سوزش معده نشانه چیست؟ بهترین راه‌کار برای درمان سریع سوزش معده

سوزش معده یکی از شایع‌ترین بیماری‌های گوارشی است که اغلب شدت آن باعث ایجاد درد در پشت و کمر می‌شود. اغلب افراد این عارضه را به صورت سوزش سردل تجربه می‌کنند که به‌دلیل برگشت اسید معده به سمت بالا رخ می‌دهد.

مواد غذایی که می‌خوریم تاثیر به‌سزایی بر عملکرد معده و دستگاه گوارش ما دارد. این‌روزها اغلب افراد با انتخاب غذاهای فرآوری شده و سبک زندگی غلط مثل ساعت اشتباه غذا خوردن یا از خواب بیدار شدن باعث بروز بیماری‌های گوارشی همچون سوزش معده می‌شوند. 

این درد ناخوشایند معمولا در بالای معده یا سردل احساس می‌شود. راه‌کارهای درمانی بسیاری اعم از روش‌های بهبود سوزش معده خانگی و داروهای تسکین‌دهنده وجود دارند که می‌توان بر اساس علت ایجاد این عارضه از آن‌ها استفاده کرد. اگر شما هم در اغلب موارد پس از غذا خوردن یا از خواب بیدار شدن احساس سوزش سر معده دارید در این مقاله از مجله درمانکده همراه ما باشید تا درباره علت، علائم و راه‌های درمان سوزش معده بیشتر صحبت کنیم.

همچنین می‌توانید برای دریافت مشاوره با دکتر آنلاین گوارش درمانکده در ارتباط باشید.

بیشتر بدانید: علائم سرطان معده بدخیم چیست؟

سوزش معده از چیست؟

سوزش معده درد مبهم و آزاردهنده‌ای در پشت قفسه سینه است. اسید معده ماده حیاتی برای دستگاه گوارش محسوب می‌شود که به فرایند هضم مواد غذایی کمک می‌کند. زمانی‌ که این اسید به‌دلایل مختلف به سمت بالا یعنی انتهای مری و برخی اوقات گلو برسد، فرد احساس سوزش سردل یا معده خواهد داشت. 

یکی از بارزترین نشانه‌های این عارضه، طعم تلخ در گلو است. به برگشت غذا از معده به مری رفلاکس معده می‌گویند که این‌روزها شایع‌ترین بیماری گوارشی در زنان، مردان، کودکان، جوانان و کهنسالان به‌شمار می‌آید. 

بیشتر بخوانید: بهترین روش درمان اسید معده

اغلب افراد سوزش معده را پس از خوردن غذاهای چرب و سنگین یا موقع دراز کشیدن با شدت بیشتری احساس می‌کنند. از همین‌رو پزشکان اولین اقدام برای درمان این مشکل را تغییر سبک زندگی و عادات غلط می‌دانند. اما در صورت عدم بهبود سوزش سردل پس از ایجاد تغییرات، آن را دست کم نگیرید و به متخصص گوارش مراجعه کنید.

علائم سوزش معده

سوزش معده اغلب به‌صورت احساس سوزش شدیدی در مرکز قفسه سینه و پشت استخوان سینه حس می‌شود. این احساس سوزش می‌تواند چند دقیقه و گاهی حتی چند ساعت طول بکشد. در برخی موارد نشانه های حمله قلبی با سوزش معده اشتباه گرفته می‌شوند. از همین‌رو بهتر است با نشانه‌های اصلی این عارضه آشنا شوید:

بیشتر بدانید: اسید معده چیست؟

• احساس فشار یا درد در ناحیه قفسه سینه با خم شدن یا دراز کشیدن
• احساس سوزش در ناحیه گلو
• مزه ترش، اسیدی یا شور در قسمت عقبی گلو
• مشکل در بلعیدن
• سرفه یا گرفتگی صدا
• احساس درد معده به شکل سوزش بعد از غذاخوردن و هنگام شب
• نفخ شکمی
• حالت تهوع
• درد شکمی
• احساس پری شکم هنگام غذاخوردن یا بعد از آن
• احساس سروصدا در شکم

همچنینبخوانید: علت ولولوس معده

بیشتر بخوانید: سرطان روده چگونه تشخیص داده می شود

سوزش معده نشانه چیست؟

مری لوله‌ای است که غذا و مایعات را از دهان به معده می‌برد. مری در نقطه‌ای به نام اسفنکتر تحتانی مری (LES) به معده متصل می‌شود. اگر اسفنکتر تحتانی مری عملکرد درستی داشته باشد، زمانی‌که غذا از مری خارج و وارد معده می‌شود، بسته خواهد شد.

