بیماری‌های التهابی روده مانند کولیت اولسراتیو و کرون در دستگاه گوارش التهاب شدید ایجاد می‌کنند و اغلب با درد شکمی، اسهال و کاهش وزن همراه هستند. پزشک معمولا برای کنترل و کاهش علائم این بیماری‌ها که به شدت کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد، قرص سولفاسالازین (Sulfasalazine) تجویز می‌کند. این دارو به دلیل داشتن ترکیبات ضد التهابی برای روماتیسم مفصلی هم مورد استفاده قرار می‌گیرد و نقش موثری در کاهش درد مفاصل، تورم و سفت شدن عضلات دارد.
اگر پزشک به تازگی برای شما این دارو را تجویز کرده، در مقاله پیش‌رو از مجله سلامت درمانکده همراه ما باشید تا بررسی کنیم قرص سولفاسالازین برای چیه و چگونه باید آن را مصرف کرد.
فهرست محتوا
قرص سولفاسالازین چیست؟
قرص سولفاسالازین (Sulfasalazine) با نام تجاری آزولفیدین یکی از داروهای مهم برای کنترل علائم بیماری‌های التهابی همچون کولیت اولسراتیو، بیماری کرون و روماتیسم مفصلی است. این دارو با اثر ضد التهابی و تعدیل‌کنندگی سیستم ایمنی به عنوان یکی از پایه‌های درمانی در بیماری‌های التهابی شناخته می‌شود و می‌تواند کیفیت زندگی بیماران را تا حد زیادی بهبود ببخشد.
سولفاسالازین ۵۰۰ از ترکیب ماده ضد باکتریایی سولفاپیریدین و ۵-آمینوسالیسیلیک اسید تشکیل می‌شود و با کاهش التهاب و سرکوب سیستم ایمنی به بهبود علائم بیماری التهابی کمک می‌کند. در واقع، این قرص درمان‌کننده بیماری‌های التهابی روده نیست، اما نقش موثری در کاهش علائم ناشی از آن و افزایش مدت زمان بین حملات دارد.
مکانیسم اثر قرص سولفاسالازین ۵۰۰
مکانیسم اثر سولفاسالازین به توانایی آن در کاهش التهاب و تعدیل پاسخ ایمنی در بدن بستگی دارد. این دارو پس از مصرف، در روده بزرگ تجزیه می‌شود و به شکل ۲ ترکیب فعال سولفاپیریدین و ۵-آمینوسالیسیلیک اسید در می‌آید. سولفاسالازین به صورت دست‌نخورده از معده و روده کوچک عبور می‌کند، سپس در روده بزرگ، آنزیم‌های باکتریایی روده، پیوند شیمیایی بین ۲ بخش سولفاسالازین را می‌شکنند و ترکیبات ۵-ASA و سولفاپیریدین آزاد می‌شوند. ۵-ASA مستقیما در دیواره روده عمل می‌کند و مانع از تولید واسطه‌های التهابی مانند پروستاگلاندین‌ها و لوکوترین‌ها می‌شود. این ماده نقش مهمی در مهار تولید مواد شیمیایی التهابی مانند TNF-a دارد. ۵-ASA عمدتا در محل التهاب (روده بزرگ) باقی می‌ماند و از جذب سیستمیک کمی برخوردار است.
بیشتر بدانید: قرص مبورین
قرص سولفاسالازین ۵۰۰ برای چیست؟
اگر کنجکاو شده‌اید بدانید قرص سولفاسالازین ۵۰۰ برای چی خوبه، باید بگوییم این قرص برای درمان بیماری‌های التهابی روده مانند کولیت اولسراتیو و بیماری کرون تجویز می‌شود و با کاهش التهاب درون روده به بهبود علائم آن‌ها کمک می‌کند.
همچنین، پزشک ممکن است از قرص سولفاسالازین برای درمان روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید) استفاده کند. این قرص خاصیت ضد التهابی و تعدیل‌کنندگی سیستم ایمنی دارد؛ از همین‌رو آن را برای کاهش التهاب، درد و تورم ناشی از آرتریت روماتوئید، به‌ویژه در افرادی که به داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی یا داروهای بیولوژیک پاسخ مناسب نداده‌اند، تجویز می‌کنند.
روش مصرف قرص سولفاسالازین
این دارو باید حتما توسط پزشک متخصص تجویز شود. پزشک مقدار مصرف آن را بر اساس سن، نوع بیماری، شدت علائم و وضعیت سلامتی هر فرد مشخص می‌کند. در ابتدا، مصرف دارو با پایین‌ترین دوز شروع می‌شود و در صورت نیاز، پزشک آن را به تدریج افزایش می‌دهد. همچنین، مقدار مصرف قرص سولفاسالازین در کودکان باید بر اساس وزن آن‌ها مشخص شود.
دیگر نکات مهم برای مصرف سولفاسالازین شامل موارد زیر هستند:
- دارو را تا اتمام دوره درمان به طور کامل مصرف کنید.
- قرص را همراه با یک لیوان پر از آب بعد از غذا مصرف کنید تا از تحریک گوارشی جلوگیری شود.
- این دارو باید به طور کامل بلعیده شود؛ بنابراین از خرد کردن، شکستن یا جویدن آن خودداری کنید.
- برای کاهش احتمال عوارض جانبی مانند حالت تهوع، دوز دارو به تدریج افزایش می‌یابد؛ از همین‌رو تحت هیچ شرایطی، ۲ دوز از دارو را به صورت همزمان مصرف نکنید.
- پزشک معمولا دوز روزانه را به ۲ تا چهار نوبت تقسیم می‌کند؛ بنابراین از تغییر خودسرانه دوز دارو بپرهیزید.
- اگر پس از مصرف چند نوبت از دارو احساس کردید بهتر شده‌اید، از قطع خودسرانه قرص اجتناب کنید.
- در طول درمان با قرص سولفاسالازین مایعات زیاد بنوشید تا احتمال بروز عوارض جانبی دارو مانند سنگ کلیه کمتر شود. (مگر پزشک دستور دیگری داده باشد.)
- در صورتی که خوردن یک دوز از دارو را فراموش کردید، به محض یادآوری دوز فراموش‌شده را مصرف کنید. با این حال، اگر نوبت بعدی دارو نزدیک است (کمتر از چهار ساعت)، می‌توانید دوز فراموش‌شده را نادیده بگیرید و مصرف دارو را طبق دستورالعمل تعیین‌شده ادامه دهید.
- پزشک در طول درمان با این دارو، آزمایشات دوره‌ای خون و عملکرد کبد تجویز می‌کند که انجام آن‌ها را باید برای بررسی عوارض دارو جدی بگیرید.
- سالازوپیرین (Salazopyrin) نام تجاری قرص سولفاسالازین خارجی است. در صورتی که تمایل به خرید این دارو دارید حتما در مورد روش مصرف آن با پزشک مشورت کنید.
بیشتر بدانید: قرص پردنیزولون ۵ برای چیست؟
بهترین زمان مصرف قرص سولفاسالازین
بهترین زمان خوردن این قرص به برنامه درمانی و شرایط خاص هر بیمار بستگی دارد، اما معمولا توصیه می‌شود سولفاسالازین را همراه با غذا یا بلافاصله بعد از آن مصرف کنید. این روش به کاهش عوارض گوارشی مانند حالت تهوع و ناراحتی معده کمک می‌کند. همچنین، بسیار مهم است که دارو را هر روز در ساعت مشخصی بخورید تا دوز ثابتی از آن در بدن باقی بماند.
موارد احتیاط و منع مصرف سولفاسالازین
این قرص در صورت وجود شرایط و بیماری‌های زیر باید با احتیاط مورد استفاده قرار گیرد و ممکن است در مواردی منع مصرف داشته باشد:
- حساسیت به سولفاسالازین و ترکیبات آن
- بیماری کبدی و کلیوی
- سابقه انسداد روده و مجاری ادراری
- آلرژی شدید
- اختلالات خونی مانند کم‌خونی آپلاستیک و پورفیری
- آسم
- مشکلات ژنتیکی مانند کمبود آنزیم G۶PD
بیشتر بدانید: کلیدینیوم سی
قرص سولفاسالازین در بارداری و شیردهی
مصرف این قرص در بارداری باید با احتیاط و در مواقع ضروری، زیر نظر پزشک انجام شود. سولفاسالازین در دسته B از داروهای بارداری قرار دارد. بدین معنی که مطالعات حیوانی، خطر مشخصی برای جنین نشان نداده‌اند، اما در حال حاضر تحقیقات انسانی کافی درباره اثربخشی آن بر روی جنین وجود ندارد.
