مدفوع سندروم روده تحریک پذیر با مدفوع طبیعی چه فرقی دارد؟

شکل مدفوع در سندروم روده تحریک پذیر متفاوت است و اغلب به نوع آن بستگی دارد. IBS یک اختلال شایع گوارشی است که روده بزرگ (کولون، colon) را تحت تاثیر قرار می‌دهد و علائمی مانند درد شکم، نفخ، گاز و تغییر در عادات روده ایجاد می‌کند. شکل و قوام اغلب به نوع خاصی از IBS بستگی دارد. این مقاله از درمانکده مقایسه‌ای بین رنگ، بو، شکل و قوام مدفوع طبیعی با مدفوع سندرم رودهٔ تحریک‌پذیر انجام داده است.

مقایسه شکل مدفوع در سندروم روده تحریک پذیر با مدفوع طبیعی

در افراد با عملکرد طبیعی روده، مدفوع شکل، اندازه و قوام ثابتی دارد؛ یعنی خوش‌فرم و صاف است و به راحتی از روده عبور می‌‌کند. پزشکان برای بررسی مدفوع تکنیک‌های مختلفی دارند که از رایج‌ترین آنها مقیاس بریستول (Bristol stool scale) است. این طبقه‌بندی ۷ نوع را شامل می‌شود:

• توده‌های سخت که به سختی عبور می‌کنند.
• کلوچه‌ای و سوسیسی شکل
• سوسیسی شکل با ترک بر روی سطح
• صاف و نرم، مانند سوسیس یا مار
• حباب‌های نرم با لبه‌های واضح
• قطعات خمیری با لبه‌های ناهموار
• آبکی، کاملا مایع

شکل مدفوع سندرم روده تحریک‌پذیر

شکل دقیق مدفوع به نوع خاص IBS و علائم خاص آن مربوط است و سه زیرگروه اصلی زیر را در برمی‌گیرد:

• IBS همراه با یبوست (IBS-C): افراد مبتلا به IBS-C معمولاً مدفوع سفت و توده‌ای دارند که دفع آن دشوار است. همچنین ممکن است حرکات نادر روده یا احساس تخلیه ناقص را تجربه کنند.
• IBS همراه با اسهال (IBS-D): افراد مبتلا به IBS-D اغلب مدفوع شل و آبکی دارند که ممکن است احساس دفع فوری داشته باشند و کنترل آن برای بیماران دشوار باشد. آنها ممکن است مدفوع مکرر و احساس فوریت برای استفاده از دستشویی را تجربه کنند.
• IBS مختلط (IBS-M): این زیرگروه IBS شامل ترکیبی از یبوست و اسهال است. بیمار می‌تواند دوره‌های یبوست و مدفوع سفت یا دوره‌های مدفوع شل یا آبکی را تجربه کند.

توجه به این نکته مهم است که شکل مدفوع حتی در افراد مبتلا به IBS نیز نوسان دارد. استرس، عوامل غذایی و سایر محرک‌ها می‌توانند بر حرکات روده و قوام مدفوع تأثیر بگذارند. علاوه‌بر‌این، برخی افراد مبتلا به IBS ممکن است الگوهای متناوب یبوست و اسهال را تجربه کنند که منجر به اشکال مختلف مدفوع می‌شود.

باید بدانید همه تغییرات شکل مدفوع لزوماً نشان‌دهندهٔ IBS نیست. سایر شرایط گوارشی، مانند بیماری التهابی روده (IBD) نیز می‌تواند باعث تغییر در شکل مدفوع شود. اگر در مورد شکل مدفوع خود نگرانی دارید یا تغییرات مداوم در عادات مدفوع خود را تجربه می‌کنید، بهتر است برای ارزیابی و تشخیص مناسب با پزشک متخصص گوارش مشورت کنید که در سایت درمانکده امکان مشاوره آنلاین با دکتر گوارش و سایر پزشکان متخصص فراهم شده است.

بیشتر بخوانید: سندروم روده تحریک پذیر چیست؟

مقایسه رنگ مدفوع طبیعی با رنگ مدفوع سندرم روده تحریک پذیر

رنگ مدفوع با توجه به عوامل مختلفی از جمله رژیم غذایی، داروها و شرایط سلامت زمینه‌ای می‌تواند متفاوت باشد. به طور کلی، رنگ طبیعی مدفوع از قهوه‌ای روشن تا قهوه‌ای تیره متغیر است. با این حال، در افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر (IBS)، ممکن است تغییراتی در رنگ مدفوع وجود داشته باشد. توجه به این نکته مهم است که تغییر رنگ مدفوع به تنهایی ممکن است برای تشخیص IBS کافی نباشد و همیشه بهتر است برای ارزیابی دقیق با پزشک مشورت کنید.