بیشتر بدانید: داروی رفلاکس معده چیست؟

اما در برخی از افراد اسفنکتر تحتانی مری عملکرد درستی ندارد یا ضعیف شده است. این امر سبب نشت محتویات معده به مری می‌شود. در این شرایط اسید معده می‌تواند مری را تحریک کند و سبب بروز علائم سوزش سر دل شود. به این وضعیت رفلاکس معده می‌گویند.

بیشتر بدانید: علائم معده درد چیست؟

علت سوزش معده در شب یا روز

مهمترین دلایل عبارت‌اند از:

• یبوست
• زخم معده
• سیگار کشیدن
• بی‌خوابی و استرس زیاد
• اضافه وزن
• غذاهای تند و شور
• مصرف زیاد کافئین، الکل، شکلات یا نوشیدنی‌های گازدار
• دراز کشیدن بلافاصله بعد از غذاخوردن
• مصرف مرکبات مثل لیموشیرین، پرتقال
• سس کچاپ و محصولات تولید شده از گوجه‌فرنگی
• خوردن سیر و پیاز خام
• غذاهای چرب، حجیم و سرخ‌کردنی
• برخی داروها مثل آسپرین و ایبوپروفن
• فتق هیاتال (بخشی از معده توسط دیافراگم به قفسه سینه فشار می‌آورد و باعث رفلاکس معده می‌شود)

بیشتر بدانید: درمان زخم معده چقدر طول می‌کشد؟

سوزش معده در بارداری طبیعی است؟

بزرگ شدن رحم بر اثر رشد جنین باعث ایجاد فشار به معده و روده‌ها می‌شود. اکثر زنان باردار در این حالت سوزش معده احساس می‌کنند. افزایش سطح پروژسترون در دوره بارداری تاثیر زیادی بر ماهیچه‌های معده می‌گذارد و باعث تنبلی آن‎ها می‌شود که نتیجه‌اش بروز سوزش سردل است.

بیشتر بخوانید: علائم سرطان کبد چیست

دیگر علت سوزش‌معده در زنان باردار را می‌توان ناشی از تهوع و استفراغ مداوم دانست که در سه ماه اول حاملگی بسیار شایع است.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر تنها گاهی اوقات سوزش معده را تجربه می‌کنید، نیازی به مراجعه به پزشک نیست. اما اگر به‌طور مکرر درگیر آن هستید، به‌طوری‌که در زندگی روزمره‌تان تداخل ایجاد کرده، ممکن است این علامت نشان‌دهنده یک بیماری جدی‌تر باشد.

بیشتر بدانید: درمان درد بالای معده چیست؟

سوزش‌معده اغلب در کنار سایر بیماری‌های گوارشی، همچون زخم‌های گوارشی (که زخم‌هایی در بافت پوششی مری و معده هستند) رخ می‌دهد. درصورتی‌که علائم زیر را تجربه کردید فورا با پزشکتان تماس بگیرید:

• درد هنگام بلع
• مدفوع تیره، قیری یا خونی
• تنگی نفس
• دردی که از پشت به شانه‌ها منتشر می‌شود.
• سرگیجه
• عرق کردن هنگامی که در ناحیه قفسه سینه درد دارید.

سوزش‌معده با چه بیماری‌هایی مرتبط است؟

این بیماری اغلب با بیماری‌های قفسه سینه همچون ذات‌الریه، آمبولی ریه، درد شدید قفسه سینه یا حمله قلبی مرتبط می‌شود.

