انتروپاتی چیست؟ آسیب‌های روده‌ای که دردساز هستند!

انتروپاتی (Enteropathy)، مجموعه‌ای از بیماری‌های روده‌ایی هستند. از شایع‌ترین انواع انتروپاتی، می‌توان به بیماری سلیاک (Celiac disease) اشاره کرد که در طی آن بیمار به پروتئین گلوتن (Gluten) حساسیت دارد. با توجه به اینکه با کدام نوع از این بیماری درگیر هستید، علائم گوارشی متفاوتی را تجربه خواهید کرد که می‌توانند شامل اسهال و استفراغ باشند. به مطالعه این مقاله از مجله درمانکده ادامه دهید تا بیشتر با این بیماری دستگاه گوارشی آشنا شوید.

انتروپاتی چیست؟

انتروپاتی به گروهی از اختلالات اطلاق می‌شود که روده کوچک را تحت تأثیر قرار می‌دهد و منجر به التهاب و آسیب پوشش داخلی روده خواهد شد. این بیماری می‌تواند در جذب مواد مغذی اختلال ایجاد کند و در نتیجه باعث سوء جذب و علائم مختلف گوارشی شود. فاکتورهای مختلفی از جمله عفونت‌ها، بیماری‌های خودایمنی، داروها و برخی شرایط ژنتیکی در بروز این بیماری نقش دارند.

بیشتر بدانید: انواع بیماری های روده چیست؟

با انواع انتروپاتی چقدر آشنا هستید؟

انواع مختلفی از انتروپاتی وجود دارد که هر کدام علل و ویژگی‌های زمینه ای خاص خود را دارند. برخی از انواع رایج آن عبارتند از:

• بیماری سلیاک (Celiac disease): یک اختلال خود ایمنی ناشی از مصرف گلوتن، پروتئینی که در گندم، جو و چاودار یافت می‌شود.
• اسپرو استوایی (Tropical sprue): یک اختلال اکتسابی که معمولاً در مناطق گرمسیری دیده می‌شود. سوء جذب مواد مغذی از علائم رایج آن است.
• بیماری ویپل (Whipple’s disease): یک عفونت باکتریایی نادر که عمدتاً روده کوچک را تحت تأثیر قرار می‌دهد و باعث سوء جذب و علائم سیستمیک می‌شود.
• آنتروپاتی خود ایمنی (Autoimmune enteropathy): یک اختلال خود ایمنی که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلول‌های پوشش روده حمله می‌کند.
• آنتروپاتی ناشی از دارو (Drug-induced enteropathy): برخی داروها مانند داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) می‌توانند باعث انتروپاتی شوند.

در صورت لزوم می توانید با دکتر گوارش آنلاین مشورت کنید و هم می توانید به صورت حضوری به متخصص گوارش مراجعه کنید.

بیشتر بدانید: سرطان کولون و سرطان کولورکتال چیست؟

بیشتر بدانید: عفونت روده چیست؟

انتروپاتی را با این علائم بشناسید

علائم آنتروپاتی با توجه به نوع و شدت بیماری می‌تواند متفاوت باشد. با این حال شایع‌ترین علائم این بیماری شامل موارد زیر است:

• اسهال مزمن: مدفوع شل، مداوم و مکرر از علائم رایج آنتروپاتی است. اسهال ممکن است آبکی و در برخی موارد دارای مخاط یا خون باشد.
• درد یا گرفتگی شکم: افراد مبتلا به این بیماری روده‌ای اغلب ناراحتی یا گرفتگی شکم را تجربه می‌کنند. درد ممکن است موضعی یا منتشر باشد و از خفیف تا شدید متغیر است.
• کاهش وزن: انتروپاتی می‌تواند در جذب مواد مغذی اختلال ایجاد کند و منجر به کاهش وزن تدریجی و ناخواسته شود.
• نفخ و گاز معده: بسیاری از افراد مبتلا به انتروپاتی نفخ را تجربه می‌کنند که احساس پُری یا سفتی در شکم به دلیل گاز اضافی است.

بیشتر بخوانید:علت باد شکم زیاد در زنان چیست؟

• خستگی: سوء جذب مواد مغذی می‌تواند منجر به کمبود ویتامین‌ها، مواد معدنی، کالری‌های ضروری، خستگی و ضعف شود.
• کمبودهای تغذیه‌ای: این بیماری باعث کمبود مواد مغذی مختلف مانند آهن، ویتامین B12، فولات و کلسیم می‌شود. به همین دلیل بیمار با علائمی مانند کم خونی، خستگی، شکنندگی ناخن ها و مشکلات استخوانی مواجه خواهد شد.
• حالت تهوع و استفراغ: برخی از افراد مبتلا به آنتروپاتی ممکن است حالت تهوع و استفراغ گاه به گاه را تجربه کنند. اگر این وضعیت شدید باشد و با سایر مشکلات گوارشی همراه است، باید در کوتاه‌ترین زمان به مراکز درمانی مراجعه کنید.
• تغییرات در اشتها: این بیماری روده‌ای بر اشتها تاثیرگذار است و منجر به کاهش میل به غذا خوردن یا احساس سیری زودرس می‌شود.

علائم می‌توانند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد و ممکن است با سایر بیماری‌های دستگاه گوارشی اشتباه گرفته شوند. اگر علائم مداوم یا نگران‌کننده‌ای را تجربه می‌کنید، توصیه می‌شود برای ارزیابی و تشخیص مناسب با پزشک مشورت داشته باشید.

بیشتر بدانید: علائم سرطان روده بزرگ چگونه است؟

بیشتر بدانید: آیا سرطان روده کوچک درمان دارد؟

برای تشخیص انتروپاتی به چه آزمایش‌هایی نیاز دارید؟

برای تشخیص آنتروپاتی، پزشکان ممکن است از آزمایش‌ها و روش‌های مختلفی برای ارزیابی وضعیت استفاده کنند. آزمایش‌های خاص مورد استفاده ممکن است به علت مشکوک زمینه‌ای آنتروپاتی بستگی داشته باشد. در اینجا چند آزمایش رایج تشخیصی وجود دارد:

آزمایش خون (Blood tests)

آزمایش خون به شناسایی آنتی‌بادی‌ها و نشانگرهای خاص مرتبط با آنتروپاتی کمک می‌کند. به عنوان مثال، در مورد مشکوک به بیماری سلیاک، آزمایش خون ممکن است برای بررسی آنتی‌بادی‌هایی مانند آنتی‌بادی‌های ضد ترانس گلوتامیناز (tTG) انجام شود.

آندوسکوپی و بیوپسی (Endoscopy with biopsy)

در آندوسکوپی، پزشک یک لوله نازک و انعطاف‌پذیر که در انتهای آن دوربین قرار دارد را وارد دستگاه گوارش می‌‌کند. در طول آندوسکوپی، پزشک ممکن است نمونه‌های کوچکی از بافت (بیوپسی) رودهٔ کوچک را برای تجزیه و تحلیل بیشتر جدا کند. این نمونه‌ها می‌توانند به ارزیابی میزان آسیب انتروپاتی به پوشش روده و شناسایی ناهنجاری‌های خاص کمک کنند.

آزمایش مدفوع (Stool tests)

پزشک آزمایش‌های مدفوع را برای ارزیابی وجود فاکتورهای خاصی که می‌توانند نشان‌دهندهٔ انتروپاتی باشد، تجویزمی‌کند. به عنوان مثال، آزمایش چربی مدفوع (fecal fat testing)، تعیین می‌کند که آیا چربی بیش‌از حد در مدفوع وجود دارد یا نه. این موضوع نشان‌دهندهٔ سوء جذب است. تست کشت مدفوع (Stool cultures) یا آزمایش انگل نیز ممکن است برای رد علل عفونی انجام شود.

تست‌های تصویربرداری

تکنیک‌های تصویربرداری مانند سی‌تی اسکن (CT) یا تصویربرداری (MRI) را می‌توان برای بررسی روده‌ها و شناسایی هر‌گونه ناهنجاری ساختاری، مانند تنگی یا انسداد استفاده کرد.

بیشتر بدانید: علائم کرم آسکاریس چیست؟

بیشتر بدانید: سندرم روده کوتاه چیست؟

آندوسکوپی کپسولی (Capsule endoscopy)

در موارد خاصی ممکن است آندوسکوپی کپسولی انجام شود. این آزمایش شامل بلعیدن یک کپسول کوچک به اندازه قرص است که دارای یک دوربین است. هنگامی که کپسول از سیستم گوارش عبور می‌کند، از روده کوچک عکس می‌گیرد. پزشک برای شناسایی هرگونه ناهنجاری از این تصاویر استفاده می‌کند.

