انزوا طلبی یک نوع اختلال اضطرابی است که در آن فرد احساس ترس می‌کند و اغلب از مکان‌ها یا موقعیت‌هایی که باعث وحشت او می‌شود و در او ایجاد حس به دام افتادن، درماندگی و یا خجالت زدگی می‌دهد، دوری می‌نماید.
با ترس از مکان‌های شلوغ، شما از شرایط واقعی یا پیش بینی شده‌ای چون استفاده از وسایل نقلیه عمومی، حضور در فضاهای باز یا بسته، ایستادن در صف و یا بودن در شلوغی وحشت دارید.
اضطراب از ترسی ناشی می‌شود که در حالت اضطراب پیشرفته راه آسانی برای رهایی از آن، وجود ندارد و نمی توان به دنبال کمک بود.
اغلب افرادی که دچار ترس از مکان‌های شلوغ می‌باشند؛ بعد از چند حمله هراس آمیز، به ترس پیشرفته مبتلا می‌گردند، که منجر به ترس آن‌ها از حمله بعدی و خودداری از مکانی که حادثه رخ داده است، می‌شود.
افراد مبتلا به انزوا طلبی اغلب در مکان‌های عمومی، به ویژه در جاهای شلوغ، به سختی احساس امنیت می‌کنند.
ممکن است احساس کنند که به یک همدم از جمله یک دوست و یا یک نفر از بستگان نیاز دارند که همراه او به مکان‌های عمومی برود.
این ترس زمانی طاقت فرسا می‌شود که شما قادر به ترک خانه نباشید.
درمان انزوا طلبی چالش برانگیز است، به این دلیل که معمولا به معنای مبارزه با ترس خود می‌باشد. اما با صحبت درمانی (روان درمانی) و دارو می‌توانید از دام انزوا طلبی رها شوید و زندگی لدت بخش تری را تجربه نمایید.
علائم گوشه گیری و انزوا طلبی
علائم متداول انزوا طلبی عبارتند از:
- ترس از تنها بودن در هر وضعیت
- ترس از حضور در مکان های شلوغ
- ترس از دست دادن کنترل در یک محل عمومی
- ترس از بودن در مکان های که ترک کردن آن ها ممکن است دشوار باشد، مانند آسانسور و یا قطار
- عدم توانایی ترک خانه خود (خانه متصل) و یا تنها قادر به ترک آن اگر شخص دیگری همراه شما باشد.
- حس درماندگی
- وابستگی بیش از حد به دیگران
علاوه بر این ممکن است علائم و نشانه های حملات اضطرابی را داشته باشید که عبارتند از:
- ضربان قلب سریع
- عرق کردن زیاد
- مشکلات تنفسی
- احساس لرزش، بی حسی یا سوزش
- درد یا فشار قفسه سینه
- سبکی سر یا سرگیجه
- گرگرفتگی و لرز ناگهانی
- ناراحتی معده و اسهال
- احساس از دست دادن کنترل
- ترس از مرگ
اختلالات اضطرابی و انزوا طلبی
برخی افراد علاوه بر انزوا طلبی به اختلالات اضطرابی هم مبتلا می‌باشند. اختلال اضطرابی نوعی از اختلالات هراسی هستند که در آن فرد حملات ناگهانی از ترس شدید را تجربه می‌کند که در عرض چند دقیقه به اوج خود می‌رسد و باعث تشدید علائم فیزیکی (حملات اضطرابی) می‌شوند.
ممکن است تصور کند فرد مبتلا به این حمله کاملا کنترل خود را از دست داده و حمله قلبی و یا حتی مرگ به او دست داده است. ترس از حمله اضطرابی بعدی فرد را از قرار گرفتن در شرایط مشابه و یا مکانی که این اتفاق رخ داده است منع می‌کند تا از حملات پنیک بعدی جلوگیری نماید.
انزوا طلبی می‌تواند به شدت توانایی شما را برای معاشرت، کار، شرکت در رویدادهای مهم و حتی مدیریت جزئیات زندگی روزمره از جمله کارهای در حال اجرا محدود نماید.
اجازه ندهید انزوا طلبی جهان شما را کوچک‌تر کند. چنانچه این علائم را در خود مشاهده می‌کنید حتما با یک پزشک روانشناس مشورت نمایید.
