جوش چرکی؛ علت، پیشگیری و ریشه‌ کن شدن آن

هر فردی در مقطعی از زندگی خود دچار جوش می‌شود. جوش‌ انواع مختلفی دارد که همه آن‌ها از بسته شدن منافذ پوست ناشی می‌شوند. با این حال، فقط جوش‌های التهابی با تولید چرک همراه هستند. چرک در اثر تجمع سبوم (روغن)، باکتری و سایر مواد در منافذ پوست و واکنش سیستم ایمنی بدن به آن ایجاد می‌شود. در این مقاله از مجله درمانکده درباره دلایل جوش چرکی کشاله ران، صورت و… و راه‌های درمان این مشکل اطلاعات کسب می‌کنید. با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.

جوش چرکی به چه علت است؟

قبل از اینکه بهترین درمان جوش چرکی را توضیح دهیم، بهتر است با علت جوش چرکی بزرگ در پشت و سایر نقاط بدن آشنا شوید. چون این سوال که جوش چرکی از چیست، از سوی بسیاری از مردم مطرح می‌شود.

جوش چرکی روی سینه، صورت و… به دلیل تجمع سبوم، سلول‌های مرده، مواد زائد (مانند مواد آرایشی) و باکتری‌ها در منافذ پوست ایجاد می‌شود. به عبارت دیگر، وقتی در اثر انسداد منافذ به ضایعات التهابی آکنه (مانند پوسچول، پاپول، ندول و کیست) مبتلا می‌شوید، سیستم ایمنی بدن شما فعال می‌شود و چرک قابل‌توجهی تولید می‌کند.

جوش چرکی می‌تواند در هر جایی از بدن ظاهر شود؛ اما اغلب صورت، پشت بدن، قفسه سینه، شانه‌ها، باسن، بازو و گردن را درگیر می‌کند. اقدام به موقع برای درمان جوش چرکی باسن، صورت و… می‌تواند احتمال شدید شدن این عارضه و ایجاد اسکار را کاهش ‌دهد.

در ادامه می‌توانید عکس جوش چرکی صورت را مشاهده کنید:

چرک فقط در آکنه‌های التهابی رخ می‌دهد. آکنه‌های غیر التهابی (مانند جوش سرسیاه، جوش سرسفید و جوش هورمونی غیر التهابی) به دلیل مسدود شدن منافذ به وجود می‌آیند؛ اما به جای چرک فقط با سبوم و سلول‌های مرده پوست پر می‌شوند. با این حال، هر گونه دستکاری غیر اصولی ممکن است باعث تحریک این جوش‌ها شود و آن‌ها را ملتهب و چرکی کند.

شما می‌توانید با انواع جوش چرکی در جدول زیر آشنا شوید. این جوش‌ها از نوع آکنه التهابی هستند:

نوع آکنه	ویژگی‌ها
کیست	این توده‌های بزرگ و دردناک در عمق منافذ ایجاد می‌شوند؛ یعنی جایی که چرک به سطح پوست نمی‌رسد. آن‌ها بزرگ‌ترین آکنه‌های چرکی هستند و احتمالا باعث ایجاد اسکار می‌شوند.
ندول	این نوع جوش مانند کیست در زیر سطح پوست تشکیل می‌شود.
پاپول	این جوش‌های کوچک قرمز رنگ در سطح پوست ظاهر می‌شوند.
پوسچول	این ضایعات پر از چرک از نظر ظاهری شبیه پاپول‌ها به نظر می‌رسند، اما بسیار بزرگ‌تر هستند.

درمان جوش چرکی

معمولا توصیه می‌شود بعد از مشخص شدن علت جوش باسن، علت جوش صورت و… در اسرع وقت به دنبال درمان بروید. چون درمان سریع به جلوگیری از بیشتر شدن جوش‌ها و کاهش خطر ایجاد اسکار کمک می‌کند.

امروزه راه‌کارهای مختلفی برای خارج سازی جوش چرکی بزرگ و عفونی یا درمان آن وجود دارد. بنابراین ممکن است مجبور باشید چند گزینه مختلف را امتحان کنید تا متوجه شوید که کدام روش برای شما مناسب‌تر است.

