نقرس زانو؛ علت، علائم، پیشگیری، تشخیص و درمان

متخصص ارتوپدی تشخیص نقرس زانو (Gout) برایم داده است. پاهایم ورم می‌کند، بعد دوباره خوب می‌شوند. اگر پیاده‌روی کنم آن هم با کفش‌های پاشنه بلند و نامناسب، انگشت شست پایم قرمز، متورم و دردناک می‌شود. قبل از اینکه به نقرص زانو مبتلا شوم، دردهای مبهم و ناگهانی در مفصل زانو حس می‌کردم که بیشتر وقت‌ها شبها به سراغم می‌آمدند. به این دردهای مبهم مفاصل توجهی نمی‌کردم تا اینکه به طور جدی با آن درگیر شدم. ظاهرا آزمایش Uric Acid، بالا بودن بیش از حد اسیداوریک (هایپراوریسمی) را نشان داده است. شاید اگر در رژیم غذایی کمتر از گوشت قرمز استفاده می‌کردم و یا در طی روز آب بیشتری می‌نوشیدم، نقرس به سراغم نمی‌آمد.

بیشتر افرادی که با نقرص درگیر هستند، چنین شرح حالی دارند. با این مقاله از مجله درمانکده همراه باشید تا بیشتر درباره این بیماری بدانید.

تصویر گرافیکی مفصل زانو — نقرص زانو به دلیل ته نشین شدن کریستال‌های اسید اوریک در بافت مفصل ایجاد می‌شود.

علت نقرص زانو چیست؟

مهمترین علت نقرس زانو به بالا بودن سطح اسید اوریک خون بازمی‌گردد. اسید اوریک یکی از مواد زائد بدن است که در نتیجه متابولیسم پروتئین (پورین‌ها) ایجاد می‌شود. یعنی زمانی که گوشت قرمز مصرف می‌کنید بدن برای استفاده از آن، شروع به سوخت و ساز این درشت مغذی (متابولیسم) می‌کند. در هر متابولیسمی هم مواد مفید داریم و هم مواد زائد. اسید اوریک مواد زائد بدن است که وظیفه دفع آن به طور کامل برعهده کلیه‌ها است.

حالا وضعیتی را تصور کنید که بدن بیش از اندازه در حال دریافت پروتئین است و کلیه‌ها نمی‌توانند اسید اوریک را دفع کنند. در این حالت مواد زائد به شکل کریستال در اطراف مفصل و بافت‌های نرم ته‌نشین می‌شوند و مفصل را ملتهب می‌کنند. سیستم ایمنی بدن نیز به التهاب پاسخ می‌دهد. به همین دلیل با تورم، درد و قرمزی در مفصل مواجه می‌شوید. کریستال‌های اسید اوریک بیشتر در انگشت‌های شست پا، پاشنه پا، قوزک پا، زانو و آرنج دیده می‌شود.

بیشتر بدانید: آرتریت پسوریاتیک چیست؟

علائم نقرس زانو چه چیزهایی هستند؟

ورم، خشکی، قرمزی و درد شدید مفصل از مهمترین علائم نقرس زانو هستند. حملات نقرص معمولا به طور ناگهانی و سریع بروز پیدا می‌کنند. برخی بیماران نیز از خارش و پوسته پوسته پوست شکایت می‌کنند. این دردها در طول شب بیمار را آزار می‌دهند، شدت درد آنقدر زیاد است که کوچکترین تماس با مفصل قابل تحمل نیست. برخی بیماران نیز ممکن است دچار تب شوند.

علائم نقرس زانو پایدار و طولانی مدت نیستند و معمولا پس از گذشت چند ساعت روند کاهشی دارند. ممکن است قطع کامل درد چند روز طول بکشد. متاسفانه علائم نقرص حالت رفت و برگشتی دارند. خبر خوب این است که این بیماری چندین مفصل را همزمان تحت تاثیر قرار نمی‌دهد؛ در موارد نادر ممکن است این اتفاق بیفتد.

بیشتر بدانید: راه های درمان لوپوس

برای تشخیص دقیق این بیماری بهترین کار مشورت با فوق تخصص ارتوپد است که برای این کار می‌توانید از طریق مشاوره آنلاین با بهترین متخصصین ارتوپدی در ارتباط باشید.

بیشتر بدانید: پمفیگوس از شناخت تا درمان

روش تشخیص نقرس زانو چگونه است؟

آزمایش اسید اوریک

دکتر روماتولوژی پس از معاینه فیزیکی، بررسی علائم و گرفتن شرح حال برای ارزیابی سطح اوره، آزمایش Uric Acid را تجویز می‌کند. برای انجام این تست به نمونه خون، ادرار یا مایعات بدن مانند مایع مفصلی نیاز است. آزمایش خون اسید اوریک نیازی به ناشتایی ندارد.

شما عزیزان می‌توانید در سایت درمانکده از طریق مشاوره آنلاین با دکتر روماتولوژی در تماس باشید و مشکل خود را مستقیم از متخصص این حوزه بپرسید.

آزمایش مایع مفصل

در آزمایش مایع مفصلی، مایع سینوویال از زانو کشیده می‌شود. این ماده وظیفه روان کنندگی مفاصل را برعهده دارد. زمانی که مفصل دچار التهاب می‌شود، سیستم ایمنی سطح آن را افزایش می‌دهد، به همین دلیل نقرس در زانو باعث تورم می‌شود.

