قرص دوکسپین (Doxepin) یک داروی ضدافسردگی سهحلقهای است که عمدتا برای درمان افسردگی و اختلالات اضطرابی تجویز میشود. این دارو به افزایش سطح برخی مواد طبیعی در مغز که برای تعادل روانی ضروری هستند، کمک میکند. علاوه بر این، از دوکسپین در دوزهای پایین برای مدیریت بیخوابی استفاده میشود. در ادامه این مقاله از مجله سلامت درمانکده به بررسی طریقه مصرف دوکسپین، عوارض جانبی و کاربردهای این دارو میپردازیم.
فهرست محتوا
اطلاعات شناسنامهای داروی دوکسپین
اطلاعات شناسنامهای قرص دوکسپین 25 و سایر دوزهای آن را میتوانید در جدول زیر مشاهده کنید:
عناوین | توضیحات |
چکیده راهگشای دارو | دوکسپین یک داروی ضدافسردگی از گروه تریسایکلیکها (Tricyclic Antidepressants) است که برای درمان افسردگی، اضطراب، و گاهی اختلالات خواب تجویز میشود. |
نام دارو | این دارو با نام دوکسپین [DOX-e-pin] شناخته میشود. |
برند دارو | این دارو با نامهای تجاری پرودوکسین (Prudoxin)، سیلنور (Silenor)، سینکوئان (Sinequan)، زونالون (Zonalon) به بازار عرضه میشود. |
بکگراند دارو | دوکسپین توسط شرکت فایزر توسعه یافت و در سال ۱۹۶۹ به عنوان یک داروی ضدافسردگی توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) تایید شد. همچنین این دارو در سال ۲۰۱۰ برای درمان بیخوابی نیز مورد تایید قرار گرفت. |
نوع دارو | این دارو از نوع مولکول کوچک (Small Molecule) است. |
گروه دارو | این دارو در گروه داروهای تاییدشده و تحقیقاتی قرار دارد. |
ساختار دارو | |
فرمول شیمیایی | C19H21NO |
کاربرد قرص دوکسپین
همانطور که اشاره شد از دوکسپین برای درمان افسردگی و اضطراب استفاده میشود. سایر کاربردهای این دارو عبارتاند از:
۱. قرص دوکسپین برای خواب
دوکسپین در دوزهای پایین (سه تا ۶ میلیگرم) برای درمان بیخوابی تجویز میشود. این دارو به بهبود کیفیت خواب و کاهش بیداریهای شبانه کمک میکند. مکانیزم دقیق اثر آن هنوز بهطور کامل مشخص نیست؛ اما احتمالا با مسدود کردن گیرندههای هیستامین H1 در ارتباط است.
بیشتر بدانید: قرص لاموتریژین
۲. قرص دوکسپین برای زود انزالی
در حالی که دوکسپین برای درمان زود انزالی تایید نشده، برخی مطالعات نشان دادهاند که این دارو ممکن است برای درمان زودانزالی نیز کاربرد داشته باشد. با این حال، توصیه میکنیم از مصرف خودسرانه این دارو بپرهیزید و برای درمان زودانزالی به یک متخصص اعصاب و روان (روانپزشک) مراجعه کنید.
بیشتر بدانید: قرص فنوباربیتال
۳. قرص دوکسپین برای پوست
مطالعات نشان دادهاند که مصرف قرص دوکسپین برای کهیر مناسب است. این دارو بهدلیل داشتن خواص آنتیهیستامینی میتواند به درمان کهیر مزمن و اگزما کمک کند. علاوه بر این، قرص دوکسپین برای خارش نیز تجویز میشود. مطالعات نشان دادهاند که دوکسپین یکی از موثرترین داروهای ضد خارش است و قدرت آنتیهیستامین آن بهطور قابل توجهی بیشتر از دیفن هیدرامین و هیدروکسی زین است. با این حال، توصیه میکنیم از ایران دارو بدون تجویز پزشک استفاده نکنید.
عوارض مصرف قرص دوکسپین
قرص دوکسپین ممکن است عوارض جانبی جدی ایجاد کند. اگر موارد زیر را تجربه کردید، فورا با پزشک خود تماس بگیرید:
- تاری دید، دید تونلی، درد یا تورم چشم و دیدن هاله اطراف نورها
- احساس سبکی سر
- لرزش، حرکات بیقرار عضلات چشم، زبان، فک یا گردن
- یبوست شدید
- گیجی، توهمات، افکار غیر معمول و تشنج
- احساس درد یا مشکل در دفع ادرار
اگر پس از مصرف این دارو یکی از علائم زیر را تجربه کردید، فورا به یک مرکز درمانی مراجعه کنید؛ زیرا به کمک پزشکی اضطراری نیاز دارید:
- کهیر
- دشواری در تنفس
- تورم صورت، لبها، زبان یا گلو
عوارض جانبی قرص دوکسپین ۱۰ و سایر دوزهای آن که در بین افراد بسیار شایع است، عبارتاند از:
- خوابآلودگی
- سرگیجه
- افزایش فشار خون
- تغییرات بینایی
- بروز جوش یا تورم صورت
- حالت تهوع، استفراغ یا سوء هاضمه
- کاهش یا عدم ادرار
- خشکی دهان
- یبوست
- کاهش یا افزایش میل جنسی
در نظر داشته باشید که پس از مصرف این دارو باید هرگونه علائم جدید مانند تغییرات خلقوخو یا رفتار، اضطراب، حملات پانیک، مشکل در خواب، تحریکپذیری، بیقراری، پرخاشگری، بیصبری، تجربه افسردگی شدیدتر یا افکار خودکشی را فورا به پزشک خود گزارش دهید.