برای اینکه سریع‌تر به نتیجه مطلوب برسید، از متخصص پوست و مو وقت بگیرید و با او درباره بهترین راه‌کار مشورت کنید. در ادامه به تعدادی از رایج‌ترین درمان‌های خانگی و پزشکی آکنه اشاره می‌کنیم.

۱. محصولات بدون نسخه

استفاده از محصولات زیر برای رفع آکنه کمک‌کننده است. با این حال، لازم است قبل از امتحان کردن آن‌ها با پزشک مشورت کنید:

بنزوئیل پراکسید

بنزوئیل پراکسید باکتری‌های موجود در منافذ پوست که باعث ایجاد چرک می‌شوند را از بین می‌برد. این محصول به شکل ژل موضعی و شوینده صورت و بدن در دسترس است.

بنزوئیل پراکسید می‌تواند بعضی از رتینوئیدهای تجویزشده توسط پزشک را غیر فعال کند. به همین دلیل، بهتر است از این محصولات در زمان‌های متفاوتی از روز استفاده کنید. همچنین اگر بنزوئیل پراکسید باعث تحریک پوست‌تان می‌شود، دفعات استفاده از آن را کاهش دهید.

توجه: هنگام استفاده از بنزوئیل پراکسید مراقب باشید. این محصول می‌تواند پارچه‌ها از جمله لباس و حوله را سفید کند.

سالیسیلیک اسید

شما می‌توانید سالیسیلیک اسید را در محصولات مختلف از جمله تونرها و شوینده‌های صورت بیابید. این ماده با از بین بردن سلول‌های مرده، اثرات درمانی خود را اعمال می‌کند و جلوی مسدود شدن منافذ را می‌گیرد. با این حال، ممکن است باعث تحریک پوست شود.

رتینوئیدها

رتینوئیدها معمولا اولین محصولاتی هستند که برای درمان انواع مختلف آکنه به‌ویژه آکنه روی صورت استفاده می‌شوند. در سال‌های اخیر، این امکان فراهم شده است که ژل آداپالن ۰/۱ درصد یا دیفرین را بدون نیاز به نسخه پزشک بخرید. شما باید حداقل به مدت سه ماه به طور منظم از این محصول استفاده کنید تا به نتیجه مطلوب برسید.

آداپلن را در ابتدا یک شب در میان به اندازه یک نخود روی پوست خود بمالید. آن را در مناطقی از پوست که مستعد ابتلا به آکنه هستند، پخش کنید. این کار به جلوگیری از ایجاد آکنه‌های جدید کمک می‌کند.

ممکن است هنگام استفاده از رتینوئیدها به نور خورشید حساس‌تر شوید و کمی خشکی پوست را تجربه کنید. از این‌رو توصیه می‌شود استفاده از مرطوب‌کننده و ضد آفتاب را فراموش نکنید.

۲. داروهای تجویزی

گاهی‌اوقات می‌توانید آکنه را با روش‌های خانگی از بین ببرید. با این حال، در بسیاری از موارد به کمک پزشک نیاز پیدا می‌کنید. انتخاب داروی مناسب به عوامل مختلفی مثل سن، نوع آکنه و… بستگی دارد. اگر می‌خواهید درباره این موضوع اطلاعات بیشتری کسب کنید، مقاله «چگونه جوش های دوران بلوغ را از بین ببریم» را بخوانید.

در ادامه نام تعدادی از داروهای ضد آکنه تجویزی آورده شده است. این داروها می‌توانند خوراکی یا موضعی باشند.

آنتی‌بیوتیک‌ها

باکتری P. acnes در ایجاد آکنه نقش دارد. در صورتی که پزشک به وجود این باکتری مشکوک باشد، برای شما آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند. اگر این دارو به صورت موضعی تجویز شود، می‌توانید از آن برای مدت زمان طولانی‌تری استفاده کنید.

آنتی‌بیوتیک‌ها نه تنها جلوی رشد باکتری P. acnes را می‌گیرند؛ بلکه دارای اثرات ضد التهابی هستند. به همین دلیل، به طور گسترده توسط متخصصان پوست استفاده می‌شوند. پزشکان بر این باورند که در زمان مصرف آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی یا موضعی باید از بنزوئیل پراکسید هم استفاده کنید تا باکتری P. acnes به دارو مقاوم نشود.

