رفلاکس معده در پریودی یکی از مشکلاتی است که اغلب نادیده گرفته می‌شود. با این حال، بسیاری از زنان گزارش می‌دهند که با شروع دوره قاعدگی، دچار سوء‌هاضمه و سوزش سر دل می‌شوند. در این مقاله از مجله درمانکده به بررسی علت رفلاکس معده و روشهای پیشگیری و درمان آن در زمان پریودی می‌پردازیم.
فهرست محتوا
چرا در طول دوره پریودی دچار سوزش سر دل می‌شویم؟
سوزش سر دل یا رفلاکس معده نوعی بیماری شایع است که با احساس سوزش در ناحیه قفسه سینه یا گلو تشخیص داده می‌شود. رفلاکس معده زمانی بروز می‌کند که اسید معده به مری (لوله انتقال غذا از دهان به معده) برگردد و باعث تحریک و احساس ناراحتی شود.
علت اصلی سوزش سر دل ضعیف شدن اسفنکتر تحتانی مری (LES) یعنی ماهیچه‌ای است که معده را از لوله غذا جدا می‌کند. با این حال، نوسانات هورمونی همراه با چرخه قاعدگی نیز می‌تواند بر عملکردهای مختلف بدن از جمله سیستم گوارشی تاثیر بگذارد.
بیشتر بدانید:رفلاکس معده چیست؟
علائم دیگر مرتبط با دستگاه گوارش که ممکن است در دوره قاعدگی تجربه کنید عبارت‌اند از:
- نفخ شکم
- یبوست
- اسهال
- احساس درد یا گرفتگی در شکم
- حالت تهوع
- کاهش یا افزایش میل به غذا
اگر این علائم در هر دوره قاعدگی تکرار می‌شوند و چندین روز ادامه پیدا می‌کنند، توصیه می‌کنیم به یک فوق تخصص گوارش مراجعه کنید.
علت رفلاکس معده در پریودی
علاوه بر نوسانات هورمونی، عوامل دیگری نیز می‌توانند باعث سوزش سر دل در زمان پریودی شوند. علل رفلاکس معده در پریودی عبارت‌اند از:
۱. نوسانات هورمونی
در طول چرخه قاعدگی، سطح هورمون‌هایی مانند استروژن و پروژسترون در نوسان است. این هورمون‌ها می‌توانند بر اسفنکتر تحتانی مری (LES)، تاثیر بگذارند. برای مثال، پروژسترون اثر آرامش‌بخش روی عضلات صاف دارد که منجر به تضعیف عملکرد اسفنکتر تحتانی مری می‌شود و احتمال رفلاکس را افزایش می‌دهد.
۲. افزایش ترشح پروستاگلاندین‌ها
پروستاگلاندین‌ها (واسط‌های شیمیایی که خون‌رسانی را افزایش می‌دهند) در دوران قاعدگی بیشتر تولید می‌شوند تا به جدا شدن پوشش داخلی رحم کمک کنند. افزایش تولید پروستاگلاندین‌ها می‌تواند بر دستگاه گوارش نیز تاثیر بگذارد؛ زیرا این واسط‌های شیمیایی می‌توانند باعث شل شدن عضلات صاف و تضعیف عملکرد اسفنکتر تحتانی مری (LES) شوند.
بیشتر بدانید:داروی رفلاکس معده چیست؟
۳. تغییرات رژیم غذایی
برخی از زنان ممکن است عادات غذایی خود را در طول چرخه قاعدگی تغییر دهند. برای مثال، ممکن است هوس کنند غذاهای تند یا کافئین بخورند. مصرف این غذاها احتمال رفلاکس معده در پریودی را افزایش می‌دهند؛ بنابراین رعایت رژیم غذایی در این دوران می‌تواند به کاهش سوزش سر دل کمک کند.
۴. نفخ و احتباس آب
بسیاری از زنان در طول دوره قاعدگی خود دچار نفخ و احتباس آب می‌شوند. این اتفاق می‌تواند فشار شکم را افزایش داده و به طور بالقوه محتویات معده را به سمت مری برگرداند و باعث علائم ریفلاکس شود.
۵. استرس و اضطراب
چرخه قاعدگی می‌تواند باعث ایجاد تغییراتی در خلق‌وخو و سطح استرس شود. افزایش سطح استرس و اضطراب نیز بر دستگاه گوارش تاثیر گذاشته و احتمال رفلاکس معده را افزایش می‌دهد.
