ترشحات پشت حلق در حالت طبیعی برای محافظت از سیستم تنفسی و سینوس‌ها تولید می‌شوند. در شرایط سلامت، این مخاط، رقیق هستند و زیاد احساس نمی‌شوند، اما وقتی دچار سرماخوردگی یا علائم آلرژی می‌شوید، مخاط غلیظی را پشت حلق خود احساس می‌کنید. برای درمان خلط پشت حلق که چسبنده و آزاردهنده است باید به پزشک متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه کنید. با این حال، راه‌کارهایی وجود دارند که می‌توانید خودتان در منزل، شدت خلط و علائم آن را کاهش دهید.
در این مقاله از مجله درمانکده همراه ما باشید تا شما را با بهترین راهکارها جهت درمان خانگی، پزشکی و روشهای کارآمد در طب سنتی برای درمان خلط پشت حلق آشنا کنیم.
فهرست محتوا:
درمان فوری خلط پشت حلق
درمان خلط پشت حلق بر اساس علت ایجاد آن انجام می‌شود. در واقع، ترشحات پشت حلق به دلیل بیماری‌های مختلف به وجود می‌آیند و می‌توان آن‌ها را نشانه یک شرایط پزشکی دانست؛ از همین‌رو باید ابتدا علت زمینه‌ای ایجاد خلط پشت حلق برطرف شود.
بیشتر بدانید: برای سرفه خشک چی خوبه بخوریم؟
چند روش درمان پزشکی که به برطرف شدن این عارضه کمک می‌کنند، شامل موارد زیر هستند:
۱- داروهای بدون نسخه (OTC)
اگر ترشحات پشت حلق به دلایل ساده مانند سرماخوردگی ایجاد شوند، می‌توان آن‌ها را با داروهای بدون نسخه درمان کرد. با این حال، بهتر است قبل از مصرف داروهای OTC با پزشک یا دکتر داروساز مشورت کنید. بعضی از داروهای بدون نسخه که به کاهش خلط پشت حلق کمک می‌کنند، عبارت‌اند از:
- داروی گایافنزین (Guaifenesin) که نوعی خلط‌آور است و با شل کردن مخاط گلو به دفع راحت‌تر آن کمک می‌کند.
- داروی دکونژستانت با فرم شربت، قرص، کپسول یا اسپری بینی یکی از بهترین ضد احتقان‌ها برای درمان خلط پشت حلق به‌شمار می‌آید. از انواع رایج آن می‌توان به اکسی‌متازولین (Vicks Sinex) و سودوافدرین (Sudafed) اشاره کرد.
- پماد ویکس که به صورت موضعی برای گلو و قفسه سینه استفاده می‌شود، حاوی مقدار زیادی مواد ضد احتقان است و به دفع راحت‌تر ترشحات پشت حلق کمک می‌کند.
۲- داروهای تجویزی
اگر ترشحات پشت حلق با مصرف داروهای بدون نسخه درمان نشوند، باید حتما به پزشک متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه کنید تا علت اصلی بیماری مشخص شود. پزشک پس از بررسی دقیق مخاط جمع‌شده پشت حلق، داروهای قوی‌تر تجویز می‌کند که عبارت‌اند از:
- داروهای موکولیتیک که باعث نرم شدن خلط پشت حلق می‌شوند. بدین شکل، می‌توانید به راحتی با سرفه ترشحات را از گلو خارج کنید. از انواع رایج داروهای موکولیتیک می‌توان به سالین هایپرتونیک (Nebusal) و دورناز آلفا (Pulmozyme) اشاره کرد.
- اگر خلط پشت حلق شما ناشی از یک عفونت باکتریایی باشد، پزشک آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند. آموکسی‌سیلین، داکسی‌سایکلین، سفالکسین، مترونیدازول و آزیترومایسین رایج‌ترین آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان عفونت گلو و بهبود این عارضه به‌شمار می‌آیند.
