مصرف کافی ویتامین‌ها و مواد معدنی نقش مهمی در تامین سلامت جنین و جلوگیری از بروز مشکلات جدی در دوران بارداری دارند. فولیک اسید که با نام ویتامین B۹ شناخته میشود و فرم ساختگی فولات است، یکی از این مواد مغذی ضروری به‌شمار می‌آید و نقش بسیار مهمی در رشد و تکامل صحیح جنین ایفا می‌کند. مصرف فولیک اسید در بارداری می‌تواند از نقص‌های مادرزادی جلوگیری کند. با این حال، بسیار مهم است که زنان باردار اسیدفولیک را کی و با چه دوزی مصرف کنند. در این مقاله از مجله درمانکده همراه ما باشید تا بررسی کنیم مکمل فولیک اسید در بارداری چه تاثیری دارد.
فهرست محتوا:
فولیک اسید در بارداری برای چیست؟
بدن ما به طور طبیعی به فولیک اسید برای تولید گلبول‌های قرمز و پیشگیری از نوع خاص کم‌خونی نیاز دارد. این ماده مغذی که با اسم ویتامین B۹ شناخته میشود، برای تولید سلول‌های جدید و کارکرد DNA ضروری است. مصرف فولیک اسید در بارداری بیش از هر وقت دیگری اهمیت دارد؛ زیرا این ویتامین احتمال بروز ناهنجاری‌های جنینی مانند نقص جدی لوله عصبی را تا ۷۲ درصد کاهش می‌دهد. از همین‌رو متخصصان توصیه می‌کنند، زنان باردار باید قبل و هنگام حاملگی فولیک اسید بخورند.
بیشتر بدانید:فولیک اسید: فواید، عوارض جانبی و دوز مصرفی توصیه شده آن
علت مصرف فولیک اسید در بارداری
مصرف این مکمل قبل و حین بارداری به دلایل مهمی توصیه میشود و نقش حیاتی در سلامت مادر و جنین دارد. این دلایل شامل موارد زیر می‌شوند:
۱- پیشگیری از نقص‌های لوله عصبی (NTDs)
فولیک اسید می‌تواند خطر بروز نقص‌های لوله عصبی مانند اسپینا بیفیدا و آنانسفالی را به طور قابل توجهی کاهش دهد. این نقایص معمولا در چند هفته اول بارداری رخ می‌دهند؛ به همین دلیل مصرف اسیدفولیک پیش از بارداری و در ماه‌های اول بسیار ضروری است.
۲- تکامل مغز و نخاع جنین
فولیک اسید به رشد و تکامل صحیح مغز و نخاع جنین کمک می‌کند. این ویتامین برای تقسیم سلولی و تشکیل DNA ضروری است و باعث رشد صحیح جنین در ماه‌های اول بارداری میشود.
بیشتر بدانید:فولیک اسید در پریودی چرا توصیه میشود؟
۳- پیشگیری از کم‌خونی
یکی دیگر از موارد حائز اهمیت مصرف فولیک اسید در بارداری، پیشگیری از نوع خاصی کم‌خونی به اسم کم‌خونی مگالوبلاستیک در مادر است. کم‌خونی می‌تواند با ایجاد خستگی، ضعف و مشکلات دیگر، تاثیر منفی بر حاملگی بگذارد؛ از همین‌رو مصرف دوز مناسب فولیک اسید در این دوران برای سلامتی مادر ضروری است.
۴- کاهش خطر مشکلات بارداری
فولیک اسید به عنوان یک ویتامین ضروری برای بدن، می‌تواند احتمال ابتلا به پره‌اکلامپسی (افزایش فشار خون در دوران حاملگی) را کاهش دهد. همچنین، این ماده مغذی نقش مهمی در جلوگیری از زایمان زودرس دارد.
۵- پیشگیری از نقص مادرزادی مرتبط با قلب جنین
برخی مطالعات بر این موضوع اشاره دارند که اگر مادر در دوران بارداری مکمل فولیک اسید مصرف کند، احتمال خطر بروز نقص مادرزادی مرتبط با قلب جنین کاهش می‌یابد. این نقص مادرزادی زمانی ایجاد میشود که رگ‌های خونی یا قلب کودک قبل از تولد به شکل طبیعی رشد نکنند.
اهمیت مصرف فولیک اسید قبل از بارداری چیست؟
برخی مطالعات نشان داده‌اند که فولیک اسید می‌تواند کیفیت تخمک را بهبود ببخشد و شانس لقاح موفقیت‌آمیز را افزایش دهد. بنابراین، می‌توان گفت مصرف این ویتامین پیش از بارداری به بهبود فرآیند باروری کمک می‌کند.
مقدار مجاز مصرف فولیک اسید در بارداری و قبل از آن
زنان باردار باید روزانه حتما ۴۰۰ میکروگرم فولیک اسید مصرف کنند. گاهی‌اوقات، پزشکان تشخیص می‌دهند که این میزان فولیک اسید باید در زنان حامله به ۶۰۰ میکروگرم افزایش داده شود. بهترین زمان مصرف این ویتامین از سه ماه پیش از بارداری و تا هفته ۱۲ بعد از بارداری است. با این حال، به دلیل اینکه برخی از بارداری‌ها بدون برنامه‌ریزی رخ می‌دهد، بهتر است همه خانم‌هایی که در سنین باروری هستند، روزانه ۴۰۰ میکروگرم فولیک اسید را به صورت مکمل یا از طریق رژیم غذایی دریافت کنند.
