یکی از عارضه‌های نسبتا شایع مربوط به دندان‌ها، کیست دندان است. این عارضه در کودکان و بزرگسالان، یک توده از بافت نرم و پر از مایع است که در اطراف دندان ایجاد میشود. کیست در اکثر مواقع غیرسرطانی است، اما در صورتی که درمان نشود می‌تواند منجر به تخریب استخوان فک شود. اگر می‌خواهید بدانید کیست دندان چیست و برای این عارضه چی خوبه، ادامه این مقاله از مجله درمانکده را از دست ندهید.
فهرست محتوا
کیست دندان چیست؟
این عارضه یک حفره بسته است که داخل آن مواد نیمه‌جامد یا مایع وجود دارد. کیست‌ها به طور کلی در بافت‌های نرم دهان اعم از لثه و لب‌ها یا در فضای اطراف دندان‌هایی که هنوز از استخوان فک بیرون نزده‌اند، مستقر می‌شوند. افرادی که ویژگی‌های زیر را دارند، بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به این عارضه هستند:
- سوءمصرف مواد
- مصرف دخانیات
- خشکی دهان
- ضعف سیستم ایمنی
- بهداشت دهان و دندان ضعیف
انواع کیست دندان کدام‌اند؟
کیست‌های دندانی انواع مختلفی دارند که عبارت‌اند از:
۱. کیست فولیکولار
به کیست فولیکولار، کیست دنتی‌ژروس هم می‌گویند که بیشتر در اطراف یا روی دندان‌هایی که به درستی رشد نکرده‌اند، ایجاد میشود. کیست‌های دنتی‌ژروس اغلب در دندان‌های عقل پایین یا دندان‌های نیش فک بالا تشکیل میشود.
۲. کیست پری‌اپیکال
کیست پری‌اپیکال یا کیست انتهای ریشه، معمولا در انتهای دندان تشکیل میشود و دلیل عمده بروز آن، از بین‌رفتن پالپ دندان است. گاهی‌اوقات کیست پری‌اپیکال با آبسه دندان اشتباه گرفته میشود.
۳. کیست ادنتوژنیک
کیست ادنتوژنیک از ترکیب دو کیست پری‌اپیکال و کیست فولیکولار در استخوان فک ایجاد میشود. تشخیص این نوع کیست به دلیل تشکیل در استخوان، به مراتب سخت‌تر از دیگر کیست‌ها است و معمولا به جراحی نیاز دارد.
۴. کیست مخاطی
کیست مخاطی موکوسل در بافت‌های نرم دهان، داخل گونه، لب‌ها یا زبان ایجاد میشود. علت تشکیل این کیست‌ها صدمه‌دیدن بافت‌های نرم است.
بیشتر بدانید: دندان عقل نهفته چیست؟ روش‌های تشخیص نهفتگی دندان عقل
آیا کیست دندان عقل خطرناک است؟
دندان عقل، آخرین دندانی است که در انتهای هر فک می‌روید و به دلیل نبود فضای کافی، به صورت نیمه‌نهفته یا نهفته در می‌آید. کیست این دندان از نوع دنتی ژروس یا فولیکولار است و بیشتر در فک بالا ایجاد میشود. به همین دلیل است که کیست دندان عقل، نسبت به دیگر دندان‌ها شرایط حساس‌تر و خطرناک‌تری دارد و تشخیص به موقع آن بسیار مهم است. از دلایل اهمیت تشخیص به موقع این عارضه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
بیشتر بدانید: کشیدن دندان عقل درد دارد؟ عوارض و مراقبت‌های بعد از جراحی
- پیشگیری از عوارض: تشخیص زودهنگام این عارضه تاثیر مهمی در جلوگیری از بروز عوارض ناشی از آن دارد.
- درمان راحت‌تر: درمان کیست در مراحل اولیه بسیار راحت‌تر از مراحل نهایی آن است. هر چه کیست بزرگ‌تر شود، درمان آن نیز سخت‌تر میشود و حتی گاهی به جراحی نیاز دارد.
- کاهش درد و ناراحتی: تشخیص دیرهنگام کیست‌های دندانی، باعث افزایش درد و ناراحتی‌های ناشی از آن‌ها میشود.
- پیشگیری از سایر مشکلات دندانی و فک: کیست می‌توان به دندان‌های مجاور و حتی استخوان فک آسیب جدی وارد کند و تشخیص زودهنگام آن از بروز این مشکلات جلوگیری می‌کند.
