گلو درد چرکی نوعی عفونت در حلق، گلو و لوزه‌ها است که بر اثر باکتری استرپتوکوک گروه A ایجاد میشود. این بیماری اغلب با تب بالا، خارش و سوزش در گلو بروز پیدا می‌کند و در صورت عدم درمان به موقع، می‌تواند منجر به التهاب ریه یا تب‌های روماتیسمی شود.
آنتی‌بیوتیک بهترین درمان گلو درد چرکی است که در صورت مصرف آن زیر نظر پزشک، بیماری طی یک دوره ۱۰ روزه بهبود می‌یابد. این بیماری معمولا به راحتی از طریق تماس نزدیک با فرد بیمار، مایعات بینی و بزاق او منتقل میشود؛ از همین‌رو بهتر است در این مقاله از مجله درمانکده همراه ما باشید تا شما را با علت، علائم، انواع راه‌کارهای درمانی و روش جلوگیری از گلو درد چرکی آشنا کنیم.
فهرست محتوا:
- گلو درد چرکی چیست؟
- علائم گلودرد استرپتوکوکی
- گلو درد چرکی کودکان و نوزادان چگونه است؟
- علت گلودرد استرپتوکوکی
- عوارض گلو درد چرکی
- بهترین روش درمان گلو درد چرکی چیست؟
- نحوه درمان گلو درد چرکی در بارداری
- غذاهای مناسب برای گلودرد استرپتوکوکی
- برای پیشگیری از گلو درد چرکی چه کار کنیم؟
- راهنمای مراجعه به پزشک
- سوالات متداول
گلو درد چرکی چیست؟
این بیماری که به آن گلودرد استرپتوکوکی هم می‌گویند، یک عفونت باکتریایی ناشی از باکتری استرپتوکوک گروه A است که در گلو، حلق و لوزه‌ها (غددی در پشت حلق) التهاب و درد ایجاد می‌کند. گلو درد چرکی در کودکان پنج تا ۱۵ سال (کودکان در سن مدرسه) بیشتر شایع است، اما می‌تواند در هر سنی بروز پیدا کند.
با تماشای عکس از گلو درد چرکی در ادامه، متوجه می‌شوید که این عارضه با ترشحات سفید چرکی روی لوزه‌ها قابل رویت است:
این بیماری معمولا به راحتی از فردی به فرد دیگر، مخصوصا اعضای یک خانواده منتقل میشود. از راه‌های انتقال آن می‌توان به عطسه، سرفه، ظروف مشترک غذا و تماس نزدیک با فرد مبتلا به گلو درد استرپتوکوکی اشاره کرد.
علائم گلودرد استرپتوکوکی
نشانه‌های گلو درد چرکی، ۲ تا پنج روز پس از قرار گرفتن در معرض باکتری استرپتوکوک ظاهر می‌شوند. برخی افراد، علائم بیماری را با شدت بیشتری تجربه می‌کنند و بعضی دیگر به گلودرد خفیف مبتلا خواهند شد. از شایع‌ترین علائم گلودرد استرپتوکوکی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
بیشتر بخوانید: درمان سریع گلو درد! بهترین و انواع روش های درمان
- تب ناگهانی بالاتر از ۳۸ درجه سانتی‌گراد
- گلودرد همراه با قرمزی و لکه‌های سفید در حلق و لوزه‌ها
- از دست دادن اشتها
- لرز
- سردرد
- تورم غدد لنفاوی در گردن
- احساس درد هنگام بلع
گلو درد چرکی کودکان و نوزادان چگونه است؟
گلو درد چرکی در بچه ها با تب ناگهانی، تورم گلو و احساس درد شدید در حلق بروز پیدا می‌کند. اگر نوزاد یا کودک خردسال شما دچار این علائم شد، باید حتما او را نزد پزشک متخصص اطفال ببرید. پزشک، علائم گلو درد چرکی شدید را که معمولا با ترشحات سفید چرکی روی لوزه‌ها همراه است، به راحتی تشخیص می‌دهد؛ در غیر این صورت یک آزمایش ساده از طریق نمونه‌برداری گلو یا آزمایش خون تجویز می‌کند. با تایید گلودرد استرپتوکوکی کودکان، آنتی‌بیوتیک تجویز میشود تا طول دوره بیماری کوتاه‌تر شود و کودک در معرض عوارض جانبی خطرناک مانند تب روماتیسمی قرار نگیرد.
