انجمن روانپزشکی آمریکا (APA)، شخصیت شناسی را علمی توصیف میکند که به مطالعه ماهیت و تعریف شخصیت، ابعاد رشد، تغییرات و شکلهای ناسازگار آن میپردازد. همچنین، روانشناسی شخصیت یکی از بزرگترین و محبوبترین شاخههای رشته روانشناسی است.
اغلب ما میتوانیم فاکتورهای شخصیت را در دیگران توصیف کنیم. برای مثال میتوانیم بگوییم فرد شماره یک مهربان و فرد شماره ۲ لجباز است؛ اما توصیف دقیق شخصیت یک کار علمی است و بیشتر افراد با آن آشنا نیستند. در ادامه این مقاله از مجله درمانکده به بررسی نکته های روانشناسی شخصیت و انواع روشهای شناخت آن خواهیم پرداخت.
فهرست محتوا
- شخصیت چیست؟
- انواع روش روانشناسی شخصیت
- معرفی کتاب روانشناسی شخصیت
- جمعبندی
- سوالات متداول
شخصیت چیست؟
شخصیت، الگوهای منحصربهفردی از افکار، احساسات و رفتارهایی است که فرد را از دیگران متمایز میکند. این الگوها از ترکیب عواملی مانند ژنتیک، محیط زندگی و تجربیات فرد تشکیل شده و در طول زندگی نسبتا ثابت میماند.
بیشتر بخوانید: انواع اختلال شخصیتی
روانشناسان در تلاش هستند تا درک کنند که شخصیت چگونه رشد میکند و چگونه بر نحوه تفکر و رفتار ما تاثیر میگذارد. حوزه شخصیتشناسی روانشناسی در صدد درک شخصیت و چگونگی تفاوت یا شباهت آن در افراد مختلف است. همچنین، روانشناسان اختلالات شخصیتیای را که میتوانند در زندگی روزمره فرد تداخل ایجاد کنند، ارزیابی و درمان میکنند.
انواع روش روانشناسی شخصیت
بهطور کلی روانشناسی شخصیت از روشهای مختلفی برای مطالعه و درک تفاوتهای فردی در رفتار، افکار و احساسات افراد استفاده میکند. اقدامات خودگزارشدهی شامل پرسشنامه و یادداشتهای روزانه میشود. همچنین، گزارشهای ناظر شامل روشهایی مانند تستهای فرافکن، مصاحبه بالینی، تستهای تکمیل جمله و… است. در ادامه با تعدادی از این روشها آشنا خواهیم شد.
بیشتر بخوانید: آزمایش رورشاخ یا تست روانشناسی لکه رورشاخ چیست؟
۱. روانشناسی شخصیت از روی رفتار
تشخیص شخصیت بر اساس رفتار افراد یکی از مرسومترین مباحث روانشناسی شخصیت زنان و روانشناسی شخصیت مردان بوده و شامل ارزیابی و تفسیر اعمال، عبارات و تعاملات آنها میشود. روانشناسان از روشهای زیر برای شناخت ویژگی افراد از روی رفتار استفاده میکنند.
- مشاهده افراد
- ضبط ویدیو از رفتار افراد و بررسی آن
- ثبت منظم رفتارها در طول زمان
- نظارت بر پاسخهای فیزیولوژیکی برای ارزیابی حالات عاطفی
- ارزیابی پاسخهای مغز به وظایف رفتاری برای استنتاج ویژگیهای شخصیتی
- تجزیه و تحلیل تصمیمگیری و استراتژی در بازیها از پیش تعیینشده برای استنباط صفات شخصیتی
- جمعآوری دیدگاههای خانواده، دوستان و همکاران درباره شخصیت افراد
- بررسی چگونگی تاثیر رویدادهای مهم بر شخصیت و رفتار فرد در طول زمان
بیشتر بخوانید: تست توانایی های شناختی چیست؟
۲. شخصیت شناسی از روی چهره
روانشناسی شخصیت از روی چهره یکی دیگر از روشهای روانشناسان برای بررسی ویژگیهای افراد است. محققان از طریق سیستم کدگذاری حرکات چهره (FACS)، حالات صورت را در موقعیتهای گوناگون بهطور دقیق کدگذاری کرده و تلاش میکنند تا احساسات و ویژگیهای شخصیتی فرد را از طریق این کدها استنتاج کنند.
