چای ماچا چیست و نحوه مصرف آن چگونه است؟

این روزها چای ماچا نامی آشنا در میان دوستداران سلامتی و نوشیدنی‌های خاص است. اما واقعا چه چیزی در این پودر سبز رنگ نهفته است که تا این حد محبوب و پرطرفدار شده؟ ماچا سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها، ویتامین‌ها و مواد مغذی است و به دلیل خواص شگفت‌انگیزش، مورد توجه بسیاری از افراد قرار گرفته است.

در این مقاله از مجله سلامت درمانکده، به بررسی کامل این چای، ترکیبات و ارزش غذایی، خواص و فواید متعدد آن برای بدن خواهیم پرداخت. اگر به دنبال یک نوشیدنی سالم و مفید هستید تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.

چای ماچا چیست؟

چای ماچا نوعی چای سبز پودری است که از برگ‌های جوان چای، پس از فرآوری و آسیاب شدن به دست می‌آید. این چای برخلاف چای سبز معمولی که به صورت دم‌کرده مصرف می‌شود، به طور مستقیم در آب حل شده و نوشیده می‌شود. همین ویژگی باعث می‌شود که تمام مواد مغذی برگ چای وارد بدن شود.

در طرز تهیه چای ماچا به روش سنتی، ابتدا پودر ماچا را الک می‌کنند تا ذرات ریزتر و یکدست‌تر شوند. سپس مقدار کمی پودر ماچا (حدود یک تا دو قاشق چای‌خوری) را در یک کاسه مخصوص ماچا ریخته و مقدار کمی آب داغ (نه جوش) به آن اضافه می‌کنند. با استفاده از یک چای‌زن بامبوئی به نام “چاسن” مخلوط را به سرعت و با حرکات رفت و برگشتی به شکل حرف M یا W هم می‌زنند تا پودر ماچا کاملا در آب حل شده و کف غلیظی روی آن ایجاد شود. البته امروزه روش‌های ساده‌تری نیز برای تهیه ماچا وجود دارد اما اصول کلی آن همچنان حفظ شده است.

ترکیبات و ارزش غذایی چای ماچا

این چای سرشار از ترکیبات مفید و ارزش غذایی بالایی است. این چای به دلیل فرآیند خاص رشد و تولید، حاوی غلظت بالایی از آنتی‌اکسیدان‌ها، به ویژه کاتچین‌ها (مانند اپی‌گالوکاتچین گالات یا EGCG) است که به مبارزه با رادیکال‌های آزاد و کاهش التهاب در بدن کمک می‌کنند. ماچا همچنین منبع خوبی از ویتامین‌ها (مانند ویتامین C، ویتامین A و ویتامین‌های گروه B)، مواد معدنی (مانند پتاسیم، کلسیم و آهن) و فیبر است. علاوه بر این، ماچا حاوی کافئین و ال-تیانین است که ترکیب این دو ماده باعث افزایش هوشیاری و تمرکز، همراه با ایجاد آرامش و کاهش استرس می‌شود. این ترکیبات باعث شده‌اند چای ماچا به عنوان یک نوشیدنی سالم و انرژی‌بخش در سراسر جهان شناخته شود.

بیشتر بدانید: چه وقت چای ترش بخوریم؟

 خواص و فواید چای ماچا

چای ماچا به دلیل ترکیبات منحصر‌به‌فردش، خواص و فواید بسیاری برای سلامتی دارد. در ادامه به برخی از مهم‌ترین خواص چای ماچا برای سلامتی اشاره خواهیم کرد:

خواص چای ماچا برای تنبلی تخمدان

 برخی مطالعات نشان داده‌اند که مصرف این نوع چای می‌تواند به بهبود علائم تنبلی تخمدان کمک کند. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در ماچا می‌توانند به کاهش التهاب و بهبود حساسیت به انسولین که از مشکلات رایج در زنان مبتلا به تنبلی تخمدان هستند، کمک کنند. همچنین برخی ترکیبات آن ممکن است در تنظیم هورمون‌ها و بهبود عملکرد تخمدان‌ها موثر باشند. با این حال، تحقیقات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است و نمی‌توان ماچا را به عنوان درمان قطعی تنبلی تخمدان معرفی کرد.

خواص چای ماچا برای پوست

آنتی‌اکسیدان‌های موجود در ماچا، به ویژه EGCG، می‌توانند از پوست در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد و اشعه UV محافظت کرده و به کاهش علائم پیری پوست مانند چین و چروک کمک کنند. خواص ضد التهابی ماچا نیز می‌تواند در کاهش قرمزی و التهابات پوستی موثر بوده و به بهبود وضعیت پوست‌های مستعد آکنه و اگزما کمک کند. 

خواص چای ماچا برای سرماخوردگی

در فصل سرما، این چای می‌تواند یک نوشیدنی عالی برای تقویت سیستم ایمنی بدن باشد. ماچا حاوی ویتامین C و آنتی‌اکسیدان‌های فراوان است که به تقویت سیستم دفاعی بدن در برابر عوامل بیماری‌زا کمک می‌کنند. همچنین نوشیدن ماچا به دلیل داشتن خاصیت گرمابخشی، می‌تواند به تسکین علائم سرماخوردگی مانند گرفتگی بینی و گلودرد کمک کرده و بهبودی را تسریع بخشد.

خواص چای ماچا برای جوش

یکی از مهم‌ترین دلایل ایجاد جوش و آکنه، التهاب و استرس است. ماچا به دلیل داشتن ال-تیانین و ترکیبات ضدالتهابی، می‌تواند میزان استرس را کاهش داده و التهاب پوست را کنترل کند. همچنین خاصیت سم‌زدایی ماچا به پاکسازی پوست و کاهش جوش‌های سرسیاه و چرکی کمک می‌کند.

بیشتر بدانید: خواص کاپوچینو برای پوست

خواص چای ماچا برای معده

 چای ماچا می‌تواند برای معده مفید باشد اما در برخی موارد احتیاط در مصرف آن توصیه می‌شود. از یک طرف، ماچا به دلیل داشتن ترکیباتی که به تحریک تولید صفرا کمک می‌کنند، می‌تواند در بهبود هضم غذا و کاهش مشکلات گوارشی مانند نفخ و یبوست موثر باشد. همچنین برخی افراد معتقدند که ماچا می‌تواند به تسکین معده و کاهش التهابات آن کمک کند. از طرف دیگر، ماچا حاوی کافئین است که در برخی افراد می‌تواند باعث تحریک معده و افزایش اسید معده شود. بنابراین افرادی که معده حساسی دارند یا به رفلاکس معده مبتلا هستند، بهتر است ماچا را با احتیاط و به میزان کم مصرف کرده و از مصرف آن با معده خالی خودداری کنند.

خواص چای ماچا در شیردهی

در دوران شیردهی، تغذیه مادر تاثیر مستقیمی بر سلامت نوزاد دارد. چای ماچا حاوی آنتی‌اکسیدان‌های مفید و مواد مغذی است که می‌توانند به افزایش سطح انرژی مادر و تقویت سیستم ایمنی او کمک کنند. البته مادران شیرده باید در مصرف ماچا اعتدال را رعایت کنند زیرا کافئین موجود در آن ممکن است باعث بی‌قراری نوزاد شود.

خواص چای ماچا در بارداری

همانند دوران شیردهی، مصرف این چای در دوران بارداری نیز باید با احتیاط و با توجه به میزان کافئین صورت گیرد. مصرف بیش از حد کافئین در دوران بارداری می‌تواند با خطراتی مانند افزایش ضربان قلب جنین و کاهش وزن نوزاد هنگام تولد همراه باشد. بنابراین توصیه می‌شود زنان باردار مصرف ماچا را به مقدار کم و محدود کاهش داده و حتما قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنند تا از ایمنی مصرف آن برای شرایط خاص خود مطمئن شوند.

بیشتر بدانید: فواید قهوه برای زنان

مقایسه چای ماچا با سایر نوشیدنی‌ها

این چای در مقایسه با سایر نوشیدنی‌های گیاهی، ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد. در این بخش، ماچا را با دو نوشیدنی محبوب دیگر، یعنی چای سبز و چای ماسالا مقایسه می‌کنیم.

چای ماچا بهتره یا چای سبز؟

چای ماچا و چای سبز هر دو از یک گیاه (Camellia sinensis) تهیه می‌شوند اما تفاوت اصلی آن‌ها در روش فرآوری و مصرف است. در چای سبز معمولی برگ‌های چای دم می‌شوند و سپس تفاله آن دور ریخته می‌شود، در حالی که در چای ماچا برگ‌های چای به‌طور کامل پودر شده و مصرف می‌شوند. به همین دلیل چای ماچا حاوی مقدار بیشتری از مواد مغذی مانند آنتی‌اکسیدان‌ها، ویتامین‌ها و ال-تیانین است. همچنین میزان کافئین در ماچا بیشتر از چای سبز معمولی است که باعث افزایش انرژی و تمرکز می‌شود.

چای ماچا بهتر است یا ماسالا؟

چای ماسالا یک نوشیدنی هندی است که از ترکیب چای سیاه با ادویه‌هایی مانند زنجبیل، دارچین، هل و فلفل سیاه تهیه می‌شود. این چای طعمی تند و گرم دارد، در حالی که چای ماچا طعمی ملایم و کمی شیرین-تلخ دارد. از نظر خواص، چای ماچا سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد مغذی است که به بهبود تمرکز، کاهش استرس و تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند، در حالی که چای ماسالا بیشتر به دلیل ترکیبات ادویه‌ای خود، خاصیت گرم‌کنندگی و تقویت هضم دارد. انتخاب بین این دو نوشیدنی به سلیقه و نیاز فرد بستگی دارد.

چای ماچا در طب سنتی

طب سنتی به عنوان یک نظام درمانی جامع که ریشه در تاریخ و فرهنگ ملل مختلف دارد، نگرش ویژه‌ای را به جهت استفاده از گیاهان و مواد طبیعی برای حفظ سلامتی و درمان بیماری‌ها دنبال می‌کند. چای ماچا نیز از این قاعده مستثنی نیست و در طب سنتی جایگاه خاص خود را پیدا کرده است. در طب سنتی این چای به عنوان یک گیاه با طبع متعادل شناخته می‌شود که می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی، افزایش انرژی و بهبود عملکرد کلی بدن کمک کند. همچنین می‌تواند به دفع سموم از بدن، بهبود گردش خون و افزایش تمرکز ذهنی کمک کند.

طبع ماچا در طب سنتی، معتدل مایل به سرد و خشک در نظر گرفته می‌شود. به این معنا که مصرف آن می‌تواند برای افرادی با مزاج گرم و تر (دموی) و گرم و خشک (صفراوی) مفید باشد و به تعادل مزاج آن‌ها کمک کند. افراد با مزاج سرد و خشک (سوداوی) و سرد و تر (بلغمی) بهتر است در مصرف ماچا احتیاط کنند و آن را به میزان کم و همراه با مصلحات (مواد غذایی با طبع گرم) مصرف کنند.

بیشتر بدانید: خواص چای کرک برای لاغری

نحوه مصرف چای ماچا

این چای به روش‌های مختلفی قابل استفاده است و می‌توان آن را در نوشیدنی‌ها و حتی غذاهای متنوعی به کار برد. در این بخش طرز تهیه چای ماچا و چند ایده جذاب برای مصرف آن را بررسی می‌کنیم.

طرز تهیه چای ماچا

برای تهیه یک فنجان از این چای سنتی، مراحل زیر را دنبال کنید:

۱- یک قاشق چای‌خوری پودر ماچا را در یک کاسه کوچک بریزید.

۲- حدود ۶۰ میلی‌لیتر آب داغ (حدود ۸۰ درجه سانتی‌گراد) به آن اضافه کنید.

۳- با همزن بامبو (چاسن) یا همزن برقی، به شکل W هم بزنید تا کف کند.

۴- چای شما آماده است! می‌توانید آن را به تنهایی بنوشید یا به آن شیر و عسل اضافه کنید.

ایده‌های متنوع برای مصرف ماچا

علاوه بر روش سنتی، ماچا را می‌توان به شکل‌های زیر نیز مصرف کرد:

• لاته ماچا: ترکیب ماچا با شیر گرم (حیوانی یا گیاهی) و کمی عسل.
• اسموتی ماچا: ترکیب پودر ماچا با موز، شیر بادام و کمی عسل برای یک نوشیدنی انرژی‌زا.
• دسر ماچا: استفاده از پودر ماچا در تهیه بستنی، کیک، کوکی و پاناکوتا.

کلام پایانی

در این مقاله از مجله سلامت درمانکده، سفری به دنیای چای ماچا داشتیم و با ابعاد مختلف این نوشیدنی شگفت‌انگیز آشنا شدیم. این نوشیدنی، با طعم خاص و خواص منحصربه‌فردش، می‌تواند به عنوان یک مکمل ارزشمند در سبک زندگی سالم شما جای بگیرد. مصرف منظم و متعادل ماچا می‌تواند به افزایش انرژی، بهبود تمرکز، تقویت سیستم ایمنی، حفظ سلامت پوست و پیشگیری از بیماری‌ها کمک کند. توصیه می‌کنیم با توجه به سلیقه و نیازهای خود، روش‌های مختلف مصرف ماچا را امتحان کرده و این نوشیدنی سبز رنگ را به برنامه روزانه خود اضافه کنید.

برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه سلامتی و دریافت مشاوره‌های تخصصی، می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله دکتر تغذیه آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر تغذیه از متخصص تغذیه مورد نظر خود نوبت بگیرید.

سوالات متداول

منابع: healthline | health.harvard