بیشتر بدانید:فولیک اسید در چه غذاهایی است؟
در برخی شرایط ممکن است زنان به میزان فولیک اسید بیشتری در حاملگی نیاز داشته باشند؛ از جمله:
- سابقه داشتن نوزاد با نقص لوله عصبی
- مصرف داروهای خاص مانند داروهای ضد تشنج
- ابتلا به دیابت یا بیماری‌های روده‌ای
- اضافه وزن زیاد
- بارداری دوقلو یا چندقلو
بهترین راهنما برای تعیین دوز مناسب این ویتامین، مشورت با پزشک متخصص زنان و زایمان است. پزشک می‌تواند بر اساس شرایط خاص هر فرد، بهترین دوز و مدت زمان مصرف اسید فولیک را مشخص کند.
فولیک اسید در بارداری تا کی مصرف شود؟
اگر این سوال برای شما هم پیش آمده که فولیک اسید در بارداری تا کی بخوریم، باید بگوییم متخصصان توصیه می‌کنند، بهتر است این ویتامین را تا پایان سه ماهه اول بارداری یعنی هفته ۱۲ حاملگی مصرف کنید. اگر چه خوردن این مکمل در سه ماهه اول بارداری ضروری است، اما بسیاری از پزشکان توصیه می‌کنند که مصرف آن را در طول حاملگی ادامه دهید.
بیشتر بدانید:قرص آهن چیست؟
عوارض مصرف بیش از اندازه فولیک اسید در بارداری چیست؟
مصرف زیاد اسید فولیک در بارداری ممکن است عوارض و مشکلاتی ایجاد کند که شامل موارد زیر می‌شوند:
- پنهان کردن علائم کمبود ویتامین B۱۲ یکی از عوارض زیاده‌روی در مصرف اسیدفولیک است.
- برخی مطالعات نشان داده‌اند، تغییرات مغزی ناشی از زیاده‌روی در مصرف اسیدفولیک در دوران بارداری مثل تغییرات مغزی مرتبط با کمبود آن است. البته نتیجه این مطالعات هنوز به طور کامل تایید نشده و به تحقیقات بیشتری نیاز است.
- زیاده‌روی در مصرف این ویتامین در طول بارداری، می‌تواند مشکلات گوارشی مانند تهوع، نفخ و اسهال ایجاد کند.
- اگر چه بسیار نادر است، اما این احتمال وجود دارد که مصرف بیش از اندازه فولیک اسید، تاثیرات منفی بر جنین بگذارد.
نگاهی کوتاه به مصرف فولیک اسید در بارداری
مصرف فولیک اسید در دوران حاملگی به عنوان یکی از مکمل‌های غذایی ضروری توسط متخصصان توصیه میشود. این مکمل نقش مهمی در جلوگیری از ناهنجاری‌های جنینی مانند نقص لوله عصبی دارد. با وجود اینکه متخصصان همیشه به اهمیت مصرف اسیدفولیک در دوران حاملگی تاکید کرده‌اند، اما ابهامات در مورد اثرگذاری و میزان مورد نیاز این مکمل برای زنان باردار زیاد است.
ما در این مقاله از مجله درمانکده راهنمای مصرف فولیک اسید در بارداری و قبل از آن را با شما به اشتراک گذاشتیم. اگر سوالات بیشتری در این زمینه دارید، می‌توانید با بهترین پزشکان متخصص از جمله دکتر متخصص زنان و زایمان در وب‌سایت درمانکده مشورت کنید.
بیشتر بدانید:غذاهای حاوی آهن کدامند؟
همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری یا مشاوره آنلاین دکتر زنان نزد پزشک مورد نظر خود نوبت بگیرید.
سوالات متداول
پیشگیری از نقص‌های لوله عصبی، تکامل صحیح مغز و نخاع، پیشگیری از کم‌خونی مادر، کاهش خطرات بارداری مانند پره‌اکلامپسی، جلوگیری از نقص مادرزادی مرتبط با قلب، کاهش احتمال شکاف لب و شکاف کام.
زنان پیش از حاملگی روزانه به ۴۰۰ میکروگرم فولیک‌اسید نیاز دارند که این دوز در دوران بارداری معمولا زیر نظر پزشک روزانه به ۶۰۰ میکروگرم می‌رسد.
زمان خاصی برای مصرف این مکمل وجود ندارد. شما می‌توانید آن را همراه با غذا یا بدون آن مصرف کنید.
مطالعات نشان می‌دهند، مصرف این مکمل به کاهش ناباروری، خطر سقط جنین و موفقیت در درمان ناباروری کمک می‌کند. به همین دلیل متخصصان اغلب در کنار درمان ناباروری، مکمل فولیک اسید تجویز می‌کنند.
اگر اسید فولیک در بارداری نخوریم، ممکن است احتمال خطر بروز نقص لوله عصبی در جنین افزایش یابد. از همین‌رو متخصصان، مصرف مکمل فولیک اسید را قبل از حاملگی و سه ماهه اول آن ضروری می‌دانند.
منابع: sciencedirec | ncbi | ods
