دوران بارداری یکی از حساس‌ترین دورانی است که هر خانمی آن را در طول زندگی خود تجربه می‌کند. به همین دلیل است که این دوران به انجام آزمایش‌ها و تست‌های متعددی نیاز دارد. آزمایش غربالگری سه ماهه سوم بارداری نیز یکی از این آزمایش‌ها است. این تست‌ها تکمیل کننده آزمایش‌های سه ماهه اول و دوم بارداری است. برای کسب اطلاعاتی در مورد آزمایش غربالگری سه ماهه سوم بارداری در این مطلب همراه ما باشید.
سه ماهه سوم بارداری
سه ماهه سوم بارداری، آخرین مرحله از بارداری است. این دوران شامل هفته های 29 تا 40ام یا ماه های 7، 8 و 9 است. در این سه ماه، کودک شما رشد می کند، تکوین می یابد و برای آماده شدن برای تولد شروع به تغییر وضعیت می کند.
حال که به سه ماهه سوم بارداری رسیده اید، شما در انتهای مسیر بارداری خود قرار دارید. تنها چند هفته دیگر هست که باید پشت سر بگذارید، اما این بخش از بارداری می تواند چالش برانگیزترین بخش آن باشد.
در این مقاله آنچه در سه ماهه سوم بارداری انتظار آن می رود را خواهید آموخت. همچنین خواهید فهمید کدام علائم طبیعی اند، و کدام یک نیاز به مراجعه به بهترین دکتر فوق زنان زایمان و نازایی را دارند.
آزمایش غربالگری سه ماهه سوم بارداری و تکوین های جدید جنین
کودک شما در سه ماهه سوم بارداری نیز به رشد خود ادامه می دهد. در پایان، یک کودک کامل معمولاً بین 19 تا 21 اینچ طول و بین 6 تا 9 پوند وزن دارد. بنابراین آزمایش غربالگری سه ماهه سوم بارداری نیز به بررسی تمامی این نکات می‌پردازد.
کودک هنگام آمادگی برای زایمان، شروع به چرخاندن خود به سمت پایین می کند. در هفته 36ام، سر کودک باید به سمت ناحیه لگن مادر حرکت کند، که به آن پايين رفتن رَحِم به سمت لگن (lightening) نیز گفته می شود. کودک در 2 هفته آخر بارداری در این وضعیت رو به پایین قرار خواهد گرفت.
کودک در سه ماهه سوم بارداری از جنبه های مهم دیگری تکوین می یابد. در این مرحله او قادر است:
- ببیند.
- بشنود.
- انگشت شست خود را بمکد.
- گریه کند.
مغز کودک نیز به تکوین خود ادامه می دهد. ریه ها و کلیه های او بالغ می شوند. استخوان های بالای جمجمه جنین نرم است تا فرایند زایمان را تسهیل سازد. در این مرحله اکثر نوزادان چشم هایی آبی دارند و تا چند روز یا چند هفته پس از تولد به این رنگ باقی می مانند.
در سه ماهه سوم، ورنیکس کازئوزا، که یک پوشش محافظ است، پوست جنین را می پوشاند. موهای نرم بدن به نام لانگو ریزش می کنند و تقریباً تا پایان هفته 40ام از بین می روند.
آزمایش غربالگری سه ماهه سوم بارداری و تغییرات سه ماهه سوم در بدن مادر
۱) دردهای شکمی
همزمان با رشد کودک، فضای بیشتری در شکم شما اشغال می شود. این امر می تواند تا حدی درد و ناراحتی ایجاد کند. ممکن است متوجه شوید راحت بودن در رختخواب در زمان خواب شبانه سخت شده است. حتی ممکن است احساس کنید کشیدن نفس عمیق دشوار شده است. بنابراین هنگام آزمایش غربالگری سه ماهه سوم بارداری به این مسئله توجه داشته باشید.
۲) كمر درد
اضافه وزنی که پیدا کرده اید فشار بیشتری به کمر شما وارد می کند و باعث ایجاد احساس درد می شود. همچنین با شل شدن لیگامان ها جهت آماده شدن برای زایمان ممکن است در لگن خود احساس ناراحتی داشته باشید.
برای کاهش فشار به کمر، سعی کنید حالت بدنی صحیح را تمرین کنید. صاف بنشینید و از صندلی که از حمایت خوبی از کمر فراهم می کند استفاده کنید. شب ها در حالی که بالشتی بین پاهایتان قرار دارد، به پهلو بخوابید.
کفش های پاشنه کوتاه و راحتی که حمایت خوبی از قوس کف پا ایجاد می کنند، بپوشید. برای تسکین کمر درد از پد گرم کننده استفاده کنید.
۳) خونریزی
مقداری خونریزی خفیف در اواخر بارداری ممکن است نشانه شروع زایمان باشد. اما گاهی اوقات لکه بینی‌ها می تواند نشانه‌ی مشکل جدی‌تری مانند جفت سرراهی (جفتی که کم رشد می کند و دهانه رحم را می پوشاند)، کندگی جفت (جدا شدن جفت از دیواره رحم) یا زایمان زودرس باشد. به محض مشاهده خونریزی با پزشک خود تماس بگیرید و در آزمایش غربالگری سه ماهه سوم بارداری هم حتما به این نکته توجه کنید.
۴) انقباضات برکستون هیکس
ممکن است شروع به حس انقباضات خفیفی کنید، که تمریناتی جهت آماده کردن رحم برای زایمان واقعی هستند. انقباضات برکستون هیکس اغلب به اندازه انقباضات واقعی زایمان شدید نیستند، اما ممکن است شباهت زیادی به زایمان داشته باشند و در نهایت بتوانند به آن تبدیل شوند.
تفاوت اصلی که وجود دارد این است که انقباضات واقعی به تدریج به هم نزدیک و نزدیکتر شده و شدیدتر می شوند. اگر بعد از انقباضات صورت شما برافروخته شده و از نفس افتادید، یا اینکه آن ها به طور منظم در حال وقوع هستند، با پزشک خود تماس بگیرید.
۵) بزرگ شدن پستان
تا پایان بارداری، سینه های شما بیش از 2 پوند رشد می کنند. دقت داشته باشید که از یک لباس زیر حمایتی استفاده کنید تا کمرتان اذیت نشود. نزدیک به زمان مقرر ممکن است شاهد نشت مایعی مایل به زرد از نوک سینه های خود باشید. این ماده که آغوز نامیده می شود. این ماده در چند روز اول پس از تولد کودک شما را تغذیه خواهد کرد.
۶) رویاهای واقعی
معمولاً در سه ماهه سوم رویا یا کابوس های واقعی‌تری دیده می شود. این امر ممکن است خواب شما را مختل کند. این خواب های واهی و پوچ احتمالاً ناشی از تغییر سطح هورمون های بارداری هستند.
۷) دست و پا چلفتی بودن
ممکن است در آزمایش غربالگری سه ماهه سوم بارداری احساس دست و پا چلفتی بودن یا عدم تعادل داشته باشید. ممکن است چیزهایی را از دستتان بیندازید. بخشی از علت آن این است که شما در ناحیه شکم اضافه وزن پیدا کرده اید. این امر تعادل بدن را دشوارتر می کند.
۸) ترشح
احتمال دارد در طی سه ماهه سوم بارداری شاهد ترشحات واژینال بیشتری باشید. اگر میزان ترشحات به حدی زیاد است که آسترهای شرت شما خیس می شود، بهتر است با پزشک خود تماس بگیرید.
نزدیک زمان زایمان ممکن است ترشحات غلیظ، شفاف یا اندکی خون آلود مشاهده کنید. این پلاک مخاطی شما است و نشانه آغاز اتساع دهانه رحم جهت آماده شدن برای زایمان است.
اگر به یک باره متوجه خروج مایع شدید، ممکن است به این معنی باشد که کیسه آب شما پاره شده است (اگرچه تنها در حدود 8٪ از زنان باردار کیسه آب آن ها قبل از شروع انقباضات پاره می شود). پس از پاره شدن کیسه آب در اولین فرصت با پزشک خود تماس بگیرید.
۹) خستگی
ممکن است در سه ماهه دوم بارداری شما احساس انرژی داشته باشید، اما اکنون حس خستگی دارید. حمل وزن اضافی، چندین بار بیدار شدن از خواب در طول شب برای رفتن به دستشویی و کنار آمدن با اضطراب آماده شدن برای کودک، همگی می تواند در سطح انرژی شما تأثیر بگذارد.
غذای سالم بخورید و به طور منظم ورزش کنید تا به خود انگیزه دهید. هنگامی که احساس خستگی می کنید، سعی کنید چرت بزنید یا حداقل چند دقیقه بنشینید و استراحت کنید. اکنون باید تمام توان خود را برای زمانی که کودک متولد می شود و واقعاً نمی توانید بخوابید حفظ کنید.
۱۰) تکرر ادرار
حال که کودک شما بزرگتر شده است، ممکن است سر او به مثانه شما فشار وارد کند. این فشار اضافی به این معنی است که شما مجبورید مرتباً – از جمله چندین بار در هر شب- به دستشویی بروید. همچنین ممکن است متوجه شوید اندکی ادرار در زمان سرفه، عطسه، خنده یا ورزش نشت می‌کند.
برای رفع فشار و پیشگیری از نشت ادرار، هر زمان احساس دستشویی داشتید نسبت به آن اقدام کنید و هر بار به طور کامل ادرار کنید. از مصرف مایعات درست قبل از رفتن به رختخواب خودداری کنید تا میزان مراجعات ناخواسته به سرویس بهداشتی را در نیمه شب کاهش دهید.
برای جذب هر گونه نشتی از شرت آستر دار استفاده کنید. اگر در هنگام ادرار درد یا سوزشی دارید، به پزشک اطلاع دهید. این موارد می تواند نشانه هایی از عفونت ادراری باشند.
۱۱) سوزش سردل و یبوست
این علائم در اثر تولید بیش از حد هورمونی به نام پروژسترون در بدن ایجاد می شوند. این هورمون موجب شل شدن عضلات خاصی، مانند عضلات مری که به طور معمول غذا و اسیدها را در معده پایین نگه می دارد و عضلاتی که مواد غذایی هضم شده را در روده منتقل می کنند، می‌شود.
برای رفع سوزش سر دل، سعی کنید وعده های غذایی مکرر و کم حجم بیشتری در طول روز بخورید و از مصرف غذاهای چرب، ادویه دار و اسیدی (مانند مرکبات) پرهیز کنید.
برای یبوست، مصرف فیبر را افزایش دهید و مایعات بیشتری بنوشید تا حرکت محتویات را روان تر کنید. اگر سوزش سر دل یا یبوست واقعاً شما را آزار می دهد، با پزشک خود درمورد مصرف داروهایی که می تواند برای تسکین علائم برای شما بی خطر باشد، صحبت کنید.
۱۲) هموروئیدها
هموروئیدها در واقع واریسی شدن وریدها است. به این ترتیب به رگ های متورم آبی یا بنفشی که اطراف مقعد ایجاد می شوند، گفته می‌شود. این وریدها به دلیل افزایش جریان خون در آن ها و افزایش فشار ناشی از وزن بارداری در این ناحیه ممکن است در دوران بارداری بزرگ شوند.
برای تسکین خارش و ناراحتی سعی کنید در وان یا تشت آب گرم بنشینید. از پزشک خود در مورد مصرف پماد هموروئید یا ملین بدون نسخه سؤال کنید.
۱۳) سینه های نشت کننده
نزدیک اواخر بارداری ممکن است متوجه نشت مایعی به نام آغوز از نوک سینه ها شوید. آغوز نوزاد را در طول مدت کوتاهی پس از زایمان، تا زمانی که شیر تولید شود تغذیه می‌کند.
۱۴) سیاتیک
احتمالاً درد عصبی که از کمر تا باسن و پایین پا کشیده می شود در سه ماهه سوم بارداری بیشتر باشد. سیاتیک ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی در دوران بارداری یا تحت فشار قرار گرفتن عصب سیاتیک توسط بدن در حال رشد کودک ایجاد شود.
درد سیاتیک ممکن است بیاید و برود یا مداوم باشد. یوگا، ماساژ یا فیزیوتراپی روش هایی برای تسکین درد هستند، اما این درد معمولاً پس از تولد کودک از بین می رود.
۱۵) تنگی نفس
همانطور که رحم بزرگ می شود، تا جایی که دقیقاً زیر قفس سینه قرار بگیرد بالا می رود و فضای کمتری برای اتساع ریه ها بر جای می گذارد. فشار مضاعفی که به ریه ها وارد می شود می تواند تنفس را دشوارتر سازد. ورزش کردن می تواند به تنگی نفس کمک کند. همچنین می توانید تکیه دادن سر و شانه ها به بالش را در زمان خواب امتحان کنید.
