مورفین (Morphine) نوعی ماده مخدر است که در علم پزشکی برای تسکین دردهای شدید تجویز می‌شود. دوز مصرف این دارو باید حتما توسط پزشک مشخص شود؛ زیرا مورفین در بلندمدت می‌تواند وابستگی جسمی و روحی ایجاد کند و منجر به اعتیاد شود. برای آگاهی بیشتر از فواید و عوارض مورفین، در این مقاله از مجله درمانکده همراه ما باشید.
فهرست محتوا
- مورفین چیست؟
- رایج‌ترین فواید مورفین
- کدام گیاه مورفین دارد؟
- اشکال مورفین و اطلاعات دارویی آن
- مورفین با بدن چه میکند؟
- کاربرد مورفین
- آیا مورفین برای میگرن تجویز می‌شود؟
- مورفین برای سرماخوردگی خوب است؟
- اعتیاد به Morphine چه علائمی دارد؟
- بهترین روش ترک مورفین چیست؟
- تاثیر مورفین در بارداری
- کدام قرص ها مورفین دارند؟
- راهنمای مراجعه به پزشک
- سوالات متداول
مورفین چیست؟
این دارو یکی از قوی‌ترین مسکن‌ها است که با اتصال به گیرنده‌های اپیوئیدی در سیستم عصبی مرکزی به کاهش دردهای شدید کمک میکند. در واقع، می‌توان گفت مورفین در دسته‌ای از داروها با عنوان مسکن‌های مخدر جای می‌گیرد که اثرگذاری فوری بر کاهش درد و واکنش بدن دارد. این دارو عموما به صورت تزریقی استفاده می‌شود و برای تهیه آن به نسخه پزشک نیاز است. با این حال، در برخی مواقع انواع دیگر آن همچون فرم خوراکی تجویز می‌شوند.
رایج‌ترین فواید مورفین
این مسکن قوی زیر نظر پزشک برای دردهای شدید ناشی از موارد زیر تجویز می‌شود:
- عمل جراحی
- جراحات و صدمات شدید پس از تصادف
- درد شدید بعد از عمل قلب باز
- درد زایمان
- درد سرطان
بیشتر بدانید: شربت ایبوپروفن چیست؟
کدام گیاه مورفین دارد؟
مورفین طبیعی از شیره گیاه خشخاش ساخته می‌شود. در واقع، برای استخراج مورفین باید شیره این گیاه را جمع‌آوری و خشک کنند. در حال حاضر، این مسکن قوی برای کنترل دردهای شدید در محیط پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد و از آن جایی که اعتیادآور است، تهیه آن برای مصرف در محیطی غیر پزشکی توصیه نمی‌شود.
اشکال مورفین و اطلاعات دارویی آن
جدول زیر نشان‌دهنده اشکال دارویی رایج این مسکن، عوارض جانبی رایج هر یک و تداخل دارویی آن‌هاست:
| اشکال دارویی | عوارض جانبی رایج | تداخل دارویی |
| قرص مورفین ۲ | تنگی نفس، کاهش فشار خون و کاهش تنفس | دیازپام و آلپرازولام |
| قرص مورفین ۱۰ | تهوع و استفراغ | آنتی‌دپرسانت‌ها و آنتی‌اضطراب‌ها مانند سرترالین و فلوکستین |
| آمپول سولفات دی ۱۰ میلی‌گرمی | ضعف عضلانی | آنتی‌هیستامین‌ها مانند ستیریزین و دیفن‌هیدرامین |
| آمپول سولفات البرز ۱۰ میلی‌گرمی | سردرد و خواب‌آلودگی | دیگوکسین |
| شیاف اوپیرکت ۱۰ میلی‌گرمی | – | – |
| شیاف استاتکس ۱۰ میلی‌گرمی | – | – |
مورفین با بدن چه میکند؟
این دارو تاثیرات گسترده‌ای بر بدن دارد و از طریق اتصال به گیرنده‌های اپیوئیدی (گیرنده‌های مواد مخدر) در سیستم عصبی مرکزی عمل میکند. در واقع، مورفین با ترکیب و اتصال به این گیرنده‌ها که بیشتر در نواحی مغز و نخاع متمرکز هستند و مسئولیت احساس درد و تنظیم آن را برعهده دارند، اثرات ضد درد به جا می‌گذارد. از آن جهت که این ماده به گیرنده‌های مواد مخدر متصل می‌شود، ممکن است هنگام استفاده با علائمی همچون مصرف مواد مخدر مواجه شوید و اگر بیش از دوز تجویزی مصرف شود، می‌تواند اعتیادآور باشد.
بیشتر بدانید: قرص استامینوفن چیست؟
کاربرد مورفین
از این مسکن قوی علاوه بر تسکین دردهای شدید بعد از عمل جراحی، جراحات جدی، سرطان و حملات قلبی می‌توان زیر نظر متخصص داخلی یا متخصص مربوطه در موارد زیر هم استفاده کرد:
۱- مورفین برای درد کلیه
در مواقعی که درد ناشی از سنگ کلیه بسیار شدید باشد و سایر مسکن‌ها اثری نداشته باشند، پزشک این ضد درد قوی را با دوز پایین تجویز میکند. مصرف این دارو برای کاهش درد کلیه ممکن است با عوارضی مانند افت فشارخون، حالت تهوع و اختلالات تنفسی همراه شود؛ از همین‌رو پزشک پس از بررسی های زیاد و در صورت درد شدید، مورفین تجویز میکند.
۲- مورفین برای درد معده
بیشتر بدانید: قرص سوماتریپتان برای چیست؟
این داروی ضد درد قوی، اثربخشی مثبتی در درمان دردهای شدید معده ناشی از رفلاکس معده یا زخم معده دارد. با این حال، ممکن است عوارضی همچون اختلالات گوارشی ایجاد کند. به همین دلیل پزشک تا حد امکان برای تسکین درد معده از داروهای ضد درد دیگر استفاده میکند.