بیشتر بدانید: درمان فوری سرفه شبانه
درمان خانگی خلط پشت حلق
موثرترین اقداماتی که می‌توانید آن‌ها را در منزل برای درمان خلط پشت حلق و دفع راحت‌تر از گلو انجام دهید، شامل موارد زیر می‌شوند:
۱- مرطوب نگه داشتن محیط
هوای خشک داخل خانه یکی از دلایل اصلی تحریک سینوس‌ها، خشکی بینی و گلو است. بدن در چنین شرایطی، برای واکنش نشان دادن، خلط بیشتر و غلیظی تولید می‌کند. شما می‌توانید برای مرطوب نگه داشتن هوای محیط خانه از دستگاه‌های بخور استفاده کنید. این دستگاه‌های رطوبت‌ساز با ایجاد رطوبت مورد نیاز برای تنفس بهتر به پاکسازی مجاری تنفسی کمک می‌کنند و با رقیق کردن مخاط گلو، مانع از ایجاد خلط غلیظ و چسبنده می‌شوند.
بیشتر بدانید:درمان سرفه خلط دار؛ ۱۴ راهکار سریع و موثر طب سنتی
۲- نوشیدن آب به مقدار کافی
مرطوب نگه داشتن بدن و مجاری تنفسی به اندازه تامین رطوبت هوای خانه مهم است. اگر شما در طول روز به اندازه کافی آب بنوشید، مخاط گلو رقیق می‌شوند و احتمال تجمع آن‌ها در پشت حلق کاهش می‌یابد. معمولا پزشک به افرادی که دچار سرماخوردگی شده‌اند، توصیه می‌کند مایعات فراوانی بنوشند. این کار به شل شدن خلط، دفع راحت‌تر آن و تخلیه کامل سینوس‌ها کمک می‌کند.
۳- تغییر وضعیت خواب
معمولا افرادی که از خلط ته حلق رنج می‌برند، این وضعیت را هنگام خواب با شدت بیشتری تجربه می‌کنند. هنگام خواب، به دلیل اینکه سر و بدن در یک سطح قرار دارند، مخاط گلو پشت حلق جمع می‌شوند و به مجرای تنفسی فشار می‌آورند. این موضوع می‌تواند تا حد زیادی کیفیت خواب فرد را تحت تاثیر قرار دهد. شما می‌توانید با گذاشتن یک بالش اضافی زیر سر خود و افزایش ارتفاع سر هنگام خواب به حرکت ترشحات پشت حلق به سمت پایین کمک کنید.
۴- غرغره آب نمک
نمک خاصیت ضد عفونی‌کنندگی زیادی دارد. در واقع، می‌توان گفت غرغره آب نمک باعث پاکسازی گلو و تسکین گلودرد ناشی از خشکی می‌شود. بهتر است هنگام تهیه آب نمک از آب ولرم استفاده کنید که تاثیر زیادی در رفع و درمان خلط پشت گلو دارد. برای این منظور کافیست یک فنجان آب ولرم را با ۱/۲ قاشق چای‌خوری نمک مخلوط کنید و آن را در ناحیه گلوی خود بچرخانید.
بیشتر بدانید: فرق سرفه حساسیت با سرماخوردگی چیست؟
۵- شستشوی بینی
یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای درمان خلط پشت حلق به روش خانگی، شستشوی بینی با آب نمک (نرمال سالین) یا سرم فیزیولوژیک است. در واقع، شستشوی بینی با آب نمک باعث شل شدن مخاط پشت حلق و دفع راحت‌تر آن‌ها می‌شود.
در حال حاضر، محلول نرمال سالین به شکل اسپری، قطره و سرم در داروخانه‌ها موجود است که می‌توانید هر یک را متناسب با تمایل شخصی خود خریداری کنید. لازم به ذکر است، برای شستشوی بینی باید حتما از آب مقطر یا محلول نرمال سالین استفاده شود و آب شیر گزینه مناسبی برای این کار نیست.
