لخته خون در پریودی خطرناک است؟ عکس لخته خون در قاعدگی

مشاهده لخته خون در پریودی معمولا طبیعی است؛ اما اگر این لخته‌ها به‌طور مداوم بزرگ‌تر از حدود ۲.۵ سانتی‌متر (به اندازه یک سکه ۵۰۰ تومانی) باشند، ممکن است نشانه یک مشکل پزشکی باشد. بیشتر افراد در دوره‌ای از زندگی خود لخته‌های قاعدگی را تجربه می‌کنند. این لخته‌ها توده‌های ژل‌مانندی از خون و بافت هستند که هنگام قاعدگی از رحم خارج می‌شوند. رنگ آن‌ها می‌تواند از قرمز روشن تا قرمز تیره متغیر باشد و ظاهری شبیه تکه‌های میوه در مربا داشته باشند.

در ادامه این مقاله از مجله سلامت درمانکده به این پرسش‌‌ها، پاسخ خواهیم داد که لخته خون در پریودی چه علتی دارد و چگونه می‌توان آن را درمان کرد؟ همچنین می‌توانید عکس لخته خون در قاعدگی را نیز در ادامه مقاله مشاهده کنید.

لخته خون در پریودی از چیست؟

در چرخه قاعدگی، دیواره رحم هر ماه ضخیم می‌شود تا در صورت بارداری از تخمک حمایت کند. اگر بارداری اتفاق نیفتد، علائم پریودی ظاهر شده و این دیواره همراه با خون، محصولات جانبی خون، مخاط و بافت از طریق دهانه رحم و سپس واژن از بدن خارج می‌شود.

در طول این فرایند، بدن برای کمک به تجزیه این خون و بافت ضخیم، ضدانعقادهایی ترشح می‌کند تا خون رقیق‌تر شده و راحت‌تر عبور کند. با این حال، اگر میزان خون‌ریزی بیشتر از توان بدن در تولید این ضدانعقادها باشد، لخته‌های قاعدگی تشکیل و دفع می‌شوند.

در واقع علت خروج لخته های خون در پریودی، ریزش دیواره رحم و خون‌ریزی شدید است. در افراد با قاعدگی طبیعی، لخته‌های خون معمولا در ابتدای دوره قاعدگی دیده می‌شوند و مدت کوتاهی ادامه دارند. قاعدگی زمانی طبیعی در نظر گرفته می‌شود که چهار تا پنج روز طول بکشد و در مجموع ۲ تا سه قاشق غذاخوری (حدود ۳۰ تا ۴۵ میلی‌لیتر) خون دفع شود.

توصیه می‌کنیم، اگر همراه با لخته خون، زمان پریود‌شدن شما خیلی نامنظم است به یک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید. شاید این سوال برایتان پیش بیاید که نامنظمی پریود تا چند روز طبیعی است؟ طول چرخه قاعدگی معمولا بین ۲۱ تا ۳۵ روز متغیر است. تغییرات جزئی در زمان پریود مثل ۳ تا ۷ روز تاخیر یا جلو افتادن، معمولا طبیعی در نظر گرفته می‌شوند؛ اما تاخیر بیشتر از این مدت می‌تواند نشانه‌ای از پریودی نامنظم باشد.

لخته خون در پریودی چرا اتفاق می افتد؟

عوامل فیزیکی و هورمونی می‌توانند بر چرخه قاعدگی تاثیر بگذارند و باعث شدت جریان خون و لخته شدن خون در قاعدگی شوند. این عوامل عبارت‌اند از:

۱. انسدادهای رحمی

انسدادهای رحمی می‌توانند فشار اضافی بر دیواره رحم وارد کنند و باعث تشدید خون‌ریزی و لخته خون در قاعدگی شوند. این انسدادها می‌توانند در توانایی انقباض رحم نیز اختلال ایجاد کنند. اگر رحم به درستی منقبض نشود، خون می‌تواند در حفره رحم جمع و منعقد شده و در نهایت به صورت لخته دفع شود. شایع‌ترین علل انسداد رحمی عبارت‌اند از:

الف) فیبروم‌ها (Fibroids)

فیبروم‌ها تومورهای عضلانی و غیر سرطانی هستند که در دیواره رحم رشد می‌کنند. علاوه بر خون‌ریزی شدید و ایجاد لخته خون در پریودی، این تومورها می‌توانند باعث بروز علائم زیر شوند:

• خونریزی نامنظم قاعدگی
• کمردرد
• درد هنگام رابطه جنسی
• برآمدگی شکم
• مشکلات باروری

حدود ۸۰ درصد زنان تا سن ۵۰ سالگی دچار فیبروم می‌شوند. علت دقیق این اختلال مشخص نیست؛ اما به نظر می‌رسد ژنتیک و هورمون‌های استروژن و پروژسترون در رشد آن‌ها نقش داشته باشند.

ب) اندومتریوز (Endometriosis)

اندومتریوز وضعیتی است که در آن سلول‌هایی شبیه به پوشش داخلی رحم (سلول‌های اندومتریال) در خارج از رحم و در مسیر تولیدمثل رشد می‌کنند. این بیماری در زمان قاعدگی می‌تواند باعث موارد زیر شود:

• قاعدگی‌های دردناک و همراه با گرفتگی
• حالت تهوع، استفراغ و اسهال
• ناراحتی هنگام رابطه جنسی
• ناباروری
• درد لگنی
• خون‌ریزی غیر طبیعی به‌صورت لخته یا رقیق

علت دقیق اندومتریوز مشخص نیست؛ اما وراثت، تغییرات هورمونی و جراحی‌های قبلی لگنی از عوامل بروز آن هستند.

پ) آدنومیوز (Adenomyosis)

آدنومیوز زمانی رخ می‌دهد که پوشش داخلی رحم به‌دلایل نامشخصی به دیواره رحم نفوذ می‌کند. این وضعیت باعث بزرگ شدن و ضخیم شدن رحم می‌شود. علاوه بر خون‌ریزی شدید و طولانی‌مدت، این بیماری شایع می‌تواند باعث افزایش اندازه رحم تا ۲ الی سه برابر حد طبیعی شود.

ت) سرطان

تومورهای سرطانی رحم و دهانه رحم نیز ممکن است منجر به خون‌ریزی شدید و لخته‌شدن خون قاعدگی شوند.

۲. عدم تعادل هورمونی

بالا و پایین شدن سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون می‌تواند منجر به خون‌ریزی شدید و لخته‌شدن خون قاعدگی شود. همچنین عدم تعادل هورمونی، علت عقب افتادن پریود و بزرگ شدن شکم نیز به شمار می‌رود.

۳. سقط جنین

تقریبا نیمی از بارداری‌ها به سقط جنین ختم می‌شوند. بسیاری از این موارد قبل از آنکه فرد متوجه بارداری خود شود، رخ می‌دهند. سقط در مراحل اولیه بارداری می‌تواند باعث خون‌ریزی شدید، گرفتگی و ایجاد لخته شود.

۴. بیماری فون ویلبراند

یکی دیگر از علل شدید شدن خون‌ریزی قاعدگی، بیماری فون ویلبراند (VWD) است. این بیماری نادر است؛ اما پنج تا ۲۴ درصد زنانی که دچار خون‌ریزی شدید مزمن قاعدگی هستند، ممکن است به آن مبتلا باشند.

آیا مشاهده لخته خون در پریودی خطرناک است؟

اگر به‌طور منظم در هر قاعدگی لخته‌های بزرگ خون مشاهده می‌کنید، بهتر است فورا با یک متخصص زنان و زایمان مشورت کنید. یکی از عوارض مهم خون‌ریزی شدید قاعدگی، کم‌خونی ناشی از فقر آهن است. علائم کم خونی در پریودی عبارت‌اند از:

• خستگی
• ضعف
• رنگ‌پریدگی
• تنگی نفس
• درد قفسه سینه
• سردردهای قاعدگی

برای کاهش این علائم و درمان سریع سردرد پریود می‌توانید با تجویز پزشک از مکمل‌های آهن و ویتامین C استفاده کنید. علاوه بر این، کاهش مصرف چای و قهوه نیز می‌تواند به بهبود این وضعیت کمک کند.