بیشتر بدانید: اگر دندان عقل نهفته جراحی نشود چه میشود؟ مهم‌ترین عوارض آن
کیست دندان از چیست؟
از مهم‌ترین دلایل بروز این عارضه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پوسیدگی دندان
- رشد نامناسب دندان در فک
- از بین‌رفتن یا انسداد کانال ریشه
- ابتلا به سندروم گورلین
همچنین برخی درمان‌های غیراصولی هم می‌توانند منجر به بروز کیست در دندان شوند. برای مثال کیست دندان روکش شده یکی از نمونه‌های شایع کیست در اثر درمان غیراستاندارد است.
علائم کیست دندان چیست؟
رشد و تورم کیست‌های دندانی باعث بروز یک سری علائم میشود که به محض مشاهده این علائم باید با دندانپزشک مشورت کنید. برای این کار می‌توانید از خدمات نوبت‌دهی مشاوره دندانپزشکی آنلاین یا حضوری درمانکده استفاده کنید. علائم این عارضه شامل موارد زیر است:
- درد و حساسیت: کیست به بافت‌های اطراف فشار وارد می‌کند و باعث درد یا حساسیت در دندان شود. درد یا حساسیت نشانه رشد و عفونی‌شدن کیست است.
- تورم: فشار وارده از سمت کیست، باعث تورم روی فک یا اطراف لثه میشود. این تورم مانند یک توده روی لثه احساس میشود.
- تغییر در رنگ دندان: ممکن است در ناحیه دارای این عارضه تغییراتی در رنگ دندان ایجاد شود و دندان به رنگ زرد یا خاکستری درآید.
- مشکلات لثه: کیست می‌تواند باعث تحلیل یا التهاب لثه شود.
- بوی بد دهان: کیست عفونی باعث ایجاد بوی بد در دهان میشود.
- احساس طعم فلزی در دهان: احساس طعم فلزی در دهان، یکی از نشانه‌های وجود کیست عفونی در دندان است.
بیشتر بدانید: ارتودنسی دندان خرگوشی؛ اصلاح دندان خرگوشی با ارتودنسی
عوارض کیست دندان چیست؟
درمان این عارضه اهمیت زیادی دارد و در صورتی که درمان نشود، احتمال بروز عوارض زیر وجود دارد:
- کیست‌های دندانی در صورتی که درمان نشوند، دردی شدید و ناتوان‌کننده ایجاد می‌کنند.
- رشد کیست به مرور باعث تخریب استخوان فک و فرسودگی آن میشود.
- کیست‌ها می‌توانند منجر به تخریب لثه و از بین‌رفتن آن شوند.
- وجود کیست در یک دندان می‌تواند به دندان‌های سالم مجاور هم آسیب برساند.
- اگر کیست در اثر فشار پاره شود، مایع درون آن که عفونی و حاوی باکتری است از طریق خون در کل بدن منتشر میشود.
- این عارضه در افرادی که فشار عصبی دارند، می‌تواند منجر به بی‌حسی دیگر اعضای صورت شود.
- وجود کیست در دندان عملکرد طبیعی دندان و لثه را مختل می‌کند.
- کیست‌های انتهای دندان می‌توانند منجر به شل‌شدن و لقی آن شوند.
- فشار وارده از سمت کیست به اعصاب دندان آسیب می‌زند.
روش تشخیص کیست دندان
تشخیص این عارضه از روی عکس انجام میشود، زیرا در بیشتر موارد کیست‌ها در زیر لثه نهفته هستند و در معاینه روتین مشخص نمی‌شوند. این عارضه در عکس رادیولوژی، به شکل لکه‌هایی تیره دیده میشود. البته ممکن است دندانپزشک قبل از شروع درمان عکس این عارضه را به روش سی‌تی‌اسکن را نیز درخواست کند.
بهترین درمان برای این عارضه چیست؟
درمان کیست‌های دندانی بسته به نوع، محل ایجاد و شدت آن متفاوت است و تشخیص نوع درمان به نظر دندانپزشک بستگی دارد. برای مثال دندانپزشک در مراحل ابتدایی از درمان دارویی و تجویز بهترین دارو برای این عارضه استفاده می‌کند. اما کیست‌های بزرگ و متورم باید در طی عمل جراحی تخلیه شوند. قبل از جراحی، یک دوره درمان با بهترین آنتی بیوتیک برای این عارضه، برای کاهش ریسک خطر انتشار عفونت الزامی است. همچنین در مورد کیست‌های پری‌اپیکال عصب‌کشی به از بین‌رفتن کیست کمک می‌کند.