موارد احتیاط پیش از مصرف یا منع مصرف
قبل از مصرف این دارو به نکات زیر توجه کنید:
- اگر در ۱۴ روز گذشته از مهارکنندههای MAO مانند ایزکارباکسازید (Isocarboxazid)، لینزولید (Linezolid)، متیلنبلو (Methylene Blue)، فنیلزین (Phenelzine)، راساژیلین (Rasagiline)، سلگیلین (Selegiline) یا ترانیلسایپرومین (Tranylcypromine) استفاده کردهاید از مصرف دوکسپین خودداری کنید.
- مصرف قرص دوکسپین در بارداری یا نزدیک به زایمان ممکن است باعث بروز علائم ترک نوزاد یا سندرم سازگاری ضعیف نوزاد (PNAS) شود؛ بنابراین از خوردن این دارو بدون تجویز پزشک خودداری کنید.
- برخی از افراد ممکن است هنگام مصرف این دارو افکار خودکشی داشته باشند. به تغییرات در خلقوخو یا علائم خود توجه کنید و هرگونه علائم و افکار خودکشی را به پزشک خود گزارش دهید.
- اگر به بیماری گلوکوم (Glaucoma) مبتلا هستید یا مشکلات ادراری دارید از مصرف این دارو خودداری کنید.
- مصرف قرص دوکسپین در شیردهی بهطور کلی توصیه نمیشود.
- اگر در ۵ هفته گذشته از داروهای ضد افسردگی SSRI مانند سیتالوپرام (Citalopram)، اسسیتالوپرام (Escitalopram)، فلوکستین (پروزاك) (Fluoxetine – Prozac)، فلووکسامین (Fluvoxamine)، پاروکستین (Paroxetine)، سرترالین (زولوفت) (Sertraline – Zoloft)، ترازودون (Trazodone) یا ویلازدون (Vilazodone) استفاده کردهاید، این موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید.
- در نظر داشته باشید که قرص دوکسپین باعث چاقی میشود؛ بنابراین برای مدیریت این موضوع توصیه میکنیم با یک متخصص تغذیه مشورت کنید.
بیشتر بدانید: قرص بوسپیرون
تداخلات دارویی دوکسپین
دوکسپین میتواند با داروهای مختلف تداخل داشته باشد و منجر به عوارض جدی شود. اگر در حال مصرف یکی از داروهای زیر هستید، قبل از مصرف دوکسپین این موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید:
- آریپیپرازول (Aripiprazole)
- آمفتامین / دکستروآمفتامین (Amphetamine / Dextroamphetamine)
- زولپیدم (Zolpidem)
- لورازپام (Lorazepam)
- دیفنهیدرامین (Diphenhydramine)
- بوسپیرون (Buspirone)
- دولوکستین (Duloxetine)
- سیکلوبنزاپرین (Cyclobenzaprine)
- کلونازپام (Clonazepam)
- لاموتریژین (Lamotrigine)
- اسیتالوپرام (Escitalopram)
- پرگابالین (Pregabalin)
- استامینوفن / هیدروکودون (Acetaminophen / Hydrocodone)
- فلوکستین (Fluoxetine)
- کوئتیاپین (Quetiapine)
- لووتیروکسین (Levothyroxine)
- توپیرامات (Topiramate)
- بوپروپیون (Bupropion)
- آلپرازولام (Alprazolam)
- اندانسترون (Ondansetron)
- سرترالین (Sertraline)
- ستیریزین (Cetirizine)
قیمت داروی دوکسپین
بهدلیل تولید دوکسپین توسط شرکتهای ایرانی، این دارو در دسته داروهای با قیمت متوسط قرار دارد. با این حال، برای دریافت اطلاعات بهروزتر در مورد قیمت، توصیه میشود با داروخانههای معتبر تماس گرفته یا بهصورت حضوری مراجعه کنید.
بیشتر بدانید: قرص دیازپام
روش مصرف قرص دوکسپین
هنگام مصرف این دارو به نکات زیر توجه کنید:
- دارو را دقیقا طبق دستور پزشک مصرف کنید.
- دستورالعملهای مصرف دارو که در جعبه آن قرار دارد را با دقت مطالعه کنید.
- از قطع ناگهانی مصرف دوکسپین خودداری کنید؛ زیرا ممکن است باعث بروز علائم ترک شود.
- برای قطع مصرف این دارو با پزشک خود مشورت کنید.
