حالت تهوع در پریودی یکی از رایج‌ترین علامت‌های دوران قاعدگی است که با تغییر سبک زندگی و مصرف برخی داروها می‌توان آن را کنترل کرد. این اتفاق اغلب به دلیل تغییرات هورمونی و شیمیایی رخ می‌دهد و جای هیچ‌گونه نگرانی نیست. در ادامه این مقاله از مجله درمانکده به بررسی دلایل حالت تهوع در دوره قاعدگی و روش‌های رفع آن خواهیم پرداخت.
علت حالت تهوع در پریودی چیست؟
دلایل مختلفی برای حالت تهوع در دوران قاعدگی وجود دارد. در نظر داشته باشید که این دلایل ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد؛ بنابراین توصیه می‌کنیم برای بررسی دقیق‌تر به یک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید. دلایل حالت تهوع در دوره قاعدگی عبارت‌اند از:
۱. دیسمنوره یا قاعدگی دردناک
دیسمنوره (Dysmenorrhea) شایع‌ترین علت تهوع در دوران قاعدگی است. درد در دیسمنوره اولیه ناشی از افزایش انقباضات رحمی است. این درد زمانی اتفاق می‌افتد که پوشش رحم مقدار بیشتری پروستاگلاندین، تولید می‌کند. پروستاگلاندین، هورمونی است که انقباضات رحم را کنترل می‌کند. در دیسمنوره ثانویه، درد قاعدگی به‌دلیل وضعیت پزشکی دیگری مانند آندومتریوز (Endometriosis) ایجاد می‌شود.
گاهی‌اوقات دیسمنوره باعث گرفتگی عضلات می‌شود. گرفتگی عضلات شکم می‌تواند به‌اندازه‌ای ناراحت‌کننده باشد که باعث ایجاد حالت تهوع در فرد شود. همچنین، سطوح بالای پروستاگلاندین در خون نیز می‌تواند باعث حالت تهوع شود.
بیشتر بدانید:حالت تهوع و استفراغ چیست؟
۲. سندرم پیش از قاعدگی (PMS)
PMS شامل علائم جسمی و احساسی است که یک تا 2 هفته قبل از پریودی رخ می‌دهد. علائم با شروع قاعدگی ادامه پیدا می‌کنند؛ اما معمولا پس از چند روز از بین می‌روند. متخصصان پزشکی معتقدند که سندرم پیش از قاعدگی ناشی از تغییرات هورمونی است که در طول چرخه قاعدگی رخ می‌دهد.
علائم سندرم پیش از قاعدگی بیش از ۹۰ درصد از زنان را در آستانه پریودی تحت تاثیر قرار می‌دهد. با این حال شدت علائم می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. همچنین PMS همراه با بروز دیسمنوره است که می‌تواند باعث حالت تهوع به‌دلیل ناشی از درد و افزایش پروستاگلاندین در بدن شود.
۳. اختلال نارسایی پیش از قاعدگی (PMDD)
اختلال نارسایی پیش از قاعدگی شکل شدیدتر PMS است. علائم این ۲ اختلال شبیه به یکدیگر هستند؛ اما باعث اختلال در زندگی روزمره نمی‌شوند. PMDD نیز به تغییرات هورمونی در طول چرخه قاعدگی مرتبط است. تغییرات هورمونی در PMDD می‌تواند منجر به سطح پایین سروتونین در مغز شما شده و تغییر شدید عاطفی را ایجاد کند.
اختلال نارسایی پیش از قاعدگی بسیار کمتر از PMS شایع است و حدود ۵ درصد از زنان در آستانه قاعدگی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. همچنین، PMDD نیز می‌تواند علائم فیزیکی مانند گرفتگی و حالت تهوع را ایجاد کند.
۴. اندومتریوز
بافتی که رحم را می‌پوشاند آندومتر نامیده می‌شود. این بافت در یک چرخه قاعدگی متورم شده، تجزیه می‌شود و در نهایت می‌ریزد. هنگامی که بافت مشابه آندومتر در خارج از رحم رشد می‌کند، آندومتریوز (Endometriosis) نامیده می‌شود. این اختلال معمولا تخمدان‌ها، لوله‌های فالوپ و بافت اطراف رحم را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
مانند آندومتر، بافت اندومتریوز نیز ضخیم شده و در طول قاعدگی می‌ریزد و باعث خون‌ریزی می‌شود. از آنجایی که خون‌ریزی ناشی از اندومتریوز نمی‌تواند مانند بافت رحم از بدن خارج شود، در بدن منبسط شده و باعث درد می‌شود. درد ناشی از اندومتریوز می‌تواند آنقدر شدید باشد که باعث حالت تهوع شود. همچنین، اگر بافت در نزدیکی روده رشد کند، می‌تواند باعث استفراغ و حالت تهوع در پریودی شود.
