ادراری در عرض چند روز پس از شروع درمان برطرف می‌شوند. اما ممکن است نیاز باشد که مصرف آنتی‌بیوتیک را برای یک هفته یا بیشتر ادامه دهید. دوره درمان با آنتی‌بیوتیک را حتما تکمیل کنید.

اگر عفونت ادراری بدون عارضه باشد و زمانی رخ دهد که سالم هستید، ممکن است پزشک دوره کوتاه‌تری از درمان را توصیه کند (برای مثال توصیه کند که به مدت یک تا سه روز آنتی‌بیوتیک مصرف کنید). اما این که آیا این دوره درمانی کوتاه برای درمان عفونتتان کافی است یا نه به علائم خاص و سابقه بیماری‌تان بستگی دارد.

گاهی ممکن است پزشک یک داروی مسکن تجویز کند که مثانه و پیشاب‌راه را بی حس می‌کند تا احساس سوزش هنگام ادرار را کاهش دهد. البته معمولا بلافاصله پس از شروع مصرف آنتی‌بیوتیک درد تسکین پیدا می‌کند و نیازی به مسکن نیست.

عفونت‌های مکرر

اگر به طور مکرر دچار عفونت ادراری می‌شوید، ممکن است پزشک توصیه‌های درمانی خاصی را پیشنهاد دهد همچون:

• دوز پایین آنتی‌بیوتیک، در ابتدا برای ۶ ماه اما گاهی اوقات به مدت طولانی‌تر
• اگر عفونتتان به فعالیت جنسی مربوط می‌شود، یک دوز آنتی‌بیوتیک بعد از رابطه جنسی
• اگر در دوران پس از یائسگی هستید، استروژن درمانی واژن

عفونت شدید

برای عفونت‌های ادراری شدید، ممکن است به درمان با آنتی‌بیوتیک‌های درون وریدی در بیمارستان نیاز داشته باشید.

درمان‌های خانگی

این درمان‌ها تنها در تسکین عفونت‌های ادراری خفیف و ساده موثرند. بهتر است قبل از امتحان کردن این روش‌های خانگی با پزشک مشورت کنید.

سیر:

این گیاه بسیار محبوب است که به طور گسترده در طول تاریخ در زمینه طب سنتی و آشپزی استفاده شده است. سیر برای درمان بسیاری از بیماری‌های جسمی (از جمله عفونت‌های قارچی، ویروسی و باکتریایی) استفاده می‌شود.

خاصیت درمانی سیر، به یک ترکیب حاوی گوگرد به نام آلیسین نسبت داده می‌شود. در مطالعات صورت‌گرفته روی اثرات سیر، آلیسین اثرات ضدباکتریایی قوی در برابر انواع گسترده‌ای از باکتری‌های عامل عفونت ادراری (از جمله اشریشیا کلی) از خود نشان داد.

ویتامین C

در واقع ویتامین C یک آنتی‌اکسیدان است که به بهبود عملکرد سیستم ایمنی کمک زیادی می‌کند. ویتامین C با نیترات‌های موجود در ادرار واکنش نشان می‌دهد و اکسیدهای نیتروژن تشکیل می‌دهد. اکسیدهای نیتروژن می‌توانند باکتری‌ها را از بین ببرند.

ویتامین C همچنین می‌تواند pH ادرار را کاهش دهد و احتمال زنده ماندن باکتری‌ها را تا حد زیادی کاهش دهد.

هزاران سال است که بسیاری از افراد از اشکال مختلف ویتامین C برای درمان عفونت‌های ادراری استفاده می‌کنند. اما همچنان به تحقیقات بیشتری در این زمینه نیاز است.

گرم کردن

عفونت‌های مجاری ادراری می‌توانند سبب بروز درد یا اذیت شدن در ناحیه تناسلی شوند. پدهای گرم‌کننده یا بطری‌های آب گرم، می‌توانند به تسکین درد در این ناحیه کمک کنند. استفاده از این روش‌ها بسیار آسان و کم‌هزینه است و اثرگذاری مناسبی را در کوتاه‌مدت فراهم می‌کنند. استعمال پدهای گرمایی یا بطری‌ها در ناحیه لگن به مدت حدود ۱۵ دقیقه، می‌تواند تفاوت چشمگیری ایجاد کند.