لخته خون در پریودی به چه معناست؟

لخته‌های خون قاعدگی توده‌های ژله‌مانند هستند که در طول قاعدگی از رحم دفع می‌شوند. در ادامه، دلایل مشاهده لخته‌های خون در مراحل مختلف چرخه قاعدگی و تفاوت‌های ظاهری آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

۱. لخته خون قبل از پریودی

مشاهده لخته‌های خون قبل از شروع قاعدگی غیر طبیعی است؛ بنابراین توصیه می‌کنیم در صورت داشتن چنین وضعیتی برای بررسی بیشتر به یک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید.

۲. لخته خون در اوایل پریودی

در روزهای اولیه قاعدگی که معمولا جریان خون شدیدتر است، مشاهده لخته‌های خون رایج است. همان‌طور که اشاره شد، بدن برای تجزیه خون قاعدگی، مواد ضد انعقاد آزاد می‌کند؛ اما در شرایطی که خون‌ریزی شدید باشد، این مواد ممکن است به‌اندازه کافی سریع عمل نکنند و باعث تشکیل لخته شوند.

۳. لخته خون در روز پنجم پریودی

تا روز پنجم قاعدگی، معمولا میزان خون‌ریزی کاهش می‌یابد. با این حال، برخی از افراد ممکن است همچنان لخته‌های کوچکی را مشاهده کنند؛ زیرا لایه داخلی رحم به روند ریزش خود ادامه می‌دهد. اگر در این مرحله همچنان لخته‌های بزرگ مشاهده کردید، بهتر است با پزشک در‌این‌باره مشورت کنید.

۴. لخته خون در اواخر پریودی

در اواخر قاعدگی، میزان خون‌ریزی کاهش می‌یابد و تشکیل لخته‌ها کمتر می‌شود. وجود لخته‌های خون در این مرحله به‌دلیل کند شدن جریان خون است که باعث می‌شود خون در بدن منعقد شود. در صورتی که این شرایط با علائم دیگری مانند درد همراه است، بهتر است با پزشک متخصص مشورت کنید.

۵. لخته خون بعد از پریودی

مشاهده لخته‌های خون پس از پایان قاعدگی غیر معمول است. این موضوع می‌تواند نشان‌دهنده باقی ماندن خون قاعدگی در رحم یا مشکلات دیگر مرتبط با سلامت باروری باشد. توصیه می‌کنیم که برای تعیین علت این وضعیت به یک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید.

۶. لخته خون دراز در پریودی

عبور لخته‌های خون بلند یا رشته‌ای در طول قاعدگی زمانی اتفاق می‌افتد که خون در رحم یا واژن جمع شده و قبل از دفع شدن منعقد می‌شود. این مسئله معمولا در روزهایی که جریان خون شدیدتر است رخ می‌دهد؛ زیرا خون در بدن باقی می‌ماند و قبل از خروج لخته تشکیل می‌دهد.

۷. لخته خون درشت در پریودی

عبور لخته‌های خون بزرگ به‌ویژه اگر از یک سکه بزرگ‌تر هستند، می‌تواند نگران‌کننده باشد. چنین لخته‌هایی اغلب به‌دلیل شرایطی مانند فیبروم‌های رحمی، عدم تعادل هورمونی یا سایر مشکلات زمینه‌ای ایجاد می‌شوند. بدین‌ترتیب، توصیه می‌کنیم که برای تشخیص دقیق و درمان مناسب به پزشک مراجعه کنید.

