قرص داکسی سایکلین چیست؟ از نحوه مصرف تا عوارض جانبی

قرص داکسی سایکلین یک نوع آنتی‌بیوتیک است که برای درمان عفونت‌های باکتریایی تجویز می‌شود. آنتی‌بیوتیک‌ها اثرات خود را با جلوگیری از رشد و تکثیر باکتری‌ها و از بین بردن آن‌ها نشان می‌دهند. این مقاله از مجله درمانکده به معرفی آنتی‌بیوتیک داکسی سایکلین و نحوه مصرف آن اختصاص دارد. ما را تا انتهای این مطلب همراهی کنید.

اطلاعات شناسنامه‌ای قرص داکسی سایکلین

عناوین مرتبط با شناسنامه دارو	توضیحات
چکیده راهگشای دارو	داکسی سایکلین یک آنتی‌بیوتیک است که برای درمان طیف گسترده‌ای از عفونت‌های باکتریایی استفاده می‌شود.
نام دارو	این دارو با نام داکسی سایکلین (Doxycycline) شناخته می‌شود.
بک‌گراند دارو	Doxycycline یک آنتی‌بیوتیک تتراسایکلین نسل دوم است که برای اولین بار در سال ۱۹۶۷ کشف شد. تتراسایکلین‌های نسل دوم سمیت کمتری نسبت به تتراسایکلین‌های نسل اول دارند.
نوع دارو	این دارو از نوع مولکول کوچک (Small molecule) است.
گروه دارو	Doxycycline یک داروی تایید شده است.
ساختار دارو
فرمول شیمیایی	C22H24N2O8
داروهای هم گروه	کلرتتراسیکلین، دمکلوسیکلین، مینوسیکلین، اکسی تتراسیکلین و تتراسیکلین
فرم‌های موجود دارو	قرص، کپسول و شربت

نام برندهای قرص داکسی سایکلین

شرکت‌های دارویی این قرص را با نام‌های تجاری مختلف تولید می‌کنند؛ از جمله:

• رازو داکسی سیکلین
• زایکلیت
• انتری داکس
• داکسی منت

تفاوت داکسی سایکلین هایکلیت با داکسی سایکلین مونوهیدرات

این آنتی‌بیوتیک به ۲ شکل داکسی سایکلین هیکلات یا هایکلیت و داکسی سایکلین مونوهیدرات در داروخانه‌ها به فروش می‌رسد. هر ۲ نوع دارو دارای ماده فعال Doxycycline هستند و تاثیر یکسانی در برابر عفونت‌های باکتریایی دارند؛ فقط ماده فعال آن‌ها به نمک متفاوتی متصل شده است. نمک‌ها مواد غیر فعالی هستند که به جذب داروها در بدن کمک می‌کنند.بعضی از تحقیقات نشان داده‌اند که کپسول داکسی سیکلین هایکلیت ممکن است بیشتر از نوع مونوهیدرات این دارو باعث تحریک دستگاه گوارش شود. البته مصرف Doxycycline همراه با یک لیوان آب و اجتناب از دراز کشیدن بلافاصله بعد از دریافت آن می‌تواند احتمال ابتلا به مشکلات گوارشی را به حداقل برساند.

کاربرد قرص داکسی سایکلین

از فواید قرص داکسی سایکلین برای درمان عفونت‌های باکتریایی در بسیاری از قسمت‌های بدن استفاده می‌شود. از کاربردهای این دارو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• درمان سیاه‌زخم یا پیشگیری از آن
• درمان طاعون و تولارمی (تب خرگوش)
• درمان مالاریا یا پیشگیری از آن
• درمان جوش‌ها و آبسه‌هایی که در اثر روزاسه روی صورت ایجاد می‌شوند (به این بیماری آکنه روزاسه یا آکنه بزرگسالان هم می‌گویند.)
• درمان بیماری لایم یا پیشگیری از آن در افرادی که توسط کنه گزیده شده‌اند
• جلوگیری از عفونت در افرادی که مورد تعرض جنسی قرار گرفته‌اند

بیشتر بخوانید:روش مصرف فلوکستین

این آنتی‌بیوتیک ممکن است بنا به تشخیص پزشک برای درمان بیماری‌های دیگری هم استفاده شود.

بیشتر بدانید: قرص افلوکساسین

نحوه مصرف قرص داکسی سایکلین

داروی داکسی سایکلین معمولا یک یا ۲ بار در روز همراه با یک لیوان آب مصرف می‌شود. بهتر است Doxycycline را با معده خالی مصرف کنید، اما اگر دچار مشکلات گوارشی می‌شوید، می‌توانید آن را با غذا یا شیر بخورید.

با پزشک یا داروساز در مورد بهترین زمان مصرف قرص داکسی سایکلین صحبت کنید. همچنین دستورالعمل‌های درج‌شده روی برچسب یا بروشور دارو را به دقت بخوانید و از پزشک در مورد هر قسمتی که متوجه نمی‌شوید راهنمایی بخواهید. Doxycycline را دقیقا طبق دستور پزشک مصرف کنید و دوز یا مدت زمان مصرف آن را خودسرانه افزایش ندهید. چون این کار ممکن است به عوارض جانبی جدی منجر شود.

اگر از داکسی سایکلین برای پیشگیری از مالاریا استفاده می‌کنید، یک یا ۲ روز قبل از سفر به منطقه‌ای که مالاریا دارد، مصرف دارو را شروع کنید. مصرف Doxycycline را در تمام روزهایی که در این منطقه هستید و تا چهار هفته پس از ترک آن ادامه دهید. با این حال، مدت زمان استفاده از دارو نباید از چهار ماه بیشتر شود.

حتی اگر احساس خوبی دارید، طبق دستور پزشک به مصرف Doxycycline ادامه دهید. چنانچه مصرف دارو را فراموش کردید، در اسرع وقت آن را بخورید. اگر تقریبا زمان مصرف دوز بعدی فرا رسیده است، فقط آن دوز را مصرف کنید و از ۲ برابر کردن میزان دارو بپرهیزید.

بیشتر بخوانید:کاربرد لووفلوکساسین

عوارض قرص داکسی سایکلین

آنتی‌بیوتیک داکسی سایکلین ممکن است عوارض جانبی ایجاد کند. در صورتی که علائم زیر شدید بودند یا با گذشت زمان از بین نرفتند، به پزشک مراجعه کنید:

• حالت تهوع
• استفراغ
• اسهال
• از دست دادن اشتها
• خارش رکتوم (راست روده)
• تورم، قرمزی، سوزش، خارش یا تحریک واژن
• ترشحات واژن
• احساس درد هنگام دفع ادرار
• گلودرد
• تورم زبان
• خشکی دهان
• اضطراب
• کمردرد
• تغییر رنگ پوست، ناخن، چشم یا دهان

بیشتر بدانید:تفاوت سفکسیم و سیپروفلوکساسین

بعضی از عوارض جانبی Doxycycline جدی هستند و به مراقبت پزشکی نیاز دارند. این عوارض عبارت‌اند از:

• سردرد
• تاری دید، دوبینی یا از دست دادن بینایی
• کهیر
• تاول یا قرمزی پوست
• مشکل در تنفس یا بلع
• تورم چشم‌ها، صورت، گلو، زبان یا لب‌ها
• خونریزی یا کبودی غیر عادی
• مدفوع آبکی یا خونی، کرامپ معده یا تب در حین درمان یا بعد از قطع مصرف دارو
• بازگشت تب، گلودرد، لرز یا سایر علائم عفونت
• درد مفاصل
• تغییر رنگ دندان‌های دائمی (بزرگسالان)

این آنتی‌بیوتیک ممکن است عوارض جانبی دیگری هم ایجاد کند. در صورت بروز هر گونه مشکل غیر عادی در حین مصرف آن با پزشک خود تماس بگیرید.