البته باید اطمینان حاصل کنید که دمای این پدها یا بطری‌ها خیلی بالا نیست و منبع گرمایی به طور مستقیم در تماس با پوست قرار نمی‌گیرد. این کار از بروز هرگونه سوختگی جلوگیری می‌کند.

اگرچه حمام آب گرم راه‌حل مناسبی برای تسکین درد ناشی از عفونت ادراری به نظر می‌رسد، اما اکثر پزشکان توصیه می‌کنند که از وان پر کف و استفاده از صابون خودداری کنید.

روغن‌های ضروری را امتحان کنید

روغن ضروری پونه کوهی به دلیل خواص ضدباکتریایی قوی ای که دارد شناخته شده می‌شود. برخی از مطالعات صورت‌گرفته در این زمینه نشان داده‌اند که روغن پونه کوهی می‌تواند در ازبین‌بردن اشریشیا کلی بسیار مؤثر باشد.

روغن علف لیمو و روغن میخک نیز ممکن است به دلیل خواص ضدمیکروبی خود، یک درمان خانگی موثر برای عفونت‌های ادراری باشند.

حتما قبل از استفاده از روغن‌های ضروری احتیاط کنید. از بلعیدن این روغن‌ها جدا خودداری کنید. این روغن‌ها باید استنشاق شوند یا به‌صورت موضعی همراه با یک روغن حامل استعمال شوند.

دی مانوز

دی مانوز (D-mannose) نوعی قند ساده است که اغلب برای پیشگیری و درمان عفونت ادرار خفیف استفاده می‌شود. این قند به طور طبیعی در انواع گوناگونی از خوراکی‌ها (از جمله زغال سیب و پرتقال وجود دارد). اما زمانی که قرار است به‌عنوان درمان عفونت ادراری مصرف شود، معمولا به‌صورت پودر یا قرص موجود است.

اطلاعات خیلی زیادی در مورد نحوه عملکرد دی مانوز در دسترس نیست، اما بسیاری از کارشناسان بر این باورند که این ماده مانع از چسبیدن برخی از باکتری‌های عفونت‌زا به سلول‌های دستگاه ادراری می‌شود. این باعث می‌شود قبل از این که این باکتری‌ها شما را بیمار کنند، آنها را دفع کنید.

یک مطالعه در سال ۲۰۱۶ تاثیر دی مانوز را روی ۴۳ زن مبتلا به عفونت ادراری فعال که سابقه عفونت ادراری مکرر داشتند، بررسی کرد. در ۳ روز اول مطالعه، شرکت‌کنندگان دوز ۱.۵ گرمی دی مانوز را دو بار در روز مصرف کردند. سپس برای ۱۰ روز دیگر، روزانه یک دوز ۱.۵ گرمی دی مانوز دریافت کنند. پس از گذشت ۱۵ روز، تقریباً ۹۰ درصد از عفونت آنها از بین رفته بود. بااین‌حال برای نتیجه‌گیری قطعی همچنان به تحقیقات بیشتری دراین‌خصوص نیاز است.

بیشتر بخوانید: هرآنچه در مورد بیماری زونا باید بدانید

مصرف دی مانوز برای سلامتی اکثر افراد هیچ خطری ندارد. رایج‌ترین عارضه جانبی گزارش شده آن اسهال خفیف است. بااین‌حال، ازآنجایی‌که دی مانوز نوعی قند است، مصرف آن به افرادی که برای تنظیم سطح قند خونشان مشکل دارند، توصیه نمی‌شود.

طبق اکثر تحقیقات موجود، مصرف دوزهای ۱.۵ الی ۲ گرمی دی مانوز تا ۳ بار در روز ایمن است.

