قرص خواب و کمک به بهبود خواب؛ آیا مصرف این قرص اعتیادآور است؟

بی‌خوابی یکی از شایع‌ترین اختلالات خواب است که ۱۰ تا ۳۰ درصد بزرگسالان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این عارضه زمانی رخ می‌دهد که فرد در به خواب رفتن یا باقی ماندن در وضعیت خواب مشکل داشته باشد و این مشکل در طول روز باعث خواب‌آلودگی، کند شدن تفکر یا سایر اختلالات شود. مردم برای رفع بی‌خوابی به روش‌های متعددی متوسل می‌شوند که مصرف قرص خواب یکی از آن‌ها است. تا انتهای این مقاله از مجله درمانکده با ما همراه باشید تا درباره داروهای خواب‌آور اطلاعات بیشتری کسب کنید.

کاربرد قرص خواب‌ چیست؟

قرص‌ خواب دارویی است که به درمان بی‌خوابی کمک می‌کند. به عبارت دیگر، باعث می‌شود شما سریع‌تر بخوابید و برای مدت زمان بیشتری در خواب باقی بمانید.

به یاد داشته باشید که داروی خواب‌آور به رفع بی‌خوابی کمک می‌کند، اما نمی‌‌تواند علت بروز آن را برطرف کند. همچنین مصرف قرص خواب بدون عوارض نیست. بنابراین توصیه می‌شود قبل از امتحان کردن آن با پزشک مشورت کنید.

اگر می‌خواهید در مورد مشکلات خواب و درمان‌ آن‌ها اطلاعات بیشتری کسب کنید، مقاله «رفع بی خوابی سریع» را بخوانید.

انواع قرص خواب

به طور کلی، سه نوع داروی خواب‌آور وجود دارد:

• داروهای تجویزی
•  داروهای بدون نسخه (OTC)
•  داروهای حاوی ترکیبات طبیعی

۱. داروهای خواب‌آور تجویزی

داروهای تجویزی قرص خواب قوی هستند و در مقایسه با داروهای بدون نسخه اثربخشی بیشتری دارند. به همین دلیل، برای دریافت آن‌ها به نسخه پزشک نیاز دارید. پزشکان معمولا استفاده طولانی‌مدت از داروی خواب‌آور تجویزی را توصیه نمی‌کنند. علاوه بر این، از شما می‌خواهند تا حد امکان قرص خواب با دوز پایین مصرف کنید. چون احتمال وابستگی به این محصولات وجود دارد.

انواع داروهای تجویزی که برای درمان بی‌خوابی استفاده می‌شوند عبارت‌اند از:

• آنتاگونیست‌های گیرنده ارکسین: وقتی از اسم قرص خواب صحبت به میان می‌آید، آنتاگونیست‌های گیرنده ارکسین یکی از مواردی است که باید به آن اشاره کرد. این داروها تولید ارکسین را در مغز مهار می‌کنند. ارکسین یک ماده شیمیایی است که باعث افزایش هوشیاری می‌شود.
• بنزودیازپین‌ها: بنزودیازپین‌ها دسته‌ای از داروهای خواب‌آور هستند که فعالیت مغز را برای ایجاد خواب‌آلودگی کاهش می‌دهند. این داروها جزء اولین داروهای تجویزی بودند که برای بی‌خوابی استفاده شدند.
• آگونیست‌های گیرنده ملاتونین: این نوع دارو سطح هورمون ملاتونین را در بدن افزایش می‌دهد و از این طریق باعث خواب‌آلودگی می‌شود.
• داروهای ضد افسردگی: این داروها ابتدا برای درمان افسردگی طراحی شدند؛ اما بعدا مشخص شد که اثر آرام‌بخشی دارند.

اگر بی‌دلیل دچار بی‌خوابی شده‌اید، بهتر است در اولین فرصت به دکتر روانشناس مراجعه کنید تا علت مشکل شما شناسایی شود. البته اگر قصد مصرف هر گونه داروی خواب‌آور را دارید، باید با دکتر روانپزشک مشورت کنید.

بیشتر بدانید: قرص کلونازپام برای چیست؟

۲. قرص خواب بدون نسخه

افراد بالای ۱۸ سال می‌توانند از داروهای خواب‌آور بدون نسخه برای درمان بی‌خوابی استفاده کنند. در ادامه به معرفی بعضی از رایج‌ترین قرص‌های بدون نسخه می‌پردازیم:

• دیفن‌هیدرامین: یک نوع آنتی‌هیستامین است که اغلب برای کنترل علائم آلرژی از جمله عطسه، آبریزش بینی و خارش یا آبریزش چشم مصرف می‌شود. با این حال، به درمان بی‌خوابی هم کمک می‌کند. از عوارض جانبی دیفن‌هیدرامین می‌توان به مشکلات گوارشی، سردرد و ضعف عضلانی اشاره کرد.
• دوکسیلامین: یک نوع آنتی‌هیستامین آرام‌بخش است که می‌توان از آن به مدت کوتاه برای درمان بی‌خوابی استفاده کرد. عوارض جانبی دوکسیلامین عبارت‌اند از: خشکی دهان، بینی یا گلو، حالت تهوع، سردرد، مشکلات بینایی و مشکل در ادرار کردن.