موارد احتیاط پیش از مصرف یا منع مصرف

با رعایت نکات زیر می‌توانید از خود در برابر عوارض قرص داکسی سایکلین محافظت کنید:

• اگر به Doxycycline یا هر داروی دیگری حساسیت دارید، این موضوع را به پزشک اطلاع دهید. در مورد حساسیت به غذاها یا حیوانات هم باید با پزشک صحبت کنید.
• به پزشک خود بگویید که از چه داروها، مکمل‌های غذایی یا محصولات گیاهی استفاده می‌کنید.
• آنتی‌اسیدهای حاوی منیزیم، آلومینیوم یا کلسیم، مکمل‌های کلسیم، فرآورده‌های حاوی آهن و ملین‌های حاوی منیزیم با Doxycycline تداخل دارند و باعث کاهش اثربخشی آن می‌شوند. Doxycycline را یک تا ۲ ساعت قبل یا یک تا ۲ ساعت بعد از آنتی‌اسیدها، مکمل‌های کلسیم و ملین‌های حاوی منیزیم بخورید. همچنین توصیه می‌شود این آنتی‌بیوتیک را ۲ ساعت قبل یا سه ساعت بعد از فرآورده‌های آهن مصرف کنید.
• سابقه ابتلا به لوپوس، افزایش فشار داخل جمجمه، عفونت قارچی در دهان یا واژن، جراحی معده، مشکلات معده یا روده مانند کولیت، مشکلات بینایی، آسم و بیماری کلیوی یا کبدی را به پزشک اطلاع دهید.
• قرص Doxycycline ممکن است اثربخشی داروهای ضد بارداری هورمونی (حاوی استروژن) را کاهش دهد. در حین مصرف این دارو باید از سایر روش‌های پیشگیری از بارداری استفاده کنید.

بیشتر بدانید:قرص مگنیفورت برای دیسک کمر مفید است؟ 

• در حین مصرف Doxycycline سعی کنید تا حد امکان در معرض نور خورشید قرار نگیرید یا از لباس‌های مناسب، عینک آفتابی و کرم ضد آفتاب استفاده کنید. چون این دارو ممکن است پوست شما را به نور خورشید حساس کند. اگر دچار آفتاب‌سوختگی شدید، فورا این موضوع را به پزشک اطلاع دهید.
• مصرف این دارو از شما به طور کامل در برابر مالاریا محافظت نمی‌کند. بنابراین در حین مصرف آن باید سایر اقدامات محافظتی را هم انجام دهید. برای مثال، باید از اسپری حشره‌کش، پشه‌بند و لباس مناسب استفاده کنید.
• در حین استفاده از Doxycycline و حتی پس از قطع مصرف آن ممکن است دچار اسهال شوید که گاهی‌اوقات می‌تواند شدید باشد. بدون مشورت با پزشک برای درمان اسهال از هیچ دارویی استفاده نکنید. چون این داروها ممکن است اسهال را بدتر یا طولانی‌تر کنند.
• این دارو را درست قبل از رفتن به رختخواب مصرف نکنید، چون ممکن است هنگام دراز کشیدن به درستی حل نشود که این می‌تواند به گلودرد منجر شود.

بیشتر بخوانید:قرص سفکسیم را چگونه مصرف کنیم؟

بیشتر بدانید: هیدروکسی کلروکین سولفات برای چی خوبه؟

تداخلات دارویی قرص داکسی سایکلین

داروهایی که ممکن است با Doxycycline تداخل داشته باشند عبارت‌اند از:

• آنتی‌اسیدها، مکمل‌ها و سایر محصولات حاوی آلومینیوم، کلسیم، آهن، منیزیم یا روی
• باربیتورات‌ها
• قرص‌های ضد بارداری
• بیسموت ساب‌سالیسیلات
• کاربامازپین
• متوکسی‌فلوران
• رتینوئیدهای خوراکی مانند آسیترتین و ایزوترتینوئین
• سایر آنتی‌بیوتیک‌ها
• فنی‌توئین
• وارفارین

این فهرست ممکن است تمام تداخلات دارویی Doxycycline را پوشش ندهد. بنابراین لازم است فهرست تمام داروها، مکمل‌های غذایی و محصولات گیاهی مصرفی خود را در اختیار پزشک قرار دهید. همچنین اگر سیگار می‌کشید، مشروبات الکلی می‌نوشید یا از مواد مخدر استفاده می‌کنید، این موضوع را به پزشک اطلاع دهید. چون ممکن است با داروی شما تداخل داشته باشند.