[sibwp_form id=1]
علل گوشه گیری و انزوا طلبی
داشتن اختلال پنیک و یا سایر انواع فوبیا و یا تجربه حوادث استرس زا در زندگی، می‌تواند نقش مهمی در پیشرفت انزوا طلبی داشته باشد.
فاکتورهای خطر:
انزوا طلبی معمولا قبل از سن 35 سالگی آغاز می‌شود، اما بزرگسالان مسن‌تر نیز می‌توانند آن را تجربه کنند. خانم‌ها اغلب بیشتر از آقایان با انزوا طلبی روبه‌رو می‌شوند. علاوه بر اختلال پنیک و یا سایر ترس‌ها، فاکتورهای خطر انزوا طلبی شامل موارد زیر می‌باشند:
- داشتن زمینه عصبی یا اضطراب
- تجربه حوادث پراسترس زندگی از جمله مورد تهمت واقع شدن، از دست دادن والدین و یا مورد حمله قرار گرفتن
- داشتن بستگانی که مبتلا به بیماری انزوا طلبی باشند
عوارض گوشه گیری و انزوا طلبی
انزوا طلبی می‌تواند به طور اساسی فعالیت های زندگی شما را محدود کند. چنانچه انزوا طلبی شما حاد باشد، شما حتی قادر نخواهید بود خانه خود را ترک کنید.
بدون درمان، بعضی از افراد برای سال ها خانه نشین می‌شوند.
شما قادر به ملاقات خانواده و دوستان، رفتن به مدرسه یا محل کار، انجام کارهای در حال اجرا و یا شرکت در فعالیت های روزمره طبیعی، نخواهید بود.
ممکن است برای کمک گرفتن به سایرین وابسته شوید. انزوا طلبی می‌تواند منجر به موراد زیر گردد یا با آن ها همراه باشد:
- افسردگی
- سایر اختلالات روانی، از جمله سایر ترس ها و دیگر اختلالات اضطرابی
- سوء مصرف الکل و یا دارو را به منظور کنار آمدن با ترس، گناه، ناامیدی، انزوا و تنهائی
مراجعه به مشاور برای درمان گوشه گیری
اگر شما مبتلا به گوشه گیری و یا انزوا طلبی هستید، ممکن است از مراجعه به روانشناس یا متخصص روانپزشک بسیار وحشت داشته باشید یا خجالت بکشید.
مشاورانی که انزوا طلبی را درمان می‌کنند از این مشکل آگاه هستند.
شاید یکی از راه‌های ممکن این باشد که برای اولین بار در منزل و یا هر مکان دیگری که شما احساس امنیت و راحتی داشته باشید شما را ببینند.
حتی شاید بخواهید یکی از بستگان و یا دوستان مورد اعتماد خود را در ملاقات هایتان همراه با خود ببرید، کسی که بتواند در صورت نیاز به شما روحیه داده و یاریتان کند.
اما ما در سایت درمانکده برای شما پیشنهاد بهتری داریم. شما می‌توانید بدون نیاز به مراجعه حضوری به راحتی با استفاده از سرویس مشاوره آنلاین سایت درمانکده با یک روانشناس تماس برقرار کنید.
برخی از روانشناسان عضو سایت درمانکده به صورت ویژه ای در زمینه گوشه گیری و انزوا طلبی تخصص دارند و می‌توانند از طریق مشاوره آنلاین نگرانی شما بابت حضور در مطب را رفع کنند.
بیشتر بخوانید: توهم چیست؟
کارهایی که در زمان مراجعه به مطب یا قبل از انجام مشاوره آنلاین باید انجام دهید
در یک دفترچه لیستی شامل موارد زیر را یادداشت کنید:
- هرگونه علائمی که تجربه کرده‌اید و مدت زمان طول کشیدن این نشانه‌ها.
- اطلاعات کلیدی شخصی، به ویژه هرگونه استرس مهم و تغییراتی که در مدت زمان بروز اولیه این نشنانه‌ها تجربه کرده اید.
- اطلاعات پزشکی، شامل سایر شرایط سلامت جسمانی و یا روانی که داشته‌اید.