علاوه بر روشهای علمی برای بررسی شخصیت، برخی روشهای مبتنی بر روانشناسی زرد نیز در میان عموم مردم مرسوم شده است که در ادامه آنها را معرفی خواهیم کرد.
۳. شخصیت شناسی از روی اسم
دیوید ژو، استاد مدیریت و کارآفرینی در دانشگاه ایالتی آریزونا، که در مورد روانشناسی نامها تحقیق میکند، میگوید: «چون از نام برای شناسایی فرد و ارتباط روزانه با او استفاده میشود، میتواند روی خودپنداره فرد، بهویژه در ارتباط با دیگران، اثر بگذارد.» همچنین، مطالعهای در دهه ۲۰۰۰ توسط روانشناس آمریکایی، جین توئنج، نشان داد افرادی که نام خود را دوست ندارند، اعتمادبهنفس و عزت نفس کمتری دارند.
بیشتر بخوانید:آیا مشاوره فردی واقعا موثر است؟
۴. شخصیت شناسی رنگ ها
همانطور که اشاره شد، روانشناسی رنگها مبنای دقیق علمی ندارند. با این حال میتوان از رنگ مورد علاقه افراد، تمایلات و ترجیحات آنها را حدس زد. معانی روانشناختی برخی رنگها به شرح زیر است:
- قرمز: پرانرژی، با اعتمادبهنفس، رقابتی، عملگرا و دارای قدرت رهبری
- آبی: آرام، قابل اعتماد، جزئینگر و وفادار
- سبز: تمایل به تعادل و ثبات، طبیعتدوست، سخاوتمند و دلسوز
- زرد: خوشبین، شاد، خلاق، روشنفکر و کنجکاو
- بنفش: علاقهمند به موضوعات عرفانی، معنوی و تخیلی
- نارنجی: پرانرژی، اجتماعی، ماجراجو و جسور
- سیاه: نشاندهنده شخصیت قوی و قاطع
- سفید: نشاندهنده سادگی، مینیمالیسم و صداقت
بیشتر بدانید: روانشناسی رنگ ها
۵. شخصیت شناسی از روی انگشتان پا
افراد مختلفی بر اساس اندازه یا شکل انگشتان پا تلاش کردهاند شخصیت افراد را تفسیر کنند. با اینکه این اطلاعات مبنای دقیق علمی ندارند؛ اما بهعنوان سرگرمی میتوانید از آنها استفاده کنید. برای مثال شخصیت افراد بر اساس اندازه انگشتان پا به شرح زیر است:
الف) انگشت شست پا
- بلند: نشاندهنده هوش بالا، حل مسئله خلاق و توانایی تفکر خارج از چارچوب است.
- کوتاه: نشاندهنده تفکر عملی است.
ب) انگشت دوم
- بلند: منعکس کننده ویژگیهای رهبری، قاطعیت و نفوذ بر دیگران است.
- کوتاه: نشاندهنده شخصیتی سازگار، هماهنگ و تطبیقپذیر است.
پ) انگشت سوم
- بلند: با انرژی و اخلاق کاری بالا مرتبط است.
- کوتاه: نشاندهنده رضایت، تعادل و تمرکز بر لذت بردن از زندگی است.
ت) انگشت چهارم
- بلند: نشاندهنده ارتباط قوی با خانواده و همدلی است.
- کوتاه: نشاندهنده استقلال و تمرکز بر دستاوردهای شخصی بهجای مسائل خانوادگی است.
ث) انگشت کوچک پا
- منحنی یا کوتاه: نشاندهنده طبیعت بازیگوش، کودکانه و خودجوش است.
- راست و بلند: نشاندهنده جدیت و توجه به جزئیات در زندگی است.
