اسپری سالبوتامول (Salbutamol) و کمک به دستگاه تنفسی شما!

اسپری سالبوتامول (Salbutamol) برای آن دسته از افرادی مناسب است که با مشکلات تنفسی، تنگی نفس، خس‌خس سینه، آسم، بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) و مواردی از این دست مواجه هستند. این اسپری هنگام حمله آسم یا سایر مشکلات تنفسی مانند فرشته نجات عمل می‌کند. در این مقاله از مجله سلامت درمانکده به معرفی کامل اسپری سالبوتامول می‌پردازیم.

اسپری سالبوتامول چیست؟

اسپری سالبوتامول آبی رنگ است و به عنوان یک داروی استنشاقی معرفی می‌شود. هدف اصلی آن درمان و کنترل علائم بیماری‌های تنفسی مانند آسم و بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) است. این دارو با نام‌های تجاری ProAir HFA ،Ventolin HFA و Proventil HFA نیز معرفی می‌شود.

عناوین مرتبط با شناسنامه اسپری سالبوتامول	توضیحات
چکیده راهگشای دارو	این دارو برای درمان بیماری‌های تنفسی مانند آسم و بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) کاربرد دارد.
نام دارو	اسپری سالبوتامول (Salbutamol)
نوع دارو	داروهای مقلد سمپاتیک (آدرنرژیک ها)
بک‌گراند دارو	سالبوتامول برای اولین بار توسط شرکت داروسازی «بایر» (Bayer) در سال ۱۹۶۹ ساخته و معرفی شد.
گروه دارو	گشاد‌کننده‌های برونش و داروهای ضد آسم
ساختار دارو
فرمول شیمیایی	C13H21NO۳
داروهای هم گروه	ترابوتالین (Terbutaline) پرفورمترول (Pirbuterol)
فرم‌های موجود دارو	اسپری

اسپری سالبوتامول برای چیست؟

اسپری سالبوتامول با گشاد کردن مجاری هوا در سیستم تنفسی منجر به شل شدن عضلات در این ناحیه می‌شود. به این ترتیب راه‌های تنفسی باز خواهند شد و بیمار می‌تواند نفس بکشد. این دارو به‌طور موثری می‌تواند علائم حملات آسم یا مشکلات ناگهانی تنفسی را کاهش دهد، به همین دلیل در موقعیت‌های اضطراری بسیار کاربرد دارد.

سالبوتامول به چه کسانی پیشنهاد می‌شود؟

اگر جزو گروه‌های زیر باشید، ممکن است پزشک متخصص برای کنترل و مهار بیماری استفاده از این اسپری را به شما پیشنهاد کند:

• افراد مبتلا به آسم: این اسپری برای کنترل و درمان حملات آسم و تسکین علائم تنفسی مانند تنگی نفس و خس‌خس سینه استفاده می‌شود.
• افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن انسدادی ریه (COPD): این دارو با باز کردن راه‌های هوایی به بیماران کمک می‌کند تا تنفس راحت‌تری داشته باشند.
• افرادی که به فعالیت‌های بدنی حساسیت دارند: اگر جزو آن دسته از کسانی هستید که حین یا بعد از فعالیت‌های ورزشی دچار تنگی نفس می‌شوند، مصرف این اسپری می‌تواند برای شما مفید باشد. برای پیشگیری از تنگی نفس بهتر است دارو را قبل از شروع فعالیت ورزشی شروع کنید.
• اسپری سالبوتامول در کودکان: کودکان مبتلا به آسم یا سایر مشکلات تنفسی به استفاده از این اسپری نیاز دارند. البته دوز مصرف بر‌اساس سن و وزن کودک تعیین می‌شود.
• افراد با علائم تنگی نفس ناگهانی: کسانی که به دلایل مختلف دچار حملات ناگهانی تنگی نفس می‌شوند، می‌توانند از این دارو برای تسکین سریع علائم استفاده کنند.