بیشتر بدانید:درمان سریع گلو درد! بهترین و انواع روش های درمان
۶- دوری از عوامل محرک
عوامل محرک مانند دود سیگار، مواد حساسیت‌زا، رایحه‌های تند، آلودگی‌ها (گردوغبار) و ماده شیمیایی نقش مهمی در تحریک گلو، بینی و مجاری تنفسی دارند. هرچه تعداد دفعات تحریک بینی، مجاری تنفسی یا گلو بر اثر عوامل محرک، زیادتر باشد، بدن برای واکنش نشان دادن به آن‌ها، مخاط و خلط بیشتری تولید می‌کند.
درمان خلط پشت حلق در طب سنتی
طب سنتی راه‌کارهای موثری برای درمان خلط پشت حلق دارد. اگر این راهکارها به درستی انجام شوند، اثربخشی آن‌ها به اندازه آنتی‌بیوتیک و داروهای پزشک گوش حلق بینی بالاست. شایع‌ترین روشهای درمان ترشحات پشت حلق در طب سنتی شامل موارد زیر می‌شوند:
۱- درمان خلط پشت حلق با عنبر نسارا
اطباء طب سنتی معتقدند، عنبر نسارا دارای خاصیت ضد میکروبی قوی است. این ماده را باید مانند اسپند حرارت دهید. بخاری که از آن خارج می‌شود به عنوان یک میکروب‌کش بسیار قوی برای درمان خلط پشت حلق کودکان و بزرگسالان مفید است. همچنین در طب سنتی، بخار ناشی از حرارت عنبر نسا برای رفع عفونت دهان، مجاری تنفسی و حتی دندان مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال، بهتر است در معرض دود زیاد عنبر نسا قرار نگیرید؛ زیرا می‌تواند باعث بروز مشکلات ریوی شود.
بیشتر بدانید: درمان سرفه خشک
۲- عسل و درمان خلط پشت حلق
عسل با خاصیت ضد میکروبی قوی، در بهبود سرفه‌های خلط‌دار و ترشحات پشت حلق بسیار موثر است. نوع مصرف این ماده مقوی و خوشمزه، به سلیقه شخصی و ذائقه شما بستگی دارد. اطباء طب سنتی معتقدند، ترکیب یک تا ۲ قاشق چای‌خوری عسل با دمنوش‌های مختلف می‌تواند به رفع خلط پشت حلق کمک کند. همچنین، می‌توانید یک لیوان آب جوش را با یک قاشق غذاخوری عسل و مقداری لیمو ترش تازه مخلوط کنید و پس از روزی سه بار مصرف، شاهد معجزه آن در بهبود خلط پشت حلق باشید.
۳- درمان خلط پشت حلق با جوش شیرین
یکی دیگر از راه‌کارهای بهبود ترشحات پشت حلق در طب سنتی، استفاده از جوش شیرین است. این ماده با ترکیب نمک‌های سدیم و کربنیک اسید، خاصیت میکروب‌کشی بسیار قوی دارد. شما می‌توانید چند قاشق از پودر جوش شیرین را در یک کتری آب داغ بریزید و بخار حاصل از آن را در فضای بسته مانند زیر حوله یا پتو، استنشاق کنید. در واقع، این ماده به دلیل خاصیت گندزدایی قوی، می‌تواند بار عفونت را کاهش دهد و موجب درمان خلط پشت حلق کودکان و بزرگسالان شود.
۴- زردچوبه و درمان خلط پشت حلق
زردچوبه یک ماده ضد التهاب بسیار قوی محسوب می‌شود. مخلوط یک قاشق غذاخوری زردچوبه با یک لیوان شیر گرم به شل شدن مخاط چسبنده گلو و خلط مجاری تنفسی کمک می‌کند. ترکیب این ماده ضد التهابی با آب جوش و عسل هم برای رفع ترشحات پشت حلق، مفید است.
