کراتوم (Kratom) یکی از گیاهان بومی مناطق جنوب‌شرقی آسیا است که برگ‌های آن تاثیری مشابه اپیوئیدها دارد. این گیاه به عنوان یک محرک و آرام‌بخش استفاده می‌شود. همچنین گزارش‌هایی وجود دارد که در درمان دردهای مزمن و مشکلات گوارشی موثر است و حتی می‌تواند در ترک مواد مخدر مانند تریاک کمک‌کننده باشد.
با این حال، کراتوم برای استفاده پزشکی تایید نشده است و اطلاعات کافی در مورد اثرات آن وجود ندارد. اگر می‌خواهید با این گیاه آشنا شوید و بفهمید که چگونه می‌تواند به شما کمک کند یا حتی به بدن‌تان آسیب برساند، این مقاله از مجله سلامت درمانکده را تا انتها بخوانید.
فهرست محتوا
خواص کراتوم
بر اساس آخرین اطلاعات، کراتوم اغلب به عنوان خوددرمانی برای مقابله با درد، سرفه، اسهال، اضطراب و افسردگی و همچنین ترک مواد مخدر استفاده می‌شود. ترکیبات فعال اصلی کراتوم آلکالوئیدهای میتراگینین (Mitragynine) و 7-هیدروکسی‌میتراگینین (7-Hydroxymitragynine) هستند.
برگ‌های این گیاه معمولا خشک می‌شوند و سپس به شکل خردشده یا پودر درمی‌آیند. افراد از Kratom به روش‌های مختلف استفاده می‌کنند، از جمله: جویدن مستقیم برگ‌ها، دم کردن آن‌ها به شکل چای و بلعیدن یا کشیدن آن‌ها به صورت دود.
به طور کلی، اثرات این گیاه را می‌توان به ۲ دسته تقسیم کرد:
۱. اثرات محرک
به گفته مرکز نظارت بر مواد مخدر اروپا (EMCDDA)، کراتوم در مقادیر کم (در حد چند گرم) دارای اثرات محرک است. این اثرات معمولا در عرض ۱۰ دقیقه پس از مصرف رخ می‌دهند و می‌توانند تا ۹۰ دقیقه ادامه داشته باشند. اثرات محرک کراتوم عبارت‌اند از: هوشیاری، خوش‌مشربی، پرحرفی، افزایش سطح انر‌ژی و کاهش هماهنگی حرکتی.
بیشتر بدانید: مواد مخدر شیشه
۲. اثرات آرام‌بخش
کراتوم در دوز بالاتر (۱۰ تا ۲۵ گرم برگ خشک) می‌تواند اثرات آرام‌بخش داشته باشد و به ایجاد حس آرامش و سرخوشی منجر شود که ممکن است تا ۶ ساعت طول بکشد. در بعضی موارد، Kratom در دوزهای بالا ممکن است اثراتی مشابه با مصرف بیش‌ازحد اپیوئیدها ایجاد کند. این اثرات باعث می‌شوند فرد بسیار خسته شود و حتی به حدی برسد که هوشیاری خود را از دست بدهد.
عوارض کراتوم
عوارض جانبی ناشی از مصرف Kratom از خفیف تا شدید متغیر است و در موارد نادر حتی می‌تواند منجر به مرگ شود. عوارض جانبی گزارش‌شده شامل موارد زیر است:
- حالت تهوع
- استفراغ
- تعریق
- خشکی دهان
- یبوست
- تپش قلب
- از دست دادن اشتها
- ادرار بیش‌ازحد
- خارش
- آسیب کبدی
- کاهش وزن ناخواسته
- بی‌خوابی
- توهم
- تشنج
- روان‌پریشی
افرادی که دارای مشکلات پزشکی خاص هستند یا دارو مصرف می‌کنند، ممکن است بیشتر از دیگران در معرض خطر عوارض جانبی Kratom قرار داشته باشند.
۱. اوردوز کراتوم
مانند سایر اپیوئیدها، امکان اوردوز به‌خصوص در صورت مصرف دوزهای بسیار بالای Kratom وجود دارد. مصرف بیش‌ازحد این گیاه می‌تواند به آرام‌بخشی شدید و از دست دادن هوشیاری منجر شود. این مشکل به‌ویژه در کسانی دیده می‌شود که هم‌زمان از سایر مخدرها استفاده می‌کنند.