بیشتر بدانید: قرص مونته لوکاست برای چیست؟

برای استفاده از این دارو بهتر است با پزشک مشورت داشته باشید تا میزان مصرف آن طبق نیاز شما تعیین شود. برای این منظور می‌توانید با استفاده از پلتفرم نوبت‌دهی درمانکده از پزشکان متخصص ریه نوبت مشاوره آنلاین یا تلفنی دریافت کنید. همچنین با استفاده از خدمات این مجموعه امکان دریافت نوبت ویزیت آنلاین از این متخصصان را خواهید داشت.

داروی سالبوتامول به چه کسانی پیشنهاد نمی‌شود؟

چنانچه در شرایط زیر قرار دارید، مصرف این دارو برای شما نمی‌تواند مناسب باشد:

• اگر سابقه حساسیت یا واکنش آلرژیک به سالبوتامول یا هر یک از اجزای آن را دارید.
• در صورتی که از مشکلات قلبی مانند بیماری عروق کرونر، فشار خون بالا یا اختلالات ریتم قلب رنج می‌برید، باید با احتیاط این دارو را استفاده کنید. این دارو باعث افزایش ضربان قلب و فشار خون می‌شود.
• اگر به پرکاری تیروئید مبتلا هستید، در استفاده از این اسپری باید محتاط باشید.

آیا اسپری سالبوتامول برای سرفه کاربرد دارد؟

اگر قصد استفاده از اسپری سالبوتامول برای سرفه شدید را دارید، قبل از هر چیز باید علت سرفه را به‌طور دقیق مشخص کنید. سرفه ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد. برای مثال عفونت‌های ویروسی مانند سرماخوردگی، تحریک مجاری هوایی، آلرژی‌ها و بیماری‌های تنفسی مانند آسم می‌توانند باعث بروز سرفه‌های شدید شوند. اگر سرفه ناشی از انقباض یا تنگی مجاری هوایی باشد، همان چیزی که در آسم یا COPD دیده می‌شود، سالبوتامول در کاهش آن موثر است. اما اگر به دلیل عفونت ویروسی مانند سرماخوردگی سرفه می‌کنید، سالبوتامول راهی برای درمان نیست زیرا این دارو به رفع التهاب یا عفونت در مجاری تنفسی کمک نمی‌کند. البته می‌تواند به آرامش سیستم تنفسی کمک کند، اما بیماری را درمان نمی‌کند.

آیا اسپری سالبوتامول برای کودکان مناسب است؟

پزشک زمانی اسپری سالبوتامول اطفال را تجویز می‌کند که کودک به طور جدی با بیماری و مشکلات تنفسی مواجه است. دوز مصرف بر‌اساس سن، وزن و وضعیت سلامتی کودک تعیین می‌شود و اغلب کمتر از دوز مصرف بزرگسالان است. در برخی موارد ممکن است پزشکان برای استفاده از این اسپری تجهیزاتی مانند اسپیسِر یا همان دمیار (Spacer) را پیشنهاد کنند. اسپری سالبوتامول با دمیار بیشتر برای خردسالان کاربرد دارد. اسپیسِر یک محفظه کوچک است که دارو را قبل از ورود به دهان و ریه‌ها در خود جمع می‌کند. به این ترتیب کودک به‌طور موثر‌تری دارو را استنشاق خواهد کرد.

روش استفاده اسپری سالبوتامول چگونه است؟

برای استفاده از این داروی استنشاقی کافی است مراحل زیر را طی کنید:

• اسپری را قبل از مصرف به‌خوبی تکان دهید تا دارو به‌طور یکنواخت مخلوط شود.
• اگر اولین بار است که از اسپری استفاده می‌کنید یا چند روز از آخرین استفاده گذشته است، پیشنهاد می‌شود اسپری را یک یا دو بار در هوا بزنید تا مطمئن شوید دارو به‌درستی از دستگاه خارج می‌شود.
• قبل از استفاده، به‌آرامی از دهان بازدم را انجام دهید تا ریه‌ها کاملا خالی شوند.
• لب‌های خود را دور دهانه اسپری قرار دهید و مطمئن شوید که راهی برای نفوذ هوای بیرون به داخل دهان وجود ندارد.
• هم‌زمان با شروع استنشاق عمیق از دهان، دکمه اسپری را فشار دهید.
• پس از استنشاق دارو، نفس‌تان را حدود ۱۰ ثانیه نگه دارید تا دارو به‌خوبی جذب شود. حالا به‌آرامی از بینی بازدم را انجام دهید.

