فواید قرص امگا 3 برای زنان؛ نکات مهم در خصوص خواص و عوارض آن!

اسیدهای چرب امگا ۳ چربی‌هایی هستند که معمولا در گیاهان و موجودات دریایی وجود دارند. ۲ نوع امگا ۳ شامل ایکوزاپنتانوئیک اسید (EPA) و دوکوزاهگزانوئیک اسید (DHA) در ماهی‌های چرب به وفور یافت می‌شوند. در مقابل، آلفا-لینولنیک اسید (ALA) فراوان‌ترین امگا ۳ موجود در غذاهای گیاهی مثل دانه بزرک است. رژیم غذایی غنی از امگا ۳ به پیشگیری از بیماری قلبی و محافظت از سلامت مغز و چشم کمک می‌کند. اما نتیجه تحقیقات در مورد مزایای استفاده از مکمل آن ضدو‌نقیض است. در این مقاله از مجله درمانکده درباره فواید مصرف قرص امگا 3 برای زنان صحبت می‌کنیم و عوارض احتمالی این محصول را توضیح می‌دهیم. با ما همراه باشید.

فواید قرص امگا 3 برای زنان

دانشمندان اسید چرب امگا ۳ را با تعدادی از بیماری‌ها مرتبط می‌دانند. با این حال، هنوز دقیقا مشخص نیست که آیا مصرف امگا ۳ اضافی از طریق دریافت مکمل می‌تواند برای سلامتی زنان مفید باشد یا خیر. در ادامه به بعضی از شرایط یا بیماری‌هایی که ممکن است قرص امگا ۳ روی آن‌ها تاثیر بگذارد، اشاره می‌کنیم.

۱. بیماری کرونا (کووید-۱۹)

در یک مطالعه مشاهده شد زنانی که پروبیوتیک، ویتامین D، مکمل‌ امگا ۳ یا ترکیبی از آن‌ها را مصرف می‌کنند کمتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به بیماری کرونا هستند. با این حال، برای تایید این ادعا باید تحقیقات بیشتری انجام شود.

بیشتر بخوانید: امگا ۳ چیست؟ فواید و مضرات این اسید چرب را بشناسید

۲. بیماری ام‌اس

در بیماری مولتیپل اسکلروزیس یا ام‌اس (MS)، سیستم عصبی به میلین (غلاف محافظ) که رشته‌های عصبی را می‌پوشاند حمله می‌کند و باعث ایجاد مشکلات ارتباطی بین مغز و سایر قسمت‌های بدن می‌شود. بعضی از زنان مبتلا به این بیماری از قرص امگا ۳ استفاده می‌کنند. چون تحقیقات نشان داده‌اند که این اسید چرب می‌تواند اثرات محافظتی روی مغز و سیستم عصبی داشته باشد.

۳. افسردگی پس از زایمان

زنانی که در دوران بارداری و شیردهی دارای سطوح پایین امگا ۳ هستند ممکن است بیشتر از دیگران مستعد ابتلا به افسردگی پس از زایمان باشند. محققان با انجام یک مطالعه به این نتیجه رسیدند که مصرف قرص امگا ۳ می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به افسردگی در زنان کمک کند.

۴. اختلال حافظه و مشکلات مرتبط با سلامت روان

فواید قرص امگا 3 برای زنان فقط به افسردگی پس از زایمان محدود نمی‌شود. چون بعضی از مطالعات نشان داده‌اند که EPA و DHA برای درمان بیماری‌های اعصاب و روان مفیدند. این بیماری‌ها شامل موارد زیر هستند:

• اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی (ADHD)
• اختلال استرس پس از سانحه
• بیماری پارکینسون
• زوال عقل
• اسکیزوفرنی
• زوال شناختی از جمله از دست دادن حافظه

بر اساس تحقیقات، قرص امگا ۳ ممکن است به جلوگیری از زوال شناختی به ویژه در زنان سالمند کمک کند. با این حال، این نتیجه قطعی نیست و باید توسط سایر مطالعات تایید شود.

بیشتر بخوانید: امگا ۳ برای بدنسازی چه کاربردی دارد؟ خواص این ماده غذایی

۵. مشکلات قلبی-عروقی

به گفته انجمن قلب آمریکا (AHA)، امگا ۳ موجود در روغن ماهی روی سطح چربی خون و فشار خون تاثیر مثبت دارد و از این طریق به پیشگیری از بیماری قلبی و سکته مغزی کمک می‌کند.