بیشتر بخوانید: آیا میداند بیماری اسیدوز چیست؟

درمان سوزش معده

اگر این فکر ذهن‌تان را درگیر کرده که برای سوزش معده چی خوبه؟ در جواب باید بگوییم سوزش سردل را می‌توان با راه‌کارهای مختلف درمان کرد. انتخاب بهترین روش به شدت و علت بیماری بستگی دارد. برای درمان سریع سوزش معده به موارد زیر توجه کنید:

بیشتر بدانید: درمان سوزش معده چیست؟

داروی سوزش معده

گاهی اوقات این بیماری بسیار آزاردهنده است و می‌خواهیم بدانیم برای سوزش معده چه قرصی بخوریم؟ داروهای تجویزی توسط متخصص گوارش برای کاهش و کنترل میزان اسید معده مفید هستند. بدین شکل درد و سوزش سردل درمان می‌شود. آن‌ها عبارت‌اند از:

بیشتر بدانید: تنگی پیلور چیست؟

• آنتی اسیدها مانند فاموتیدین، سایمتیدین
• مهارکننده‌های پمپ پروتون مانند امپرازول، رابپرازول، پنتوپرازول، لانزوپرازول

بیشتر بدانید: علائم معده درد عصبی چیست؟

این داروها بادی حتما زیر نظر پزشک متخصص گوارش مصرف شوند. زیرا استفاده طولانی مدت از آنها بدون نظارت پزشکی امکان بروز برخی عوارض مانند علائم آپاندیسیت یا التهاب روده (از مصرف آنتی‌اسیدها)، اسهال، سرگیجه، سردرد، تب، گلودرد، ضعف یا خستگی غیرعادی را افزایش میدهد.

بیشتر بخوانید: دلیل ایجاد تومورهای خوش خیم معده

درمان خانگی سوزش معده

اگر سوزش سردل شدید نباشد، می‌توان آن را با راه‌کارهای خانگی درمان کرد. مثلا موز رسیده بهترین میوه برای سوزش معده است. سایر روش‌های درمان سریع سوزش معده در خانه شامل مصرف خوراکی‌های زیر می‌شود:

• دمنوش بابونه و عسل
• دمنوش زنجبیل و عسل 
• آلوئه‌ورا
• بروکلی
• بادام خام
• دمنوش رازیانه
• مصرف لبنیات پروبیوتیک
• جویدن آدامس با قند کم
• میوه انار و به
• خوردن غذاهای گرم و خانگی
• جوش شیرین
• ترکیب یک قاشق چای‌خوری سرکه سیب با آب
• عسل (برای کاهش التهاب مری نیز موثر است)

بیشتر بدانید: مهمترین دلایل اسپاسم معده چیست؟

تغییر سبک زندگی

اگر برای رفع سوزش معده از دارو استفاده می‌کنید بهتر است به‌طور همزمان با تغییر سبک زندگی خود به درمان این عارضه کمک بیشتری کنید.

بیشتر بدانیم: بیماری کولیت زخمی چیست

1. حدود سه ساعت قبل از خواب وعده شام را میل کنید.
2. بلافاصله بعد از غذاخوردن دراز نکشید.
3. مصرف غذاهای پرچرب را به حداقل برسانید.
4. سطح استرس و اضطراب خود را مدیریت کنید.
5. نوشیدنی‌های گازدار، نعنایی و کافئین‌دار عضلات و ماهیچه معده را ضعیف می‌کنند. آن‌ها را محدود کنید.
6. از انجام ورزش‌های پریدنی تا زمان بهبودی کامل خودداری کنید. بهترین ورزش برای تعادل اسید معده پیاده‌روی است.
7. از مصرف ادویه‌جات بسیار گرم و تحریک کننده سوزش معده مانند زیره و دارچین خودداری کنید.
8. آبلیمو و آبغوره به‌دلیل اسیدی بودن برای سوزش سردل مضر هستند.

بیشتر بدانید: خواص زنجبیل چیست؟ فوایدی که علم آنها را تایید می‌کند

درمان سوزش معده با جراحی

شامل دو گزینه است:

• فوندوپلیکاسیون: این جراحی به روش باز یا لاپاراسکوپی انجام می‌شود و هدف پیچاندن قسمت فوقانی معده به دور قسمت تحتانی مری است.
• عمل استرتا: این عمل با هدف تقویت ماهیچه معده و مسدود کردن عصب‌هایی انجام می‌شود که به اسید بازگشتی از مری واکنش نشان می‌دهند.

همپنین بخوانید: پیوند کبد چگونه انجام می شود

روش تشخیص سوزش سرمعده

پزشک می‌تواند از روی علائم‌تان تشخیص دهد که آیا بیماری رفلاکس اسیدمعده به مری، علت سوزش سر دل است یا خیر. اما برای تشخیص دقیق و تعیین این که بیماری تا چه حد جدی است به چندین آزمایش نیاز دارد. جدول زیر آزمایشات مورد نیاز را نشان می‌دهد:

بیشتر بخوانید: بیماری آشالازی چیست و چگونه درمان می شود

آزمایش تشخیصی سوزش معده	توضیحات
عکسبرداری رادیولوژی	بررسی التهاب و عملکرد مری توسط تاباندن اشعه ایکس به معده و مری
آندوسکوپی	بررسی فضای داخلی دستگاه گوارش و نمونه‌برداری از بافت مری و معده
مانومتری و آزمایش PH	اندازه‌گیری فشار و PH معده در صورت وجود علائم غیرعادی‌ شبیه آسم و درد در ناحیه گلو، سینه یا شکم
الکتروکاردیوگرام	تست نوار قلب برای بررسی فعالیت الکتریکی قلب
تست تنفسی	اندازه‌گیری مقدار اسیدبرگشتی از معده به مری توسط ارسال لوله پلاستیکی از بینی به مری

بهتر است بخوانید: علائم سرطان معده چیست

راه‌کارهای پیشگیری از سوزش سر دل

بهترین روش‌های مدیریت و کنترل اسید معده شامل موارد زیر است.

بیشتر بدانید: درمان معده درد چیست؟

• غذاها را در اندازه کمتر و تعداد دفعات بیشتر میل کنید.
• به پهلوی چپ بخوابید.
• با شکم پر به رختخواب نروید. (خوردن غذاهای حجیم علت سوزش معده در شب است)
• لباس‌های گشاد و راحت بپوشید.
• مدتی را در آفتاب بگذرانید. (نور طبیعی خورشید به تامین ویتامین D بدن و درمان رفلاکس اسید کمک می‌کند.)
• با گذاشتن یک بالش اضافه‌تر زیر سر، شانه و گردن را بالاتر از سطح بدن قرار دهید تا بازگشت اسید معده به مری  نداشته باشید.

بهتر است بخوانید: علائم ورم معده چیست

آیا سوزش سر دل خطرناک است؟

این بیماری معمولا خطرناک نیست اما اگر جدی گرفته نشود می‌تواند مشکل‌ساز باشد. عوارض سوزش‌ معده عبارت‌اند از:

• لارنژیت (التهاب حنجره)
• مری بارت (التهاب یا زخم مری)
• پوسیدگی دندان‌ها
• سرفه‌های شدید
• گرفتگی صدا

بیشتر بخوانید: علل درد شکم چیست

راهنمای مراجعه به پزشک

سوزش معده یکی از بیماری‌های گوارشی شایع است که در اغلب موارد به سبک زندگی و عادات غذایی غلط ما بستگی دارد. از همین‌رو می‌توان با رعایت برخی راه‌کارهای خانگی این عارضه را تسکین داد. اما در صورتی که سوزش سر دل شما ادامه دار بود، بهتر است برای تشخیص و درمان این بیماری به متخصص گوارش مراجعه کنید.

وب‌سایت درمانکده با گرد هم آوردن بهترین متخصصین گوارش این امکان را برای شما فراهم کرده است تا بدون نیاز به مراجعه حضوری، نزد پزشکان با تجربه این مجموعه وقت معاینه رزرو کنید. یکی از خدمات درمانکده شامل نوبت‌دهی و مشاوره آنلاین پزشکی به صورت تلفنی، تصویری و متنی است.

بیشتر بدانید: پانکراس یا بیماری لوزالمعده چگونه درمان می شود

سوالات متداول

منبع: verywellhealth | webmd | medicalnewstoday