جعفری یکی از سبزیهای پرخاصیت و پرکاربرد در آشپزی و طب سنتی است که از دیرباز در فرهنگ غذایی ما جایگاه ویژهای داشته است. این سبزی معطر نه تنها به عنوان یک چاشنی خوشطعم در انواع غذاها، سالادها و سوپها استفاده میشود، بلکه به دلیل دارا بودن انواع ویتامینها، مواد معدنی و آنتیاکسیدانها، فواید بیشماری برای سلامتی بدن دارد. خواص جعفری در فرهنگ ایرانی بیشمار است. جعفری به عنوان یک سبزی تقویتکننده و سمزدا شناخته میشود و بسیاری از خانوادهها از آن برای بهبود طعم غذاها و همچنین بهرهمندی از خواص درمانیاش استفاده میکنند.
در این مقاله از مجله سلامت درمانکده، به بررسی خواص و مضرات جعفری میپردازیم و شما را با فواید شگفتانگیز این سبزی برای سلامتی عمومی، پوست و لاغری آشنا میکنیم.
فهرست محتوا
خواص جعفری برای سلامتی عمومی
جعفری سرشار از مواد مغذی و آنتیاکسیدانها است که فواید بیشماری برای سلامتی عمومی بدن دارد. در ادامه به بررسی دقیق خواص جعفری برای بخشهای مختلف بدن میپردازیم:
خواص جعفری برای پوست
ویتامین C موجود در جعفری به تولید کلاژن کمک میکند که باعث افزایش خاصیت ارتجاعی پوست و کاهش چین و چروک میشود. همچنین خواص ضد التهابی و ضد باکتریایی جعفری میتواند به درمان آکنه و جوشهای پوستی کمک کند. استفاده از جعفری به صورت خوراکی یا حتی ماسکهای خانگی تهیهشده از آن، برای روشن شدن پوست و کاهش لکهای پوستی نیز مفید است.
خواص جعفری برای کبد

کبد نقش حیاتی در سمزدایی و پاکسازی بدن از مواد زائد دارد. مصرف منظم سبزی جعفری میتواند به بهبود عملکرد کبد و محافظت از آن در برابر آسیبها کمک کند. برخی مطالعات نشان دادهاند که جعفری برای کاهش التهاب کبد و بهبود آنزیمهای کبدی مفید است. همچنین خاصیت ادرارآوری جعفری به دفع سموم از طریق کلیهها کمک کرده و فشار را از روی کبد برمیدارد.
خواص جعفری برای کلیه
جعفری به دلیل خواص ادرارآور خود، یکی از بهترین سبزیها برای سلامت کلیهها محسوب میشود. این سبزی به دفع مواد زائد و سموم از بدن کمک کرده و میتواند از تشکیل سنگ کلیه جلوگیری کند. همچنین جعفری با کاهش احتباس آب در بدن، به تنظیم فشار خون و بهبود عملکرد کلیهها نیز کمک میکند.
خواص جعفری برای لاغری
این سبزی کمکالری است و فیبر فراوانی دارد که باعث ایجاد احساس سیری طولانیمدت شده و از پرخوری جلوگیری میکند. مصرف آب جعفری یا افزودن آن به سالادها و اسموتیها میتواند به بهبود متابولیسم و چربیسوزی کمک کند و در کنار رژیم غذایی سالم و ورزش، نتایج مثبتی به همراه داشته باشد.
بیشتر بدانید: خواص ترخون برای رحم
خواص جعفری برای ریه
این سبزی به پاکسازی مجاری تنفسی و کاهش التهاب در ریهها کمک میکند و برای افرادی که از مشکلات تنفسی مانند آسم یا برونشیت رنج میبرند، مفید است. مصرف جعفری به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم میتواند به حفظ سلامت ریهها و بهبود عملکرد سیستم تنفسی کمک کند.
خواص جعفری برای چشم
جعفری سرشار از ویتامین A و آنتیاکسیدانهایی مانند لوتئین و زآگزانتین است که برای سلامت چشم بسیار مهم هستند. ویتامین A برای حفظ سلامت قرنیه و شبکیه ضروری است و لوتئین و زآگزانتین به محافظت از چشمها در برابر آسیبهای ناشی از نور آبی و اشعه ماوراء بنفش کمک میکنند. مصرف منظم جعفری میتواند به پیشگیری از بیماریهای چشمی مرتبط با سن مانند دژنراسیون ماکولا و آب مروارید کمک کرده و دید شما را در طولانیمدت حفظ کند.