بیشتر بخوانید:آیا قرص آزیترومایسین سینوزیت را درمان می‌کند؟

فعل و انفعالات قرص داکسی سایکلین در بدن

داکسی سایکلین به دسته‌ای از داروها به نام آنتی‌بیوتیک‌های تتراسایکلین تعلق دارد. این دارو با جلوگیری از رشد و تکثیر باکتری‌ها به درمان بیماری‌های عفونی کمک می‌کند.

قرص Doxycycline با از بین بردن باکتری‌هایی که منافذ پوست را آلوده می‌کنند و کاهش یک ماده روغنی طبیعی در پوست به درمان آکنه کمک می‌کند. این دارو اثربخشی خود را برای درمان روزاسه با کاهش التهاب نشان می‌دهد.

بیشتر بدانید: کلاریترومایسین ۲۵۰

افراد آسیب‌پذیر

بعضی از افراد باید از مصرف قرص داکسی سایکلین بپرهیزند یا با احتیاط از این دارو استفاده کنند. این افراد شامل زنان باردار و شیرده، سالمندان و کودکان هستند.

۱. زنان باردار

چنانچه باردار هستید یا قصد دارید باردار شوید، این موضوع را به پزشک اطلاع دهید. همچنین اگر در حین مصرف Doxycycline باردار شدید، فورا با پزشک خود تماس بگیرید. استفاده از قرص داکسی سایکلین در بارداری می‌تواند به جنین آسیب برساند.

۲. زنان شیرده

هرگز بدون مشورت با پزشک از قرص داکسی سایکلین در شیردهی استفاده نکنید. گاهی‌اوقات پزشکان توصیه می‌کنند در حین مصرف این دارو از شیردهی خودداری کنید.

۳. سالمندان

شواهدی در مورد ممنوعیت مصرف Doxycycline در دوران سالمندی وجود ندارد. اما به طور کلی، سالمندان بیشتر از افراد جوان در معرض خطر ابتلا به مشکلات کبدی، کلیوی یا قلبی هستند. افراد مبتلا به این بیماری‌ها باید با احتیاط بیشتری از داروی Doxycycline استفاده کنند.

۴. کودکان

آنتی‌بیوتیک Doxycycline ممکن است باعث کاهش سرعت رشد استخوان‌ها شود. این دارو نباید به کودکان کمتر از هشت سال داده شود، مگر اینکه توسط دکتر اطفال تجویز شود.

بیشتر بخوانید:کاربرد قرص امپرازول چیست؟

کلام پایانی

آنتی‌بیوتیک‎‌هایی مانند Doxycycline عفونت‌های باکتریایی را از بین می‌برند، اما برای سرماخوردگی، آنفولانزا یا سایر عفونت‌های ویروسی مناسب نیستند. استفاده غیر ضروری از این داروها ممکن است خطر ابتلا به عفونت مقاوم به درمان را افزایش دهد. بنابراین توصیه می‌شود از آن‌ها به طور خودسرانه استفاده نکنید. بهتر است برای مصرف این قرص به دکتر عفونی مراجعه و یا با مشاوره آنلاین متخصص عفونی مشورت کنید.

اگر در مورد قرص داکسی سایکلین یا سایر آنتی‌بیوتیک‌ها به راهنمایی نیاز دارید، می‌توانید با پزشکان سایت درمانکده مشورت کنید. در درمانکده علاوه بر سیستم نوبت‌دهی حضوری، امکان اخذ نوبت جهت مشاوره آنلاین فراهم شده است.

سوالات متداول

منابع: go.drugbank, medlineplus, mayoclinic,