خرفه با نام علمی Portulaca oleracea سرشار از ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌های ضروری است. همچنین به دلیل داشتن اسید چرب امگا ۳ برای افرادی که نمی‌توانند ماهی بخورند، مفید است. تحقیقات در مورد خواص خرفه برای زنان و مردان نشان می‌دهد که این گیاه مزایای زیادی برای سلامتی دارد و به کنترل دیابت، پیشگیری از سرطان، حفظ سلامت چشم و… کمک می‌کند.
سال‌ها است که از خرفه به‌خصوص در طب چینی برای درمان بیماریها استفاده می‌شود. اما چرا خرفه این‌قدر مورد توجه است؟ خواص منحصربه‌فرد این گیاه چیست و چگونه می‌توان آن را به رژیم غذایی روزمره اضافه کرد؟ تا انتهای این مقاله از مجله سلامت درمانکده با ما همراه باشید تا با فواید این گیاه ارزشمند آشنا شوید.
ارزش غذایی خرفه
خرفه کالری کمی دارد و منبع خوب ویتامین A و ویتامین C است. به‌علاوه، می‌تواند مقدار کمی از سایر مواد مغذی ضروری از جمله آهن و منیزیم را در اختیار بدن قرار دهد.
فهرست محتوا
خرفه حاوی بالاترین سطح ویتامین A در میان تمام سبزیجات برگ سبز است. همچنین میزان سدیم این گیاه از چیزی که از یک سبزی انتظار دارید، بیشتر است. بنابراین هنگام اضافه کردن آن به وعده‌های غذایی خود باید این موضوع را در نظر داشته باشید. چرا که دریافت بیش‌ازحد سدیم باعث افزایش فشار خون می‌شود.
کالری و مواد مغذی یک لیوان خرفه تازه به شرح زیر است:
- کالری: ۸/۶
- کربوهیدرات: ۱/۴۶ گرم
- پروتئین: ۰/۸۷ گرم
- چربی: ۰/۱۶ گرم
- ویتامین A: حدود ۵۶۸ واحد بین‌المللی (IU)
- ویتامین C یا اسکوربیک اسید: ۹/۰۳ میلی‌گرم
- سدیم: ۱۹/۴ میلی‌گرم
- منیزیم: ۲۹/۲ میلی‌گرم
- آهن: ۰/۸۶ میلی‌گرم
- پتاسیم: ۲۱۲ میلی‌گرم
میزان مواد مغذی و در نتیجه خواص خرفه تازه با خرفه پخته‌شده کمی متفاوت است. چرا که خرفه تازه ویتامین C بیشتری دارد. اما در مقابل، زمانی که خرفه با مقدار کمی چربی از جمله روغن زیتون تفت داده می‌شود، جذب ویتامین A آن افزایش می‌یابد. چون این ویتامین محلول در چربی است.
بیشتر بدانید: خواص جینسینگ برای مردان
خواص خرفه برای مردان و زنان
کاربردهای دارویی خرفه به دوران روم باستان و طب سنتی چین برمی‌گردد؛ یعنی جایی که از این گیاه برای افزایش طول عمر و درمان بسیاری از بیماریها مثل سوختگی، سردرد و ناراحتی‌های گوارشی استفاده می‌شده است. در حال حاضر، شواهد علمی کافی در مورد فواید خرفه وجود ندارد. با این حال، به نظر می‌رسد که می‌توان از آن برای درمان و پیشگیری از بیماری‌های مختلف استفاده کرد. در ادامه به تعدادی از مهم‌ترین خواص این گیاه اشاره می‌کنیم.
۱. کاهش خطر ابتلا به سرطان
بسیاری از ترکیبات موجود در خرفه دارای خواص آنتی‌اکسیدانی هستند. آنتی‌اکسیدان‌ها می‌توانند به جلوگیری یا به تاخیر انداختن آسیب سلولی در بدن کمک کنند. در نتیجه، بسیاری از کارشناسان مصرف غذاهای حاوی آن‌ها را برای کمک به مبارزه با بیماریها پیشنهاد می‌کنند.
خرفه در مقایسه با اسفناج آلفا-توکوفرول (ویتامین E)، اسکوربیک اسید (ویتامین C) و بتا-کاروتن (پیش‌ساز ویتامین A) بیشتری دارد. این مواد مغذی همگی به پیشگیری و مبارزه با بیماری کمک می‌کنند. همچنین پلی‌ساکاریدها، ترکیبات فنولیک و آلکالوئیدهای شناسایی‌شده در این گیاه از خاصیت ضد سرطانی برخوردارند. با این حال، به اعتقاد محققان، قبل از اینکه مصرف خرفه به عنوان یک عامل ضد سرطان توصیه شود، به مطالعات بیشتری نیاز است.