خواص جعفری برای زنان
جعفری به دلیل دارا بودن مواد مغذی و ترکیبات فعال، فواید ویژهای برای سلامت زنان دارد. در ادامه به بررسی خواص جعفری برای زنان در زمینههای مختلف میپردازیم.
خواص جعفری در پریودی
بسیاری از زنان در دوران قاعدگی با علائمی مانند درد، گرفتگی عضلات، نفخ و خستگی دست و پنجه نرم میکنند. جعفری میتواند به تسکین این علائم ناخوشایند کمک کند. خاصیت ضد التهابی جعفری میتواند در کاهش دردهای قاعدگی موثر باشد و خاصیت ادرارآوری آن به کاهش نفخ و احتباس آب در بدن کمک میکند. همچنین آهن موجود در جعفری میتواند به جبران کمبود آهن ناشی از خونریزی در دوران قاعدگی کمک کند و سطح انرژی بدن را افزایش دهد.
در مقایسه خواص آب جعفری برای پریودی با خوردن سبزی جعفری باید توجه کرد که نوشیدن آب جعفری، به ویژه در دوران قاعدگی، میتواند فواید بیشتری نسبت به مصرف عادی جعفری داشته باشد. آب جعفری با دارا بودن غلظت بالاتری از مواد مغذی و ترکیبات فعال، میتواند به سرعت جذب بدن شود و اثرات خود را اعمال کند. همچنین به دلیل خاصیت سمزدایی آب جعفری، میتواند به پاکسازی بدن در این دوران کمک کند و احساس سبکی و شادابی را افزایش دهد.
بیشتر بدانید: خواص پیازچه برای مردان
خواص جعفری در شیردهی
جعفری میتواند برای مادران شیرده نیز مفید باشد اما باید با احتیاط مصرف شود. این سبزی به دلیل دارا بودن مواد مغذی مانند ویتامین K، کلسیم و آهن میتواند به بهبود کیفیت شیر مادر و تقویت بدن او کمک کند. با این حال، مادران شیرده بهتر است جعفری را به مقدار متعادل در رژیم غذایی خود بگنجانند و در صورت نیاز با متخصص تغذیه مشورت کنند.
خواص جعفری برای رحم
جعفری میتواند به حفظ سلامت رحم و بهبود عملکرد آن کمک کند. خاصیت ضد التهابی جعفری میتواند در کاهش التهابات رحم و بهبود شرایطی مانند اندومتریوز موثر باشد. همچنین برخی مطالعات نشان دادهاند که جعفری میتواند به تنظیم هورمونهای زنانه کمک کند و در نتیجه، به بهبود سلامت رحم و تخمدانها منجر شود.

خواص جعفری برای مردان
جعفری برای سلامت مردان فواید قابل توجهی دارد. در اینجا به صورت موردی به مهمترین خواص جعفری برای مردان اشاره میکنیم:
- حفظ سلامت پروستات: جعفری با داشتن آنتیاکسیدانها، از پروستات در برابر آسیبهای احتمالی محافظت کرده و میتواند به پیشگیری از مشکلاتی مانند بزرگ شدن پروستات کمک کند.
- افزایش سطح تستوسترون: مطالعات نشان دادهاند که مصرف جعفری میتواند به طور طبیعی سطح هورمون تستوسترون را در مردان افزایش دهد. تستوسترون نقش کلیدی در سلامت جنسی و جسمی مردان دارد.
- تقویت توانایی جنسی: جعفری با خواص ضد التهابی و بهبود گردش خون میتواند به بهبود عملکرد جنسی و تقویت نعوظ در مردان کمک کند.
