افتادگی پلک چگونه است؟ بهترین روش های درمان

یکی از مشکلاتی که می‌تواند تاثیر چشمگیری روی ظاهر و زیبایی شما داشته باشد، افتادگی پلک یا پتوز (Ptosis) است. وقتی افتادگی پلک یک چشم را درگیر می‌کند به آن «پتوز یک‌طرفه» می‌گویند و هنگامی که روی هر ۲ چشم تاثیر می‌گذارد «پتوز دوطرفه» نامیده می‌شود.

پتوز ممکن است موقتی یا دائمی باشد. گاهی اوقات، این مشکل از بدو تولد وجود دارد (پتوز مادرزادی) و در بعضی موارد، بعدا در طول زندگی ایجاد می‌شود (پتوز اکتسابی). بسته به شدت پتوز، افتادگی پلک بالا ممکن است سطح مردمک را بپوشاند و بینایی را تا حد زیادی کاهش دهد. در مقاله امروز مجله درمانکده به این سوالات که افتادگی پلک نشانه چیست و چگونه درمان می‌شود، پاسخ می‌دهیم. با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.

علائم افتادگی پلک

علامت اصلی پتوز این است که یک یا هر ۲ پلک بالا دچار افتادگی می‌شوند. در بعضی موارد، این عارضه می‌تواند بینایی شما را تحت تاثیر قرار دهد. با این حال، در بسیاری از مردم علائم قابل‌توجهی ندارد.

علاوه بر این، ممکن است چشم‌های شما به شدت خشک باشند یا دچار آبریزش شوند. همچنین احتمال دارد صورت‌تان خسته به نظر برسد یا درد در نواحی اطراف چشم‌ را تجربه کنید. بعضی از افراد مبتلا به پتوز شدید مجبور هستند همیشه هنگام صحبت کردن سر خود را به سمت عقب خم کنند تا بتوانند روبرو را ببینند.

علت افتادگی پلک

دلایل مختلفی برای پتوز وجود دارد که از علل طبیعی تا علل جدی را شامل می‌شوند. از نظر شیوع، تفاوت قابل‌توجهی بین مردان و زنان یا قومیت‌های مختلف وجود ندارد. با این حال، به دلیل روند طبیعی پیری، این مشکل در افراد مسن شایع‌تر است. چرا که با افزایش سن عضله‌ای که مسئول بالا بردن پلک است دچار کشیدگی می‌شود.

البته به خاطر داشته باشید که افراد در هر سنی ممکن است تحت تاثیر این بیماری قرار بگیرند. گاهی اوقات، افتادگی پلک در نوزادان از بدو تولد وجود دارد، اگرچه این اتفاق نادر است. شایع‌ترین علت پتوز مادرزادی این است که عضله پلک به درستی رشد نمی‌کند. افتادگی پلک کودکان می‌تواند بینایی را مختل کند و به آمبلیوپی منجر شود که به عنوان تنبلی چشم شناخته می‌شود.

بیشتر بدانید: چشم درد نشانه چیست؟

گاهی اوقات، علت افتادگی پلک در جوانی ناشناخته است؛ اما ممکن است به دلیل تروما یا مشکلات عصبی رخ دهد. مالش بیش از حد چشم، استفاده از لنزهای تماسی سفت، جراحی چشم، تورم، کیست یا تومور پلک و تزریق بوتاکس از علل احتمالی پتوز هستند.

عوامل خطر

بعضی از بیماری‌ها شما را در معرض خطر پتوز قرار می‌دهند، از جمله:

۱. مشکلات پزشکی

پتوز می‌تواند نشانه یک بیماری زمینه‌ای باشد، به خصوص اگر هر ۲ پلک را تحت تاثیر قرار دهد. پتوزی که فقط یکی از پلک‌ها را درگیر می‌کند ممکن است از یک آسیب عصبی یا گل مژه موقتی ناشی شود. عمل لیزیک یا جراحی کاتاراکت (آب مروارید) هم گاهی اوقات به دلیل کشیدگی عضله یا تاندون عامل ایجاد پتوز است، اگرچه این اتفاق به ندرت رخ می‌دهد.

۲. بیماری‌های جدی

در بعضی موارد، افتادگی پلک به دلیل مشکلات جدی‌تری مثل سکته مغزی، تومور مغزی یا سرطان اعصاب و عضلات رخ می‌دهد. اختلالات عصبی هم که روی اعصاب یا عضلات چشم تاثیر می‌گذارند، مانند میاستنی گراویس، می‌توانند به پتوز منجر شوند.  

