زایمان زودرس؛ علل، عوارض و درمان

روزانه بسیاری از نوزادان به شکل زودرس به دنیا می‌آیند، و برخی از این نوزادان سالم هستند. با این حال، هر چه کودک زودتر متولد شود، خطرات بیشتری سلامتی او را تهدید می‌کنند، و باید مدت بیشتری در بیمارستان بماند. زایمان زودرس می‌تواند زندگی نوزاد را تهدید کند و آینده سختی را برای وی رقم بزند.

در این مطلب ما علائم زایمان زودرس را بررسی می‌کنیم و راه های پیشگیری و درمان زایمان زودرس را برایتان شرح می‌دهیم. در ادامه همراه درمانکده باشید.

زایمان زودرس چیست؟

زایمان زودرس، تولدی است که بیش از 3 هفته قبل از موعد تخمینی تولد نوزاد اتفاق می‌افتد. به عبارت دیگر، این زایمانی است که قبل از شروع هفته 37 ام بارداری اتفاق می‌افتد. بارداری طبیعی حدود 40 هفته طول می‌کشد.

نوزادان نارس، به ویژه آن‌هایی که خیلی زود متولد می‌شوند، اغلب دارای مشکلات پزشکی پیچیده‌ای هستند. به طور معمول، عوارض زایمان زودرس متفاوت است. اما هر چه کودک شما زودتر به دنیا بیاید، خطر عوارض آن بیشتر است. البته زایمان زودرس از لحاظ زمانی به چند زمان متفاوت تقسیم می‌شود:

• نوزاد متولد شده بین هفته‌های 34 تا 36 بارداری
• بین هفته‌های 32 تا 34 بارداری
• کمتر از 32 هفته بارداری
• در هفته 25 بارداری یا قبل از آن

بیشتر زایمان‌های نارس در بین 34 تا 36 هفتگی اتفاق می‌افتد.

هفته‌های آخر برای افزایش وزن سالم و رشد کامل اندام‌های حیاتی مختلف از جمله مغز و ریه‌ها، بسیار مهم است. به همین دلیل است که نوزادان نارس شاید مشکلات پزشکی بیشتری داشته باشند و به مدت طولانی‌تری در بیمارستان بستری شوند. همچنین آن‌ها دارای مشکلات سلامتی طولانی مدتی مانند اختلالات یادگیری یا نقص جسمی هستند.

در گذشته، تولد زودرس علت اصلی مرگ نوزادان زیادی بود. امروزه کیفیت مراقبت از نوزادان و همچنین میزان بقای نوزادان نارس نیز بهبود یافته است. اما همچنان نوزادان زیادی زودتر از زمان معین به دنیا می‌آیند، و برخی از آن‌ها دچار اختلالات سیستم عصبی طولانی مدت می‌شوند.

بیشتر بدانیم: تفاوت زایمان طبیعی و سزارین

علل زایمان زودرس

غالباً علت تولد زودرس، قابل شناسایی نیست. با این حال، عوامل خاصی شناخته شده‌اند که خطر ابتلا به زایمان در زنان را افزایش می‌دهند. از جمله:

• دیابت
• بیماری قلبی
• بیماری کلیوی
• فشار خون بالا

همچنین عواملی هستند که در دوران بارداری باعث به دنیا آمدن نوزاد نارس می‌شوند:

• تغذیه نامناسب قبل و حین بارداری
• باردار شدن با لقاح آزمایشگاهی
• سیگار کشیدن، استفاده از داروهای غیرقانونی یا مصرف بیش از حد الکل در دوران بارداری
• عفونت‌های خاص، مانند عفونت ادراری و غشا آمنیوتیک
• قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی مضر مانند رنگ، دود سیگار، آلودگی هوا یا سرب
• زایمان زودرس در بارداری قبلی
• رحم غیرطبیعی
• دهانه رحم ضعیف
• ایستادن زیاد در محل کار
• بارداری در بالاتر از 35 سال یا کمتر از 17 سال

علائم زایمان زودرس

• ترشحات بیش از حد معمول واژن
• تغییرات ترشحات (که ممکن است خونی، آبکی و همراه با مخاط باشد).
• فشار در لگن یا پایین شکم
• کمردرد، به‌خصوص اگر مداوم باشد
• گرفتگی شکم، که ممکن است همراه با اسهال باشد
• انقباضات منظم یا مکرر و دردناک
• پاره شدن کیسه آب

هر فرد بارداری که یک یا چند مورد از این علائم را تجربه کند، باید سریعاً با یک متخصص بهداشت تماس گرفته یا به بیمارستان مراجعه کند.