بیشتر بدانید: قرص ال اس دی
۲. سوءمصرف کراتوم
کراتوم می‌تواند اعتیادآور باشد. فردی که به طور مکرر از آن استفاده می‌کند ممکن است علائم ترک را تجربه کند که شامل موارد زیر است:
- درد عضلانی
- تحریک‌پذیری
- تب
- رفتار پرخاشگرانه
- مشکل در خوابیدن
- آبریزش بینی
- حالت تهوع
- گرگرفتگی
- از دست دادن اشتها
- اسهال
فردی که به مصرف Kratom وابسته شده است احتمالا به کمک پزشکی نیاز دارد تا به طور ایمن استفاده از آن را متوقف کند.
۳. آسیب کبدی
در موارد نادر، کراتوم باعث صدمات حاد کبدی می‌شود. علائم آسیب کبدی عبارت‌اند از:
- خستگی
- حالت تهوع
- خارش
- ادرار تیره رنگ
- یرقان که به زرد شدن پوست، چشم‌ها یا هر ۲ اشاره دارد
در بیشتر موارد، آسیب کبدی بعد از کنار گذاشتن Kratom به طور کامل بهبود می‌یابد.
بیشتر بدانید: ماری جوانا
۴. مرگ
محققان چند مورد مرگ مرتبط با مصرف Kratom را گزارش کرده‌اند. به نظر می‌رسد خطر عوارض تهدید‌کننده زندگی در افرادی که داروها یا مخدرهای دیگری هم مصرف می‌کنند، بیشتر است.
بیشتر بدانید: شیره تریاک
آیا کراتوم مخدر است؟
اگر می‌خواهید بدانید که کراتوم مواد مخدر است یا خیر، باید بگوییم که به طور مستقیم به عنوان یک مخدر طبقه‌بندی نمی‌شود؛ اما اثراتی شبیه اپیوئیدها دارد. برای مثال، ممکن است باعث تسکین درد و ایجاد حس سرخوشی شود.
کراتوم به‌خصوص در دوزهای بالا یا در افراد بیمار می‌تواند به وابستگی و عوارض جانبی جدی منجر شود. بنابراین اگرچه به عنوان یک ماده مخدر شناخته نمی‌شود، اما اثرات خطرناکی دارد و به همین دلیل بهتر است استفاده نشود.
کلام پایانی
استفاده از برگ درخت کراتوم برای مبارزه با خستگی و درمان بیماری‌های مختلف به قرن‌ها قبل در آسیای جنوب‌شرقی و آفریقا برمی‌گردد. در چند دهه گذشته، کراتوم به عنوان یک مکمل گیاهی محبوبیت پیدا کرده است. بنابراین ممکن است با قرص‌ها، پودرها یا دمنوش‌های حاوی آن مواجه شوید.
گزارش‌هایی در مورد اثرات مفید استفاده از Kratom وجود دارد. اما تحقیقات از این ادعاها پشتیبانی نمی‌کنند. از آنجا که بسیاری از جنبه‌های مرتبط با این گیاه از جمله دوز موثر و ایمن، تداخلات دارویی و عوارض جانبی احتمالی همچنان ناشناخته است، توصیه می‌شود قبل از امتحان کردن محصولات حاوی آن با روانپزشک، متخصص ترک اعتیاد یا دکتر عمومی مشورت کنید.
برای مشورت با پزشک توصیه می‌کنیم به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله روانپزشک آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر روانپزشک از روانپزشک مورد نظر خود نوبت بگیرید.
سوالات متداول
کراتوم گیاهی است که در جنوب‌شرقی آسیا رشد می‌کند و مثل اپیوئیدها دارای اثرات روان‌گردان و ضد درد است. کسانی که در محل رویش Kratom زندگی می‌کنند ممکن است از آن برای درمان اسهال، درد، سرفه و خستگی استفاده کنند. با این حال، تحقیقات کافی درباره اثربخشی این گیاه وجود ندارد و Kratom ممکن است به‌ویژه در دوزهای بالا باعث واکنش‌های نامطلوب شود.
از شایع‌ترین عوارض این گیاه می‌توان به مشکلات گوارشی، بی‌خوابی، کاهش وزن، توهم، تشنج و روان‌پریشی اشاره کرد.
بله. در موارد نادر، مصرف زیاد این گیاه ممکن است باعث مرگ شود.
منابع: .healthline, medicalnewstoday, health.clevelandclinic