اگر پزشک دو پاف تجویز کرده است، حداقل ۳۰ ثانیه تا یک دقیقه صبر کنید و سپس مراحل پاف دوم را طبق راهنمای بالا تکرار کنید. این اسپری ظرف مدت ۱۵ دقیقه تاثیر خود را نشان می‌دهد و به مدت ۲ تا ۶ ساعت اثر آن ماندگاری دارد.

اسپری سالبوتامول هر چند ساعت مصرف می‌شود؟

این دارو با هدف پیشگیری از علائم بیماری‌های ریوی معمولا هر چهار تا ۶ ساعت مصرف می‌شود. در صورتی که بخواهید قبل از فعالیت‌های ورزشی آن را استفاده کنید، بهتر است ۱۵ تا ۳۰ دقیقه قبل از شروع تمرین اسپری را مصرف کنید.

عوارض سالبوتامول چیست؟

عوارض احتمالی داروی سالبوتامول می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• لرزش دست‌ها یا بدن:‌ یکی از عوارض رایج داروی سالبوتامول لرزش دست‌ها و گاهی‌اوقات لرزش بدن است. این عارضه اغلب پس از مدت کوتاهی رفع می‌شود.
• افزایش ضربان قلب: سالبوتامول ممکن است باعث تاکی‌کاردی (افزایش ضربان قلب) شود. این عارضه نیز خفیف است، اما در صورت شدت یافتن، باید به پزشک مراجعه کنید.
• درد عضلانی: برخی بیماران پس از مصرف این اسپری از دردهای عضلانی شکایت داشته‌اند.
• اضطراب یا بی‌قراری: ممکن است بعد از استفاده از این دارو احساس اضطراب یا عصبانیت داشته باشید.

از دیگر عوارض جانبی این دارو می‌توان به تنگی نفس، درد قفسه سینه خارش و کهیر پوستی اشاره کرد که به‌ندرت اتفاق می‌افتند.

تداخل دارویی اسپری سالبوتامول

ممکن است داروهای زیر با اسپری سالبوتامول تداخل دارویی ایجاد کنند

• بتا-بلاکرها (Beta-blockers): این داروها مانند آتنولول (Atenolol) و متوپرولول (Metoprolol) می‌توانند تاثیر این اسپری را کاهش دهند.
• داروهای ضدافسردگی: مصرف همزمان این دارو می‌تواند باعث افزایش ضربان قلب و فشار خون شود.
• داروهای دیورتیک:‌ این داروها می‌تواند عملکرد یکدیگر را مختل کنند.

اگر داروی خاصی مصرف می‌کنید، قبل از استفاده از این دارو با پزشک مشورت کنید تا همه جوانب بررسی شوند. برای این منظور می‌توانید از طریق پلتفرم درمانکده با بهترین پزشکان متخصص از جمله متخصص ریه آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری متخصص ریه از متخصص مورد نظر خود نوبت بگیرید.

جمع‌بندی

اسپری سالبوتامول نوعی داروی استنشاقی است که بیماران مبتلا به آسم و آن‌هایی که مشکلات تنفسی دارند، از آن استفاده می‌‌کنند. این دارو با شل کردن عضلات در سیستم تنفسی جریان هوا را بهبود می‌بخشد و تنگی نفس را کاهش می‌دهد. دوز مصرفی این دارو برای بزرگسالان و کودکان با توجه به شرایط آن‌ها توسط پزشک تعیین می‌شود.

سوالات رایج

منبع: nhs | drugs | medicalguidelines