بیشتر بدانید: خواص تربچه قرمز
خواص جعفری در بدنسازی
جعفری یک سبزی کمکالری اما غنی از مواد مغذی است که میتواند یک مکمل ارزشمند برای ورزشکاران و بدنسازان باشد. این سبزی با دارا بودن ویتامینها، مواد معدنی و آنتیاکسیدانهای ضروری، نقش مهمی در بهبود عملکرد ورزشی، ریکاوری عضلات و حفظ سلامتی بدنسازان ایفا میکند. ویتامین C موجود در جعفری به عنوان یک آنتیاکسیدان قوی، از عضلات در برابر آسیبهای ناشی از تمرینات سنگین محافظت کرده و به کاهش التهاب عضلات کمک میکند. پتاسیم موجود در جعفری نیز برای عملکرد صحیح عضلات و جلوگیری از گرفتگی آنها ضروری است. همچنین آهن موجود در جعفری به انتقال اکسیژن به عضلات کمک کرده و باعث افزایش انرژی و استقامت در طول تمرینات میشود.
خواص جعفری در طب سنتی
از دیدگاه طب سنتی، جعفری به دلیل مزاج گرم و خشک خود میتواند به بهبود عملکرد دستگاه گوارش، پاکسازی بدن از سموم و تقویت اندامهای مختلف کمک کند. با توجه به طبع آن، برای افرادی که مزاج سرد و تر دارند، بسیار مفید است اما افرادی با مزاج گرم و خشک باید در مصرف جعفری اعتدال را رعایت کنند. در ادامه برخی از مهمترین خواص جعفری در طب سنتی به صورت موردی آورده شده است:
- کمک به هضم غذا
- ادرارآور و دفع کننده سنگ کلیه
- درمان کمخونی
- کاهش التهابات
- تقویت سیستم ایمنی
- بهبود سلامت دهان و دندان
- رفع بوی بد دهان
- تصفیه کننده خون
بیشتر بدانید: خواص تره کوهی
روشهای مصرف جعفری و بهرهمندی از خواص آن
جعفری را میتوان به روشهای مختلفی در رژیم غذایی گنجاند تا از فواید بیشمار آن بهرهمند شد. ترکیب جعفری با مواد غذایی دیگر نه تنها طعم و ارزش غذایی وعدهها را افزایش میدهد بلکه میتواند به جذب بهتر مواد مغذی نیز کمک کند. در ادامه به برخی از روشهای رایج مصرف جعفری و فواید هر یک اشاره میکنیم.
- خواص جعفری با شیر: ترکیب جعفری با شیر، اگرچه شاید ترکیبی رایج نباشد اما میتواند فواید خاص خود را داشته باشد. شیر به عنوان یک منبع غنی از کلسیم و ویتامین D میتواند به جذب بهتر برخی از مواد مغذی موجود در جعفری مانند ویتامین K کمک کند. ویتامین K یک ویتامین محلول در چربی است و برای جذب به چربی نیاز دارد که شیر میتواند این چربی را فراهم کند. همچنین ترکیب جعفری و شیر میتواند یک نوشیدنی مغذی و آرامشبخش قبل از خواب باشد.
- خواص جعفری با لیمو ترش: ترکیب جعفری و لیمو ترش یک ترکیب فوقالعاده برای سلامتی است. لیمو ترش سرشار از ویتامین C است که به افزایش جذب آهن موجود در جعفری کمک میکند. آهن یک ماده معدنی ضروری برای تولید گلبولهای قرمز خون و جلوگیری از کمخونی است. همچنین ویتامین C و آنتیاکسیدانهای موجود در هر ۲ ماده، خاصیت سمزدایی و تقویت سیستم ایمنی را افزایش میدهند. میتوانید جعفری و لیمو ترش را به سالادها، سسها و نوشیدنیها اضافه کنید و از طعم و خواص بینظیر آن لذت ببرید.
- خواص جعفری با ماست: ترکیب جعفری و ماست یک میانوعده سالم و خوشمزه است که فواید زیادی برای سلامتی دارد. ماست به عنوان یک منبع پروبیوتیک، به بهبود عملکرد دستگاه گوارش و تقویت سیستم ایمنی کمک میکند. فیبر موجود در جعفری نیز به بهبود هضم غذا و جلوگیری از یبوست کمک میکند. ترکیب این دو ماده میتواند یک میانوعده سیرکننده و مغذی باشد که به حفظ سلامت دستگاه گوارش و کاهش وزن کمک میکند. میتوانید جعفری خرد شده را به ماست اضافه کرده و به عنوان یک دیپ سالم با سبزیجات یا نان استفاده کنید.
