پماد نیتروفورازون (Nitrofurazone) یکی از داروهای موضعی پرکاربرد است که به دلیل خاصیت ضد باکتریایی به درمان سوختگی درجه دوم، سوم و عفونت پوستی کمک می‌کند. این دارو با جلوگیری از رشد و تکثیر باکتری‌ها، موجب بهبود زخم‌ها می‌شود و اجازه نمی‌دهد عفونت‌های ثانویه ایجاد شوند. نیتروفورازون موضعی معمولا برای زخم‌ها و سوختگی‌های سطحی تجویز می‌شود. برای بهره‌مندی از اثربخشی این پماد و جلوگیری از بروز عوارض احتمالی، آشنایی با روش استفاده، مقدار و موارد احتیاط آن اهمیت زیادی دارد. در مقاله پیش‌رو از مجله سلامت درمانکده همراه ما باشید تا کاربرد، عوارض و روش استفاده از پماد نیتروفورازون را بررسی کنیم.
فهرست محتوا
پماد نیتروفورازون چیست؟
پماد نیتروفورازون ناژو با نام تجاری فوراسین یک داروی ضد عفونی‌کننده و آنتی‌باکتریال است. این داروی موضعی برای درمان سوختگی‌های سطحی که عفونی شده‌اند و درمان عفونت‌های پوستی ناشی از پیوند پوست استفاده می‌شود. در واقع، می‌توان گفت نیتروفورازون موضعی با از بین بردن باکتری‌ها از رشد و تکثیر آن‌ها جلوگیری می‌کند.
بیشتر بدانید: پماد فیبرینولیزین
مکانیسم اثر نیتروفورازون موضعی
مکانیسم اثر این پماد بر پایه خاصیت ضد باکتریایی آن عمل می‌کند. نیتروفورازون با ایجاد اختلال در عملکرد آنزیم‌های متابولیکی ضروری در باکتری‌ها، باعث تخریب DNA یا کاهش فعالیت متابولیکی باکتری می‌شود. نتیجه این اختلال مرگ باکتری و از بین رفتن آن است. به طور کلی، می‌توان گفت این داروی موضعی بر طیف وسیعی از باکتری‌های گرم مثبت و گرم منفی تاثیر می‌گذارد و از تکثیر آن‌ها جلوگیری می‌کند.
پماد نیتروفورازون برای چیست؟
پماد نیتروفورازون برای زخم‌های سطحی موثر است. این دارو می‌تواند به جلوگیری از عفونت پوستی ناشی از زخم و به بهبود زخم‌های سطحی کمک کند. از دیگر موارد استفاده این پماد می‌توان به درمان سوختگی‌های درجه دوم، سوم و عفونت‌های پوستی ناشی از باکتری که به آنتی‌بیوتیک‌های دیگر مقاوم شده‌اند، اشاره کرد. همچنین از این پماد برای آماده‌سازی موضع جهت پیوند پوست استفاده می‌کنند.
بیشتر بدانید: پماد هیدروکورتیزون
مقدار و دوز پماد نیتروفورازون ۲ درصد
این دارو باید حتما با تجویز مستقیم پزشک مورد استفاده قرار بگیرد. پزشک مقدار مناسب پماد را متناسب با محل و نوع مشکل مشخص می‌کند. معمولا دوز نیتروفورازون موضعی برای بیماران مختلف، متفاوت است؛ بنابراین از تغییر خودسرانه مقدار مصرف دارو بپرهیزید.
دوز معمول این پماد بسته به روش پانسمان محل آسیب‌دیده، معمولا یک تا سه بار در طول روز برای بزرگسالان است. تعیین دوز مناسب پماد نیتروفورازون برای کودکان به دقت بیشتری نیاز دارد و استفاده از آن باید کاملا مطابق با دستورالعمل پزشک انجام شود.
نکات مهم حین استفاده از پماد شامل موارد زیر هستند:
- پزشک دوره درمان با این پماد را بر اساس نوع و شدت عفونت مشخص می‌کند؛ بنابراین به طور خودسرانه استفاده از دارو را قطع نکنید.
- از استفاده بیش از حد پماد بپرهیزید.
- اگر پس از چند روز استفاده از نیتروفورازون موضعی بهبودی حاصل نشد یا علائم با شدت بیشتری بروز پیدا کردند، حتما به پزشک اطلاع دهید.
- از مصرف دارو روی زخم‌های عمیق یا سوختگی‌های شدید بدون تجویز پزشک خودداری کنید.
- قبل از استفاده از این پماد برای کودکان حتما با پزشک مشورت کنید.
- از تماس پماد با چشم‌ها و دیگر نواحی حساس بدن خودداری کنید.
- اگر در چند نوبت اول استفاده از پماد علائم حساسیت مانند خارش، قرمزی یا تورم ایجاد شدند، مصرف دارو را قطع کرده و به پزشک اطلاع دهید.
بیشتر بدانید: پماد کالاندولا
روش استفاده از نیتروفورازون موضعی
پس از تجویز این پماد توسط پزشک، می‌توانید برای استفاده از آن مراحل زیر را دنبال کنید:
- ناحیه مورد نظر را با آب و صابون بشویید و به آرامی خشک کنید.
- یک لایه نازک از پماد را به آرامی روی محل آسیب‌دیده بمالید.
- در صورت نیاز و پس از مشورت با پزشک، می‌توانید روی ناحیه آسیب‌دیده را با گاز استریل بپوشانید.
- پس از اعمال پماد، دست‌تان را بشویید. (مگر اینکه دست‌تان ناحیه تحت درمان با نیتروفورازون موضعی باشد.)
موارد احتیاط و منع مصرف نیتروفورازون موضعی
این پماد در صورت وجود شرایط و بیماری‌های زیر باید با احتیاط مورد استفاده قرار بگیرد و ممکن است در مواردی منع مصرف داشته باشد:
- حساسیت به ترکیبات نیتروفورازون
- كمبود G۶PD
- عفونت‌های قارچی یا ویروسی
- مشکلات کلیوی و کبدی
- زخم‌های عمیق و سوختگی‌های شدید
- استفاده داخلی برای چشم و دهان
بیشتر بدانید: پماد زایلاپی
پماد نیتروفورازون در بارداری و شیردهی
نیتروفورازون موضعی توسط FDA (سازمان غذا و داروی ایالات متحده) به عنوان داروی دسته B طبقه‌بندی می‌شود. بدین معنی که مطالعات حیوانی نشان‌دهنده آسیب به جنین نیستند، اما به دلیل اینکه در حال حاضر تحقیقات انسانی کافی درباره اثرگذاری این پماد در بارداری بر جنین وجود ندارد، باید از آن در دوران حاملگی با احتیاط و زیر نظر پزشک استفاده کنید.
همچنین استفاده از پماد نیتروفورازون در شیردهی هم توصیه نمی‌شود؛ زیرا ترکیبات این دارو می‌توانند از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل شوند و عوارض جانبی خفیفی به همراه داشته باشند.
بیشتر بدانید: پماد تتراسایکلین
عوارض پماد Nitrofurazone
این پماد به طور کلی ایمن است و معمولا عوارض جدی ایجاد نمی‌کند. با این حال، ممکن است در برخی افراد با یک سری عوارض خفیف و رایج همراه باشد که شامل موارد زیر هستند:
- تحریک پوستی مانند قرمزی، سوزش و التهاب
- خارش موضعی
- خشکی پوست
- واکنش‌های شدید پوستی مانند درماتیت پوستی (در موارد نادر)
بیشتر بدانید: پماد زینک اکساید
تداخل دارویی نیتروفورازون موضعی
تداخل دارویی اثربخشی پماد نیتروفورازون را کاهش می‌دهد و می‌تواند منجر به افزایش احتمال بروز عوارض جانبی شود. داروهایی که ممکن است با نیتروفورازون موضعی تداخل ایجاد کنند، عبارت‌اند از:
- سایر استروئیدها و آنتی‌بیوتیک‌های موضعی
- وارفارین
- اتینیل استرادیول
- کلسیم کربنات/منیزیم هیدروکسید
بیشتر بدانید: پماد تریامسینولون ان ان
راهنمای مراجعه به پزشک
پماد نیتروفورازون یکی از داروهای موضعی برای درمان سوختگی‌های درجه دوم، سوم و زخم‌های سطحی است. این دارو می‌تواند عفونت‌های پوستی ناشی از پیوند پوست یا مقاومت به داروهای آنتی‌بیوتیک را برطرف کند. نیتروفورازون موضعی باید حتما توسط پزشک تجویز شود تا اثرگذاری مطلوبی داشته باشد. استفاده خودسرانه و نادرست از این پماد می‌تواند منجر به بروز عوارض جانبی همچون تحریک پوستی شود؛ بنابراین قبل از استفاده از پماد Nitrofurazone حتما با پزشک متخصص پوست مشورت کنید.
ما در این مقاله از مجله درمانکده شما را با کاربرد، عوارض، موارد احتیاط و روش استفاده از نیتروفورازون موضعی آشنا کردیم. اگر درباره ایمنی مصرف این پماد متناسب با شرایط خاص خود سوالات بیشتری دارید، می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله دکتر پوست آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر پوست از متخصص مورد نظر خود نوبت بگیرید.
سوالات متداول
نيتروفورازون به صورت موضعی برای درمان سوختگي‌های درجه دوم، سوم، زخم‌های سطحی و عفونت‌های پوستی تجویز می‌شود. همچنین از این دارو برای آماده‌سازی موضع جهت پيوند پوست استفاده می‌کنند.
خیر. این پماد برای استفاده در نواحی حساس مانند چشم‌ها، دهان و واژن مناسب نیست.
خیر. نیتروفورازون موضعی برای درمان سوختگی‌های درجه دوم و سوم تجویز می‌شود و می‌تواند به بهبود زخم‌های سطحی کمک کند. در حال حاضر، هیچ یک از منابع معتبر به کاربرد این پماد برای درمان جوش اشاره نکرده‌اند.
در حال حاضر، تحقیقات معتبری برای درمان عرق‌سوز با این پماد وجود ندارد.
منابع: mayoclinic | drugs