- نام داروها یا مکمل‌های داوریی، میزان مصرف آن‌ها، حساسیت دارویی
در صورت امکان، به منظور به خاطر سپردن اطلاعات پزشکی، از یک دوست یا یکی از اعضای خانوده که مورد اطمینان باشند تقاضا کنید تا همراه شما برای ملاقات با پزشک بیاید یا در زمان انجام مشاوره آنلاین حضور داشته باشید.
سوالاتی که میخواهید بپرسید را هم بنویسید و همراه داشته باشید، این کار به شما کمک می‌کند از حداکثر زمان خود برای ملاقات استفاده نمایید.
ما برای شما لیستی از سوالات اساسی در رابطه با گوشه گیری و انزوا طلبی را آماده کرده‌ایم:
- تصور می‌کنید علت علائم من چه چیزی می‌تواند باشد؟
- آیا هرگونه علت احتمالی دیگری می‌تواند وجود داشته باشد؟
- چگونه بیماری من را تشخیص خواهید داد؟
- آیا لازم است من آزمایش خاصی انجام بدهم؟
- شرایط من به طور موقتی است یا به صورت بلندمدت (مزمن)؟
- چه نوع درمانی را توصیه می‌کنید؟
- من بیماری های دیگری نیز دارم. چگونه می‌توانم این‌ها را با هم مدیریت کنم؟
- آیا باید به یک روانپزشک هم مراجعه کنم؟
- چه‌قدر احتمال دارد که من سریع خوب شوم؟
- در صورتی که درمان پزشک شامل مصرف دارو بود حتما خطر عوارض جانبي ناشي از داروهايي كه توصيه مي كنيد را بپرسید.
و یا می‌توانید از روانپزشک خود بپرسید که آيا گزينه هاي ديگری به غير از مصرف داروها وجود دارد؟ - با درمان پیشنهادی شما آیا در نهایت می‌توانم از شرایطی که در حال حاضر موجب ترس من شده است خلاص شوم؟
- آیا انزوا طلبی خطر ابتلای من به سایر بیماری های سلامت روانی را افزایش می‌دهد؟
از پرسیدن هر گونه سوالی در طول قرار ملاقات خود اجتناب نکنید.
آمادگی‌های لازم قبل از انجام مشاوره (آنلاین یا حضوری)
آمادگی برای پاسخگویی به سوالات مشاور می‌تواند به مدیریت زمان شما کمک زیادی کند. بهتر است برای پاسخگویی به سوالات زیر آماده باشید:
- آیا اخیرا دچار یک حمله ناگهانی شده‌اید که احساس ترس، اضطراب و یا ناراحتی شدید کنید؟
- آیا اخیرا احساس اضطراب، عصبانیت کرده اید؟
- در طی این حملات ترس و اضطراب آیا هرگز احساسی شبیه به نفس‌تنگی و یا حمله‌قلبی داشته اید؟
- چه علائم دیگری دارید؟
- اولین بار چه زمانی متوجه این علائم شدید؟
- احتمال اینکه علائم در شما بروز کند بیشتر چه هنگامی است؟
- آیا به نظر می‌رسد که موردی وجود داشته باشد که منجر به بهبودی یا وخیم شدن علائم شما گردد؟
- آیا از مکان یا شرایط خاصی به این دلیل که ممکن است علائم شما را تحریک کند، دوری می‌جویید؟
- تصور می‌کنید چه چیزی سبب ظهور این علائم در شما شده است؟
- چگونه این علائم بر روی زندگی شما و افراد نزدیک شما تاثیر گذاشته اند؟
- آیا شرایط پزشکی دیگری برای شما تشخیص داده شده است؟
- آیا تحت درمان برای علائم دیگر روانی و یا بیماری های روانی در گذشته قرار گرفته اید؟
اگر پاسخ مثبت است کدام روش درمانی بیشتری کمک را به شما کرده است؟ - آیا تا به حال به فکر آسیب رساندن به خود و یا دیگران بوده‌اید؟
- آیا شما از الکل و مواد مخدر غیر قانونی استفاده می‌کنید؟ هرچند وقت یک‌بار؟
آزمایش و تشخیص‌های لازم برای گوشه گیری و انزوا طلبی
انزوا طلبی بر اساس نشانه ها و علائم و همچنین با توجه به مصاحبه عمیقی که با مشاور انجام می‌دهید تشخیص داده می‌شود. ممکن است همچنین شما یک معاینه فیزیکی نیز به منظور رد کردن سایر شرایطی که ممکن است باعث این وضعیت شده باشد انجام دهید.