تست‌های آلرژی یا حساسیت

در برخی موارد، آزمایش‌های آلرژی یا حساسیت غذایی ممکن است به تشخیص آنتروپاتی کمک کنند. پزشک تست‌هایی مانند آزمایش‌های پوستی یا آزمایش خون ( آزمایش‌های آنتی‌بادی IgE)، را برای شناسایی آلرژن‌های خاصی که می‌توانند باعث ایجاد علائم شوند، توصیه می‌کند

انتخاب تست‌های تشخیصی به علائم بالینی، سابقه پزشکی و علت آنتروپاتی بستگی دارد. مهم است در این مورد با پزشک مشورت کنید تا وضعیت شما را ارزیابی و آزمایش‌های مناسب را برای تشخیص دقیق توصیه کند.

راه‌های درمان انتروپاتی چیست؟

درمان انتروپاتی به علت زمینه‌ای و شدت بیماری بستگی دارد. برای مثال، در مورد بیماری سلیاک، یک رژیم غذایی سخت بدون گلوتن (gluten-free diet)، پایه اصلی درمان است. سایر انواع آنتروپاتی ممکن است به داروهایی برای کنترل التهاب، مدیریت علائم یا سرکوب سیستم ایمنی نیاز داشته باشند. در برخی موارد، مکمل‌های غذایی یا تغذیه وریدی ممکن است برای رفع کمبود مواد مغذی ضروری باشد.

بیشتر بدانید:باد شکم از چیست؟

بیشتر بدانید: انواع مشکلات گوارشی ناشی از دیابت

ریسک بروز انتروپاتی در چه کسانی بیشتر است؟

انتروپاتی می تواند افراد در هر سن، جنسیت و پیشینه قومی را تحت تاثیر قرار دهد. بروز آنتروپاتی به گروه خاصی از افراد محدود نمی‌شود، زیرا می تواند در هر فردی ایجاد شود. با این حال، برخی عوامل ممکن است خطر ابتلا به آنتروپاتی را افزایش دهند:

• سن: برخی از اشکال آنتروپاتی، مانند آنتروپاتی خودایمنی یا برخی عفونت‌ها، می‌توانند نوزادان یا کودکان خردسال را تحت تاثیر قرار دهند. این شرایط ممکن است در جمعیت کودکان شایع‌تر باشد.
• عوامل محیطی: برخی مناطق جغرافیایی ممکن است شیوع بیشتری از انواع خاص آنتروپاتی را داشته باشند. به عنوان مثال، اسپرو استوایی بیشتر در مناطق گرمسیری مشاهده می‌شود، در حالی که بیماری سلیاک در کشورهای غربی شیوع بیشتری دارد.
• اختلالات خود ایمنی: بیماری‌های خودایمنی مانند دیابت (diabetes)، آرتریت روماتوئید (rheumatoid arthritis) یا اختلالات خودایمنی تیروئید (autoimmune thyroid disorders) می‌توانند خطر ابتلا به انتروپاتی را افزایش دهند.
• مصرف دارو: برخی از داروها، مانند داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، باعث انتروپاتی ناشی از دارو می‌شوند. افرادی که این داروها را به طور مکرر یا برای مدت طولانی مصرف می‌کنند ممکن است در معرض خطر بیشتری باشند.

اگر مشکوک به آنتروپاتی هستید یا علائم گوارشی مداوم را تجربه می‌کنید، بهتر است برای ارزیابی، تشخیص و مدیریت وضعیت سلامتی خود با پزشک متخصص مشورت کنید.

بیشتر بدانید: علت سوراخی روده چیست؟

آیامی‌توانیم از انتروپاتی پیشگیری کنیم؟

پیشگیری از انتروپاتی تا حد زیادی به علت آن بستگی دارد. مثلا در مورد بیماری سلیاک، پیروی از یک رژیم غذایی بدون گلوتن بسیار مهم است. اجتناب از مواد غذایی یا منابع آب آلوده هنگام سفر به مناطق گرمسیری می‌تواند به جلوگیری از اسپروی گرمسیری کمک کند. مدیریت صحیح دارو و آگاهی از عوارض جانبی بالقوه می‌تواند خطر انتروپاتی ناشی از دارو را کاهش دهد. علاوه‌بر این، حفظ بهداشت عمومی و انجام اقدامات ایمنی مواد غذایی در پیشگیری از برخی علل عفونی انتروپاتی موثر هستند.

بیشتر بدانید: علائم ایلئوس چیست؟

انتروپاتی در چند خط

انتروپاتی جز بیماری‌های دستگاه گوارشی است. در این حالت روده در جذب مواد مغذی ناتوان است و بیمار با علائم گوارشی متعدد مانند اسهال، حالت تهوع و یا استفراغ مواجه می‌شود. پزشک با توجه به نوع بیماری، شیوهٔ مناسب درمان را پیشنهاد خواهد کرد. درمانکده دوستدار سلامتی شما.

چند سوال دربارهٔ انتروپاتی