۶. روانشناسی شخصیت از روی حیوان مورد علاقه
شناخت ویژگیهای شخصیتی بر اساس حیوان مورد علاقه یک مفهوم رایج است که اغلب در زمینههای روانشناسی، بازاریابی و خودیاری مورد بررسی قرار میگیرد. افرادی که از این ایده استقبال کردهاند، معتقدند ویژگیهایی که مردم در حیوانات مورد علاقه خود تحسین میکنند، منعکسکننده ویژگیهای شخصیتی، خواستهها یا ارزشهای آنها است. اگرچه این ایده از نظر علمی دقیق نیست؛ اما بینشهای جالبی را در مورد ترجیحات و خودپنداره انسان ارائه میدهد.
الف) گربه
افرادی که گربه حیوان مورد علاقه آنها است، بسیار با انگیزه هستند و به خود اعتماد دارند. آنها مصمم هستند که آرزوها و اهداف خود را دنبال کنند. همچنین، از فرصتهایی که در زندگی پیش روی آنها قرار میگیرد، بهطور کامل استفاده میکنند.
ب) سگ
اگر حیوان مورد علاقهتان سگ است، شما فردی وفادار و محافظ هستید که برای عزیزانتان هر کاری انجام میدهید. شما اغلب با مهربانی با دیگران برخورد میکنید و همیشه به بهترین چیزها در دیگران باور دارید.
پ) اسب
افرادی که حیوان مورد علاقهشان اسب است، ماجراجو و عاشق استقلال هستند؛ بنابراین از چیزی که آنها را متوقف یا شخصی که بهجای آنها تصمیمگیری کند، بیزار هستند.
ت) شیر
افرادی که حیوان مورد علاقه آنها شیر است، تمایل زیادی به رهبری کردن افراد دارند. همچنین آنها با اعتمادبهنفس و جاهطلب نیز هستند.
ث) جغد
اگر حیوان مورد علاقهتان جغد است، شما فردی بسیار باهوش و آگاه نسبت به محیط اطراف خود هستید. شما زندگی را از دیدگاه عملیاتی نگاه میکنید و گرایشهای کمالگرایانهتان میتواند شما را به سمت موفقیت سوق دهد.
بیشتر بدانید: درونگرا یعنی چی؟
۷. روانشناسی شخصیت از روی امضا
گرافولوژی، روش تحلیل دستخط بوده و کارشناسان آن مدعی هستند که رمزگشایی از امضاها میتواند بیش از ۵۰۰۰ ویژگی شخصیتی را فاش کند. با این حال، گرافولوژی مبنای دقیق علمی نداشته و نمیتوان به دادههای آن اطمینان کرد. برخی از دادههایی که گرافولوژی درباره امضاها بررسی و تحلیل میکند به شرح زیر است.
- زاویه امضا: امضاهای صعودی نشانهای از جاهطلبی، خوشبینی، خلاقیت و سرزندگی و در مقابل امضای نزولی نشانهای از شکاک بودن فرد است.
- اندازه امضا: امضاهای بزرگ نشانه اعتمادبهنفس بالا و امضاهای کوچک نشانه اعتمادبهنفس پایین است.
- خوانایی امضا: امضاهای خوانا و قابل فهم نشانه صریح و شفاف بودن فرد است.
- تزئینات امضا: گرافولوژیستها بیان میکنند که هرچه تزئینات امضا بیشتر باشد، شخص پیچیدهتر و هرچه امضا سادهتر باشد، شخص مستقیمتر و سادهتر است.
۸. تستهای شخصیتشناسی
روانشناسان برای مطالعه و سنجش شخصیت، تستهای مختلف شخصیتشناسی را تهیه کردهاند. بسیاری از این تستها در موقعیتهای مختلفی مورد استفاده قرار میگیرند. برای مثال، شاخص مشهور MBTI اغلب بهعنوان یک ارزیابی غربالگری قبل از استخدام مورد استفاده قرار میگیرد.