به منظور تشخیص انزوا طلبی شما باید با معیارهای ذکر شده در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) منتشر شده در انجمن روانپزشکی آمریکا منطبق باشید. این راهنما توسط مشاور به منظور تشخیص شرایط روانی و شرکت های بیمه برای بازپرداخت هزینه‌های درمان استفاده می‌شود.
معیارهای تشخیص برای انزوا طلبی شامل ترس و یا اضطراب شدید در مورد دو مورد یا بیشتر از شرایط زیر می‌باشد:
- استفاده از وسایل نقلیه عمومی مانند اتوبوس یا هواپیما
- بودن در فضای باز مانند پارکینگ، پل و یا فروشگاه های بزرگ
- بودن در فضای بسته و محصور مانند سالن نمایش تئاتر، اتاق جلسه و یا فروشگاه های کوچک
- منتظر ماندن در صف و یا بودن در یک مکان شلوغ
- تنها ماندن در بیرون از خانه
با توجه به این که چنانچه در معرض علائم شبه پنیک و یا سایر علائم ناتوان کننده و شرم آور قرار بگیرید، این شرایط منجر به اضطراب می‌شوند؛ شما قادر به رها کردن خود و یا کمک گرفتن نخواهید بود. علاوه بر این معیارهای تشخیص برای انزوا طلبی عبارتند از:
- ترس یا اضطرابی که اغلب به دلیل قرار گیری در معرض یک موقعیت بروز می‌کند.
- اجتناب از موقعیت، نیاز به یک همراه که با شما باشد و یا استقامت در برابر این موقعیت همراه با فشار شدید.
- ترس یا نگرانی که خارج از اندازه خطر واقعی ناشی از وضعیت می‌باشد.
- پریشانی قابل توجه و یا مشکلات در برابر موقعیت های اجتماعی، کار و یا سایر زمینه ها در زندگی که به دلیل ترس، اضطراب و یا اجتناب و دوری کردن ایجاد می‌شوند.
- فوبیای مداوم و اجتناب معمولا 6 ماه یا بیشتر به طول می‌انجامد.
درمان و داروهای گوشه گیری و انزوا طلبی
درمان انزوا طلبی معمولا شامل روان درمانی و دارو درمانی می‌باشد. ممکن است مدتی طول بکشد اما درمان به شما کمک می‌کند تا بهبود یابید.
روان درمانی:
اگرچه تحت عنوان صحبت درمانی یا مشاوره روانی شناخته می‌شود، اما روان درمانی شامل کار کردن با یک درمانگر به منظور کاهش علائم اضطراب شما می‌باشد.
رفتار درمانی شناختی یکی از مهمترین روش‌‌های موثر روان درمانی برای اختلالات اضطرابی از جمله انزوا طلبی می‌باشد.
اساسا یک درمان کوتاه مدت رفتار درمان شناختی، بر روی آموزش مهارت های خاص به شما تمرکز می‌کند تا به آرامی شما را به فعالیت هایی که به دلیل اضطراب از انجام آن ها دوری کرده اید، برگرداند. از طریق این فرایند علائم شما بهبود میابد که به عنوان موفقیت اولیه شما می‌باشد.
آنچه شما خواهید آموخت عبارت است از:
- ترس های شما به حقیقت نخواهند پیوست
- کاهش تدریجی اضطراب و شما می‌توانید در جمع باقی بمانید و تا زمانی که بخواهید می‌توانید آن علائم را مدیریت کنید.
- کدام فاکتورها یک حمله پنیک را تحریک کرده و یا علائم شبه پنیک ایجاد می‌کنند و چه فاکتورهایی این ها را تشدید می‌نمایند؟
- چگونه با این علائم کنار بیاید؟
- چگونه رفتارهای ناخواسته و یا ناسالم را از طریق حساسیت زدایی تغییر دهید.