بیشتر بدانید:رفلاكس در نوزادان
روش پیشگیری از رفلاکس معده در پریودی
دکتر گوارش برای جلوگیری از رفلاکس معده در پریودی، مجموعه‌ای از روشهای اصلاح سبک زندگی و تغییر رژیم غذایی را به افراد پیشنهاد می‌کنند. برخی از این روش‌ها عبارت‌اند از:
- از خوردن غذاهای محرک مانند نوشابه، کافئین، غذاهای تند و چرب، مرکبات و شکلات اجتناب کنید
- غذاهای خود را به وعده‌های کوچک‌تر تقسیم کنید تا فشار کمتری به معده وارد شود
- از خوردن غذا قبل از خواب اجتناب کنید
- بهتر است ۲ الی سه ساعت قبل از خواب، غذای سنگین نخورید
- اضافه وزن می‌تواند به شکم فشار وارد کند و خطر رفلاکس را افزایش دهد؛ بنابراین حفظ وزن مناسب از طریق رژیم غذایی و ورزش به کاهش علائم کمک می‌کند
- استفاده از یک بالش بلند هنگام خواب می‌تواند از بروز رفلاکس معده جلوگیری کند
- ورزش ملایم نیز می‌تواند به کاهش استرس و بهبود هضم غذا کمک کند
بیشتر بدانید:کدام دمنوش برای رفلاکس معده خوب است؟
درمان رفلاکس معده در پریودی
در صورت تجربه علائم زیر، توصیه می‌کنیم فورا به پزشک مراجعه کنید:
- احساس درد شدید در قفسه سینه
- دردی که به بازو، گردن یا فک کشیده می‌شود
- تنگی نفس
- مشکل در بلع
- کاهش وزن شدید و ناگهانی
- حالت تهوع یا استفراغ
پزشکان برای درمان رفلاکس معده در دوران قاعدگی از روشهای زیر استفاده می‌کنند:
- تجویز داروهای آنتی‌اسید: داروهای آنتی‌اسید مانند Maalox می‌توانند به‌سرعت اسید معده را خنثی کرده و درد آن را کاهش دهند.
- تجویز داروهای بلوکرهای H2: این نوع داروها مانند رانیتیدین (زانتاک) و فاموتیدین (پپسید) میزان تولید اسید را در معده کاهش می‌دهند.
- تجویز مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPIs): مهارکننده‌های پمپ پروتون مانند امپرازول (پریلوسک) از مسدودکننده‌های H2 قوی‌تر بوده و برای تسکین علائم شدیدتر استفاده می‌شوند.
- توصیه به استفاده از داروهای طبیعی: مصرف زنجبیل، چای بابونه و آب آلوئه‌ورا می‌تواند به تسکین درد رفلاکس معده در پریودی کمک کند.
- تجویز دارو برای تنظیم هورمون‌ها
جمع‌بندی
رفلاکس معده در پریودی برای برخی از زنان به دلیل تغییرات هورمونی، به‌ویژه افزایش پروژسترون، به وجود می‌آید. این تغییرات هورمونی می‌تواند اسفنکتر تحتانی مری را شل کند و منجر به بازگشت اسید به مری و سوزش سر دل شود. عواملی مانند سبک زندگی، سطح اضطراب و رژیم غذایی نیز می‌تواند شدت این اختلال را افزایش دهد.
اگر در دوران بارداری رفلاکس معده را تجربه می‌کنید، توصیه می‌کنیم به یک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید. شما می‌توانید از طریق پلتفرم درمانکده از بهترین متخصصان زنان و زایمان ایران، نوبت حضوری یا مشاوره آنلاین دکتر گوارش دریافت کنید. پزشک زنان و زایمان ممکن است در صورت نیاز شما را به یک متخصص داخلی یا فوق تخصص گوارش ارجاع دهد.
سوالات متداول
رفلاکس معده در دوران قاعدگی می‌تواند علل مختلفی از جمله نوسانات هورمونی، افزایش ترشح پروستاگلاندین‌ها، تغییرات رژیم غذایی و افزایش استرس و اضطراب داشته باشد.
پزشکان از روشهای مختلفی مانند اصلاح سبک زندگی، تغییر رژیم غذایی و تجویز دارو برای تسکین علائم رفلاکس معده استفاده می‌کنند.
منابع:
