کنجد یکی از دانه‌های روغنی و پرخاصیت است که به دلیل طعم دلنشین و خواص فراوان جایگاه ویژه‌ای در صنعت غذا و شیرینی دارد. این دانه که اغلب در رنگ‌های سفید، سیاه و قهوه‌ای دیده می‌شود، حاوی ویتامین‌ها، آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد معدنی زیادی است. حفظ سلامت قلب، پیشگیری از دیابت، کاهش وزن، بهبود عملکرد دستگاه گوارش و تقویت استخوان‌ها بخشی از مهم‌ترین خواص کنجد به‌شمار می‌آیند. این دانه روغنی را می‌توانید به صورت خام، بو داده، آسیاب‌شده و به عنوان روغن برای سالاد، انواع غذا، دسر و شیرینی‌جات مصرف کنید.
اگر کنجکاو شده‌اید از خواص کنجد برای پیشگیری و درمان بیماری‌ها بیشتر بدانید، در این مقاله از مجله سلامت درمانکده همراه ما باشید.
فهرست محتوا
- ارزش غذایی کنجد
- خواص کنجد چیست؟
- ۱- کنجد و پیشگیری از دیابت
- ۲- خواص کنجد برای تخمدان
- ۳- کنجد و تقویت باروری مردان
- ۴- خواص کنجد برای معده
- ۵- کنجد و حفظ سلامت قلب
- ۶- خواص کنجد برای کبد چرب
- ۷- کنجد و کاهش وزن
- ۸- خواص کنجد برای رحم
- ۹- کنجد و زیبایی پوست
- ۱۰- خواص کنجد برای مو
- ۱۱- کنجد و سلامت استخوان‌ها
- ۱۲- خواص کنجد برای کودکان
- ۱۳- کنجد و افزایش وزن
- ۱۴- خواص کنجد در بدنسازی
- ۱۵- کنجد و تقویت شیر مادر
- ۱۶- خواص کنجد قبل از بارداری
- بهترین زمان مصرف کنجد
- نگاهی کوتاه به خواص کنجد
- سوالات متداول
ارزش غذایی کنجد
قبل از بررسی خواص کنجد خوب است با ارزش غذایی این دانه مغذی آشنا شوید. احتمالا درباره سلامت و خواص روغن کنجد شنیده‌اید، دانه کنجد هم که در رنگ‌های سفید، قهوه‌ای و سیاه یافت می‌شود و می‌توان آن را به صورت خام، بو داده، خشک، آسیاب‌شده یا ارده مصرف کرد، ارزش غذایی بالایی دارد. کنجد سفید نسبت به کنجد سیاه از آهن بیشتری برخوردار است، اما کنجد سیاه عطر قوی‌تری نسبت به کنجد سفید و قهوه‌ای دارد. در جدول زیر با ارزش غذایی ۱۰۰ گرم کنجد آشنا می‌شوید:
| ارزش غذایی کنجد | مقدار در ۱۰۰ گرم |
| انرژی | ۵۷۳ کیلو کالری |
| پروتئین | ۱۷ گرم |
| چربی کل | ۶۷ گرم |
| کربوهیدرات | ۲۳ گرم |
| فیبر غذایی | ۱۲ گرم |
| کلسیم | ۹۷۵ میلی‌گرم |
| آهن | ۱۴.۶ میلی‌گرم |
| منیزیم | ۳۵۱ میلی‌گرم |
| فسفر | ۶۲۹ میلی‌گرم |
| روی | ۷.۸ میلی‌گرم |
| پتاسیم | ۴۶۸ میلی‌گرم |
| سلنیوم | ۳۴.۴ میکروگرم |
| سدیم | ۱۱ میلی‌گرم |
| آب | ۴.۶۹ گرم |
| ویتامین B۱ | ۰.۷۹ میلی‌گرم |
| ویتامین B۲ | ۰.۲۵ میلی‌گرم |
| ویتامین E | ۰.۲۵ میلی‌گرم |
| ویتامین A | ۹ واحد بین‌المللی |
خواص کنجد چیست؟
مهم‌ترین فواید کنجد برای سلامتی بدن شامل موارد زیر هستند:
۱- کنجد و پیشگیری از دیابت
کنجد حاوی منیزیم و سایر مواد مغذی است که می‌تواند با دیابت مبارزه کند. برخی تحقیقات نشان داده‌اند این دانه روغنی در کاهش فشار خون و گلوکز خون افراد مبتلا به دیابت موثر است.
بیشتر بدانید: خواص بادام هندی
۲- خواص کنجد برای تخمدان
تنظیم هورمون‌ها یکی از خواص کنجد برای زنان است. کنجد در ترکیبات خود لیگنان دارد که مشابه هورمون استروژن عمل می‌کند و باعث تعادل هورمونی و عملکرد بهتر تخمدان‌ها می‌شود. همچنین این دانه روغنی به دلیل داشتن مواد مغذی مانند زینک، سلنیوم و ویتامین E برای سلامت تخمدان‌ها مفید است و می‌تواند به تقویت باروری زنان کمک کند.
۳- کنجد و تقویت باروری مردان
کنجد فواید زیادی برای سلامت مردان دارد. از خواص کنجد سیاه برای مردان می‌توان به افزایش تولید هورمون تستوسترون اشاره کرد. تعادل در سطح این هورمون نقش مهمی در عملکرد جنسی و سلامت عمومی مردان دارد. همچنین افزایش هورمون تستوسترون از خواص کنجد سفید برای اسپرم مردان هم به‌شمار می‌آید. افزایش این هورمون به تولید اسپرم و بهبود کیفیت آن کمک می‌کند و موجب تقویت باروری مردان می‌شود.
۴- خواص کنجد برای معده
بهبود گوارش یکی از مهم‌ترین خواص کنجد بو داده است. این نوع کنجد به دلیل داشتن فیبر بالا به هضم غذا و پیشگیری از یبوست کمک می‌کند. همچنین کنجد به دلیل داشتن خاصیت قلیایی موجب کاهش اسید معده می‌شود و برای آن‌هایی که دائما احساس ترش کردن دارند، مفید است. شما می‌توانید برای این منظور از خواص کنجد با عسل، به‌ویژه اگر در وعده صبحانه مصرف شود، استفاده کنید.
۵- کنجد و حفظ سلامت قلب
کنجد حاوی چربی سالم مانند اسیدهای چرب غیر اشباع است که از گرفتگی عروق جلوگیری می‌کند و باعث حفظ سلامت قلب می‌شود. این دانه روغنی با کاهش سطح کلسترول بد و افزایش کلسترول خوب به کاهش خطر بیماری‌های قلبی کمک می‌کند. همچنین بهبود عملکرد قلب و عروق را می‌توان به دلیل داشتن خاصیت آنتی‌اکسیدانی و ضد التهابی از خواص کنجد خام دانست.
بیشتر بدانید: خواص تخمه آفتابگردان
۶- خواص کنجد برای کبد چرب
کنجد سرشار از آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند سسامین است که از کبد در برابر آسیب‌های اکسیداتیو محافظت می‌کند. همچنین چربی سالم این دانه روغنی باعث بهبود متابولیسم بدن و کاهش چربی ذخیره‌شده در کبد می‌شود. افرادی که به دنبال یک راه‌کار طبیعی برای دفع سموم از کبد خود هستند، می‌توانند از خواص کنجد سفید خام برای این منظور (در صورت مصرف متعادل) استفاده کنند.
۷- کنجد و کاهش وزن
تناسب اندام و کاهش وزن یکی از مهم‌ترین خواص کنجد سیاه به‌شمار می‌آید. این نوع کنجد عملکرد دستگاه گوارش را بهبود می‌بخشد و موجب سوخت‌وساز بهتر بدن می‌شود؛ از همین‌رو می‌توان با مصرف متعادل آن به تسریع روند کاهش وزن کمک کرد.
۸- خواص کنجد برای رحم
کنجد حاوی ترکیبات مغذی مانند آهن، کلسیم، منیزیم، پروتئین، فیبر، روی آنتی‌اکسیدان‌های قوی است که برای سلامت رحم مفید هستند. مصرف متعادل این دانه روغنی می‌تواند از تشکیل فیبروئیدهای رحمی جلوگیری کند و با تقویت بافت رحم موجب بهبود التهاب آن شود. همچنین کنجد به تنظیم چرخه قاعدگی زنان کمک می‌کند. از خواص کنجد در پریودی هم می‌توان به کاهش دردهای قاعدگی و تعادل هورمونی اشاره کرد.
۹- کنجد و زیبایی پوست
یکی از خواص کنجد قهوه ای، سلامت پوست است. این دانه مغذی به دلیل داشتن آنتی‌اکسیدان‌های قوی همچون ویتامین E موجب کاهش چین‌وچروک ناشی از اشعه ماورا بنفش و پیری زودرس می‌شود. همچنین زینک موجود در کنجد به درمان سلول‌های آسیب‌دیده پوست کمک می‌کند و اسیدهای چرب موجود در آن با رطوبت‌رسانی به پوست، مانع از خشکی می‌شوند.
بیشتر بدانید: خواص کندر
۱۰- خواص کنجد برای مو
کنجد حاوی پروتئین، آهن و زینک است که برای سلامت فولیکول‌های مو مفید هستند. این دانه روغنی به دلیل داشتن ویتامین E و اسیدهای چرب مفید می‌تواند به کاهش ریزش مو کمک کند. شما می‌توانید با ماساژ روغن کنجد روی پوست سر از خواص آن برای تحریک رشد مو و افزایش ضخامت تار مو بهره ببرید.
۱۱- کنجد و سلامت استخوان‌ها
کنجد سرشار از منیزیم، کلسیم و فسفر است که از مواد معدنی مهم برای سلامت استخوان‌ها به‌شمار می‌آیند. این دانه روغنی از کاهش تراکم استخوان جلوگیری می‌کند و مانع از بروز بیماری پوکی استخوان می‌شود. افرادی که نباید به دلیل حساسیت معده‌شان لبنیات مصرف کنند، می‌توانند از خواص کنجد با پوست بهره ببرند. چرا که پوست کنجد منبع غنی کلسیم است و به سلامت استخوان‌ها کمک می‌کند.
۱۲- خواص کنجد برای کودکان
در ترکیبات کنجد مواد مغذی همچون پروتئین، کلسیم و چربی‌های مفید وجود دارند که به رشد استخوان‌ها و ماهیچه‌های بدن کودکان کمک می‌کنند. همچنین اسیدهای چرب و مواد مغذی این دانه روغنی برای تقویت عملکرد مغز کودکان مفید هستند.
۱۳- کنجد و افزایش وزن
کنجد سفید منبع غنی از کالری، فیبر و چربی سالم به‌شمار می‌آید که به افزایش وزن سالم کمک می‌کنند. افرادی که به دنبال اضافه وزن طبیعی هستند، می‌توانند از خواص کنجد سفید برای چاقی سالم استفاده کنند. برای اطلاع از میزان مصرف مجاز کنجد سفید جهت چاقی بهتر است با یک متخصص تغذیه مشورت کنید.
۱۴- خواص کنجد در بدنسازی
کنجد یک منبع پروتئین گیاهی سالم برای ورزشکاران محسوب می‌شود. آمینواسیدهای ضروری موجود در کنجد برای ترمیم و ساخت عضلات بدنسازان مفید هستند. همچنین این دانه مغذی خاصیت ضد التهابی دارد و می‌تواند به کاهش التهاب عضلات پس از تمرینات سخت کمک کند.
۱۵- کنجد و تقویت شیر مادر
افزایش شیر مادر یکی از خواص کنجد در شیردهی است. این دانه روغنی به دلیل داشتن کلسیم و مواد مغذی به تقویت شیر مادر کمک می‌کند. زنانی که حجم شیر کمی دارند و نوزادشان به طور کامل سیر نمی‌شود، می‌توانند پس از مشورت با پزشک و زیر نظر متخصص تغذیه از این دانه مغذی استفاده کنند.
بیشتر بدانید: خواص چلغوز
۱۶- خواص کنجد قبل از بارداری
یکی از خواص کنجد بو داده برای زنان را می‌توان شامل بهبود تخمک و قدرت باروری دانست؛ زیرا این دانه روغنی حاوی زینک، سلنیوم و ویتامین E است که همگی برای افزایش توانایی باروری خانم‌ها مفید هستند. همچنین مصرف کنجد قبل از بارداری باعث تامین مواد مغذی بدن مانند کلسیم و آهن می‌شود که وجود آن‌ها برای بارداری سالم ضروری است.
بهترین زمان مصرف کنجد
زمان استفاده از این دانه روغنی به هدف شما از مصرف آن بستگی دارد. برخی متخصصان تغذیه توصیه می‌کنند کنجد را در وعده صبحانه و همراه با عسل یا به شکل ارده میل کنید. چرا که تامین انرژی مورد نیاز در طول روز و مواد مغذی مانند پروتئین و فیبر از خواص کنجد در صبحانه به‌شمار می‌آیند. همچنین مصرف این دانه مغذی شب‌ها قبل از خواب هم مفید است. از مهم‌ترین خواص کنجد قبل از خواب می‌توان به کاهش استرس، آرامش عضلات و بهبود کیفیت خواب شبانه اشاره کرد.
بیشتر بدانید: خواص مویز
نگاهی کوتاه به خواص کنجد
کنجد یک دانه روغنی است که به دلیل داشتن ترکیبات مغذی فواید زیادی برای سلامت بدن دارد. این دانه مغذی سرشار از پروتئین، فیبر، ویتامین‌ها، مواد معدنی و چربی‌های سالم است؛ از همین‌رو به بهبود سلامت عمومی بدن از جمله تقویت استخوان‌ها، بهبود عملکرد دستگاه گوارش، جلوگیری از حمله قلبی، کنترل دیابت، سلامت رحم و تقویت اسپرم کمک می‌کند. با این حال، در مصرف کنجد زیاده‌روی نکنید؛ زیرا ممکن است موجب بروز حساسیت، افزایش گرمی بدن یا بالا رفتن وزن شود.
ما در این مقاله از مجله درمانکده شما را با مهم‌ترین خواص کنجد آشنا کردیم. اگر درباره میزان مصرف این دانه روغنی متناسب با شرایط خاص خود سوالاتی دارید، می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله دکتر تغذیه آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر تغذیه از متخصص تغذیه مورد نظر خود نوبت بگیرید.
سوالات متداول
اطباء طب سنتی مهم‌ترین فواید کنجد را شامل تقویت قوای جنسی، افزایش انرژی بدن، بهبود هضم غذا، تقویت استخوان‌ها، کاهش دردهای مفصلی، تقویت سیستم ایمنی بدن، بهبود حافظه و سلامت پوست و مو می‌دانند.
معمولا متخصصان تغذیه مصرف سه قاشق غذاخوری معادل ۳۰ گرم کنجد بدون پوست را در روز مجاز می‌دانند.
مصرف متعادل کنجد بو داده برای تقویت قوای جنسی مردان و بهبود کیفیت اسپرم آن‌ها مفید است.
منابع: healthline | webmd