در ادامه مقایسه‌ای از رنگ طبیعی مدفوع و تغییرات احتمالی در رنگ مدفوع در افراد مبتلا به IBS را مطالعه می‌کنید:

بیشتر بخوانید:اسپاسم روده چیست؟

رنگ مدفوع معمولی

رنگ معمولی مدفوع معمولاً قهوه‌ای است که به وجود بیلی‌روبین نسبت داده می‌شود، بیلی‌روبین رنگدانه‌ای است که در طی تجزیه گلبول‌های قرمز در کبد ایجاد می‌شود. با توجه به عواملی مانند رژیم غذایی و زمان عبور از دستگاه گوارش، رنگ آن از قهوه‌ای روشن تا قهوه‌‌ای تیره متغیر است.

تغییرات رنگ مدفوع در IBS

در برخی موارد بیماران IBS، مدفوع رنگ پریده یا خاکی را تجربه کنند. این ممکن است نشان‌دهندهٔ کاهش میزان بیلی‌روبین یا رنگدانه‌های صفراوی در مدفوع باشد که به دلیل تغییر در عملکرد کبد یا جریان صفرا رخ دهد.

• مدفوع سبز رنگ ممکن است در افراد مبتلا به IBS ایجاد شود. این را می‌توان به وجود رنگدانه‌های صفراوی نسبت داد که در طول هضم دچار شکستگی می‌شوند. انتقال سریع مدفوع از طریق سیستم گوارش یا غذاهای خاص نیز می‌توانند به رنگ سبز مدفوع کمک کنند.
• مدفوع زرد رنگ ممکن است در افراد مبتلا به IBS ایجاد شود. این می‌تواند در نتیجهٔ تغییر در تعادل باکتری‌های روده، افزایش محتوای چربی در مدفوع یا سوء جذب مواد مغذی باشد.
• در برخی موارد، افراد مبتلا به IBS ممکن است متوجه وجود خون در مدفوع شوند. این مشکل می‌تواند به دلیل عواملی مانند هموروئید یا تحریک روده باشد. در صورت مشاهده خون در مدفوع برای رد سایر علل احتمالی، مهم است که با پزشک متخصص مشورت کنید.

بسیار مهم است که به یاد داشته باشید تغییرات رنگ مدفوع می‌تواند تحت تأثیر عوامل دیگری مانند رژیم غذایی، مصرف دارو یا میزان سلامت عمومی قرار گیرد. اگر در مورد رنگ مدفوع خود نگرانی دارید یا تغییرات مداومی را تجربه می‌کنید، بهتر است برای ارزیابی و تشخیص مناسب به دنبال مشاوره پزشکی باشید.

بیشتر بخوانید: تفاوت سندروم روده تحریک‌پذیر و سندروم روده نشتی

مقایسه بوی مدفوع طبیعی با بوی مدفوع سندرم روده تحریک پذیر

بوی مدفوع از فردی به فرد دیگر به دلیل عواملی مانند رژیم غذایی، ترکیب باکتری‌های روده و سلامت کلی متفاوت است. هیچ بوی خاص یا مشخصی در ارتباط با مدفوع طبیعی وجود ندارد. با این حال، در افراد مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)، ممکن است تغییراتی در بوی مدفوع وجود داشته باشد:

• IBS با یبوست (IBS-C): در افراد مبتلا به IBS-C، زمان انتقال آهسته مدفوع از طریق دستگاه گوارش منجر به تخمیر غذای هضم نشده توسط باکتری‌های روده می‌شود. این امر می‌تواند منجر به بوی قوی‌تر و تندتر مدفوع طبیعی شود.
• IBS همراه با اسهال (IBS-D): در IBS-D، انتقال سریع مدفوع از طریق روده باعث کاهش جذب آب و هضم ناقص غذا می‌شود. این امر منجر به مدفوع شل‌تر و آبکی‌تر خواهد شد که ممکن است بوی ملایم‌تری نسبت به مدفوع تشکیل‌شده داشته باشد.
• IBS مختلط (IBS-M): افراد مبتلا به IBS مختلط ممکن است الگوهای متناوب یبوست و اسهال را تجربه کنند. بوی مدفوع با توجه به عادت غالب روده در یک زمان معین می‌تواند متفاوت باشد.

توجه به این نکته ضروری است که بوی مدفوع به تنهایی برای تشخیص IBS کافی نیست. پزشک، IBS را معمولاً بر اساس ترکیبی از علائم، از جمله درد یا ناراحتی شکمی، تغییرات در عادات روده و عدم وجود سایر شرایط پزشکی زمینه‌ای تشخیص می‌دهد.

بیشتر بخوانید: روش تشخیص سندروم روده تحریک‌پذیر چگونه است؟

مدفوع در سندروم روده تحریک پذیر در چند خط

قوام، رنگ و شکل مدفوع در IBS می‌تواند نوسان داشته باشد و افراد مبتلا به IBS تجربه‌های متفاوتی در این زمینه دارند. عوامل مختلفی از جمله رژیم غذایی، استرس و محرک‌ها می‌توانند بر حرکات روده و قوام مدفوع سندروم روده تحریک‌پذیر تاثیر بگذارند.

از اینکه تا پایان مقاله “شکل مدفوع در سندروم روده تحریک پذیر” در مجله درمانکده همراه ما بودید از شما سپاس‌گزاریم.

چند سوال درباره مدفوع در سندروم روده تحریک پذیر