از طرفی، ترکیبات سولفاسالازین ممکن است میزان فولیک اسید بدن مادر را کم کند. این عارضه می‌تواند باعث بروز نقص‌های نخاعی مانند بیرون‌زدگی نخاع در نوزاد شود. از همین‌رو، توصیه می‌کنند در دوران بارداری از خوردن این دارو بدون مشورت با پزشک بپرهیزید و اگر در طول دوره درمان با سولفاسالازین متوجه حاملگی خود شدید، حتما به پزشک اطلاع دهید.
همچنین، مصرف قرص سولفاسالازین در دوران شیردهی هم توصیه نمی‌شود؛ زیرا ترکیبات آن از طریق شیر مادر به نوزاد قابل انتقال هستند و می‌توانند منجر به بروز عوارض جانبی مانند مدفوع خونی یا اسهال در نوزاد شوند.
بیشتر بدانید: قرص بیسموت ساب سیترات
عوارض قرص سولفاسالازین
این قرص ممکن است مانند هر داروی دیگری با برخی عوارض احتمالی همراه باشد که شامل موارد زیر هستند:
عوارض شایع
خطرات و عوارض رایج این قرص معمولا به شکل خفیف ایجاد می‌شوند و پس از گذشت چند روز بهبود پیدا می‌کنند:
- کاهش اشتها
- سردرد
- تهوع
- استفراغ
- درد معده
- حساسیت پوستی
- خارش
- سرگیجه
عوارض جدی
علائم زیر از خطرات جدی سولفاسالازین به‌شمار می‌آیند که در صورت مشاهده هر یک باید سریعا به پزشک اطلاع دهید:
- کاهش حجم ادرار
- مشکلات پوستی مانند تاول زدن، راش‌های قرمز یا بنفش پوستی
- مشکلات خونی
- گلودرد، تب و رنگ‌پریدگی
- مشکلات کبدی با علائمی مانند زردی پوست و چشم
بیشتر بدانید: قرص دمیترون
تداخل دارویی سولفاسالازین
تداخل دارویی می‌تواند اثربخشی این قرص را کاهش شود یا منجر به افزایش احتمال بروز عوارض جانبی شود. داروهایی که ممکن است با سولفاسالازین تداخل ایجاد کنند؛ عبارت‌اند از:
- فولیک اسید
- مزالامین
- دیگوکسین
- هگزامتیلن‌تترامین
- ۴-آمینوبنزوئیک اسید یا PABA خوراکی
راهنمای مراجعه به پزشک
قرص سولفاسالازین یکی از داروهای کاربردی در درمان بیماری‌های التهابی روده مانند کولیت اولسراتیو است و نقش موثری در کاهش علائم بیماری کرون دارد. همچنین، برخی پزشکان این قرص را برای تسکین التهاب، درد و تورم ناشی از روماتیسم مفصلی تجویز می‌کنند. مقدار مصرف سولفاسالازین باید حتما توسط پزشک متخصص مشخص شود؛ زیرا مصرف خودسرانه آن می‌تواند با عوارض جانبی جدی همراه شود.
ما در این مقاله از مجله درمانکده به طور مفصل درباره کاربرد، عوارض و روش مصرف این دارو صحبت کردیم. اگر درباره ایمنی و اثربخشی داروی سولفاسالازین متناسب با شرایط خاص خود سوالاتی دارید، می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله متخصص گوارش آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری متخصص گوارش از متخصص مورد نظر خود نوبت بگیرید.
سوالات متداول
این دارو با کاهش التهاب در روده به بهبود علائم بیماری‌های التهابی روده مانند کولیت اولسراتیو و کرون کمک می‌کند. همچنین، برای کاهش التهاب، درد و تورم آرتریت روماتوئید تجویز می‌شود.
این قرص به طور مستقیم چاق‌کننده نیست. افزایش وزن پس از مصرف سولفاسالازین می‌تواند با بیماری زمینه‌ای و نحوه پاسخ بدن به درمان مرتبط باشد.
سولفاسالازین انتخاب اول درمان پسوریازیس نیست. این دارو به کاهش التهاب مفاصل در مواردی مانند آرتریت پسوریاتیک (نوعی آرتریت همراه با پسوریازیس پوستی) کمک می‌کند و علائم آرتریت را تسکین می‌بخشد.
خیر. این قرص یک داروی ضد التهابی است که اثربخشی مثبتی در ناحیه روده و مفاصل دارد.