این روش همچنین در معرض قرار گرفتن یا روبرو شدن با مکان ها و موقعیت های ترس آور و اضطرابی، به صورت ایمن نامیده می‌شود.
دارو درمانی
اغلب برای درمان علائم پنیک و انزوا طلبی که معمولا با ترس از شلوغی همراه است، داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب مورد مصرف قرار می‌گیرند. ممکن است روانپزشک از شما بخواهد داروهای متعدد متفاوتی را امتحان کنید تا دریابید کدام یک با شما سازگارتر می‌باشد و در مورد شما بهتر عمل می‌کند. عمده‌ترین داروهای تجویزی برای درمان گوشه گیری و انزوا طلبی عبارت است از:
- داروهای ضد افسردگی
داروهای ضد افسردگی خاصی که مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)نامیده می‌شوند؛ همچون پاروکستین (پاکسیل، Pexeva) و فلوکستین (Prozac)، برای درمان اختلال پنیک همراه با اضطراب استفاده می‌شوند.
سایر انواع ضدافسردگی ها مانند ضد افسردگی های سه حلقه ای و یا مهارکننده های مونوآمین اکسیداز ممکن است به طور موثری به درمان انزوا طلبی بپردازند؛ هرچند عوارض جانبی بیشتری نسبت به SSRI ها دارند. - داروهای ضد اضطراب
همچنین بنزودیازپین‌ها نیز نامیده می‌شوند، داروهای ضد اضطراب آرام بخش هایی هستند که در شرایط محدود؛ پزشکتان ممکن است برای تسکین علائم اضطراب تجویز نماید.
داروهایی که در این دسته قرار می‌گیرند و برای درمان اختلال پنیک همراه با اضطراب استفاده می‌شوند عبارتند از آلپرازولام (Niravam، زاناکس) و کلونازپام (Klonopin).
بنزودیازپین ها به طور کلی فقط برای تسکین اضطراب حاد به صورت کوتاه مدت استفاده می‌شوند؛ به این دلیل که می‌توانند وابستگی ایجاد کنند. این داروها در صورتیکه شما مشکلات سوء مصرف الکل یا مواد مخدر داشته اید گزینه های مناسبی نیستند.
هر دو بخش شروع و پایان دوره ضد افسردگی می‌تواند عوارض جانبی داشته باشد که مانند یک حمله شبه پنیک به نظر می‌رسد. به این منظور مشاوری که با شما کار می‌کند دوز مصرفی داروها را به آرامی در طول دوره درمان افزایش می‌دهد و هنگامی که احساس کند شما آماده توقف مصرف دارو هستید، دوز مصرفی آن ها را به آرامی کاهش می‌دهد.
طب جایگزین
ادعا می‌شود رژیم خاص و مکمل های گیاهی فوایند آرامش بخش و ضد اضطراب دارند. قبل از اینکه هرکدام از این گزینه‌ها را برای درمان انزوا طلبی استفاده کنید، حتما با مشاور خود مشورت نمایید. اگرچه این مکمل ها بدون تجویز پزشک در دسترس هستند، همچنان خطرات احتمالی سلامتی را در مورد برخی افراد ایجاد می‌کنند.
برای مثال یک مکمل گیاهی که کاوا نامیده می‌شود به نظر یک داروی درمانی امیدوار کننده برای اضطراب و نگرانی می‌باشد، اما گزارشاتی از آسیب های مخرب شدید به کبد، حتی با مصرف کوتاه مدت آن، گزارش شده است، که بر همین مبنا کشورهای اروپایی متعدد و کشور کانادا، این دارو را از بازار خود جمع آوری کرده اند و سازمان غذا و دارو هم هشدارهایی را صادر کرده است؛ اما هنوز فروش آن در ایالات متحده ممنوع نشده است.
از مصرف کاوا تا هنگامی که مطالعات اطمینان بخش دقیق‌تری صورت بگیرد پرهیز نمایید؛ به ویژه چنانچه دچار مشکلات کبدی هستید و یا داروهایی استفاده می‌کنید که بر روی کبدتان تاثیر می‌گذارند.
