جراحی بینی یکی از محبوب‌ترین و پرطرفدارترین عمل‌های زیبایی در ایران است. این عمل جراحی، با هدف بهبود فرم و ظاهر بینی یا اصلاح مشکلات تنفسی انجام می‌شود. روز اول پس از عمل بینی، نقشی کلیدی و تعیین‌کننده در روند بهبودی ایفا می‌کند. در 24 ساعت اولیه پس از عمل بینی بدن شما به تغییرات ایجاد شده واکنش نشان می‌دهد؛ پس مراقبت‌های صحیح در این زمان می‌تواند به میزان قابل توجهی از عوارض احتمالی بکاهد و زمینه را برای بهبودی سریع‌تر و موثرتر فراهم کند.
ما در این مقاله از مجله سلامت درمانکده، به طور گام به گام و دقیق، هر آنچه را که باید در رابطه با روز اول بعد از عمل بینی و نحوه مراقبت صحیح از خود بدانید، شرح خواهیم داد. پس اگر قصد انجام این عمل را دارید، این مقاله را تا انتها دنبال کنید تا با آمادگی کامل، اولین روز پس از عمل را سپری کنید.
فهرست محتوا
مروری بر انواع جراحی‌های بینی
بهتر است پیش از آنکه به مراقبت‌های روز اول قبل و بعد از عمل بینی بپردازیم، با انواع مختلف جراحی بینی آشنا شوید. نوع جراحی می‌تواند بر روند بهبودی، میزان تورم و حتی مراقبت‌های بعد از عمل تاثیر بگذارد. در این بخش، روش‌های مختلف عمل بینی را به‌طور خلاصه بررسی می‌کنیم.
۱- عمل بینی استخوانی
این نوع جراحی برای افرادی مناسب است که بینی آن‌ها دارای ساختار استخوانی برجسته و قوز مشخص است. در این عمل تمرکز اصلی جراح بر اصلاح فرم استخوان و غضروف بینی برای ایجاد ظاهری ظریف‌تر و متناسب‌تر است. برای اطلاعات بیشتر درباره این روش، می‌توانید مقاله عمل بینی استخوانی را مطالعه کنید.
۲- عمل بینی گوشتی
عمل بینی گوشتی به نسبت چالش‌برانگیزتر است و به مهارت و تجربه بیشتری نیاز دارد. بینی‌های گوشتی معمولا دارای پوست ضخیم و غضروف ضعیف‌تری هستند.
۳- جراحی بینی به روش باز و بسته
جراحی بینی می‌تواند به روش باز یا بسته انجام شود. تفاوت این دو روش در برش‌های جراحی و میزان دسترسی جراح به ساختار بینی است.
۱- جراحی بینی به روش باز
- برش کوچکی در قسمت کلوملا (بخش میانی بین سوراخ‌های بینی) ایجاد می‌شود.
- جراح دید و کنترل بیشتری روی ساختار بینی دارد.
- مناسب برای اصلاحات پیچیده، تغییرات گسترده در نوک بینی و جراحی‌های ترمیمی است.
- دوره بهبودی ممکن است کمی طولانی‌تر باشد.
۲- جراحی بینی به روش بسته
- تمام برش‌ها داخل سوراخ‌های بینی انجام می‌شود و هیچ برش خارجی وجود ندارد.
- تورم بعد از جراحی کمتر است و زمان بهبودی سریع‌تر خواهد بود.
- برای تغییرات جزئی و اصلاحات کوچک مناسب است.
اگر می‌خواهید اطلاعات دقیق‌تری درباره این روش داشته باشید، مقاله جراحی بینی به روش بسته را مطالعه کنید.
آمادگی قبل از عمل بینی
اگرچه این مقاله بر مراقبت‌های روز اول بعد از عمل بینی تمرکز دارد اما آمادگی مناسب قبل از جراحی نیز تاثیر زیادی بر روند بهبودی شما خواهد داشت. رعایت نکات و دستورالعمل‌های پزشک در روزها و ساعات قبل از عمل، می‌تواند به کاهش عوارض و افزایش راحتی شما در دوران نقاهت کمک کند. در ادامه، مهم‌ترین اقدامات پیش از جراحی را مرور می‌کنیم.
