هایپراکوزیس چیست؟ علت بروز پرشنوایی و درمان آن

هایپراکوزیس (hyperacusis) یا اختلال پرشنوایی نوعی عارضه است که بر درک و عکس‌العمل فرد نسبت به صدا‌ها تاثیر می‌گذارد. در واقع این اختلال باعث می‌شود تا شخص کوچکترین تحملی نسبت به صدا‌های محیط اطراف خود نداشته باشد. اما عوارض پرشنوایی تنها به عدم تحمل صدا ختم نمی‌شود، بلکه می‌تواند دیگر ابعاد زندگی فردی و اجتماعی افراد را نیز مختل کند. در این مقاله از مجله درمانکده به بررسی کامل هایپراکوزیس، علل بروز این بیماری و راه‌های درمان آن می‌پردازیم. با ما همراه باشید.   

هایپراکوزیس چیست؟

هایپراکوزیس که به نام اختلال پرشنوایی نیز شناخته می‌شود، هنگامی رخ می‌دهد که تحمل صدا‌های روزمره برای فرد به امری دشواری تبدیل می‌شود. در برخی موارد حاد، شخص ممکن است حتی نسبت به صدای خود نیز واکنش نشان دهد.

این اختلال اغلب با وزوز، درد و سوزش گوش همراه است، از این رو اغلب اضطراب زیادی به فرد تزریق می‌کند که این امر می‌تواند حضور او در اجتماع را نیز با دشواری‌های زیادی همراه کند.  

بیشتر بخوانیم: اختلال طیف نوروپاتی شنوایی (ANSD) چیست؟ علت، علائم و راه‌کارهای درمانی آن

علائم هایپراکوزیس 

پرشنوایی، علائم و نشانه‌های مختلفی دارد که برخی از شایع‌ترین آنها شامل موارد زیر هستند:

• بلند به‌نظر رسیدن صدا‌های خیلی معمولی
• شخص احساس می‌کند صدای خودش خیلی بلند است.
• گرفتگی و ناراحتی در گوش
• درد گوش 
• اختلالات خواب
• وزوز گوش
• سردرد
• عدم تمرکز
•  اضطراب
• خستگی
• درد شدید گوش هنگام شنیدن صدا‌های بلند 

علت ابتلا به هایپراکوزیس چیست؟

به طور کلی می‌توان گفت افزایش سن یکی از مهم‌ترین عوامل موثر بر هایپراکوزیس است. اما در برخی مواقع نیز پرشنوایی می‌تواند به‌طور ناگهانی بروز پیدا کند. مهم‌ترین دلایلی که موجب عدم تحمل صدا در اشخاص می‌شود به شرح زیر هستند:

 قرارگرفتن در معرض نویز بالا برای طولانی مدت  

قرار گرفتن در معرض صدای بلند، منجر به خستگی گوش و باعث ایجاد پرشنوایی در افراد می‌شود. به‌طور مثال، قرار گرفتن در محیطی با صدای تیراندازی برای طولانی مدت، یا گوش دادن مداوم به موسیقی با صدای بلند، می‌توانند از علت‌های شایع بروز این اختلال باشند.   

بیشتر بخوانیم: پارگی پرده گوش، علت، علائم و راه های درمان آن

آسیب دیدن ناحیه سر

وارد شدن ضربه به ناحیه سر به‌طوری که به ناحیه فک و صورت آسیب وارد کند می‌تواند موجب بروز اختلال پرشنوایی در فرد شود.     

ابتلا به هایپراکوزیس به دلیل عوارض مصرف دارو‌ها

مصرف برخی از داروها به خصوص دارو‌های سرطان یا دارو‌های روانگردان مانند LSD می‌تواند عوارضی مانند آسیب به گوش را به همراه داشته باشند و باعث ابتلا فرد به این بیماری شوند.

استرس عاطفی

مواجه شدن با سطح بالایی از استرس مانند استرس پس از حادثه، می‌تواند ریسک قرار گرفتن در معرض اختلال پرشنوایی را افزایش دهد.