AHA توصیه می‌کند که همه افراد از جمله زنان حداقل ۲ بار در هفته از ماهی به خصوص ماهی‌های چرب مثل سالمون استفاده کنند. اما کسانی که قادر به انجام این کار نیستند می‌توانند به سراغ قرص امگا ۳ بروند. در یک تحقیق، عملکرد قلبی-عروقی کسانی که بیش از یک ماه از قرص امگا ۳ استفاده کردند در مقایسه با دیگران بهتر بود. محققان معتقدند که امگا ۳ خاصیت ضد التهابی دارد و به همین دلیل می‌تواند احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی را کاهش دهد.

۶. کاهش بینایی

شواهد علمی بیانگر آن است که دریافت کافی امگا ۳ از سلامت چشم محافظت می‌کند. در یک مطالعه که روی موش‌های آزمایشگاهی انجام شد، عملکرد شبکیه چشم در موش‌هایی که به مدت ۶ ماه مکمل امگا ۳ دریافت کردند، بهبود پیدا کرد. همچنین خطر از دست دادن بینایی به دلیل افزایش سن کاهش یافت.

اپتومتریست‌ها اغلب به همه افراد از جمله زنان مصرف قرص امگا ۳ را توصیه می‌کنند. با این حال، بعضی از کارشناسان معتقدند که پیروی از رژیم غذایی سالم ممکن است از مصرف قرص مفیدتر باشد. برای مثال، گروهی از محققان با بررسی ۴۲۰۲ فرد هلندی متوجه شدند کسانی که میوه و سبزی تازه می‌خورند و در طول هفته ۲ سروینگ ماهی مصرف می‌کنند، کمتر از افرادی که این کار را انجام نمی‌دهند در معرض خطر ابتلا به دژنراسیون وابسته به سن ماکولا (AMD) هستند. AMD یکی از علل شایع نابینایی در دوران سالمندی است.

بعضی از زنان از قرص امگا ۳ برای درمان خشکی چشم استفاده می‌کنند. با این حال، یک مطالعه یک ساله شامل ۳۴۹ فرد مبتلا به خشکی چشم‌ متوسط تا شدید نشان داد که امگا ۳ در مقایسه با دارونما تاثیر زیادی روی این مشکل ندارد.  

۷. صرع

صرع یک بیماری عصبی است. بعضی از مطالعات نشان داده‌اند که مصرف قرص امگا ۳ ممکن است به کاهش تعداد تشنج‌هایی که فرد تجربه می‌کند، کمک کند. البته شواهد قطعی در این مورد وجود ندارد. بنابراین برای تایید این موضوع باید تحقیقات بیشتری انجام شود.

بیشتر بخوانید: نقش و منابع ویتامین­ ها در سلامت عمومی بدن

فواید قرص امگا 3 برای زنان باردار

دریافت امگا ۳ در دوران بارداری فواید زیادی برای مادر و جنین دارد. این فواید عبارت‌اند از:

• به رشد جنین به خصوص رشد مغز و چشم او کمک می‌کند.
• احتمال زایمان زودرس یا تولد نوزاد با وزن کم را به حداقل می‌رساند.
• خطر ابتلا به پره‌اکلامپسی یا مسمومیت بارداری را کاهش می‌دهد.

در بعضی از تحقیقات مشاهده شده است که مصرف روزانه قرص امگا ۳ قبل از هفته ۲۰ بارداری بیشترین محافظت را در برابر زایمان زودرس ارائه می‌دهد.

نکات مهم در مورد مصرف قرص امگا ۳ در بارداری

اگر در دوران بارداری ۲ سروینگ ماهی چرب در هفته می‌خورید، احتمالا نیازی به مصرف روزانه قرص امگا ۳ ندارید. اما اگر ماهی مصرف نمی‌کنید، بهتر است در مورد ضرورت دریافت مکمل با متخصص زنان مشورت کنید. البته به یاد داشته باشید که ممکن است این اسید چرب به مکمل‌های دوران بارداری که مصرف می‌کنید، اضافه شده باشد.