پزشک متخصص برای نمونه‌برداری سوزن و سرنگ را به فضای بین مفصلی زانو هدایت می‌کند و مقداری از مایع را بیرون می‌کشد و به آزمایشگاه ارسال می‌کند. بررسی‌های آزمایشگاهی وجود کریستال در مایع مفصلی را تایید یا رد می‌کنند.

آزمایشات تصویربرداری

آزمایشات تصویربرداری مانند سونوگرافی، MRI و سی‌تی اسکن نیز می‌توانند با ارائه تصاویر اندام‌های داخلی بدن در تشخیص و درمان این بیماری به پزشک کمک کنند.

بیشتر بدانید: شایع ترین اختلالات خود ایمنی را بیشتر بشناسیم

درمان نقرس زانو چگونه است؟

پزشک متخصص شیوه‌های درمان نقرس را با هدف کاهش اسید اوریک و درد و جلوگیری از عود مجدد بیماری تجویز می‌کند.

درمان خانگی نقرس زانو

از کمپرس سرد استفاده کنید. کمپرس یخ با کاهش جریان خود تورم و درد را کاهش می‌دهد. دقت داشته باشید نباید از آن به طور ممتد استفاده کنید. هر بار کافی است به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه آنها را در محل مفصل قرار دهید.
هنگام خوابیدن یا دراز کشیدن، چند بالش زیر پای خود قرار دهید تا در ارتفاع بالاتری از قلب قرار بگیرند.
برای کاهش درد می‌توانید از داروهای مسکن بدون نسخه استفاده کنید.

داروهای نقرص زانو

داروهای ضد التهاب غیر استروئید (NSAIDs) مانند ناپروکسین باعث کاهش درد می‌شوند. مصرف بیش از حد آنها ناراحتی‌‌های گوارشی مثل خونریزی معده را به همراه دارد.
داروهای کورتیکواستروئید مانند پردنیزون (Prednisone) در کاهش التهاب بیماری‌هایی مانند آرتروز و نقرس کاربرد دارند.
کلشی سین (colchicine) از دیگر داروهایی است که ممکن است پزشک متخصص با توجه به شدت بیماری و وضعیت سلامتی عمومی شما، آن را تجویز کند. این دارو نقرص را درمان نمی‌کند؛ بلکه از حملات احتمالی آن جلوگیری خواهد کرد.
تزریق مفصلی کورتیزون از دیگر راه‌های کاهش درد و التهاب نقرس زانو است. کورتیزون نوعی داروی کورتونی است که تاثیر آن نسبت به سایر داروها بیشتر است. این دارو به طور مستقیم به مفصل تزریق می‌شود.

بیشتر بدانید: نقرس کاذب چیست؟

بیشتر بدانید: ۷ مکمل و ویتامین ضروری پوکی استخوان

راهکارهایی برای پیشگیری از نقرس زانو

مصرف گوشت در رژیم غذایی خود را کنترل کنید.
در طی روز به اندازه کافی آب بنوشید. روزانه نوشیدن ۸ لیوان آب توصیه شده است.
اگر اضافه وزن دارید، باید به فکر کم کردن آن باشید.
یک برنامه ورزشی منظم داشته باشید.
اگر به بیماری‌های کلیوی مبتلا هستید، حتما وضعیت سلامتی خود را در بازه‌های زمانی تعیین شده با آزمایشات چکاپ بررسی کنید.

رژیم غذایی برای نقرص زانو

غذاهایی که نباید در رژیم غذایی نقرص زانو وجود داشته باشند

گوشت قرمز و گوشت شکار
جگر، مغز، دل و قلوه
غذاهای دریایی مانند ماهی تن، قزل‌آلا و ساردین.
نوشابه‌های صنعتی و الکلی
غذاهای فرآوری شده مثل سوسیس، کالباس و ژامبون
کربوهیدرات‌های تصفیه شده مانند ماکارانی، نان سفید و کیک

تصویر غذاهایی که نباید در رژیم غذایی مبتلایان به نقرس زانو وجود داشته باشد. — ماکارانی، ماهی تن، نوشیدنی‌های صنعتی، غذاهای فرآوری شده مانند کالباس، گوشت قرمز و جگر از غذاهای ممنوعه برای مبتلایان به نقرس زانو هستند.

بیشتر بدانید: آزمایش خون برای تشخیص رماتیسم مفاصل

غذاهایی که باید در رژیم غذایی نقرس زانو وجود داشته باشند

سبزیجات
میوه‌ها
غلات کامل
لبنیات کم‌چرب
مرغ
مغزها
حبوبات
چای سیاه و سبز
روغن‌های گیاهی مانند زیتون و نارگیل
تخم مرغ

ورزش برای نقرس زانو

در طی حملات نقرس زانو، فقط استراحت کنید و تا کاهش درد و التهاب سراغ ورزش نروید. به طور کلی متخصصان به بیماران توصیه می‌کنند تا تمرینات ورزشی با شدت کم تا متوسط را انجام دهند. پیاده‌روی با کفش مناسب ساده‌ترین ورزشی است که می‌توانید برای کنترل نقرص انجام دهید. انواع تمرینات کششی و استقامتی را می‌توانید با مشورت متخصص انجام دهید.

بیشتر بدانید: علائم نقرس ؛ علل، تشخیص و درمان

سخن آخر

نقرس زانو بیماری است که می‌توان با راهکارهای شناخته شده آن را کنترل کرد. مدت زمان درمان می‌تواند کمی طولانی باشد. در صورتیکه رژیم غذایی و سبک زندگی سالمی نداشته باشید، احتمال عود بیماری وجود دارد.