سایر علل ابتلا به این بیماری عبارت هستند از:

• اختلال اوتیسم
• عفونت‌های ویروسی
• آسیب‌دیدگی گوش داخلی حین جراحی صورت
• اختلال مفصل گیج‌گاهی
• اختلال سندرم ویلیامز  
• بیماری خود ایمنی
• بیماری تای ساکس
• آسیب مغزی
• فلج صورت
• افسردگی

انواع درمان اختلال پرشنوایی

روش درمان پرشنوایی به علت بروز این اختلال و ارزیابی متخصص گوش و حلق و بینی از وضعیت شنوایی فرد بستگی دارد. در حال حاضر دو تکنیک درمانی پذیرفته‌شده برای کنترل پرشنوایی در دنیا پذیرفته شده است:

 روش درمانی CBT

 در این متود درمانی شخص آموزش می‌بیند که چگونه عکس‌العمل‌های هیجانی و احساسی خود را نسبت به صدا‌های پیرامون اطراف خود کنترل کند. این روش در مدیریت استرس نیز بسیار موثر است.    

آلت: شخصی در حال صحبت با روانشناس است

کپشن جایگزین: روش درمانی CBT به مدیریت استرس کمک می‌کند.

روش درمانی TRT

این شیوه برای درمان وزوز گوش استفاده می‌شود. در این روش پزشک با استفاده از دستگاهی شبیه سمعک صدایی شبیه وزوز با شدت کم را ایجاد می‌کند. شنیدن این صدا به شخص کمک می‌کند تا حساسیت خود را نسبت به شنیدن صدای وزوز کاهش دهد.  

بیشتر بخوانیم: سکته گوش یا کری ناگهانی چیست؟ علت، علائم و راه‌کارهای درمانی آن

علاوه بر روش‌های ذکر شده، استفاده از برخی روش‌هایی مانند مدیتیشن، یوگا و طب‌سوزنی نیز می‌تواند در کنترل پرشنوایی موثر واقع شوند.  

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟ 

در هر زمانی که صدا‌های عادی و روزمره، بلندتر از حد معمول و آزاردهنده به گوش برسد، بهتر است در اولین فرصت به پزشک گوش و حلق و بینی مراجعه شود.  اگر در این زمینه سوالی برایتان پیش آماده می‌توانید از طریق امکان مشاوره آنلاین با دکتر انلاین گوش وحلق وبینی از دکتر راهنمایی کسب کنید.

تشخیص اختلال پرشنوایی

اگر صدا‌های عادی برای فرد آزاردهنده باشد، پزشک با چند روش می‌تواند اقدام به تشخیص اختلال پرشنوایی نماید:

• معاینه فیزیکی گوش و سر
• بررسی سوابق پزشکی
• شنوایی‌سنجی 
• پزشک شنوایی با دادن پرسشنامه به بیمار و پرسیدن سوالاتی از او، می‌تواند اختلال پرشنوایی بیمار را تشخیص دهد. 

پیشگیری از ابتلا به هایپراکوزیس

همانطور که گفتیم علت اصلی بروز این اختلال قرار گرفتن در فضا‌های  پر سر و صدا است؛ بنابراین بهترین راه برای پیش‌گیری از این بیماری این است که از قرار گرفتن در محیط‌هایی که دارای آلودگی صوتی بالایی هستند تا حد امکان خودداری شود.

بیشتر بخوانیم: آدنوئید و آدنوئیدکتومی چیست؟

عوارض عدم تحمل صدا

از شایع‌ترین عوارض عدم تحمل صدا، بروز رفتار‌های پرخاشگرانه و عصبانیت است که این امر موجب می‌شود تا افراد از شغل خود و حضور در اجتماع کناره‌گیری کنند. احساس درد، ایجاد صدای زنگ و وزوز در گوش از دیگر عوارض این اختلال هستند. در برخی موارد پرشنوایی ممکن است مشکلاتی مانند بهم خوردن تعادل حرکتی فرد را نیز به‌دنبال داشته باشد.

 جمع‌بندی

هایپراکوزیس یا پرشنوایی نوعی اختلال است که تحمل صدا‌های عادی و روزمره را برای افراد به امری دشوار و آزار‌دهنده تبدیل می‌کند. در این پست از darmankade به بررسی این بیماری، علت بروز، روش‌های درمانی و عوارض آن پرداختیم. شما می‌توانید نظرات و تجربیات خود را در ارتباط با پرشنوایی در بخش نظرات با ما درمیان بگذارید. امیدواریم این پست برای شما مفید بوده باشد. 

سوالات متداول