بیشتر بدانید: جراحی دندان؛ مراقبت‌های لازم بعد از جراحی دندان عقل تا ایمپلنت
هزینه جراحی کیست دندان چقدر است؟
هزینه جراحی کیست‌های دندانی با توجه به موقعیت کیست و نوع آن متفاوت است و نرخ آن برای همه افراد با هم یکسان نیست. توصیه می‌کنیم برای اطلاع از هزینه دقیق جراحی این عارضه به کلینیک دندانپزشکی مراجعه کنید. از جمله عوامل مهم و تاثیرگذار در هزینه جراحی کیست‌های دندانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تعرفه خدمات کلینیک دندانپزشکی
- تخصص و تجربه دندانپزشک
- درمان‌های فرعی مثل پرکردن دندان
- هزینه تهیه عکس از دندان‌ها
درمان خانگی
برای انواع این عارضه نظیر کیست دندان عقل یا کیست دندان عصب کشی شده، مراجعه به دندانپزشک اولویت دارد. اما زمانی که دسترسی به دندانپزشک ممکن نیست، می‌توان از روش‌های درمان فوری این عارضه در خانه استفاده کرد. به خاطر داشته باشید که این روش‌‌ها، به هیچ‌وجه جای درمان پزشکی را پر نمی‌کنند و نمی‌توانید تنها به آن‌ها اکتفا کنید. راهکارهای خانگی برای درمان این عارضه بعد از کشیدن عبارت‌اند از:
- غرغره محلول آب و نمک
- غرغره محلول آب و جوش‌شیرین
- استفاده از کمپرس یخ در محل عارضه
- شستن دهان با محلول هیدروژن پراکسید و آب
- گذاشتن ژل آلوئه‌ورا روی دندان
- غرغره روغن نارگیل، روغن کنجد یا روغن زیتون
- گذاشتن سیر له‌شده روی دندان
- اعمال خمیر زردچوبه روی دندان
- شستن دهان با دمکرده آویشن
- شستن دهان با دمکرده شنبلیله
بیشتر بدانید: جراحی دندان عقل به چه صورت است؟ بررسی انواع روش‌های جراحی
پیشگیری از کیست دندان
مهم‌ترین عامل پیشگیرانه در مورد کیست‌های دندانی، رعایت بهداشت دهان و دندان است. زمانی که نکات بهداشتی دهان و دندان‌ها را به خوبی رعایت کنید، احتمال بروز این عارضه به صفر می‌رسد. همچنین باید در کنار این نکته، حداقل ۲ مرتبه در سال وضعیت سلامت دندان‌های خود را چک کنید. با رعایت این ۲ نکته می‌توان از بروز بسیاری از مشکلات دندانی جلوگیری کرد.
سخن پایانی
در این مقاله از مجله پزشکی درمانکده در مورد علت این عارضه و درمان آن توضیح دادیم. کیست‌های دندانی علاوه بر اینکه ریسک انتشار عفونت در بدن را افزایش می‌دهند، می‌توانند منجر به تخریب لثه و استخوان فک شوند. بنابراین ضروری است به محض مشاهده علائم این بیماری، در اسرع وقت با دندانپزشک مشورت کنید. برای این کار می‌توانید از طریق سایت درمانکده اقدام کنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله دندانپزشک آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دندانپزشک از متخصص مورد نظر خود نوبت بگیرید.
سوالات متداول
بله. این عارضه بعد از عصب کشی یک وضعیت خطرناک است و نیاز به درمان فوری دارد.
اگر این عارضه به موقع پیگیری و درمان نشود، می‌تواند زمینه‌ساز ایجاد سلول‌های سرطانی در فک و دهان شود.
بله. وجود کیست در دندان می‌تواند باعث متورم‌شدن لثه و بافت‌های اطراف شود.
بله. یکی از علائم وجود کیست در دندان‌ها، سردرد مزمن و ضربان‌دار است.
این عارضه با توجه به نوع، وسعت و محل قرارگیری کیست و همچنین اندازه فک بیمار به روش جراحی یا تجویز آنتی‌بیوتیک درمان میشود.
سفالکسین، آزیترومایسین و کلیندامایسین جزو بهترین قرص‌ها برای درمان عفونت ناشی از این عارضه به شمار می‌روند.
درچه صورتی دندان پزشک باتشخیص کیست دندان ،
دندان را می کشد
سلام
من هرکارمیکنم خوب نمیشه کیست دندانهام
سلام ، من کیست زیر ریشه دندان آسیاب داشتم و بغل دستی آن هم کشیده بودم ، به دندانپزشک جراح مراجعه کردم ، گفتن فقط راه حل کشیدن دندان تان است تا کسیت از زیر ریشه و فک تخلیه شود و خودشون همین کار رو کردن ، خواستم بدونم دکتر تشخیص درست داشته یا خیر ، ممنون از راهنماییتون