بیشتر بدانید: بی خوابی نشانه چه بیماری است؟

۳. داروهای خواب‌آور طبیعی

بعضی از افراد برای درمان بی‌خوابی از مکمل حاوی ملاتونین استفاده می‌کنند یا به سراغ قرص خواب گیاهی می‌روند. ملاتونین هورمونی است که در مغز ساخته می‌شود و به تنظیم چرخه طبیعی خواب و بیداری کمک می‌کند. افراد مبتلا به بی‌خوابی اغلب سطح ملاتونین پایینی دارند. به همین دلیل تصور می‌شود مصرف مکمل‌های حاوی این هورمون برای درمان بی‌خوابی مفید است.

مکمل‌های حاوی ترکیبات گیاهی هم در بین کسانی که از مشکل بی‌خوابی رنج می‌برند بسیار محبوب هستند. سنبل‌الطیب یکی از رایج‌ترین گیاهانی است که از آن برای تولید داروی خواب‌آور استفاده می‌شود.

داروهای خواب‌آور OTC یا حاوی ترکیبات طبیعی در مقایسه با داروهای تجویزی ضعیف‌تر هستند. اما بهتر است قبل از مصرف آن‌ها با پزشک مشورت کنید. چون ممکن است برای شما مناسب نباشند یا با سایر داروهای مصرفی‌تان تداخل داشته باشند.

بیشتر بدانید: قرص زولپیدم برای درمان اختلال خواب

عوارض قرص خواب

قرص‌های خواب‌آور مانند هر داروی دیگری ممکن است در بعضی از افراد عوارض جانبی ایجاد کنند. به عنوان مثال:

• وابستگی به دارو: یکی از خطرات اصلی داروهای‌ خواب‌آور این است که به آن‌ها وابسته می‌شوید. بنابراین نمی‌توانید بدون مصرف دارو بخوابید. از سوی دیگر، قطع مصرف دارو ممکن است احساس ناخوشایندی در شما ایجاد کند یا باعث بدتر شدن بی‌خوابی شود.
• سرگیجه و مشکل در حفظ تعادل: داروهای خواب‌آور می‌توانند باعث سرگیجه و فراموشی شوند یا تمرکز کردن را برای شما دشوار کنند. همچنین ممکن است روز بعد احساس گیجی یا خستگی کنید. این عوارض جانبی خطر تصادف و زمین خوردن را به خصوص در افراد سالمند افزایش می‌دهند.
• مشکلات گوارشی: تعدادی از داروهای خواب‌آور باعث حالت تهوع، سوزش سر دل، اسهال یا یبوست می‌شوند.
• پاراسومنیا (خواب‌پریشی): مصرف داروهای تجویزی ممکن است به انجام رفتارهای خطرناک در حین خواب منجر شود. برای مثال، احتمال دارد در خواب راه بروید، غذا بخورید یا حتی رانندگی کنید.

بیشتر بدانید: قرص ملاتونین چیست؟

علائم حساسیت به قرص خواب‌

بعضی از افراد به داروهای خواب‌آور حساسیت دارند و بعد از مصرف آن‌ها با مشکلات زیر روبه‌رو می‌شوند:

• اختلال در دید یا هر گونه مشکلی بینایی
• احساس درد شدید در قفسه سینه
• اختلال تنفس
• احتقان گلو
• گرفتگی صدا
• خارش در تمامی نواحی بدن
• حالت تهوع و استفراغ

آیا قرص خواب اعتیادآور است؟

بسیاری از مردم به اشتباه تصور می‌کنند که داروهای خواب‌آور اعتیادآور نیستند. حتی بعضی از افراد مدعی هستند که این اطلاعات را از پزشک خود دریافت کرده‌اند. با این‌حال، شواهد نشان می‌دهد که بنزودیازپین‌ها می‌توانند اعتیادآور باشند و به اختلال مصرف مواد منجر شوند. برای کاهش خطر بروز این مشکل، پزشکان داروهای خواب‌آور را فقط برای مدت زمان کوتاه تجویز می‌کنند.

بیشتر بدانید: چگونه راحت بخوابیم؟

چه زمانی باید به متخصص مراجعه کرد؟

اگر در حین مصرف قرص خواب با مشکلات زیر مواجه شدید، در اسرع وقت نزد پزشک بروید:

• خستگی طولانی‌مدت یا مزمن
• گیجی یا مشکلات حافظه
• پاراسومنیا
• مشکل در تمرکز کردن یا تکمیل کارها
• ناراحتی شدید معده

بیشتر بدانید: اختلال خواب چیست و چگونه درمان می شود؟

کلام پایانی

استفاده از قرص خواب یکی از رایج‌ترین راه‌کارها برای درمان بی‌خوابی است. اگر این داروها به درستی استفاده شوند، می‌توانند راه حل مفیدی برای بهبود کیفیت و کمیت خواب باشند. اما استفاده طولانی‌مدت یا نادرست از آن‌ها با عوارض جدی همراه است. با مشورت با پزشک و درک خطرات احتمالی داروهای خواب‌آور، می‌توان احتمال بروز عوارض جانبی را به حداقل رساند.

شما می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله روانشناس آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری روانشناس از روانشناس مورد نظر خود نوبت بگیرید. همچنین می‌توانید با روانپزشک آنلاین مشاوره داشته باشید و یا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری روانپزشک از روانپزشک مورد نظر خود نوبت بگیرید.

سوالات متداول

منبع: my.clevelandclinic