بیشتر بدانید: درمان سرفه های آلرژیک
برای بهبود ترشحات پشت حلق در بارداری چکار کنیم؟
در دوران بارداری، به دلیل تغییرات هورمونی ممکن است حجم، رنگ و طعم ترشحات پشت حلق زنان متفاوت‌تر شود. این تغییرات را می‌توان تا حدی یکی از علائم طبیعی بارداری دانست؛ مگر اینکه خلط پشت حلق بسیار غلیظ، چسبنده و آزاردهنده باشد که در چنین شرایطی، بهتر است حتما با دکتر گوش حلق بینی مشورت کنید.
در غیر این صورت می‌توانید با رعایت مواردی مانند رژیم غذایی سالم، مرطوب نگه داشتن هوا، نوشیدن آب به اندازه کافی، استراحت به شکل مناسب، غرغره آب نمک، مصرف غذاهای گرم و نوشیدنی‌هایی همچون آب گرم، عسل و لیمو به درمان خلط پشت حلق در بارداری کمک کنید.
آیا راه‌کاری برای درمان خلط پشت حلق نوزادان وجود دارد؟
تجمع ترشحات پشت حلق نوزادان یکی از مکانیسم‌های طبیعی بدن در برابر میکروب‌ها و عوامل بیرونی است که معمولا با سرفه خارج می‌شوند. اگر شدت خلط پشت حلق نوزاد کم باشد، می‌توانید او را به نوشیدن شیر تشویق کنید تا مخاط گلو و مجاری تنفسی پس از رقیق شدن با سرفه بیرون بیایند.
با این حال، اگر نوزاد شما به دلیل خلط پشت گلو دچار مشکل در تنفس شده یا این عارضه بر کیفیت خواب او اثر گذاشته، حتما به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید تا در صورت نیاز داروهای مناسب تجویز شوند. لازم به ذکر است، راه‌کارهای خانگی، داروهای OTC و روشهای طب سنتی بدون مشورت با پزشک برای درمان خلط پشت حلق نوزادان گزینه مناسبی به‌شمار نمی‌آیند و ممکن است تهدیدکننده جان نوزاد باشند.
بیشتر بدانید:خلط گلو چیست و نشانه چه بیماری‌هایی است؟
درمان خلط پشت حلق در یک نگاه
مقدار نرمال خلط پشت حلق که اغلب با سرفه خارج می‌شود، غیر طبیعی نیست اما اگر حجم و غلظت آن زیاد باشد، آزاردهنده است. از طرفی، حجم بالای ترشحات پشت حلق می‌تواند به دلیل وجود یک بیماری جزئی ایجاد شود.
راه‌کارهای مختلفی برای درمان خلط پشت حلق وجود دارد که ما در این مقاله از مجله درمانکده شما را با موثرترین روشهای خانگی، پزشکی و طب سنتی آشنا کردیم. اگر درباره بهترین روش درمان این عارضه متناسب با شرایط خاص خود، سوالی دارید می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و از بهترین پزشکان این مجموعه مشاوره بگیرید.
همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری یا دکتر آنلاین گوش حلق بینی نزد پزشک مورد نظر خود نوبت رزرو کنید.
بیشتر بدانید: درمان سرفه کودکان
سوالات متداول
استفاده از عنبر نسارا، ترکیب زردچوبه و شیر، بخور جوش شیرین، ترکیب عسل و آب ولرم.
بله. شما می‌توانید با مرطوب نگه داشتن هوای خانه، نوشیدن آب فراوان، شستشوی بینی با آب نمک، غرغره آب نمک، دوری از عوامل محرک و تغییر وضعیت خواب خود به رفع ترشحات آزاردهنده پشت حلق کمک کنید.
اگر شدت خلط پشت حلق نوزاد کم باشد، می‌توانید او را به نوشیدن شیر تشویق کنید تا مخاط گلو و مجاری تنفسی پس از رقیق شدن با سرفه بیرون بیایند. در غیر این صورت حتما به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید.
منابع: healthline | medicalnewstoday