- خواص جعفری در سوپ: اضافه کردن جعفری به سوپ، نه تنها طعم و عطر بینظیری به آن میبخشد، بلکه ارزش غذایی سوپ را نیز به طور چشمگیری افزایش میدهد. جعفری سرشار از ویتامینها و مواد معدنی است که با اضافه شدن به سوپ، به راحتی جذب بدن میشوند. همچنین عطر و طعم مطبوع جعفری میتواند سوپ را اشتهاآورتر کند و لذت خوردن آن را افزایش دهد. جعفری را میتوانید در مراحل پایانی پخت به سوپ اضافه کنید تا عطر و طعم آن حفظ شود.

عوارض سبزی جعفری
اگرچه جعفری فواید بسیاری برای سلامتی دارد، اما مصرف بیش از حد آن ممکن است عوارضی به همراه داشته باشد. در ادامه برخی از عوارض احتمالی مصرف زیاد جعفری به صورت موردی آورده شده است:
- مشکلات کلیوی: به دلیل دارا بودن اگزالات، مصرف زیاد جعفری ممکن است در برخی افراد منجر به تشکیل سنگ کلیه شود.
- تداخل دارویی: جعفری به دلیل دارا بودن مقادیر بالای ویتامین K، ممکن است با داروهای رقیقکننده خون مانند وارفارین تداخل داشته باشد و در انعقاد خون اختلال ایجاد کند.
- حساسیت و آلرژی: برخی افراد ممکن است به جعفری حساسیت داشته باشند و علائمی مانند خارش، قرمزی پوست یا مشکلات گوارشی را تجربه کنند.
در صورت وجود بیماریهای خاص یا مصرف دارو، بهتر است قبل از مصرف زیاد جعفری با پزشک مشورت شود.
کلام پایانی
جعفری به عنوان یک سبزی معطر و پرخاصیت، فواید بیشماری برای سلامتی بدن، پوست و لاغری دارد و میتواند به بهبود عملکرد اندامهای مختلف، تقویت سیستم ایمنی و پیشگیری از بیماریها کمک کند. با این حال، مانند هر ماده غذایی دیگری، مصرف متعادل جعفری اهمیت دارد و باید از مصرف بیش از حد آن، بهویژه در شرایط خاص مانند بارداری یا بیماریهای کلیوی خودداری کرد. با افزودن این سبزی ارزشمند به وعدههای غذایی خود میتوانید از طعم دلپذیر و خواص بینظیر آن بهرهمند شوید و گامی موثر در جهت بهبود سلامتی خود بردارید.
برای دریافت مشاورههای تخصصی، وبسایت درمانکده همراه شماست. شما میتوانید با بهترین پزشکان متخصص از جمله دکتر تغذیه آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبتدهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر تغذیه از متخصص مورد نظر خود نوبت بگیرید.
سوالات متداول
جعفری سرشار از ویتامینهای A ،C ،K، آهن و آنتیاکسیدانهاست و به بهبود سلامت پوست، کبد، کلیه، لاغری، تقویت سیستم ایمنی و سلامت چشم و ریه کمک میکند.
دمکرده جعفری به عنوان یک نوشیدنی سمزدا به پاکسازی کبد و کلیه، کاهش نفخ، تنظیم قاعدگی و تقویت سیستم گوارش کمک میکند.
جعفری خشک خواصی مشابه جعفری تازه دارد و به دلیل ماندگاری بالا، برای تقویت سیستم ایمنی، بهبود گوارش و افزودن به غذاها به عنوان چاشنی مغذی استفاده میشود.
جعفری کوهی به دلیل دارا بودن ترکیبات قویتر به بهبود گوارش، کاهش التهابات، تقویت سیستم ایمنی و درمان مشکلات تنفسی کمک میکند و در طب سنتی کاربرد فراوانی دارد.
آب جعفری برای سمزدایی بدن، کاهش وزن، بهبود عملکرد کلیه، جبران کمبود آهن، کاهش نفخ و تقویت پوست و مو مفید است.
منابع: webmd | healthline