علت گلودرد استرپتوکوکی
باکتری به اسم استرپتوکوک پیوژنز یا استرپتوکوک گروه A عامل اصلی بروز این بیماری است. زمانی که شما یا فرزندتان در معرض این باکتری قرار بگیرید، مانند وقتی که فرد مبتلا به گلودرد استرپتوکوکی عطسه یا سرفه می‌کند، با لمس بینی، دهان یا چشم‌های خود ممکن است به گلو درد چرکی مبتلا شوید. همچنین، می‌توان موارد زیر را از شایع‌ترین راه‌های انتقال باکتری استرپتوکوک دانست:
- استفاده از ظروف مشترک برای غذا خوردن
- تماس مستقیم با شی آلوده به باکتری استرپتوکوک مانند دستگیره در یا شیر آب و سپس لمس چشم‌ها، دهان یا بینی
- در دهان گذاشتن اشیاء آلوده توسط نوزادان
بیشتر بدانید:درمان التهاب گلو ناشی از اسید معده
عوارض گلو درد چرکی
اگر این بیماری به موقع درمان نشود، می‌تواند عوارض جدی ایجاد کند؛ از جمله:
- ذات‌الریه
- عفونت گوش
- سینوزیت
بیشتر بخوانید: گلو درد ویروسی چیست؟ این بیماری ویروسی چه علائمی دارد؟
- تب روماتیسمی (بیماری التهابی در مفاصل، پوست و قلب)
- آبسه پری لوزه (عفونت چرکی پشت لوزه‌ها)
- مننژیت
- عفونت خون
- سندرم شوک سمی استرپتوکوک (عفونت باکتریایی نادر)
- اختلال عصبی خود ایمنی کودکان (تغییر ناگهانی در رفتار، شخصیت و حرکت کودک)
- گلومرولونفریت یا التهاب کلیه
- آرتریت واکنشی
بهترین روش درمان گلو درد چرکی چیست؟
گزینه‌های درمانی شامل موارد زیر هستند:
۱- درمان گلو درد چرکی با دارو
از آن‌جایی که عامل ایجاد این بیماری یک عفونت باکتریایی است، پزشک برای از بین بردن گلو درد چرکی، آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند. آنتی‌بیوتیک‌هایی که توسط مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) برای جلوگیری از گسترش باکتری و عفونت استرپتوکوکی توصیه می‌شوند؛ عبارت‌اند از:
- پنی‌سیلین (خوراکی یا عضلانی)
- آموکسی‌سیلین (خوراکی)
- سفالکسین (خوراکی)
- سفادروکسیل (خوراکی)
- کلیندامایسین (خوراکی)
- کلاریترومایسین (خوراکی)
- آزیترومایسین (خوراکی)
از بین آنتی‌بیوتیک‌های بالا، پنی‌سیلین و آموکسی‌سیلین برای درمان گلو درد چرکی رایج‌تر هستند. اگر فرد به پنی‌سیلین یا آموکسی‌سیلین حساسیت داشته باشد، پزشک معمولا آزیترومایسین تجویز می‌کند.
لازم به ذکر است، دوره مصرف آنتی بیوتیک باید تمام شود تا عفونت به طور کامل از بین برود. اگر پس از مصرف تعدادی آنتی‌بیوتیک خوراکی، متوجه بهبود علائم و برطرف شدن آن‌ها شدید، خوردن دارو را متوقف نکنید؛ زیرا ممکن است علائم بیماری عود کنند.
۲- درمان خانگی گلو درد چرکی
راه‌کارهای خانگی در کنار مصرف آنتی‌بیوتیک به شما کمک می‌کنند تا دوره درمان گلودرد استرپتوکوکی کوتاه‌تر شود. این راه‌کارها شامل موارد زیر می‌شوند:
- استراحت کافی
- نوشیدن مایعات گرم
- خوردن غذاهای سبک مانند سوپ
- غرغره آب نمک
- مرطوب نگه داشتن هوای خانه
- مصرف مسکن‌های بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن
۳- درمان گلو درد چرکی و طب سنتی
اطباء طب سنتی معتقدند برخی راه‌کارهای ساده و طبیعی می‌توانند به تسکین درد ناشی از التهاب گلو بر اثر عفونت استرپتوکوکی کمک کنند؛ از جمله:
بیشتر بخوانید: گلو درد عصبی چیست؟ بررسی بهترین روش تشخیص این نوع گلودرد
- ترکیب چند قطره لیمو ترش تازه و نصف قاشق عسل همراه با آب ولرم
- ترکیب یک قاشق غذاخوری سرکه سیب سرخ با چند قطره لیمو ترش تازه، مقداری عسل و یک فنجان آب گرم
- خوردن یک حبه سیر خام یا پخته
- ترکیب یک چهارم قاشق چای‌خوری زردچوبه با یک لیوان آب گرم یا شیر
- دمنوش ریشه گل ختمی خشک‌شده (این دمنوش برای زنان باردار یا افراد مبتلا به دیابت مناسب نیست)
- دمنوش زنجبیل
- دمنوش آویشن
- دمنوش بابونه
نحوه درمان گلو درد چرکی در بارداری
گلودرد در دوران بارداری باید جدی گرفته شود؛ زیرا در صورت عدم درمان به موقع، می‌تواند باعث بروز عوارض جدی برای مادر و نوزاد حین زایمان شود. اگر پزشک، گلودرد شما را ناشی از عفونت باکتری استرپتوکوک تشخیص دهد، آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند.
آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند پنی‌سیلین، آموکسی‌سیلین، سفالکسین و اریترومایسین برای زنان باردار مضر نیستند. با این حال، نباید در دوره بارداری بدون تجویز پزشک آنتی‌بیوتیک مصرف کنید. همچنین، زیاده‌روی در خوردن آنتی‌بیوتیک می‌تواند بر سلامت جنین تاثیر بگذارد.
غذاهای مناسب برای گلودرد استرپتوکوکی
این بیماری با التهاب شدید گلو، حلق و لوزه‌ها همراه است و باعث مشکل در بلع میشود. اگر این سوال ذهن شما را هم درگیر کرده که برای گلو درد چرکی چی بخورم، در جواب باید بگوییم غذاهای نرم مانند سوپ و نوشیدنی‌های گرم همچون دمنوش‌ها گزینه مناسبی هستند.
دیگر خوراکی‌های مناسب در دوره درمان این عارضه عبارت‌اند از:
- آش
- بلغور جوی گرم
- غلات پخته‌شده
- تخم مرغ آب‌پز
- سبزیجات پخته‌شده
- ماست ساده
- سیب‌زمینی له‌شده
- شیر
بیشتر بخوانید: گلو درد ناشی از اسید معده؛ ۱۰ روش برای درمان قطعی آن
برای پیشگیری از گلو درد چرکی چه کار کنیم؟
شما می‌توانید به کمک رعایت نکات زیر، تعداد دفعات ابتلا به این بیماری را کاهش دهید:
- دست‌ها را به طور مرتب با آب و صابون بشویید.
- هنگام سرفه جلوی بینی و دهان خود را با دستمال بپوشانید.
- از وسایل شخصی، مخصوصا ظروف غذاخوری مشترک استفاده نکنید.
- سطوح مختلف مانند دستگیره‌های درب را به طور منظم تمیز کنید.
- از تماس نزدیک با فرد مبتلا به گلودرد خودداری کنید.
راهنمای مراجعه به پزشک
گلو درد چرکی ناشی از عفونت باکتریایی استرپتوکوکی است و قدرت سرایت بالایی دارد. این بیماری که در کودکان و نوجوانان شایع‌تر است با مصرف یک دوره آنتی‌بیوتیک درمان میشود. شما می‌توانید برای تشخیص و درمان به موقع، ابتدا به پزشک عمومی مراجعه کنید. پزشک با معاینه فیزیکی، علائم ظاهری بیماری را در گلو بررسی می‌کند و در صورتی که عفونت شدید باشد شما را به متخصص گوش، حلق و بینی ارجاع می‌دهد.
اگر در مورد گلودرد استرپتوکوکی سوالات بیشتری دارید، می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و از بهترین پزشک عمومی و متخصصان این مجموعه مشاوره بگیرید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری یا مشاوره آنلاین تلفنی، متنی و تصویری نزد پزشک مورد نظر خود نوبت رزرو کنید.
سوالات متداول
از مهم‌ترین عوارض این بیماری در صورت عدم درمان به موقع، باید به سینوزیت، عفونت گوش، ذات‌الریه، تب روماتیسمی، مننژیت، عفونت خون، بیماری کلیوی و آبسه لوزه‌ها اشاره کرد.
شما می‌توانید در کنار درمان دارویی زیر نظر پزشک، از راه‌کارهای خانگی و طب سنتی که به طور مفصل درباره آن‌ها در این مقاله از مجله درمانکده توضیح دادیم، کمک بگیرید.
علائم این بیماری، ۲ تا پنج روز پس از قرار گرفتن در معرض باکتری استرپتوکوک ظاهر می‌شوند و معمولا با شروع مصرف آنتی‌بیوتیک، هفت تا ۱۰ روز بعد به طور کامل بهبود می‌یابند.
چای عسل و لیمو ترش تازه، دمنوش آویشن، دمنوش زنجبیل و دمنوش بابونه.
سیر یک ضد باکتری بسیار قوی است و به دلیل داشتن آلیسین، می‌توان از آن برای تسکین درد گلو استفاده کرد. همچنین، سیر حاوی یک ترکیب ارگانوسولفور است و توانایی مبارزه با عفونت‌ها را دارد. با این حال، تحقیقات علمی ثابت شده‌ای در مورد اثرگذاری مستقیم سیر بر درمان گلودرد استرپتوکوکی وجود ندارد و بهتر است قبل از مصرف آن با پزشک مشورت کنید.
منابع: healthline | mayoclinic