۵. بیماری التهابی لگن (PID)
بیماری التهابی لگن شامل عفونت دستگاه تناسلی فوقانی می‌شود. این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که عفونت‌های مقاربتی موجود در واژن به رحم، تخمدان‌ها یا لوله‌های فالوپ گسترش پیدا کند. شایع‌ترین علل PID کلامیدیا و سوزاک هستند. همچنین در مواردی، باکتری‌ها می‌توانند پس از زایمان یا دوش گرفتن به اندام‌های تناسلی وارد شوند.
بیماری التهابی لگن در اغلب موارد علائم خاصی ایجاد نمی‌کند. با این حال، اگر بیماری شدید باشد، ممکن است علائم زیر را داشته باشید:
- درد زیر شکم
- درد لگن
- دوره‌های نامنظم قاعدگی
- احساس درد هنگام رابطه جنسی
- ترشحات غیر طبیعی واژن
- ادرار دردناک
- حالت تهوع و استفراغ
- تب و لرز
بیشتر بدانید:حالت تهوع بارداری چیست؟
در نظر داشته باشید که حالت تهوع ناشی از بیماری التهابی لگن فقط در طول دوره قاعدگی ایجاد نمی‌شود؛ بلکه ممکن است در بین دوره‌های قاعدگی نیز حالت تهوع و سایر علائم را داشته باشید.
۶. حساسیت دستگاه گوارش
در طول دوره قاعدگی، تغییرات هورمونی به‌ویژه نوسانات استروژن و پروژسترون می‌تواند حساسیت دستگاه گوارش و عملکرد آن را افزایش دهد. معمولا در دوره قاعدگی دستگاه گوارش فعال‌تر شده و منجر به بروز علائمی مانند نفخ، گاز و حالت تهوع می‌شود.
۷. عوامل روانی
عوامل روانی مانند استرس و اضطراب نیز می‌توانند بر علائم گوارشی در دوران قاعدگی تاثیر بگذارند. استرس اغلب به‌دلیل تعامل نزدیک مغز و دستگاه گوارش، می‌تواند حالت تهوع و سایر مشکلات گوارشی را تشدید کند. این ارتباط که به‌عنوان محور روده-مغز شناخته می‌شود، به این معنی است که استرس یا سایر عوامل روانی می‌توانند حساسیت روده را تشدید کرده و عملکرد عادی گوارش را مختل کنند.
علاوه بر این، نوسانات هورمونی چرخه قاعدگی نیز می‌توانند باعث افزایش استرس و اضطراب در فرد شوند که ناراحتی‌های گوارشی از جمله احساس حالت تهوع را در پی دارد.
بیشتر بدانید:قرص ضد تهوع چیست؟
۸. رژیم غذایی و سبک زندگی
رژیم غذایی تاثیر قابل توجهی بر سلامت دستگاه گوارش به‌ویژه در دوران قاعدگی دارد. مصرف کافئین، غذاهای چرب و تند و نوشیدنی‌های الکلی می‌تواند پوشش معده را تحریک کرده و حالت تهوع و ناراحتی‌های گوارشی را تشدید کند. تاثیرات رژیم غذایی بر دستگاه گوارش در طول دوره قاعدگی به‌دلیل نوسانات هورمونی تشدید می‌شود. بنابراین انتخاب دقیق رژیم غذایی و کاهش مصرف غذاهای محرک می‌تواند به کاهش حالت تهوع در پریودی کمک کند.