نکته: از مصرف نوشیدنی‌هایی که ممکن است مثانه را تحریک کنند خودداری کنید. تا زمانی که عفونت کاملا از مجاری ادراری‌تان پاک نشده، از مصرف قهوه و نوشابه‌های حاوی آب مرکبات یا کافئین بپرهیزید. این نوشیدنی‌ها می‌توانند مثانه را تحریک کنند و نیاز مکرر و فوری به دفع ادرار را تشدید کنند.

درمان سنتی

اگر می‌خواهید عفونت ادراری را بدون احتمال بروز عوارض جانبی درمان کنید، می‌توانید از برخی درمان‌های سنتی شناخته شده استفاده کنید همچون:

انگور خرس

قرن‌هاست که از برگ‌های انگور خرس به‌عنوان گیاهی رایج در طب سنتی استفاده می‌شود. بعد از چیدن برگ‌های این گیاه می‌توانید آنها را خشک کنید و با آنها دم‌نوش درست کنید. یا این که عصاره برگ‌های این گیاه را می‌توانید به‌صورت کپسول یا قرص مصرف کنید.

تحقیقات مدرن نیز از اثرگذاری این گیاه برای درمان عفونت مجاری ادراری پشتیبانی کرده‌اند، زیرا چندین ترکیب موجود در گیاه انگور خرس، قابلیت‌های ضدمیکروبی قوی ای را از خود نشان داده‌اند. آربوتین یکی از ترکیبات تشکیل‌دهنده اصلی این گیاه است که به دلیل اثرات ضدباکتریایی آن بر اشریشیا کلی (یکی از رایج‌ترین علل UTI) شناخته می‌شود.

بیشتر بخوانید: ۴ علامت و نشانه شایع واریکوسل

چای سبز

این چای قرن‌هاست که به دلیل خواص دارویی گسترده در طب سنتی استفاده می‌شود. چای سبز حاوی مقادیر بالایی از ترکیبات گیاهی ای به نام پلی فنول است. پلی فنول‌ها به دلیل داشتن اثرات ضدمیکروبی و ضدالتهابی قوی شناخته می‌شوند.

اپی گالوکاتچین یکی دیگر از ترکیبات چای سبز است که اثرات ضدباکتریایی قوی علیه سویه‌های اشریشیا کلی دارد.

دم‌نوش جعفری

جعفری دارای اثرات ادرارآور خفیفی است که به دفع و پاک‌سازی باکتری‌های عامل عفونت‌های ادراری از دستگاه ادراری کمک می‌کند.

چای بابونه

چای بابونه به درمان طیف گسترده‌ای از بیماری‌های جسمی (از جمله عفونت‌های ادراری) کمک می‌کند. بابونه نیز همچون جعفری دارای اثرات ادرارآور خفیفی است. به‌علاوه دارای ترکیبات گیاهی با خواص ضدالتهابی و ضدباکتریایی است.

این خواص به کاهش التهاب، مهار رشد باکتری‌ها و پاک‌سازی باکتری‌های عفونی از دستگاه ادراری کمک می‌کنند. البته همچنان به تحقیقات بیشتری در این زمینه نیاز است.

برگ‌های گل قاصدک

ریشه قاصدک به متعادل کردن سلامت گوارش و کبد کمک می‌کند، اما برگ‌های این گیاه خاصیت ادرارآور قوی ای دارند که برای شستشوی مثانه و تسکین علائم عفونت ادراری استفاده می‌شوند.

کاکل ذرت

برای انواع درد ها کاکل ذرت دارای خواص تسکین‌دهنده و موسیلاژ است. کاکل ذرت غشاهای مخاطی تحریک شده را تسکین می‌دهد. همچنین اثرات ادرارآور دارد. کاکل ذرت سرشار از سیلیکا و سایر مواد معدنی است که به تقویت بافت‌ها کمک می‌کنند.

گیاه دم اسب

گیاه دم اسب نیز عملکرد مشابه با کاکل ذرت دارد و برای درمان عفونت‌های ادراری عملکرد موثری از خود نشان می‌دهد.