تشخیص پتوز

پزشک معاینه بدنی انجام می‌دهد و سابقه پزشکی‌تان را بررسی می‌کند. علاوه بر این، از شما در مورد اینکه چه مدت است دچار پتوز هستید سوال می‌پرسد. سپس آزمایش انجام می‌دهد تا علت پتوز را بیابد. یکی از این تست‌ها اسلیت لامپ (slit lamp) است که به پزشک اجازه می‌دهد با کمک نور به چشم شما نگاه دقیق‌تری بیندازند.

از سایر تست‌هایی که برای تشخیص افتادگی پلک مورد استفاده قرار می‌گیرند می‌توان به تست تنسیلون (tensilon) اشاره کرد. برای انجام این تست، پزشک دارویی به نام تنسیلون (ادروفونیوم) را به یکی از وریدها تزریق می‌کند و از شما می‌خواهد که یک حرکت تکراری را انجام دهید، برای مثال چند بار بایستید و بنشینید. سپس شما را تحت نظر می‌گیرد تا ببیند که آیا تنسیلون قدرت عضلانی‌تان را بهبود می‌بخشد یا خیر. این تست به پزشک در تشخیص بیماری میاستنی گراویس که یکی از علل پتوز است کمک می‌کند.

درمان افتادگی پلک

اینکه پزشک چه روشی را به عنوان بهترین درمان افتادگی پلک عصبی و غیرعصبی به شما پیشنهاد دهد، به علت و شدت پتوز بستگی دارد. اگر این عارضه در اثر افزایش سن یا به صورت مادرزادی ایجاد شده باشد، پزشک ممکن است هیچ درمانی را توصیه نکند، چون این وضعیت معمولا برای سلامتی مضر نیست. با این حال، درمان می‌تواند زیبایی چهره را بهبود بخشد و به رفع اختلالات بینایی کمک ‌کند.

۱. جراحی

در این روش، عضله بالابرنده پلک سفت می‌شود تا پلک به سمت بالا برود و در موقعیت مورد نظر قرار بگیرد. گاهی اوقات، برای کودکانی که پتوز دارند، جراحی به منظور جلوگیری از تنبلی چشم توصیه می‌شود. خطرات مرتبط با جراحی عبارت‌اند از: خشکی چشم، خراشیده شدن قرنیه و هماتوم.

راه‌کار دیگر جراحی اسلینگ (sling) است که در آن از عضلات پیشانی برای بالا بردن پلک‌ها استفاده می‌شود.

بیشتر بدانید: فیلر زیر چشم چیست؟

۲. عصای پتوز

عصای پتوز یک گزینه خوب برای درمان افتادگی پلک بدون جراحی است. این روش شامل اضافه کردن یک زائده عصا مانند به فریم عینک است که با نگه داشتن پلک در جای خود از افتادگی آن جلوگیری می‌کند.

۲ نوع عصای پتوز وجود دارد: قابل تنظیم و تقویت‌شده. عصاهای قابل تنظیم به یک طرف قاب عینک و عصاهای تقویت‌شده به ۲ طرف آن وصل می‌شوند. عصاها را می‌توان تقریبا روی همه انواع عینک نصب کرد، اما روی فریم‌های فلزی بهترین عملکرد را دارند. اگر به استفاده از این روش علاقه دارید، با چشم پزشک یا جراح پلاستیک مشورت کنید.

۳. قطره چشمی

این روزها، استفاده از یک نوع قطره چشمی برای رفع افتادگی پلک اکتسابی تایید شده است. این قطره حاوی اکسی‌متازولین هیدروکلراید است.

پیش‌گیری از پتوز

جلوگیری از افتادگی پلک دشوار است، به خصوص اگر مادرزادی باشد. پتوز اکتسابی هم ممکن است دلایلی داشته باشد که قابل پیش‌گیری نیستند.

در صورت لزوم می توانید با دکتر چشم پزشک آنلاین مشورت کنید و هم می توانید به صورت حضوری به متخصص چشم پزشک مراجعه کنید.

تحقیقات نشان داده‌اند که هیچ ارتباطی بین پتوز و سبک زندگی (سیگار کشیدن، مصرف الکل یا شاخص توده بدنی) وجود ندارد. با این حال، با استفاده نکردن از لنزهای تماسی و پرهیز از مالش بیش از حد چشم می‌توان خطر ابتلا به پتوز اکتسابی را کاهش داد.

بیشتر بدانید: علت ورم چشم چیست؟

کلام پایانی درباره افتادگی پلک

در بیشتر موارد، افتادگی پلک فقط یک مشکل زیبایی است. با این حال، از آنجا که می‌تواند نشانه یک بیماری جدی باشد، همیشه لازم است در مورد آن با چشم پزشک یا جراح پلاستیک مشورت کنید. درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده است که در هر نقطه از ایران و جهان که هستید از بهترین متخصصان برای مشاوره آنلاین وقت بگیرید.

سوالات متداول

منابع: healthline, medicalnewstoday