بیشتر بدانیم:بهترین تست روانشناسی شخصیت کدام است؟
روانشناسان برای مطالعه و سنجش شخصیت، تستهای مختلف شخصیت شناسی را تهیه کردهاند. بسیاری از این تستها در موقعیتهای مختلفی مورد استفاده قرار میگیرند. برای مثال، شاخص مشهور MBTI اغلب بهعنوان یک ارزیابی غربالگری قبل از استخدام مورد استفاده قرار میگیرد. برخی از تستهای شخصیت نیز برای تشخیص اختلالات شخصیت استفاده میشوند.
البته دقت داشته باشید که برخی از تستهای شخصیت شناسی موجود در فضای اینترنت، برای سرگرمی ساخته شدهاند و هیچ مبنای علمی ندارند. علاوه بر این، پاسخ تست شخصیت شما باید توسط یک متخصص روانسنجی یا روانشناس بررسی شود. بهترین تست های شخصیت شناسی عبارتاند از:
بیشتر بخوانید: تست شخصیت شناسی Disc چیست؟ در کجاها میتوان از آن استفاده کرد؟
- تست شخصیتشناسی پنج عاملی
- پرسشنامه شخصیت NEO
- پرسشنامه HEXACO
- پرسشنامه شخصیت چند مرحلهای مینه سوتا (MMPI)
- پرسشنامه مایرز بریگز (MBTI)
- پرسشنامه شخصیت هوگان (HPI)
بیشتر بخوانید:بهترین تست های شخصیت به ترتیب رتبه بندی
معرفی کتاب روانشناسی شخصیت
خواندن کتاب در زمینه شخصیت میتواند به درک بهتر افراد از خودشان کمک کند. البته دقت داشته باشید که برای شناخت دقیق شخصیت خود توصیه میکنیم به یک روانشناس مراجعه کنید. بهترین کتاب روانشناسی شخصیت عبارتاند از:
- کتاب نظریههای شخصیت نوشته جسی و جورج فیرس
- کتاب نظریههای شخصیت نوشته دوآن و سیدنیالن شولتز
- کتاب شخصیت: نظریه و تحقیق، نوشته دنیل کرون و لارنس پروین
- کتاب روانشناسی شخصیت جیمز مک مارتین
- کتاب حوزههای دانش درباره طبیعت انسان نوشته رندی جی. لارسون و دیوید ام. باس
بیشتر بخوانید: تست MBTI چیست؟
جمعبندی
شخصیت موضوعی گسترده است که تقریبا همه جنبههای زندگی فرد مانند تحصیل، شغل، ازدواج، تربیت فرزند و… را تحت تاثیر قرار میدهد. در این مقاله به بررسی روانشناسی شخصیت، روشهای شخصیت شناسی و انواع تستهای معتبر شخصیت پرداختیم.
شناخت شخصیت علاوه بر کمک به افراد برای درک بهتر تصمیمات، به آنها کمک میکند تا زندگی خود را همانطور که دوست دارند، پیش ببرند. علاوه بر این، روانشناسان شخصیت و روانپزشکان با درک بهتر شخصیت به درمان انواع اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب و وسواس میپردازند.
اگر شما نیز درباره چگونگی شخصیت خود کنجکاو هستید، توصیه میکنیم با مراجعه به یک متخصص سلامت روان، در یکی از تستهای شخصیت شرکت کنید. شما میتوانید به وبسایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله روانشناس آنلاین با روانشناس مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبتدهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری روانشناس از روانشناس مورد نظر خود نوبت بگیرید.
سوالات متداول
روانشناسی شخصیت علمی است که به بررسی الگوها، ویژگیها، و تفاوتهای شخصیتی افراد میپردازد و به این سوال پاسخ میدهد که شخصیت چگونه روی رفتار افراد تاثیر میگذارد.
بله، علایق بخشی از شخصیت یک فرد هستند و افراد بر اساس علایق خود، شغل، رشته تحصیلی، فعالیتهای هنری، فعالیت ورزشی و… را انتخاب میکنند.