داروهای ضد بارداری

بعضی از زنان به‌خصوص کسانی که در حوالی دوران قاعدگی با مشکل آکنه روبه‌رو می‌شوند، از مصرف داروهای ضد بارداری خوراکی سود می‌برند. بر اساس تحقیقات، این داروها به اندازه آنتی‌بیوتیک‌ها در درمان آکنه موثر هستند.

ایزوترتینوئین

این داروی خوراکی مانند رتینوئیدها از مشتقات ویتامین A به شمار می‌رود. پزشکان معمولا برای درمان بیمارانی که از مشکلات زیر رنج می‌برند از ایزوترتینوئین استفاده می‌کنند:

• آکنه‌ای که به سایر درمان‌ها پاسخ نمی‌دهد
• آکنه‌ای که باعث ایجاد اسکار می‌شود
• آکنه کیستیک ندولار شدید

اگر برای از بین بردن جای جوش یا درمان آکنه شدید با مشکل مواجه شده‌اید، از متخصص پوست بپرسید که چه دارویی برای شما مناسب‌تر است.

اسپیرونولاکتون

این داروی ضد آندروژن که معمولا برای کنترل فشار خون بالا و نارسایی قلبی استفاده می‌شود، می‌تواند برای درمان آکنه هم مفید باشد. البته فقط زنان مجاز به استفاده از آن هستند.

۳. درمان جوش چرکی به روش سنتی و خانگی

بعضی از افراد محصولات طبیعی مثل روغن اسطوخودوس، روغن درخت چای و… را برای درمان آکنه مفید می‌دانند. در حال حاضر، تحقیقات کافی برای اثبات این ادعا وجود ندارد. بنابراین لازم است قبل از امتحان کردن آن‌ها با پزشک مشورت کنید.

راه‌های پیشگیری از جوش چرکی بالای لب و صورت

برای اینکه احتمال بروز جوش چرکی با بوی بد یا ظاهر نامطلوب را به حداقل برسانید، به توصیه‌های زیر عمل کنید:

• صورت خود را ۲ بار در روز و هر بار که عرق می‌کنید بشویید.
• بعد از هر بار شستشو از یک مرطوب‌کننده فاقد روغن و غیر کومدوژنیک استفاده کنید. اگر از آنتی‌بیوتیک موضعی مانند کلیندامایسین استفاده می‌کنید، آن را قبل از مرطوب‌کننده روی پوست خود بمالید.
• هر روز از ضد آفتاب استفاده کنید. این کار به‌خصوص در زمان استفاده از رتینوئیدها اهمیت زیادی دارد.
• محصولات آرایشی فاقد روغن و غیر کومدوژنیک را انتخاب کنید.
• از محصولات آرایشی و بهداشتی حاوی الکل استفاده نکنید.
• تا حد امکان دست‌ها را از صورت دور نگه دارید و از لمس کردن پوست خود با دست‌های آلوده بپرهیزید.
• به جوش‌های خود دست نزنید یا اقدام به تخلیه آن‌ها نکنید. روش تخلیه جوش چرکی باید توسط پزشک مشخص شود.
• مدت زمان مواجهه با نور خورشید را کاهش دهید و از تخت‌های برنزه‌کننده استفاده نکنید.
• رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشید.

کلام پایانی

بهتر است جوش چرکی را به سرعت درمان کنید تا خطر ایجاد اسکار کاهش یابد. کسب نتیجه مطلوب از محصولات بدون نسخه زمان‌بر است. اگر بعد از ۶ تا هشت هفته به نتیجه دلخواه نرسیدید، به متخصص پوست و مو مراجعه کنید. همچنین اگر آکنه روی عزت نفس و زندگی اجتماعی شما تاثیر گذاشته است، برای درمان آن از پزشک کمک بگیرید.

شما می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله متخصص پوست آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری متخصص پوست از متخصص مورد نظر خود نوبت بگیرید.

سوالات متداول

منابع: healthline, medicalnewstoday