۱۶) وریدهای عنکبوتی و واریسی
جریان خون شما برای انتقال خون بیشتر به کودک در حال رشد افزایش یافته است. این افزایش جریان خون می تواند موجب ظهور وریدهای ریز قرمزی، موسوم به وریدهای عنکبوتی بر روی پوست شود.
وریدهای عنکبوتی ممکن است در سه ماهه سوم بارداری بدتر شوند، اما باید به محض تولد کودک کمرنگ شوند. فشاری که از سوی کودک در حال رشد بر روی پاها وارد می شود می تواند موجب تورم و آبی یا بنفش شدن وریدهای پاها شود.
این ها وریدها، وریدهای واریسی خوانده می شود. اگرچه راهی برای جلوگیری از واریسی شدن وریدها وجود ندارد، اما می توانید با این اقدامات از بدتر شدن آنها جلوگیری کنید:
- بلند شدن و حرکت کردن در طول روز
- پوشیدن جوراب های حمایتی
- قرار دادن پاها روی چهارپایه، در زمان هایی که مجبورید برای طولانی مدت بنشینید.
۱۷) ترک های پوستی
ترک های پوستی ممکن است در پستان ها، باسن، شکم یا ران‌ها ایجاد شوند، این ترک‌ها نوعی اِسکار هستند که با کشیدگی پوست در دوران بارداری بروز می یابند. ترک های پوستی در همه افراد دیده نمی شود. اما در صورت بروز می توانند به رنگ های قرمز، بنفش، صورتی یا قهوه ای دیده شوند.
۱۸) تورم
این روزها ممکن است حس کنید حلقه‌تان سفت تر شده است و شاید متوجه شوید مچ پا و صورتتان به نظر باد کرده است. تورم خفیف نتیجه احتباس مایعات اضافی (ورم) است.
به منظور کاهش تورم، مواقعی که برای دراز مدت می نشینید، پاها را روی چهارپایه یا جعبه قرار دهید و هنگام خواب پاها را بلند کنید. اگر تورم به طور ناگهانی در شما شروع شده است، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید. زیرا ممکن است نشانه ای از پره اکلامپسی، که از جمله عوارض خطرناک بارداری است، باشد.
۱۹) افزایش وزن
هدف افزایش وزن در طول سه ماهه سوم، افزایش 1/2 تا 1 پوند در هفته است. در پایان بارداری، باید در مجموع حدود 25 تا 35 پوند وزن اضافه کرده باشید (در صورت شروع بارداری با اضافه وزن یا کمبود وزن، ممکن است پزشک توصیه کرده باشد افزایش وزن بیشتر یا کمتری ایجاد شود).
میزان وزنی که افزایش یافته است شامل وزن کودک به علاوه جفت، مایع آمنیوتیک، افزایش حجم خون و حجم مایعات و بزرگ شدن بافت پستان است. اگر کودک شما بر اساس اندازه شکمتان خیلی کوچک تر یا بزرگ تر به نظر می رسد، پزشک برای بررسی رشد کودک سونوگرافی انجام خواهد داد.
علائم هشداردهنده در مورد آزمایش غربالگری سه ماهه سوم بارداری
وجود هر یک از این علائم هنگام آزمایش غربالگری سه ماهه سوم بارداری می تواند نشانه آن باشد که مشکلی در بارداری شما وجود دارد. برای در میان گذاشتن این مشکل منتظر فرارسیدن زمان قرار ملاقات قبل از تولد نباشید. در صورت تجربه هر یک از این علائم فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:
- درد یا گرفتگی شدید شکم
- حالت تهوع یا استفراغ شدید
- خون ریزی
- سرگیجه شدید
- درد یا سوزش هنگام ادرار کردن
- افزایش سریع وزن در بارداری (بیش از 6.5 پوند در ماه) یا افزایش وزن خیلی کم
شما عزیزان برای کسب اطلاعاتی در خصوص آزمایش غربالگری سه ماهه سوم بارداری بهتر است به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید. امکان رزرو اینترنتی نوبت پزشک از طریق سایت درمانکده به سادگی امکانپذیر است. دسترسی به شماره تماس و آدرس مطب نیز از طریق درمانکده میسر شده است.