Widget not in any sidebars

عوارض زایمان زودرس در نوزادان

هرچه نوزاد زودتر به دنیا بیاید، احتمال بروز مشکلات پزشکی در او بیشتر است. نوزاد نارس ممکن است بلافاصله پس از تولد این علائم را نشان دهد:

• مشکل تنفس
• وزن کم
• چربی کم بدن
• ناتوانی در حفظ دمای ثابت بدن
• فعالیت کمتر از حد طبیعی
• مشکلات حرکتی و هماهنگی
• مشکلات تغذیه‌ای
• حالت پوست غیر طبیعی، رنگ پریده یا زرد
• کمبود رفلکس برای مکیدن و بلعیدن

نوزادان نارس نیز ممکن است با شرایط تهدیدکننده‌تری به دنیا بیایند. این می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• خونریزی مغزی
• خونریزی ریوی
• افت قند خون
• سپسیس نوزادی (عفونت خون باکتریایی)
• ذات الریه، عفونت و التهاب ریه‌ها
• کم خونی، کمبود گلبول‌های قرمز برای انتقال اکسیژن به بدن
• سندرم دیسترس تنفسی نوزادی

برخی از این مشکلات را می‌توان با مراقبت مناسب از نوزاد کنترل کرد. موارد دیگر می‌توانند منجر به ناتوانی طولانی مدت یا بیماری شوند. پزشکان بلافاصله پس از زایمان آزمایش های مختلفی را بر روی نوزادان نارس انجام می‌دهند. این آزمایش ها به کاهش خطر ابتلا به عوارض کمک می‌کند. همچنین پزشکان نوزادان را در طول مدت اقامت در بیمارستان تحت نظر دارند.

آزمایش های معمول عبارتند از:

• اشعه ایکس قفسه سینه برای ارزیابی رشد قلب و ریه
• آزمایش خون برای ارزیابی سطح گلوکز، کلسیم و بیلی روبین
• تجزیه و تحلیل گاز خون برای تعیین سطح اکسیژن خون

درمان زایمان رودرس

پزشکان اغلب با دادن داروهای خاصی به مادر که می‌تواند زایمان را به تاخیر بیندازد، سعی در جلوگیری از زایمان زودرس دارند. اگر زایمان زودرس متوقف نشود یا به هر دلیلی نوزاد باید زودتر به دنیا بیاید، پزشکان باید برای زایمان پر خطر آماده شوند. در این صورت نیاز است که مادر به بیمارستانی مراجعه کند که دارای بخش مراقبت ویژه نوزادان (NICU) است. با این کار مطمئن می‌شوید که نوزاد پس از تولد تحت مراقبت فوری قرار می‌گیرد.

در چند روز و هفته اول زندگی نوزاد نارس، بهتر است مراقبت در بیمارستان صورت بگیرد تا مراقب رشد اندام حیاتی متمرکز باشند. نوزاد ممکن است در دستگاهی با کنترل دما نگهداری شود. تجهیزات مانیتورینگ ضربان قلب، تنفس و میزان اکسیژن خون کودک را کنترل می‌کنند. ممکن است هفته‌ها یا ماه‌ها کودک بتواند در این دستگاه زندگی کند.

بیشتر بخوانید: رابطه جنسی بعد از زایمان چگونه است؟ نحوه رابطه صحیح

بسیاری از نوزادان نارس نمی‌توانند از طریق دهان غذا بخورند، زیرا هنوز قادر به مکیدن و بلعیدن نیستند. این نوزادان با استفاده از مواد مغذی حیاتی به صورت داخل وریدی یا با استفاده از لوله‌ای که از طریق بینی یا دهان وارد معده می‌شود، تغذیه می‌ شوند. هنگامی که کودک به اندازه کافی قدرت مکیدن و بلعیدن را دارد، شیردهی معمولا امکان‌پذیر می‌شود.