۳- مورفین برای دندان درد
یکی دیگر از فواید این نوع مسکن‌های مخدر، کاهش درد شدید دندان هنگام جراحی دهان و دندان است. این احتمال وجود دارد که دندانپزشک یک میلی‌گرم Morphine را همراه با داروی بی‌حس‌کننده تزریق کند تا درد شدید ناشی از جراحی کاهش یابد. با این حال، به دلیل احتمال ایجاد اعتیاد، استفاده از مورفین برای دندان دردهای عادی توصیه نمی‌شود و پزشک معمولا برای این موارد از داروهای ضد درد با ریسک کمتر استفاده میکند.
۴- مورفین برای دیسک کمر
مورفین برای درد شدید و غیر قابل تحمل تجویز می‌شود. زمانی که درد ناشی از دیسک کمر شما بسیار شدید باشد، ممکن است پزشک این ضد درد قوی را تجویز کند. به یاد داشته باشید، مسکن‌های مخدر مانند Morphine عوارض زیادی ایجاد می‌کنند و نباید بدون تجویز پزشک مصرف شوند.
بیشتر بدانید: بهترین مسکن برای درد دیسک کمر چیست؟
آیا مورفین برای میگرن تجویز می‌شود؟
این دارو به کاهش دردهای شدید کمک میکند، اما درمان اصلی میگرن به‌شمار نمی‌آید. برخی پژوهش‌ها نشان داده‌اند، مصرف مسکن‌های مخدر برای میگرن، فرد را در معرض سوءمصرف مواد مخدر قرار می‌دهد. به همین دلیل متخصصان تا حد ممکن از این نوع مسکن‌های مخدر برای تسکین میگرن استفاده نمی‌کنند.
مورفین برای سرماخوردگی خوب است؟
تاکنون برخی مطالعات بر روی موش‌ها نشان داده‌اند، استفاده از این نوع مسکن‌های مخدر در زمان سرماخوردگی می‌تواند باعث تقویت سیستم ایمنی شود. این تحقیقات در حال حاضر کافی نیست و نمی‌توان مورفین را نوعی درمان رسمی و استاندارد برای سرماخوردگی یا آنفولانزا دانست.
اعتیاد به Morphine چه علائمی دارد؟
اثرات این نوع مسکن، مشابه ماده مخدر است و مصرف آن بیش از دوز تجویزی می‌تواند اعتیادآور باشد. علائم اعتیاد به مورفین عبارت‌اند از:
- تمایل به مصرف مجدد دارو
- تمایل به مصرف دارو با دوز بالاتر
- بروز علائم ترک در صورت عدم مصرف دارو
- تجربه اضطراب بالا
- انکار مصرف دارو با دوز بیشتر
- تغییر در خلق و خو
اگر فردی از نظر جسمی و روحی به این ضد درد قوی وابسته شده باشد، پس از ۴۸ تا ۷۲ ساعت عدم مصرف آن با عوارض قطع ناگهانی مورفین همچون تحریک‌پذیری، اضطراب، آبریزش بینی، تعریق زیاد، درد عضلانی و بی‌خوابی مواجه می‌شود.
بیشتر بدانید: دیکلوفناک چیست؟
بهترین روش ترک مورفین چیست؟
بهترین روش‌های ترک Morphine شامل موارد زیر می‌شوند:
- سم‌زدایی و دارودرمانی
- روان‌درمانی فردی
- روان‌درمانی گروهی
- رفتاردرمانی شناختی (CBT)
- خانواده درمانی
تاثیر مورفین در بارداری
مصرف این نوع ضد درد قوی در بارداری توصیه نمی‌شود، زیرا مورفین می‌تواند بر روی رشد جنین در سه ماهه اول بارداری تاثیر منفی بگذارد. همچنین، مصرف آن در ماه‌های آخر بارداری ممکن است باعث ایجاد علائم ترک اعتیاد در نوزاد پس از تولد شود.
کدام قرص ها مورفین دارند؟
اگر برای شما هم سوال پیش آمده کدام داروها مورفین دارند، باید بگوییم در حال حاضر، این مسکن ضد درد قوی در قالب قرص‌هایی همچون ژلوفن، بروفن، بوپرنورفین، متادون با دوز پایین‌تر تولید می‌شود.
راهنمای مراجعه به پزشک
مورفین یکی از مسکن‌های مخدر بسیار قوی است که برای تهیه آن به نسخه پزشک نیاز دارید. این دارو به طور معمول برای کنترل دردهای شدید پس از عمل جراحی، صدمات جدی، سرطان یا حمله قلبی تجویز می‌شود. مصرف طولانی‌مدت مسکن‌های مخدر می‌تواند باعث ایجاد وابستگی و اعتیاد شود؛ از همین‌رو توصیه می‌کنند این داروی ضد درد قوی را حتما زیر نظر پزشک مصرف کنید.
شما می‌توانید برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره نحوه مصرف Morphine به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص داخلی آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری یا مشاوره آنلاین تلفنی نزد پزشک مورد نظر خود نوبت بگیرید.
سوالات متداول
این مسکن قوی نوعی مخدر است که از شیره گیاه خشخاش به دست می‌آید.
این داروی ضد درد در بدن حدود چهار تا ۶ ساعت باقی می‌ماند و ۱۵ ساعت طول می‌کشد تا از خون دفع شود.
اختلال در خواب، از بین رفتن آرامش و اشتیاق، کاهش عملکرد و میل جنسی، تغییر در عملکرد روده‌ها و اعتیاد.
منابع: webmd | mayoclinic