۸. لخته خون قرمز تیره در پریودی

لخته‌های خون قرمز تیره یا متمایل به قهوه‌ای معمولا نشان‌دهنده خون قدیمی‌تری هستند که مدت بیشتری در رحم باقی مانده است. این حالت می‌تواند طبیعی باشد؛ به‌ویژه در روزهایی که خونریزی شدیدتر است. اگر لخته‌های قرمز همراه با علائم دیگری مانند درد شدید مشاهده شد، توصیه می‌کنیم به پزشک مراجعه کنید.

۹. تکه های لخته خون در پریودی

هنگام پریودی لخته خون شبیه جگر در پریودی طبیعی است. با این حال، مشاهده مکرر تکه‌های شبیه به بافت ممکن است نیاز به بررسی پزشکی داشته باشد تا شرایطی مانند آندومتریوز یا پولیپ‌های رحمی رد شوند.

۱۰. لخته خون در پریودی دختر باکره

علت لخته خون در پریودی در دختران می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل زمینه‌ای مانند عدم تعادل هورمونی، فیبروم‌های رحمی یا سایر شرایط پزشکی باشد. به‌طور کلی مشاهده لخته‌های خون قاعدگی یک بخش طبیعی از چرخه قاعدگی است و ارتباطی با وضعیت باکرگی فرد ندارد.

برای کاهش درد و جلوگیری از لخته شدن خون، رعایت بهداشت و انجام روتین پریودی مخصوص دخترا ضروری است. رعایت بهداشت قاعدگی، مصرف مایعات گرم و انجام ورزش‌های سبک می‌تواند به بهبود جریان خون کمک کند. همچنین توصیه می‌شود که دختران باکره از کاپ‌های قاعدگی نیز استفاده نکنند؛ زیرا ممکن است در وارد و خارج کردن آن دچار مشکل شوند.

اگر نمی‌دانید کاپ قاعدگی چیست در پاسخ باید بگوییم که کاپ قاعدگی یک وسیله سیلیکونی یا پلاستیکی انعطاف‌پذیر است که داخل واژن قرار می‌گیرد تا خون قاعدگی را جمع‌آوری کند. این محصول جایگزینی برای نوار بهداشتی و تامپون است و می‌توان به‌طور مجدد از آن استفاده کرد.

۱۱. لخته خون در پریودی طب سنتی

علت سیاه و لخته بودن خون پریودی از نظر طب سنتی عبارت است از:

• کمبود آهن و خون در بدن
• ضعف طحال و معده برای افزایش خون بدن از طریق جذب مواد غذایی
• ایستایی انرژی کبد و اختلال در فرآیند خون‌رسانی
• سردی رحم
• تجمع خون در رحم

درمان لخته خون در پریودی

روش‌های رفع لخته خون در پریودی عبارت‌اند از:

۱. کنترل خون‌ریزی با روش‌های خانگی

کنترل خون‌ریزی شدید قاعدگی بهترین روش برای مدیریت لخته‌های خون در زمان پریودی است. روش‌های خانگی مختلفی برای کاهش خون‌ریزی قاعدگی وجود دارد که می‌توانند به مدیریت این دوران کمک کنند. روش‌های کاهش سریع درد پریود خانگی شامل مصرف دمنوش‌های گیاهی، مدیریت استرس، استراحت، استفاده از کمپرس گرم و رعایت رژیم غذایی است. اگر این سوال برای‌تان به‌وجود آمده که در زمان پریودی چه دمنوشی بخوریم تا دوران پریودی را بهتر مدیریت کنیم، پیشنهاد پزشکان درمانکده مصرف دمنوش‌های زیر است:

• دمنوش زنجبیل: زنجبیل خاصیت ضد التهابی دارد و می‌تواند به کاهش درد قاعدگی و خونریزی شدید کمک کند. 
• دمنوش دارچین: دارچین نیز می‌تواند به تنظیم خون‌ریزی کمک کند. علاوه بر این، دارچین خاصیت ضد اسپاسم دارد و به کاهش دردهای قاعدگی کمک می‌کند.
• دمنوش گل گاوزبان: این دمنوش می‌تواند به کاهش تنش و استرس کمک کند که یکی از عوامل موثر در افزایش خون‌ریزی است. علاوه بر این، گل گاوزبان می‌تواند به آرام‌سازی عضلات رحم و کاهش درد کمک کند.

۲. تجویز داروهای پیشگیری از بارداری

قرص‌های ضد بارداری هورمونی (Hormonal Contraceptives) می‌توانند رشد لایه داخلی رحم را کند کرده و میزان خون‌ریزی قاعدگی را تا ۵۰ درصد کاهش دهند. دستگاه داخل رحمی (IUD) که پروژستین ترشح می‌کند نیز می‌تواند جریان خون قاعدگی را تا ۹۰ درصد کاهش دهد.

همچنین داروهای ضد بارداری‌های هورمونی می‌توانند در کند کردن رشد فیبروم‌ها و سایر چسبندگی‌های رحمی نیز مفید باشند. برای زنانی که نمی‌توانند یا نمی‌خواهند از هورمون‌ها استفاده کنند، پزشک از داروی اسید ترانکسامیک (Tranexamic Acid) برای کاهش لخته خون استفاده می‌کند.

۳. جراحی رحم

عمل گشاد کردن دهانه رحم و کورتاژ (D&C) معمولا پس از سقط جنین یا زایمان انجام می‌شود؛ اما می‌تواند برای تشخیص علت خون‌ریزی شدید قاعدگی و کنترل لخته شدن خون نیز مفید باشد. در این عمل، دهانه رحم گشاد شده و لایه داخلی رحم تراشیده می‌شود. اگرچه این عمل خون‌ریزی شدید را درمان نمی‌کند؛ اما می‌تواند به کاهش ضخامت دیواره رحم که یکی از عوامل خون‌ریزی شدید است، کمک کند.

همچنین اگر در رحم شما تومورهایی مانند فیبروم وجود داشته باشد که به داروها پاسخ نمی‌دهند، جراحی آن‌ها ضروری است. نوع جراحی به اندازه و محل رشد تومور بستگی دارد. اگر تومور بزرگ باشد، ممکن است به عمل میومکتومی (Myomectomy) نیاز داشته باشید که در آن برش بزرگی در شکم ایجاد می‌شود تا به رحم دسترسی پیدا کنند.

اگر تومور کوچک باشد از جراحی لاپاراسکوپی (Laparoscopic) استفاده می‌شود. همچنین ممکن است برخی افراد برای کنترل خون‌ریزی تصمیم بگیرند رحم خود را به‌طور کامل بردارند که این عمل هیسترکتومی (Hysterectomy) نامیده می‌شود. در نظر داشته باشید که انتخاب نوع روش درمانی باید با مشورت متخصص زنان و زایمان انجام شود.

جمع‌بندی

در این مقاله به بررسی علل ایجاد لخته خون در پریودی پرداختیم. همان‌طور که اشاره شد، لخته‌های خون در پریودی معمولا طبیعی هستند. با این حال، اگر لخته‌ها بزرگ‌تر از ۲.۵ سانتی‌متر باشند یا به‌طور مکرر مشاهده شوند، می‌توانند نشانه مشکلات پزشکی مانند فیبروم، اندومتریوز یا اختلالات هورمونی باشند. عواملی همچون انسداد رحمی و سقط جنین نیز ممکن است باعث خون‌ریزی شدید و لخته‌شدن خون شوند.

اگر همراه با لخته‌های خون، علائم دیگری مانند درد، خستگی یا خون‌ریزی نامنظم دارید، توصیه می‌کنیم برای تشخیص دقیق و درمان مناسب به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید. برای این کار می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله دکتر زنان آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر زنان از متخصص مورد نظر خود نوبت بگیرید.

سوالات متداول

منبع: healthline | clevelandclinic