ریشه گل ختمی

ریشه گل ختمی اثرات نرم‌کننده و تسکین‌دهنده روی غشاهای مخاطی دستگاه ادراری که تحریک شده‌اند دارد.

گیاه مهر طلایی

گیاه مهر طلایی یک آنتی‌باکتریال قوی و تسکین‌دهنده غشای مخاطی است که در درمان التهاب دیواره مجاری ادراری اثرات چشمگیری دارد.

نعناع

دم‌نوش‌هایی که از نعناع فلفلی و سایر انواع نعناع وحشی تهیه شده‌اند نیز گاهی اوقات به‌عنوان درمانی طبیعی برای عفونت مجاری ادراری استفاده می‌شوند.

برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که برگ‌های نعناع دارای خواص ضدباکتریایی در برابر باکتری‌های مختلفی همچون اشریشیا کلی هستند. برخی از ترکیبات موجود در برگ نعناع نیز می‌توانند به کاهش مقاومت باکتریایی نسبت به داروهای آنتی‌بیوتیک کمک کنند.

بیشتر بخوانید: داستان ویروس جدید خوکی چیست؟

جراحی

عفونت‌های ادراری معمولا به‌خوبی به درمان‌هایی نظیر آنتی‌بیوتیک و درمان‌های خانگی و سنتی جواب می‌دهند و به‌ندرت برای برطرف‌کردن آنها به جراحی نیاز است.

اما در مواردی که عفونت دستگاه ادراری ناشی از یک مشکل آناتومیکی باشد ممکن است جراحی تنها راه‌حل برای برطرف‌کردن عفونت باشد. در شرایطی که انسداد (همچون سنگ کلیه یا بزرگ‌شدن پروستات) علت عفونت باشد نیز ممکن است برای رفع این مشکلات به عمل جراحی نیاز داشته باشید.

آیا ممکن است نسبت به آنتی بیونیک‌هایی که برای درمان عفونت‌های ادراری استفاده می‌شوند مقاوم شوم؟

در حقیقت بدن می‌تواند نسبت به آنتی بیونیک‌هایی که برای درمان عفونت‌های دستگاه ادراری استفاده می‌شوند، عادت کند. این وضعیت خصوصا در افرادی رخ می‌دهد که عفونت‌های ادراری مکرر دارند. با هر بار رخ‌دادن عفونت و استفاده از آنتی‌بیوتیک برای درمان آن، عفونت سازگار می‌شود و مقابله با آن دشوارتر می‌شود. این وضعیت، عفونت مقاوم به آنتی‌بیوتیک نامیده می‌شود.

به همین علت اگر عفونت ادراری مکرر داشته باشید ممکن است پزشک روش‌های درمانی جایگزین را به شما پیشنهاد دهد. این روش‌ها شامل موارد زیر هستند:

انتظار

ممکن است پزشک به شما پیشنهاد کند که کمی منتظر بمانید. در طول این زمان، به شما توصیه می‌شود که به نوشیدن مایعات (خصوصا آب) زیاد ادامه دهید تا سیستم ادراری‌تان را پاک‌سازی کنید.

بیشتر بخوانید: علائم سرطان کلیه

درمان عفونت ادراری به روش درون وریدی

در برخی موارد بسیار پیچیده که عفونت ادراری به آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم می‌شود یا عفونت به کلیه‌ها می‌رسد، ممکن است نیاز به درمان در بیمارستان داشته باشید. در این شرایط دارو مستقیما در رگ (داخل وریدی) تزریق می‌شود. سپس زمانی که به خانه برگشتید، برای رهایی کامل از عفونت، برای مدتی آنتی‌بیوتیک برای شما تجویز می‌شود.

یکی از خدمات اصلی درمانکده فراهم آوردن فضایی برای رزرو نوبت آنلاین پزشکی و مشاوره آنلاین پزشکی می باشد. با استفاده از این خدمات می توانید در زمان خود صرفه جویی کنید و با چند پزشک متخصص مشورت کنید.

منابع: healthline