درمان حالت تهوع در پریودی
اگر در حال تجربه علائمی مانند تب و لرز، درد شدید زیر شکم یا لگن و حالت تهوع ادامه‌دار هستید توصیه می‌کنیم فورا به پزشک مراجعه کنید. بسته به شدت و علت علائم پزشک ممکن است از روش‌های مختلفی برای درمان شما استفاده کند. روش‌های رفع حالت تهوع در پریودی عبارت‌اند از:
۱. تجویز داروهای ضد انعقادی غیر استروئیدی (NSAIDs)
این داروها با کاهش پروستاگلاندین می‌توانند گرفتگی بدن و حالت تهوع را تسکین دهند. داروهای ضد انعقادی غیر استروئیدی رایج عبارت‌اند از:
- ایبوپروفن (Ibuprofen)
- ناپروکسن (Naproxen)
- آسپرین (Aspirin)
بیشتر بدانید:درمان حالت حالت تهوع با 20 روش ساده و فوری در منزل
۲. تجویز مهارکننده‌های انتخابی جذب سروتونین (SSRIs)
SSRIها داروهای ضد افسردگی هستند که سطح سروتونین مغز شما را افزایش می‌دهند. پزشک ممکن است برای کاهش علائم سندرم پیش از قاعدگی و اختلال نارسایی پیش از قاعدگی این داروها را برای فرد تجویز کند. از آنجا که برخی از داروهای SSRI می‌توانند باعث تشدید حالت تهوع شوند، توصیه می‌کنیم از مصرف خودسرانه این داروها بپرهیزید.
۳. تجویز داروهای ضد بارداری خوراکی
داروهای ضد بارداری خوراکی برای جلوگیری از بارداری طراحی شده‌اند. این داروها می‌توانند تغییرات هورمونی در طول چرخه‌های قاعدگی را کنترل کنند. پزشک از این داروها برای تسکین برخی علائم عاطفی و جسمی، از جمله کاهش حالت تهوع در پریودی استفاده می‌کند.
۴. تجویز آنتی‌بیوتیک‌ها (Antibiotics)
اگر مبتلا به اختلال نارسایی پیش از قاعدگی هستید، دکتر زنان برای کاهش عفونت از آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده خواهد کرد. در نظر داشته باشید که برای اثربخشی بهتر، داروهای تجویز‌شده باید به‌طور کامل مصرف شوند.
۵. درمان خانگی حالت تهوع در پریودی
علاوه بر درمان‌های پزشکی، برخی از درمان‌های خانگی نیز ممکن است به تسکین حالت تهوع کمک کنند. این روش‌های درمانی عبارت‌اند از:
- نوشیدن چای زنجبیل: این گیاه دارویی می‌تواند پروستاگلاندین‌های بدن را تنظیم کرده و به کاهش حالت تهوع کمک کند.
- نوشیدن چای نعناع تند: عصاره نعناع نیز می‌تواند باعث کاهش پروستاگلاندین‌ها و کنترل حالت تهوع شود.
- مصرف رازیانه: خواص ضد التهابی رازیانه نیز می‌تواند به کاهش درد و حالت تهوع در دوران قاعدگی کمک کند.
- نوشیدن چای دارچین: گیاه دارچین حاوی ترکیبی به نام اوژنول (Eugenol) است که به کاهش خون‌ریزی قاعدگی، حالت تهوع و درد کمک می‌کند.
- مصرف غذاهای ملایم: اگر حالت تهوع دارید از غذاهای ملایم مانند موز، برنج و نان تست استفاده کنید.
- تنفس کنترل‌شده: تمرینات تنفس عمیق نیز می‌تواند به شل شدن عضلات و کاهش حالت تهوع کمک کند.
بیشتر بدانید:قرص متوکلوپرامید چیست؟
جمع‌بندی
در این مقاله به بررسی دلایل حالت تهوع در پریودی پرداختیم و روش‌های درمانی آن را نیز معرفی کردیم. احساس تهوع در طول قاعدگی غیر معمول نیست. با این حال، اگر این وضعیت زندگی روزمره شما را مختل کرده یا در چند چرخه قاعدگی ادامه پیدا کرده است، توصیه می‌کنیم به یک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید. پزشک زنان و زایمان ممکن است در مواردی شما را به فوق تخصص گوارش ارجاع دهد.
شما می‌توانید از طریق پلتفرم درمانکده از بهترین متخصصان زنان و زایمان کشور، نوبت حضوری یا دکتر آنلاین زنان نوبت خود را دریافت کنید.
سوالات متداول
حالت تهوع می‌تواند نشانه اختلال‌های مختلف از جمله دیسمنوره، سندرم پیش از قاعدگی، بیماری التهابی لگن، استرس و اضطراب، رژیم غذایی نامناسب و نوسانات هورمونی باشد.
خیر. حالت تهوع در طول قاعدگی مربوط به چرخه قاعدگی است و نشانه مستقیم بارداری نیست.
این علائم در دوران قاعدگی می‌تواند ناشی از سندرم پیش از قاعدگی یا اختلال نارسایی پیش از قاعدگی باشد.
منابع:
