خواص شلیل؛ از بهبود کیفیت اسپرم تا کاهش التهاب پوست صورت

شلیل گونه‌ای از هلو با پوست صاف است که منشا آن به بیش از ۲۰۰۰ سال پیش در چین بازمی‌گردد. این میوه کالری کمی دارد و سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری است. از خواص شلیل می‌توان به کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن، جلوگیری از یبوست، تقویت سیستم ایمنی،  تنظیم فشار خون و سطح کلسترول، حفاظت از سلامت چشم‌ها و کمک به مدیریت وزن اشاره کرد.

یک شلیل متوسط (حدود ۱۴۲ گرم) حاوی تقریبا ۶۳ کالری، ۱۵ گرم کربوهیدرات، ۲.۴ گرم فیبر بوده و غنی از ویتامین‌هایی مانند ویتامین C و نیاسین و مواد معدنی‌ای مانند پتاسیم و مس است. در ادامه این مقاله از مجله سلامت درمانکده به بررسی فواید این میوه برای بدن و مضرات آن می‌پردازیم.

خواص شلیل برای معده

شلیل سرشار از فیبر بوده و مصرف آن برای حفظ سلامت دستگاه گوارش مفید است. فیبر موجود در غذاها، حجم مدفوع را افزایش می‌دهد، حرکات منظم روده را تقویت و از یبوست جلوگیری می‌کند. علاوه بر این، فیبر به‌عنوان یک پری‌بیوتیک عمل کرده و در حفظ تعادل میکروبیوم روده نقش دارد. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در شلیل مانند ویتامین C و ترکیبات فنولی (Phenolic) به کاهش استرس اکسیداتیو و التهاب در دستگاه گوارش کمک می‌کنند و خطر ابتلا به اختلالات گوارشی را کاهش می‌دهند.

با این حال، در نظر داشته باشید که شلیل به‌عنوان یکی از میوه‌های با FODMAP بالا در نظر گرفته می‌شود. FODMAP‌ها نوعی از کربوهیدرات‌ها هستند که ممکن است به‌خوبی در روده جذب نشوند و در افرادی که از سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) رنج می‌برند، باعث ناراحتی گوارشی شوند. بدین‌ترتیب، توصیه می‌کنیم افرادی که مبتلا به اختلالات گوارشی هستند در مصرف شلیل احتیاط کنند.

بیشتر بدانید: خواص سیب

خواص شلیل برای کبد چرب

اگرچه تحقیقات خاص در مورد شلیل و بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) محدود است؛ اما ویژگی‌های کلی شلیل با توصیه‌های غذایی برای سلامت کبد همخوانی دارد. شلیل حاوی آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند ویتامین C و پلی‌فنول‌ها (Polyphenols) است و به کاهش استرس اکسیداتیو که عامل آسیب به کبد در بیماری کبد چرب غیرالکلی است، کمک می‌کند.

خواص شلیل برای زنان

فواید مصرف شلیل برای بانوان عبارت‌اند از:

۱. فواید شلیل در زمان پریودی

شلیل غنی از فیبر است و مصرف آن در دوران قاعدگی می‌تواند به هضم بهتر غذا کمک کرده و از بروز یبوست در این دوره جلوگیری کند. علاوه بر این، پتاسیم موجود در شلیل عملکرد عضلات را بهبود می‌بخشد و می‌تواند گرفتگی‌های عضلانی دوران پریودی را تسکین دهد.

بیشتر بدانید: خواص به

۲. خواص شلیل در بارداری

شلیل‌ سرشار از ویتامین C و فیبر است که از رشد و تکامل جنین حمایت کرده و به تشکیل عضلات و رگ‌های خونی جنین کمک می‌کند. شلیل سرشار از لوتئین (Lutein) است و مصرف آن خطر بیماری‌های چشمی در دوران بارداری را کاهش می‌دهد.

یکی از مشکلات رایج در دوران بارداری، هیپوکالمی (Hypokalemia) یا سطح پایین پتاسیم در خون است. هیپوکالمی می‌تواند باعث بروز مشکلاتی مانند ضعف عضلانی، گرفتگی‌های عضلانی، ضربان قلب نامنظم (آریتمی)، خستگی و حتی مشکلات تنفسی شود. شلیل سرشار از پتاسیم است و مصرف آن در دوران بارداری می‌تواند از بروز این مشکلات جلوگیری کند.

۳. خواص شلیل در شیردهی

مصرف شلیل در دوران شیردهی می‌تواند باعث بروز مشکلات گوارشی در افراد شود؛ بنابراین توصیه می‌کنیم قبل از مصرف این میوه در دوران شیردهی با یک متخصص تغذیه در‌این‌باره مشورت کنید.

خواص شلیل برای مردان

شلیل حاوی ویتامین C است که نقش مهمی در سنتز هورمون جنسی اصلی مردانه یعنی تستوسترون دارد. مصرف کافی ویتامین C با بهبود سطح تستوسترون به تعادل کلی هورمون‌ها در مردان کمک می‌کند. فرآیند استرس اکسیداتیو در بدن می‌تواند بر کیفیت اسپرم تاثیر منفی بگذارد. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در شلیل‌ مانند ویتامین C و فلاونوئیدها (Flavonoids) با کاهش آسیب‌های اکسیداتیو می‌توانند تحرک و مورفولوژی اسپرم را بهبود بخشند و به افزایش باروری کمک کنند.

علاوه بر این، شلیل سرشار از پتاسیم است که به گردش خون کمک می‌کند. مصرف شلیل می‌تواند به بهبود جریان خون که برای عملکرد نعوظ بسیار حیاتی است کمک کند و احتمال بروز اختلال نعوظ را کاهش دهد.

بیشتر بدانید: خواص گلابی

خواص شلیل برای کودکان

فواید مصرف شلیل برای کودکان عبارت‌اند از:

• سرشار از انواع ویتامین: شلیل‌ حاوی ویتامین C است که از عملکرد سیستم ایمنی پشتیبانی می‌کند و همچنین ویتامین A موجود در آن برای سلامت بینایی و پوست ضروری است.
• سرشار از فیبر: فیبر موجود در شلیل به هضم غذا کمک کرده و به تنظیم حرکت روده‌ها کمک می‌کند.
• کالری کم: شلیل یک میوه کم‌کالری است و گزینه‌ای سالم برای میان‌وعده‌های کودکان محسوب می‌شود.
• فواید آنتی‌اکسیدانی: شلیل غنی از آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند پلی‌فنول‌ها است که به محافظت از بدن کودکان در برابر استرس اکسیداتیو کمک می‌کند.
• فواید مرطوب‌کنندگی: شلیل به آب‌رسانی بدن کمک می‌کند و این موضوع به‌ویژه برای کودکان اهمیت بالایی دارد.
• حمایت از وزن سالم: فیبر موجود در شلیل‌ به کودکان کمک می‌کند تا احساس سیری کنند و مصرف آن از پرخوری جلوگیری می‌کند.
• سلامت چشم: شلیل‌ حاوی لوتئین و زآکسانتین (Zeaxanthin) است که برای سلامت چشم و رشد بینایی کودکان مفید هستند.

خواص شلیل در طب سنتی

از نظر علوم کشاورزی و طب سنتی، شلیل‌ها به‌طور کلی به ۲ دسته گوشت‌سفیدها و  گوشت‌زردها تقسیم می‌شوند. شلیل‌های انجیری در دسته شلیل با بافت سفید‌رنگ قرار می‌گیرند. از خواص شلیل انجیری می‌توان به فیبر و قند بالای آن اشاره کرد که آن را به یک میان‌وعده سالم و پر‌انرژی برای افراد تبدیل می‌کند.

همچنین شلیل با بافت زرد‌رنگ به‌دلیل وجود کاروتنوئیدها (رنگ‌دانه‌های زرد-نارنجی)، مقدار ویتامین A بیشتری نسبت به سایر شلیل‌ها دارد. شلیل‌های سبز‌رنگ نیز به‌دلیل نارس بودن، معمولا قند کمتری دارند و طعم آن‌ها ترش‌تر است. از خواص شلیل سبز می‌توان به فیبر و ویتامین C بالا اشاره کرد که به تقویت سیستم ایمنی و بهبود عملکرد روده کمک می‌کند.

خواص شلیل در بدنسازی

آنتی‌اکسیدان‌های موجود در شلیل به مبارزه با استرس اکسیداتیو کمک می‌کند و التهاب و درد عضلانی پس از تمرین را کاهش می‌دهد. شلیل حاوی مقدار زیادی آب است که به حفظ هیدراتاسیون بدن کمک کرده و با انتقال مواد مغذی و دفع مواد زائد عملکرد کلی بدن در تمرینات را بهبود می‌بخشد. علاوه بر این، شلیل‌ کم‌کالری و غنی از فیبر است که می‌تواند با ایجاد حس سیری و کاهش مصرف کالری کلی به مدیریت وزن کمک کند.