تست شخصیت پنج عاملی، تست شخصیت MMPI، پرسشنامه NEO و تست شخصیت MBTI از بهترین تستهای شخصیت هستند.
منابع: Verywellmind | apa | psychologytoday | ncb
سلام
من ۱ سال ک ازدواج کردم با مردی ک مطلقه بود و ۱ دختر ۹ساله داره ک حضانت کامل با مادرش هست و فقط عصر پنج شنبه تا جمعه میاد کنار ما
شوهرم خیلی خوبه خصوصا از نظر اخلاقی
ولی گاهی ی مشکلاتی پیش میاد ک نمیدونم من منقصرم یا همسرم من فقط سکوت میکنم ونمیتونم باهاش حرف بزنم
میخواستم با ی مشاور حرف بزنم راجع ب مشکلاتم
سلام
مشکل شما آیا ارتباط پیدا می کند به دخترش؟
سلام من ۱۷سالمه یه سال درس نخوندم والان به اسرار خانوادم درس میخونم دهم هستم و از این میترسم که در امتحانات نهایی تجدید شم نمرات من هم خوب نیس و به درس هم علاقه ای ندارم چیکار کنم
ترس شما زاییده تهدید یا خجالت می باشد.
درس نخواندن هم برمی گردد به چرا درس باید بخوانم.
پس اگر تهدید یا خجالت توجیه ی باشد برای درس خواندن درس بخوان
چون اگر بترسی تجدید می شی تجدید می شی
چون نمیخای درس بخوانی
پیش ازفرویدشخصیت که معلوم کده بود؟
سلام خیلی ترس دارم
نسخه کلی
ترس زاییده تخیل است.
کلید فرار از تخیل:
اگر فکر می کنی باید نتیجه واقعی بدهد.
وترس ۵۰ درصد کم خواهدشد
اگه خودش بخوا دچون سنش بالا میتونه مصرفش رو کم کنه ونهایتا به هیچ برسونه ولی به مرور زمان این کار باید انجام بشه البته با اجازه دکتر
من فقط همیشه درچورت میروم تشویش شوهرم میکنم فکر میکنم اون بدترین وضعیت تیر میکند استرس دارم تشویش دارم افسردگی شدید دارم
فک کنم به متخصص اضرائیل
پاسخ در مورد سوال فوق چیست
سلام.
ببخشید اگه کسی دچار مریضی دروغ گفتن باشه و از عزت نفس و غرور بهره ای نبرده باشه و یجورایی دچار بی شخصیتی باشه به نحوی که با دروغ ابروی خودش و خانوادش و همه اطرافیان و برده باشه
و با دروغ دستش همیشه جلوی دیگران دراز باشه و بلد نباشه راست بگه
بدون برنامه و باری به هر جهت زندگی کنه
برای درمان باید به چه متخصصی مراجعه کنه؟
روانشناس میتونه کمک کنه به شرطی که خود طرف بخواد و از روی اجبار روانشناس رو نبینه پذیرش بهترین شروع برای درمانه اینکه بپذیره چنین مواردی رو داره و از روانشناس حاذق بخواد که کمکش کنه
معتاد به مواد مخدر چگونه میتونه شخصیتش تغیر بده و ترک کنه وتو ترک باقی بمونه فردی که ده سال اعتیاد داره و پدر هم اعتیاد داره ولی نمیتونه ترک کنه سنش دیگه ایجاد نمیکنه ایا میتونم ترک کنم یا باید به پای پدرم بسوزم.درشرایطی که نمیتونیم جدا از هم زندگی کنیم.
باسلام همیشه یک حرف یاموضوعی ذهنم ودرگیرمیکنه ناراحتی تمام ذهنم رادرگیرمیکنه تا دوالی سه روز درگیرم لطفا راهنمایی کنید متشکرم
سلام پیشنهاد من فقط naیا همون انجمن معتاد گمنام هست تجربه ۸۰ ساله اعضا ثابت کرده و هزاران عضو داره
زبونش رو ببرید