اسفناج نه فقط یک سبزی معمولی بلکه گنجینه‌ای از ویتامین‌ها و مواد معدنی مثل آهن و کلسیم است که به بدن انرژی و طراوت می‌بخشد. از خواص اسفناج می‌توان به حفظ سلامت بینایی، مدیریت فشار خون، تقویت سلامت استخوان‌ها، بهبود عملکرد مغز و تقویت سیستم ایمنی اشاره کرد. این گیاه سرشار از ویتامین‌های A، C و K و مواد معدنی مانند آهن و کلسیم است.
با این حال، اگزالات (Oxalate) موجود در اسفناج می‌تواند مانع جذب کلسیم و آهن شود. پختن اسفناج می‌تواند میزان اگزالات را کاهش داده و جذب مواد مغذی را افزایش دهد؛ بنابراین توصیه می‌کنیم این گیاه را به‌صورت پخته مصرف کنید. در ادامه این مقاله از مجله سلامت درمانکده به بررسی فواید و مضرات اسفناج پخته می‌پردازیم.
فهرست محتوا
خواص اسفناج برای کم خونی
اسفناج اغلب برای پیشگیری از کم‌خونی توصیه می‌شود؛ زیرا سرشار از ماده معدنی آهن است. برای افزایش جذب آهن از اسفناج، بهتر است که آن را همراه با غذاهای غنی از ویتامین C مانند مرکبات یا گوجه‌فرنگی مصرف کنید؛ زیرا ویتامین C می‌تواند به‌طور قابل توجهی جذب آهن را افزایش دهد. دقت داشته باشید که مصرف اسفناج به‌تنهایی نمی‌تواند کم‌خونی را درمان کند و برای بهبود این وضعیت لازم است از دستورات پزشک خود پیروی کنید.
خواص اسفناج برای مردان
اسفناج سرشار از اسید فولیک (ویتامین B9) است که برای رشد و بهبود کیفیت اسپرم ضروری است. مصرف اسید فولیک می‌تواند تعداد و تحرک اسپرم را بهبود بخشد، در حالی که کمبود اسید فولیک در بدن می‌تواند منجر به تولید اسپرم‌های ناقص و افزایش خطر ناهنجاری‌های کروموزومی شود.
آنتی‌اکسیدان‌های موجود در اسفناج با کاهش آسیب‌های سلولی و عروق خونی می‌توانند جریان خون را افزایش داده و احتمال ابتلا به اختلال نعوظ را کاهش دهند. همچنین مواد مغذی اسفناج به‌ویژه منیزیم، به گشاد شدن رگ‌های خونی کمک می‌کنند و جریان خون در اندام‌های جنسی را بهبود می‌بخشند که این موضوع می‌تواند باعث تقویت میل و عملکرد جنسی شود.
خواص اسفناج برای زنان
فواید مصرف اسفناج برای بانوان عبارت‌اند از:
۱. فواید مصرف اسفناج در دوران قاعدگی
اسفناج منبع عالی آهن غیرهم (Non-Heme) است که برای بازسازی ذخایر آهن و جلوگیری از کم‌خونی ضروری است. علاوه بر این، ویتامین C موجود در اسفناج باعث جذب بهتر آهن می‌شود و به سلامت عمومی زنان در این دوره کمک می‌کند.
۲. خواص اسفناج در بارداری
اسفناج سرشار از ویتامین B9 (اسید فولیک) است که یک ماده مغذی حیاتی در دوران بارداری به شمار می‌رود. مصرف کافی اسید فولیک از رشد جنین پشتیبانی کرده و به جلوگیری از نقص‌های لوله عصبی کمک می‌کند. اضافه کردن اسفناج به رژیم غذایی می‌تواند نیاز بدن مادر باردار به اسید فولیک را تامین کند. با این حال، در نظر داشته باشید که مصرف این ماده غذایی در دوران بارداری باید تحت نظارت پزشک باشد.
۳. خواص اسفناج در شیردهی
گنجاندن اسفناج در رژیم غذایی می‌تواند به تامین مواد مغذی مانند ویتامین‌های A و D، آهن و کلسیم در دوران شیردهی کمک کند. با این حال، توصیه می‌کنیم برای اضافه کردن اسفناج به رژیم غذایی خود با یک متخصص تغذیه در‌این‌باره مشورت کنید.
بیشتر بدانید: خواص کرفس
خواص اسفناج برای سرماخوردگی
فواید مصرف اسفناج در دوران سرماخوردگی عبارت‌اند از:
- تقویت سیستم ایمنی: اسفناج سرشار از ویتامین‌هایی است که برای بهبود عملکرد سیستم ایمنی ضروری هستند.
- تامین ویتامین C بدن: این ویتامین به افزایش تولید گلبول‌های سفید کمک می‌کند که برای مقابله با عفونت‌ها مهم هستند.
- تامین ویتامین E بدن: این ویتامین به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان عمل کرده و از سلول‌ها در برابر آسیب‌ها و عفونت‌ها محافظت می‌کند.
- کاهش علائم سرماخوردگی: مصرف منظم اسفناج می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی و کاهش شدت علائم سرماخوردگی کمک کند.
خواص اسفناج در دیابت
اسفناج دارای شاخص گلیسمی (GI) زیر ۱۵ است که نشان می‌دهد مصرف آن تاثیر قابل توجهی بر افزایش سطح قند خون ندارد. این ویژگی اسفناج را به گزینه‌ای مناسب برای رژیم غذایی افراد مبتلا به دیابت تبدیل کرده است. فیبر موجود در اسفناج به کاهش سرعت جذب قند در خون کمک کرده و از افزایش سریع سطح قند خون جلوگیری می‌کند. هر فنجان اسفناج پخته حاوی حدود ۴ تا ۵ گرم فیبر است.