اگر ریه‌ها کاملاً رشد نکرده باشند، ممکن است به نوزاد نارس اکسیژن داده شود. بسته به اینکه کودک چگونه می‌تواند به تنهایی نفس بکشد، یکی از موارد زیر می‌تواند برای رساندن اکسیژن استفاده شود:

• ونتیلاتور، دستگاهی است که هوا را به داخل ریه‌ها وارد و از آن‌ها خارج می‌کند.
• فشار مثبت مداوم و راه هوایی، درمانی است که از فشار هوای ملایم برای باز نگه داشتن مجاری هوایی استفاده می‌کند.
• هود اکسیژن، وسیله‌ای است که برای تامین اکسیژن روی سر نوزاد قرار می‌گیرد.

به طور کلی، یک نوزاد نارس در موارد زیر می‌تواند از بیمارستان مرخص شود:

• نوزاد بتواند از سینه مادر یا شیشه شیر تغذیه کند.
• نوزاد بتواند بدون دستگاه نفس بکشد.
• دمای بدن و وزن بدن او به طور طبیعی حفظ شود.

راه های پیشگیری از زایمان زودرس

دریافت مراقبت‌های سریع و مناسب قبل از تولد، احتمال تولد زودرس را به طور قابل توجهی کاهش می‌دهد. اقدامات مهم پیشگیرانه دیگر عبارتند از:

• داشتن رژیم غذایی سالم قبل و حین بارداری بسیار مهم است. حتما مقدار زیادی غلات کامل، پروتئین‌های بدون چربی، سبزیجات و میوه بخورید. مصرف مکمل‌های اسیدفولیک و کلسیم نیز بسیار توصیه می‌شود.
• هر روز مقدار زیادی آب بنوشید. مقدار توصیه شده هشت لیوان در روز است، اما اگر ورزش می‌کنید، بدن به آب بیشتری نیاز دارد.
• مصرف روزانه آسپرین از سه ماهه اول شروع می‌شود. اگر فشار خون یا سابقه تولد زودرس دارید، ممکن است پزشک توصیه کند روزانه 60 تا 80 میلی گرم آسپرین مصرف کنید.
• حتماً سیگار را ترک کنید و از داروهای غیر مجاز استفاده نکنید. مصرف این مواد در دوران بارداری ممکن است منجر به خطر بیشتری برای برخی نقایص هنگام تولد و همچنین سقط جنین شود.
• مراقب باشید از مواردی که باعث عفونت می‌شوند، مانند مدفوع گربه و تماس با گوسفند، گاو و حیوانات این چنینی، خودداری کنید.
• حداقل 18 ماه بین بارداری‌ها فاصله بگذارید.
• سعی کنید استرس خود را کاهش دهید، به عنوان مثال مدیتیشن، یوگا و برخی از تمرینات کششی پیشنهاد می‌شوند.
• اگر نگران زایمان زودرس هستید، با پزشک خود صحبت کنید. پزشک شما ممکن است اقدامات پیشگیرانه دیگری را پیشنهاد کند که می‌تواند به شما در کاهش خطر کمک کند.

نتیجه‌گیری

همانطور که مطالعه کردید، طیف گسترده‌ای از عوامل خطر و شرایط زمینه‌ای می‌تواند احتمال وقوع زایمان زودرس را افزایش دهد. روش‌های مختلفی از جمله جلوگیری از عفونت، حفظ وزن و رژیم غذایی سالم و رفع استرس، برای کاهش خطر زایمان زودرس وجود دارند. اما اگر دچار زایمان زودرس شدید، راه‌های درمانی مختلف به آماده‌سازی کودک برای زندگی خارج از رحم کمک می‌کنند.

بنابراین حتما با متخصص زنان و زایمان در ارتباط باشید و این موضوع را جدی بگیرید. شما می‌توانید برای دریافت نوبت آنلاین و کسب مشاوره، با پزشکان درمانکده در ارتباط باشید.

[sibwp_form id=7]