ذکر این نکته ضروری است که بعضی از مکمل‌های امگا ۳ برای زنان باردار مناسب نیستند. مکمل‌های ساخته‌شده از بدن (گوشت) ماهی برای دوران بارداری بی‌خطر تلقی می‌شوند. فقط باید مطمئن شوید که هیچ چیزی دیگری به آن‌ها اضافه نشده باشد. در مقابل، توصیه می‌شود که زنان باردار از مصرف مکمل‌های تهیه‌شده از کبد ماهی خودداری کنند. چون این محصولات حاوی مقدار زیادی رتینول (ویتامین A) هستند و به سلامت جنین آسیب می‌رسانند.

در صورتی که گیاه‌خوار هستید و نمی‌خواهید از محصولات به‌دست‌آمده از ماهی استفاده کنید، مکمل‌های ساخته‌شده از جلبک را بخرید. همچنین اگر مطمئن نیستید که کدام مکمل برایتان مناسب است، از متخصص تغذیه یا متخصص زنان بخواهید که شما را راهنمایی کند.

فواید قرص امگا 3 برای زنان شیرده

دوکوزاهگزانوئیک اسید به طور طبیعی در شیر مادرانی که ماهی و تخم‌مرغ می‌خورند یافت می‌شود. این اسید چرب امگا ۳ برای رشد و تکامل مغز و سیستم عصبی کودک حیاتی است؛ به خصوص که مغز فرزند شما در اولین سال زندگی بسیار سریع رشد می‌کند و پایان یک سالگی سه برابر می‌شود. DHA در رشد چشم نوزاد هم نقش چشمگیری دارد.

DHA آن‌قدر مهم است که در حال حاضر شرکت‌های تولیدکننده شیر خشک آن را به محصولات خود اضافه می‌کنند. با این حال، مشخص نیست که آیا DHA اضافه‌شده به شیر خشک می‌تواند به اندازه DHA موجود در شیر مادر برای نوزاد مفید باشد یا خیر.

بیشتر بخوانید: آشنایی با ویتامین­ ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن

در حالت ایده‌آل، شما باید DHA را از طریق غذاها دریافت کنید. اما اگر این کار برایتان امکان‌پذیر نیست، با پزشک در مورد مصرف مکمل آن مشورت کنید.

عوارض قرص امگا 3 برای زنان

اکثر زنانی که از یک رژیم غذایی سالم و متعادل پیروی می‌کنند به استفاده از قرص امگا ۳ نیاز ندارند. اما مصرف این محصول ممکن است برای سایر افراد ضروری باشد. مکمل امگا ۳ معمولا عوارض جانبی شدید ایجاد نمی‌کند، اما می‌تواند خطراتی هم داشته باشد که باید از آن‌ها آگاه باشید. به عنوان مثال:

• مکمل‌ امگا ۳ ممکن است روی لخته شدن خون تاثیر بگذارد و با داروهایی که مشکلات انعقاد خون را هدف قرار می‌دهند مانند وارفارین تداخل ایجاد کند.
• گاهی‌اوقات مکمل امگا ۳ به بروز مشکلات گوارشی خفیف مانند آروغ زدن، سوء هاضمه یا اسهال منجر می‌شود.
• کسانی که به ماهی یا صدف آلرژی دارند نباید از محصولات تهیه‌شده از ماهی استفاده کنند.
• بعضی از مکمل‌های امگا ۳ حاوی آلاینده‌های اقیانوس هستند.
• بعضی از مکمل‌های امگا ۳ از جمله روغن کبد ماهی مقدار زیادی ویتامین A دارند. مصرف زیاد این ویتامین برای همه افراد به خصوص زنان باردار خطرناک است.

کلام پایانی

اسید چرب امگا ۳ یک ماده مغذی ضروری است که بیشتر زنان می‌توانند آن را از منابع غذایی دریافت کنند. با این حال، اگر فکر می‌کنید رژیم غذایی شما امگا ۳ کافی ندارد، در مورد ضرورت مصرف مکمل آن به متخصص تغذیه مراجعه و یا با مشاوره آنلاین دکتر تغذیه مشورت کنید. برای این کار می‌توانید از طریق سایت درمانکده اقدام کنید. درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده است که بدون پرداخت هزینه اضافی از بهترین متخصصان برای ویزیت حضوری یا مشاوره آنلاین وقت بگیرید.

سوالات متداول

منابع: medicalnewstoday, babycentre, verywellfamily