علاوه بر این، اسفناج حاوی آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند اسید آلفا لیپوئیک (Alpha-Lipoic Acid) است که می‌تواند سطح گلوکز را کاهش داده و حساسیت به انسولین را افزایش دهند.
بیشتر بدانید: ریواس چیست؟
خواص اسفناج در طب سنتی
فواید مصرف اسفناج از نظر طب سنتی را می‌توانید در جدول زیر مشاهده کنید:
| خواص اسفناج پخته با ماست | پیشگیری از کم‌خونی، کاهش التهاب‌ها در بدن، بهبود هضم و تقویت عملکرد دستگاه گوارش |
| خواص اسفناج با تخم مرغ | تقویت سیستم ایمنی، حفظ سلامت عضلات، کاهش فشار خون، تضمین سلامت چشم‌ها |
| خواص اسفناج وحشی | بهبود سلامت پوست، سم‌زدایی بدن و تقویت عملکرد کبد، جلوگیری از ابتلا به پوکی استخوان |
خواص اسفناج در بدنسازی
این سبزی حاوی آهن است که به حمل اکسیژن و تولید انرژی کمک کرده و از خستگی در طول تمرینات جلوگیری می‌کند. همچنین کلسیم موجود در اسفناج به انقباض و آرامش عضلات کمک کرده و احتمال گرفتگی عضلانی را کاهش می‌دهد.
بیشتر بدانید: خواص چغندر قند سفید پخته
خواص اسفناج برای کبد چرب
اسفناج با داشتن آنتی‌اکسیدان‌ها و پلی‌فنول‌ها می‌تواند به بهبود سلامت کبد در افراد مبتلا به بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) کمک کند. مطالعات نشان داده‌اند که مصرف اسفناج با کاهش خطر ابتلا به کبد چرب غیر الکلی ارتباط دارد. اسفناج می‌تواند ترکیب اسیدهای چرب کبد را بهبود بخشیده و از کبد در برابر چربی اضافی محافظت کند.
بیشتر بدانید: خواص شنبلیله
عوارض جانبی مصرف اسفناج
اگرچه اسفناج خواص زیادی دارد؛ اما مصرف آن در برخی موارد می‌تواند باعث بروز عوارض جانبی شود. مضرات مصرف اسفناج عبارت‌اند از:
- ابتلا به سنگ کلیه: اسفناج حاوی مقدار زیادی اگزالات است که می‌تواند با کلسیم ترکیب شده و منجر به ایجاد سنگ کلیه شود. افراد مستعد ابتلا به سنگ‌های کلیوی باید از مصرف زیاد اسفناج خودداری کنند.
- تداخل با جذب کلسیم: اگزالات موجود در اسفناج می‌تواند جذب کلسیم را کاهش دهد. بدین‌ترتیب، افراد مبتلا به پوکی استخوان باید با نظارت پزشک اسفناج مصرف کنند.
- بروز مشکلات گوارشی: مصرف بیش از حد اسفناج ممکن است باعث نفخ، گاز معده یا مشکلات گوارشی دیگر شود.
- افزایش سطح اسید اوریک: مصرف زیاد اسفناج می‌تواند باعث افزایش سطح اسید اوریک در خون شود.
- افزایش غلظت خون: اسفناج حاوی ویتامین K است که در انعقاد خون نقش دارد. مصرف بیش از حد اسفناج می‌تواند تاثیر داروهای ضد انعقاد خون مانند وارفارین (Warfarin) را کاهش دهد.
- بروز مشکل در افراد با اختلالات تیروئیدی: این گیاه حاوی گواتروژن‌ها (Goitrogens) است که می‌توانند مانع از عملکرد مناسب غده تیروئید شوند.
جمع‌بندی
در این مقاله به بررسی مهمترین خواص اسفناج پرداختیم. همان‌طور که اشاره شد، این گیاه به‌دلیل داشتن انواع ویتامین و مواد مغذی، فواید بسیاری برای بهبود حفظ سلامت بدن دارد. با این حال، مصرف زیاد اسفناج می‌تواند باعث بروز عوارض جانبی شود. بدین‌ترتیب، توصیه می‌کنیم برای افزودن اسفناج به رژیم غذایی خود با یک متخصص تغذیه در‌این‌باره مشورت کنید.
برای این کار می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله دکتر تغذیه آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر تغذیه از متخصص تغذیه مورد نظر خود نوبت بگیرید.
سوالات متداول
خوردن اسفناج خام برای بیشتر افراد مشکلی ندارد؛ اما به‌دلیل وجود اگزالات‌ها و گواتروژن‌ها در اسفناج، مصرف زیاد آن می‌تواند بر جذب کلسیم و عملکرد تیروئید تاثیر منفی بگذارد.
اسفناج پخته‌شده کالری کمی دارد و حاوی فیبر بالا است که به احساس سیری کمک می‌کند. همچنین این گیاه با افزایش متابولیسم و بهبود عملکرد گوارش در روند کاهش وزن موثر است.
اسفناج حاوی اگزالات است که مصرف زیاد آن می‌تواند به تجمع مواد سمی در کبد و مشکلات گوارشی منجر شود.
اسفناج حاوی ویتامین‌های A و C است که به تقویت فولیکول‌های مو و رشد سالم آن‌ها کمک می‌کند. علاوه بر این، آهن موجود در اسفناج به افزایش جریان خون در پوست سر و جلوگیری از ریزش مو کمک می‌کند.
منبع: webmd | clevelandclinic