بیشتر بدانید: خواص کیوی

خواص شلیل برای پوست صورت

فواید خوردن شلیل برای پوست صورت عبارت‌اند از:

• غنی از آنتی‌اکسیدان: شلیل سرشار از ویتامین‌های A، C، E و کاروتنوئید (Carotenoid) است. این ترکیبات از استرس اکسیداتیو و بروز چین‌وچروک روی پوست جلوگیری می‌کند.
• فواید ضد التهابی: این میوه دارای فواید ضد التهابی است که می‌تواند التهاب پوست را کاهش دهد.
• آبرسانی پوست: شلیل حاوی مقدار زیادی آب است که به آبرسانی پوست کمک می‌کند.
• لایه‌برداری: شلیل حاوی اسیدهای آلفا هیدروکسی طبیعی (AHAs) است. این اسیدها به لایه‌برداری پوست کمک کرده و سلول‌های مرده پوست را از بین می‌برند.
• تولید کلاژن: ویتامین C موجود در شلیل‌ برای تولید کلاژن ضروری است. کلاژن به حفظ کشسانی و استحکام پوست کمک کرده و از شل شدن پوست جلوگیری می‌کند.

خواص شلیل برای سرماخوردگی

شلیل‌ سرشار از ویتامین C است که عملکرد سیستم ایمنی را تقویت می‌کند و شدت و مدت زمان سرماخوردگی را کاهش می‌دهد. علاوه بر ویتامین C، شلیل حاوی آنتی‌اکسیدان‌های دیگری مانند فلاونوئیدها و ترکیبات فنولی (Phenolic) است که به محافظت از سلول‌ها در برابر استرس اکسیداتیو کمک کرده و از سلامت کلی بدن پشتیبانی می‌کند.

بیشتر بدانید: خواص خرمالو

مضرات شلیل

در حالی که شلیل معمولا به‌عنوان میوه‌ای بی‌ضرر و با ایمنی بالا در نظر گرفته می‌شود؛ اما مصرف زیاد آن‌ ممکن است منجر به بروز برخی اثرات منفی شود. عوارض جانبی مصرف شلیل عبارت‌اند از:

• واکنش‌های آلرژیک: برخی افراد ممکن است بعد از مصرف شلیل واکنش‌‌های آلرژیک مانند خارش در دهان و گلو، تورم لب‌ها، صورت یا گلو، و علائم گوارشی مانند درد معده، استفراغ، اسهال و گرفتگی بینی نشان دهند.
• آنافیلاکسی: در موارد نادر ممکن است در برخی افراد پس از مصرف شلیل واکنش آلرژیک شدید که به نام آنافیلاکسی (Anaphylaxis) شناخته می‌شود، رخ دهد که منجر به مشکلات قلبی-عروقی و تنفسی جدی می‌شود.
•  بروز مشکل برای افراد مبتلا به بیماری‌های کلیوی: شلیل‌ سرشار از پتاسیم است. افرادی که بیماری کلیوی رژیم کم‌پتاسیم دارند باید از مصرف زیاد این میوه خودداری کنند.
• مشکلات گوارشی: مصرف زیاد شلیل ممکن است باعث ناراحتی گوارشی از جمله نفخ، گاز معده یا اسهال شود.

جمع‌بندی

در این مقاله به بررسی خواص شلیل و عوارض جانبی مصرف آن پرداختیم. همان‌طور که اشاره شد، شلیل سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری مانند ویتامین‌های A، C، پتاسیم و فیبر است. مصرف این میوه می‌تواند به بهبود سلامت گوارش، تنظیم فشار خون، کاهش کلسترول و تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند. با این حال، مصرف زیاد شلیل می‌تواند باعث بروز عوارض جانبی در برخی افراد شود.

بدین‌ترتیب، توصیه می‌کنیم برای افزودن شلیل به رژیم غذایی خود با یک متخصص تغذیه مشورت کنید. متخصص تغذیه می‌تواند به شما کمک کند که میزان مصرف شلیل مطابق با نیازهای خاص بدن‌تان باشد، بدون آنکه عوارض جانبی برای‌تان ایجاد شود. شما می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله دکتر تغذیه آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر تغذیه از متخصص تغذیه مورد نظر خود نوبت بگیرید.

سوالات متداول

منابع: healthline | medicalnewstoday