رعایت توصیه‌های پزشک قبل از عمل
رعایت دقیق دستورالعمل‌های پزشک، اولین و مهم‌ترین قدم در این مسیر است. این دستورالعمل‌ها شامل مواردی مانند قطع مصرف داروهای خاص (مانند داروهای رقیق‌کننده خون و مکمل‌های گیاهی) از چند هفته قبل از عمل، انجام آزمایش‌های تجویز شده و آمادگی‌های تغذیه‌ای هستند.
تغذیه مناسب قبل از جراحی
به یاد داشته باشید که تغذیه مناسب قبل از عمل، نقش بسزایی در راحتی شما در طول عمل بینی دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه و آشنایی با مواد غذایی مفید و مضر قبل از عمل بینی، می‌توانید مقاله جامع قبل از عمل بینی چی بخوریم را در سایت درمانکده مطالعه کنید.
آماده‌سازی وسایل مورد نیاز برای دوران نقاهت
قبل از عمل، بهتر است وسایلی را که در روزهای اولیه بعد از جراحی نیاز دارید، آماده کنید. وسایلی مانند:
- بالش‌های بلند برای خوابیدن به حالت نیمه‌نشسته
- کمپرس سرد برای کاهش ورم بعد از جراحی
- دستمال مرطوب یا گوش‌پاک‌کن برای تمیز کردن صورت (بدون تماس با بینی)
- مواد غذایی نرم و مایعات برای تغذیه بعد از عمل
لحظات اولیه بعد از عمل بینی
پس از پایان جراحی و خروج از اتاق عمل، شما به اتاق ریکاوری منتقل می‌شوید تا پرسنل پزشکی وضعیت شما را تحت نظر بگیرند. به هوش آمدن بعد از عمل بینی برای بسیاری از بیماران با احساس گیجی و منگی کمی همراه است که کاملا طبیعی است و جای نگرانی ندارد.
بعد از به هوش آمدن، ممکن است علائم زیر را نیز تجربه کنید:
- گرفتگی بینی: به دلیل وجود تامپون یا اسپلینت داخلی، ممکن است احساس کنید که راه بینی شما بسته شده است. این حالت طبیعی است و به مرور زمان بهتر خواهد شد.
- خشکی دهان: به دلیل تنفس از طریق دهان، ممکن است دهان شما خشک شود. نوشیدن آب یا مکیدن تکه‌های کوچک یخ می‌تواند در این مورد کمک‌کننده باشد.
معمولا پس از چند ساعت تحت نظر بودن در بیمارستان، اگر علائم حیاتی شما پایدار باشد، پزشک اجازه ترخیص شما را خواهد داد. برای درک بهتر شرایط فرد بعد از عمل، می‌توانید عکس روز اول عمل بینی را جست‌و‌جو کنید.
راهنمای جامع مراقبت روز اول عمل بینی
پس از ترخیص از بیمارستان، نحوه استراحت و مراقبت در خانه نقش بسیار مهمی در کاهش عوارض و تسریع روند بهبودی شما دارد. در این بخش، اقدامات ضروری برای ۲۴ ساعت اول بعد از عمل بینی را بررسی می‌کنیم.
۱- انتقال ایمن به منزل
به دلیل اثرات بیهوشی، ممکن است هنوز سرگیجه یا خواب‌آلودگی کمی داشته باشید. بنابراین، حتما همراه با شخص دیگری به خانه بروید و از رانندگی خودداری کنید. هنگام پیاده شدن از ماشین و حرکت به سمت خانه، از تکان‌های سریع و ناگهانی پرهیز کنید تا دچار سرگیجه نشوید.
۲- نحوه مراقبت از زخم و پانسمان بینی
ممکن است بعد از عمل بینی، پانسمان خارجی روی بینی شما وجود داشته باشد. این پانسمان به منظور محافظت از بینی و کاهش تورم استفاده می‌شود. همچنین ممکن است یک پد گازی در زیر بینی برای جذب خونابه وجود داشته باشد.
- پانسمان خارجی را دستکاری نکنید.
- در صورت خونریزی خفیف، گاز استریل زیر بینی را با دقت تعویض کنید.
- اگر پانسمان خونی یا کثیف شد، با پزشک خود تماس بگیرید.
۳- نحوه صحیح استفاده از کمپرس سرد
کمپرس سرد، یکی از موثرترین روش‌ها برای کاهش تورم و کبودی بعد از عمل بینی به ویژه در روز اول است. برای استفاده صحیح از کمپرس سرد، مراحل زیر را دنبال کنید:
۱- می‌توانید از کیسه‌های یخ آماده، ژل‌های خنک‌کننده مخصوص کمپرس سرد یا حتی یک کیسه پلاستیکی حاوی تکه‌های یخ استفاده کنید. همیشه کمپرس را در یک حوله نازک یا پارچه بپیچید و مستقیما روی پوست قرار ندهید.
۲- کمپرس سرد را به آرامی روی ناحیه گونه‌ها و پیشانی، اطراف بینی (بدون فشار مستقیم روی بینی) قرار دهید.
۳- در ۲۴ ساعت اول بعد از عمل، هر ۲۰ تا ۳۰ دقیقه یک بار، به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه از کمپرس سرد استفاده کنید.
۴- نحوه صحیح خوابیدن و استراحت
نحوه خوابیدن در روزهای اول تأثیر زیادی بر جلوگیری از افزایش ورم و خونریزی دارد.
- به پشت بخوابید و سر خود را با کمک ۲ یا ۳ بالش بلند کنید (زاویه ۳۰ تا ۴۵ درجه).
- از خوابیدن به پهلو یا روی شکم خودداری کنید زیرا ممکن است باعث تغییر شکل بینی شود.
- در هنگام خواب، از برخورد ناگهانی دست یا بالش به صورت جلوگیری کنید.
۵- تغذیه سالم و مصرف مایعات
پس از جراحی، ممکن است اشتهای زیادی نداشته باشید اما تغذیه مناسب به تسریع روند بهبودی کمک می‌کند.
- مایعات فراوان بنوشید، مانند: آب، آبمیوه طبیعی (بدون پالپ) و دمنوش‌های ملایم.
- غذاهای نرم و سبک مصرف کنید، مانند: سوپ، پوره، ماست و اسموتی.
- از مصرف غذاهای شور، تند و چرب پرهیز کنید، زیرا می‌توانند ورم را تشدید کنند.
- از نی برای نوشیدن مایعات استفاده نکنید، زیرا مکیدن از نی می‌تواند به بینی فشار وارد کند.
- از مصرف غذاهای سفت، جویدنی، پرادویه و شور خودداری کنید.
برای اطلاعات بیشتر، مقاله بعد از عمل بینی چی بخوریم را مطالعه کنید.
۶- مصرف داروها طبق دستور پزشک
پس از جراحی، پزشک برای کنترل درد، جلوگیری از عفونت و کاهش التهاب، داروهایی را تجویز می‌کند. این داروها را طبق دستور پزشک مصرف کنید:
- مسکن‌ها: برای کنترل درد خفیف تا متوسط.
- آنتی‌بیوتیک‌ها: برای جلوگیری از عفونت.
- داروهای ضدالتهاب: برای کاهش ورم و التهاب.
نکته مهم: از مصرف خودسرانه مسکن‌هایی مانند ایبوپروفن و آسپرین پرهیز کنید، زیرا ممکن است باعث افزایش خونریزی شوند.
۷- بهداشت دهان و دندان
حفظ بهداشت دهان و دندان در روز اول بعد از عمل بینی، برای جلوگیری از عفونت بسیار مهم است. به دلیل محدودیت‌های حرکتی و حساسیت ناحیه بینی، باید با احتیاط مسواک بزنید. از یک مسواک نرم استفاده کنید و به آرامی و با دقت مسواک بزنید، به طوری که فشاری به بینی وارد نشود. برای شستشوی دهان، می‌توانید از دهان‌شویه رقیق شده با آب استفاده کنید. از استفاده از دها‌ن‌شویه‌های غلیظ و قوی که ممکن است باعث تحریک بافت دهان شوند، خودداری کنید.
کارهای ممنوع در روز اول بعد از عمل بینی
در ۲۴ ساعت اول پس از جراحی بینی، برخی کارها می‌توانند روند بهبودی را مختل کرده و باعث افزایش ورم، خونریزی یا حتی تغییر شکل بینی شوند. در ادامه، لیستی از مهم‌ترین ممنوعیت‌های روز اول بعد از عمل بینی آورده شده است.