سازگاری با گوشه گیری و انزوا طلبی
زندگی با اضطراب می‌تواند زندگی شما را سخت کند. درمان حرفه ای به شما کمک می‌کند تا براین اختلال غلبه کرده و یا آن را به صورت موثر مدیریت نمایید، بنابراین شما به یک زندانی محصور در ترس های خود تبدیل نخواهید شد. شما همچنین می‌توانید این مراحل را برای سازگاری و مراقبت از خود انجام دهید. زمانی که به انزوا طلبی مبتلا می‌شوید:
- برنامه درمانی خود را ترک نکنید.
داروها را طبق دستورالعمل مصرف نمایید. قرارهای درمانیتان را حفظ کنید. تداوم می‌تواند تغییر بزرگی ایجاد کند؛ به ویژه هنگامی که با مصرف داروهایتان همراه باشد. - سعی کنید از موقعیت‌های استرس زا اجتناب نکنید.
رفتن به مکان‌ها و یا قرار گرفتن در موقعیت هایی که در شما احساس ناراحتی ایجاد می‌کند و یا علائم اضطراب را به وجود می‌آورند دشوار است. اما تمرین رفتن به مکان های بیشتر و بیشتر می‌تواند از ترسناک و اضطراب آور بودن آن ها بکاهد. خانواده، دوستان و درمانگر شما می‌تواند به شما کم کند تا بر روی این مقوله کار کنید. - مهارت های آرام سازی را بیاموزید. با متخصص مراقبت های سلامتی خود کار کنید، شما می‌توانید بیاموزید چگونه آرام باشید و خودتان را تسکین دهید. شما می‌توانید این مهارت ها را به ویژه در اولین علائم اضطراب با خودتان تمرین کنید.
- تکنیک های آرام سازی را تمرین کنید. مدیتیشن، یوگا و تجسم سازی روش های ساده آرام سازی می‌باشند که ممکن است به شما کمک نمایند و شما می‌توانید این ها را به راحتی انجام دهید.
این تکنیک هخا را هنگامی که مضطرب یا نگران نیستید تمرین نمایید و سپس در موقعیت های استرس زا آن ها را در مرحله عمل قرار دهید. - از مصرف الکل و مواد مخدر بپرهیزید. این مواد می‌توانند علائم استرس و اضطراب شما را بدتر نمایند.
- مراقب خود باشید. خواب کافی داشته باشید، هر روز از نظر فیزیکی فعال بوده و رژیم غذایی سالم شامل سبزیجات و میوه جات متنوع داشته باشید.
پیشگیری از گوشه گیری و انزوا طلبی
هیچ راه مطمئنی برای پیشگیری از گوشه گیری و انزوا طلبی وجود ندارد. هرچند اضطراب زمانی تمایل به افزایش پیدا می‌کند که شما از موقعیت های استرس زا بیشتر اجتناب نمایید.
اگر ترس‌های خفیف از رفتن به مکان‌های ایمن در شما شکل گرفت، سعی کنید پیش از آنکه ترستان غیر قابل کنترل گردد با تمرین رفتن به این مکان‌ها بر آن‌ها غلبه کنید.
اگر انجام این کار به تنهایی برایتان بسیار دشوار است، از یکی از اعضای خانواده یا یک دوست بخواهید تا با شما بیاید و یا به دنبال کمک های تخصصی باشید.
اگر شما در رفتن به مکان های مختلف استرس را تجربه کردید و یا دچار حملات پنیک شدید، هر چه سریع تر تحت درمان قرار بگیرید.
درمان زودهنگام از وخیم تر شدن علائم جلوگیری می‌کند. استرس، همانند بسیاری از سایر بیماری های سلامت روان، اگر درمان آن ها به تاخیر بیفتد؛ می‌تواند نسبت به درمان مقاوم‌تر شود.
با کمک بهترین روانشناسان و روانپزشکان تهران افسردگی، اضطراب و وسواس را درمان کنید.
سلام من فردی ۵۵ساله بی حوصله وبیشتر میل به تنهایی دارم واز بچهگی کم حرف وخجالتی بودم وحالا که اصلا حوصله هیچ چیز را ندارم واز افراد دوری میکنم واصلا دلم نمی خواد بیرون از خانه باشم وحتی مهمانی هم اگر برویم دوست دارم سریع برگردم حونه
سلام، مطالب وبلاگ کاملا مفید و کامل بودن
تشکر