بیشتر بدانید: خواص بومادران
۲. خواص خرفه برای قند خون
هنگامی که از معجزه خرفه برای سلامتی صحبت به میان می‌آید، کنترل قند خون یکی از مهم‌ترین مواردی است که می‌توان به آن اشاره کرد. یک مطالعه کوچک نشان داد که مصرف تخم خرفه می‌تواند شاخص توده بدنی (BMI)، تری‌گلیسرید و فشار خون را در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ بهبود بخشد. در یک مطالعه دیگر هم مشاهده شد که تخم این گیاه به دلیل داشتن اسید چرب اشباع‌نشده، فلاونوئید و پلی‌ساکارید برای کنترل دیابت نوع ۲ مفید است.
۳. محافظت از سلامت چشم
خرفه منبع خوب ویتامین A است که در سلامت چشم و بینایی نقش حیاتی دارد. تحقیقات نشان می‌دهد که دریافت ویتامین A کافی می‌تواند خطر دژنراسیون وابسته به سن ماکولا را ۲۵ درصد کاهش دهد.
کمبود ویتامین A نادر است. اما بعضی از افراد ممکن است بیشتر از دیگران در معرض خطر کمبود این ویتامین باشند. به عنوان مثال، تقریبا ۲۵ درصد کودکان مبتلا به بیماری کرون و کولیت اولسراتیو (بیماری‌های التهابی روده یا IBD) کمبود ویتامین A دارند. بزرگسالان مبتلا به IBD هم ممکن است با این مشکل مواجه شوند.
۴. خواص خرفه برای کبد چرب
بهبود سلامت کبد یکی از مهم‌ترین خواص خرفه از نظر طب سنتی است. یک مطالعه نشان داد که مصرف ۱۰ گرم تخم خرفه در روز به مدت هشت هفته باعث بهبود سطح استرس اکسیداتیو در افراد مبتلا به بیماری کبد چرب غیر الکلی می‌شود.
با این حال، در یک مطالعه دیگر نتایج متناقضی مشاهده شد. در این مطالعه، شرکت‌کنندگان مبتلا به بیماری کبد چرب غیر الکلی روزانه ۳۰۰ میلی‌گرم عصاره خرفه مصرف کردند؛ اما آنزیم‌های کبدی یا پروفایل لیپیدی آن‌ها تغییر نکرد. به همین دلیل، در مورد تاثیر خرفه روی سلامت کبد باید تحقیقات بیشتری انجام شود.
بیشتر بدانید: ریشه ماکا
۵. خواص خرفه در پریودی
خونریزی شدید قاعدگی یکی از شایع‌ترین نگرانی‌های زنان است. این مشکل نه تنها به طور قابل‌توجهی بر کیفیت زندگی افراد تاثیر می‌گذارد؛ بلکه ممکن است به عوارضی مانند کمبود آهن، کم‌خونی، اضطراب و افسردگی منجر شود.
بعضی از تحقیقات نشان داده‌اند که خرفه می‌تواند به کاهش خونریزی قاعدگی کمک کند. محققان با انجام یک مطالعه کوچک متوجه شدند کسانی که تخم خرفه می‌خوردند، دوران پریود کوتاه‌تر و خونریزی کمتری داشتند.
۶. خواص خرفه برای یبوست
پیشگیری از یبوست و درمان آن یکی از مهم‌ترین خواص خرفه خشک شده، پخته‌شده یا تازه است. چرا که این گیاه حاوی مقدار زیادی فیبر و آب است. فیبر حجم مدفوع و در نتیجه سرعت عبور آن را از روده افزایش می‌دهد. آب هم به بهبود عملکرد روده و پیشگیری از یبوست کمک می‌کند.
۷. خواص خرفه برای پوست
خرفه منبع خوب مواد مغذی و آنتی‌اکسیدان‌های متنوع است. در نتیجه، از پوست در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کند و روند پیری آن را به تاخیر می‌اندازند. این گیاه همچنین به دلیل داشتن آب فراوان می‌تواند پوست را مرطوب نگه دارد و از خشکی آن جلوگیری کند.
بیشتر بدانید: خواص گزنه
۸. خواص خرفه برای چاقی صورت
خرفه به طور مستقیم باعث چاق شدن صورت نمی‌شود. اما می‌تواند به بهبود سلامت پوست و شادابی آن کمک کند که این موضوع ممکن است ظاهر صورت را پرتر و جوان‌تر نشان دهد.
خواص خرفه در بارداری و شیردهی
خرفه منبع خوب مواد مغذی مختلف از جمله ویتامین A، ویتامین C، منیزیم، پتاسیم و اسید چرب امگا ۳ است که همگی به رشد جنین و حفظ سلامت مادر در دوران بارداری کمک می‌کنند. این گیاه برای زنان شیرده هم فواید زیادی دارد. از فواید مصرف خرفه در شیردهی می‌توان به هیدراته نگه داشتن بدن مادر و بهبود کیفیت شیر او اشاره کرد.