- فعالیت‌های بدنی سنگین
- خم شدن و برداشتن اجسام سنگین
- فین کردن و دستکاری بینی
- مصرف دخانیات و الکل
- آرایش کردن (به‌خصوص اطراف بینی)
- قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید
- مصرف غذاهای سفت و جویدنی
- صحبت کردن زیاد و خندیدن شدید
- استفاده از لباس‌های تنگ و یقه‌دار
- سشوار گرفتن با باد گرم
- رفتن به استخر، سونا و جکوزی
علائم هشدار؛ چه زمانی باید با پزشک تماس بگیریم؟
آگاهی از علائم هشدار و زمان مناسب برای تماس با پزشک، بسیار مهم است. در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر در روز اول بعد از عمل بینی، فورا با پزشک خود تماس بگیرید یا به اورژانس مراجعه کنید.
- تب بالا: افزایش دمای بدن به ۳۸/۵ درجه سانتیگراد یا بالاتر، می‌تواند نشانه عفونت باشد و نیاز به بررسی فوری دارد.
- درد شدید و غیرقابل کنترل: درد بعد از عمل بینی طبیعی است اما اگر درد بسیار شدید باشد و با مصرف مسکن‌های تجویز شده تسکین نیابد، باید به پزشک اطلاع دهید.
- خونریزی شدید و مداوم: مقدار کمی خونابه یا خونریزی خفیف در روز اول طبیعی است، اما اگر خونریزی شدید باشد، به طوری که پانسمان به سرعت خیس شود و خونریزی متوقف نشود، باید فورا به پزشک مراجعه کنید.
- تغییرات ناگهانی بینایی: تاری دید، دوبینی یا هرگونه تغییر ناگهانی در بینایی، نیاز به بررسی فوری پزشکی دارد.
- واکنش‌های آلرژیک: کهیر، خارش شدید، تورم صورت، لب‌ها یا زبان و مشکل در تنفس، می‌توانند نشانه‌های واکنش آلرژیک به داروها یا مواد مصرفی باشند و نیاز به اقدام فوری دارند.
اگر هرگونه علامت غیرطبیعی دیگری را تجربه کردید که نگران‌کننده به نظر می‌رسد، حتی اگر در لیست بالا ذکر نشده باشد، با پزشک خود تماس بگیرید و موضوع را با ایشان در میان بگذارید. به یاد داشته باشید که تشخیص زودهنگام و درمان به موقع عوارض احتمالی، می‌تواند از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری کرده و به بهبودی سریع‌تر شما کمک کند.
کلام پایانی
روز اول بعد از عمل بینی یکی از حساس‌ترین مراحل دوران بهبودی شماست. رعایت دقیق مراقبت‌های توصیه‌شده در ۲۴ ساعت اولیه می‌تواند تأثیر بسیار زیادی در کاهش ورم، جلوگیری از عوارض و تسریع روند ترمیم داشته باشد. در این مقاله، به‌طور جامع درباره لحظات اولیه بعد از عمل، مراقبت‌های ضروری، کارهای ممنوع و علائم هشدار صحبت کردیم. اما در این میان، یک نکته اساسی را هرگز نباید از نظر دور داشت و آن انتخاب جراح متخصص و ماهر است؛ چرا که مهم‌تر از هر فاکتور دیگری، در تضمین نتیجه مطلوب عمل شما نقش خواهد داشت.
شما می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله جراح بینی آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری فوق تخصص جراحی بینی و سینوس از متخصص مورد نظر خود نوبت بگیرید.
سوالات متداول
بله؛ احساس درد در این دوره طبیعی است و با مصرف داروهای تجویز شده کنترل می‌شود.
طبق دستور پزشک، داروها به فواصل مشخص و منظم مصرف شوند.
خونریزی شدید یا ادامه‌دار نیازمند تماس فوری با پزشک است.
خیر؛ توصیه می‌شود در این دوره استراحت کامل داشته باشید و از فعالیت‌های فیزیکی پرهیز کنید.
استفاده از کمپرس سرد و حفظ وضعیت استراحت با سر بالا به کاهش تورم کمک می‌کند.
بروز تب، قرمزی شدید یا افزایش درد ممکن است نشانه عفونت بوده و نیازمند مشاوره پزشکی است.
مقدار ورم در روز اول عمل بینی معمولا در بیشترین حد خود است و ممکن است باعث پف کردن صورت و بسته‌شدن نسبی چشم‌ها شود. این تورم طبیعی است و به‌تدریج کاهش می‌یابد.
در روز اول عمل بینی، از دست زدن به بینی، خم شدن، بلند کردن اجسام سنگین و ورزش خودداری کنید. همچنین از مصرف داروهای رقیق‌کننده خون و سیگار کشیدن نیز دوری کنید.
منابع: NIH | healthxchange