با این حال، ذکر این نکته ضروری است که تحقیقات زیادی در مورد عوارض و خواص خرفه برای زنان باردار یا شیرده انجام نشده است. به همین دلیل توصیه می‌شود این افراد قبل از خوردن این گیاه با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنند.
بیشتر بدانید: خواص شیرین بیان
عوارض خرفه
شما می‌توانید خرفه را از بعضی از فروشگاه‌ها تهیه کنید یا آن را در طبیعت بچینید. اگر این گیاه را خودتان می‌چینید، مراقبت باشید که آن را با گیاهان سمی اشتباه نگیرید. همچنین از گیاهانی که با علف‌کش‌ها تماس داشته‌اند، استفاده نکنید.
مشکل دیگری که ممکن است در حین مصرف خرفه با آن مواجه شوید، افزایش خطر ابتلا به سنگ کلیه است. چرا که این گیاه مقدار زیادی اگزالات دارد. اگزالات به طور طبیعی در بسیاری از غذاها مانند چغندر، انواع توت، مغزیجات، قهوه، پرتقال و اسفناج یافت می‌شود. همچنین بدن آن را به عنوان یک ماده زائد تولید می‌کند.
دریافت اگزالات در مقادیر زیاد برای اکثر مردم بی‌ضرر است. اما کسانی که سابقه ابتلا به سنگ کلیه اگزالاتی را دارند بهتر است از غذاهای سرشار از اگزالات در حد کم استفاده کنند.
نحوه مصرف خرفه خشک و تازه
شما می‌توانید خرفه را داخل خورش، سوپ، آش یا ماست بریزید یا از آن برای تهیه سالاد و دمنوش استفاده کنید. در ادامه روش مصرف تخم خرفه و طرز تهیه دمنوش این گیاه را توضیح می‌دهیم.
۱. روش مصرف دانه خرفه
راه‌های زیادی برای اضافه کردن تخم این گیاه به رژیم غذایی وجود دارد:
- از تخم خرفه برای تهیه اسموتی استفاده کنید.
- تخم خرفه را با ماست، دوغ یا سالاد ترکیب کنید.
- تخم خرفه را داخل سوپ یا آش بریزید.
- تخم خرفه را به خمیر نان، کیک یا شیرینی اضافه کنید.
- از تخم خرفه برای تهیه شربت یا دمنوش استفاده کنید.
برای تهیه شربت باید آب و شکر را روی حرارت قرار دهید تا شکر حل شود؛ سپس شعله را خاموش کنید. تخم خرفه و تخم شربتی را نیم ساعت در آب ولرم خیس کنید و آن را همراه با خاکشیر، گلاب و آب لیموترش به مخلوط آب و شکر که خنک شده است بیفزایید.
بیشتر بدانید: تخم گشنیز
۲. طرز تهیه دمنوش خرفه
دمنوش خرفه به روش‌های مختلف تهیه می‌شود:
- ۵۰ تا ۱۰۰ گرم خرفه تازه یا پنج تا ۱۰ گرم خرفه خشک را بکوبید و در یک لیتر آب جوش بریزید تا دم بکشد. سپس آن را از صافی رد کنید.
- تخم خرفه را با آسیاب پودر کنید و داخل یک کیسه پارچه‌ای تمیز بریزید. سپس کیسه را با نخ ببندید. چهار لیوان آب را بجوشانید و شعله خاموش کنید. در مرحله بعد، کیسه حاوی تخم خرفه را داخل آب جوش قرار دهید.
بیشتر بدانید: خواص میخک
کلام پایانی
خرفه سرشار از مواد مغذی مختلف است و به پیشگیری از بیماریها و بهبود سلامت کلی بدن کمک می‌کند. اگر تصمیم دارید این گیاه را در رژیم غذایی خود بگنجانید، با متخصص تغذیه صحبت کنید تا مطمئن شوید که برای شما مناسب است. برای این کار می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله دکتر تغذیه آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر تغذیه از متخصص تغذیه مورد نظر خود نوبت بگیرید.
سوالات متداول
خرفه و عسل هر ۲ غنی از آنتی‌اکسیدان هستند و از سلول‌های بدن در برابر رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کنند. رادیکال‌های آزاد خطر ابتلا به بسیاری از بیماریها از جمله سرطان را افزایش می‌دهند و به پیری زودرس منجر می‌شوند.
ترکیب این سبزی با ماست باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود و به حفظ سلامت دستگاه گوارش کمک می‌کند. همچنین برای کسانی که می‌خواهند لاغر شوند ایده‌آل است.
ترکیب تخم خرفه با سیب برای کنترل قند خون، حفظ سلامت کبد و پیشگیری از بیماری قلبی عالی است.
این ترشی سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی مختلف است. اما اگر نمک زیادی داشته باشد، مصرف بیش‌ازحد آن می‌تواند فشار خون را بالا ببرد و به کلیه‌ها آسیب بزند.
خیر. این ۲ گیاه با هم متفاوت هستند.
منابع: health, verywellfit