- دارو را در دمای اتاق و دور از رطوبت و گرما نگهداری کنید.
- در بطری داروی مایع را بعد از استفاده بهطور محکم ببندید.
- داروی مایع را بهدقت و با دستگاه اندازهگیری دوز دارو (نه قاشق آشپزخانه) اندازهگیری کنید.
- داروی مایع را با آب، شیر، آب پرتقال، آب گریپفروت، آب گوجهفرنگی، آب آلو یا آب آناناس مخلوط کنید و فورا آن را بنوشید.
- از مخلوط کردن دارو با نوشیدنیهای گازدار بپرهیزید.
- بهترین زمان مصرف قرص دوکسپین برای بیخوابی، معمولا یک بار در روز و حدود ۳۰ دقیقه قبل از خواب است.
- اگر این دارو برای مدیریت افسردگی و اضطراب تجویز شده است معمولا باید یک بار در روز استفاده شود. مصرف آن در هنگام روز یا قبل از خواب، بستگی به نحوه اثر دارو روی شما دارد. برخی افراد ممکن است خوابآلودگی را تجربه کنند که در این صورت مصرف دارو قبل از خواب مناسبتر است.
- اگر یک دوز از دارو را فراموش کردید، به محض یادآوری باید آن را مصرف کنید. با این حال، اگر زمان دوز بعدی فرا رسیده است، از مصرف دوز فراموششده خودداری کرده و فقط دوز فعلی را بخورید.
فعل و انفعالات دارو در بدن
مکانیسم دقیق عملکرد دوکسپین هنوز بهطور کامل مشخص نیست؛ اما این دارو به عنوان مسدودکننده گیرندههای هیستامین H1 در درمان مشکلات پوستی موثر است. همچنین دوکسپین با مهار بازجذب نوراپینفرین و سروتونین در مغز باعث افزایش این مواد شیمیایی میشود و به بهبود فعالیت مغزی و کاهش علائم افسردگی کمک میکند.
بیشتر بدانید: قرص ونلافاکسین
بیماریهای مرتبط با قرص دوکسپین
برخی از عوارض جانبی و بیماریهای احتمالی مرتبط با مصرف دوکسپین عبارتاند از:
- خوابآلودگی: دوکسپین خاصیت آرامبخشی دارد که میتواند باعث خوابآلودگی و خستگی شود.
- عوارض آنتیکولینرژیک: دوکسپین مانند سایر داروهای ضد افسردگی سهحلقهای میتواند باعث بروز عوارض آنتیکولینرژیک مانند خشکی دهان، یبوست، تاری دید، احتباس ادرار و افزایش ضربان قلب شود.
- مشکلات قلبی عروقی: دوکسپین میتواند مشکلاتی مانند آریتمی (ضربان قلب نامنظم)، افت فشار خون هنگام ایستادن (هیپوتانسیون وضعیتی) و تاکیکاردی (افزایش ضربان قلب) ایجاد کند.
- افزایش وزن و تغییرات متابولیک: برخی از افراد ممکن است در هنگام مصرف دوکسپین دچار افزایش وزن و تغییرات در متابولیسم شوند.
- اختلالات جنسی: کاهش میل جنسی، اختلال در نعوظ یا تاخیر در انزال از جمله عوارض جانبی مصرف این دارو هستند.
- اختلالات شناختی: مصرف طولانیمدت این دارو با مشکلات حافظه و گیجی همراه است؛ زیرا دارو بر سطح استیلکولین (Acetylcholine) در مغز تاثیر میگذارد.
افراد آسیبپذیر در مقابل داروی دوکسپین
- افرادی که به دوکسپین یا سایر داروهای ضد افسردگی سهحلقهای حساسیت دارند.
- اشخاصی که مشکلات شدید کبدی دارند.
- بیمارانی که به گلوکوم زاویهباریک مبتلا هستند.
- افرادی که به تازگی حمله قلبی داشتهاند یا مشکلات قلبی دارند.
- اشخاصی که داروهای مهارکننده مونوآمین اکسیداز (MAOIs) مصرف میکنند.
- زنانی که باردار هستند یا به فرزند خود شیر میدهند.
- افرادی که سابقه تشنج دارند.
بیشتر بدانید: قرص دپاکین
راهنمای پزشک
در این مقاله به بررسی قرص دوکسپین، کاربردها و عوارض جانبی آن پرداختیم. همانطور که اشاره شد دوکسپین یک داروی ضدافسردگی سهحلقهای است که برای درمان افسردگی، اضطراب، بیخوابی و برخی مشکلات پوستی مانند کهیر و اگزما تجویز میشود. این دارو با افزایش سطح برخی مواد شیمیایی در مغز مانند نوراپینفرین و سروتونین، به بهبود علائم افسردگی کمک میکند.
در نظر داشته باشید که مصرف این دارو را نباید بهصورت ناگهانی قطع کنید؛ زیرا میتواند منجر به بروز علائم ترک و عوارض جانبی ناخوشایند شود. روش قطع قرص دوکسپین باید تحت نظارت پزشک و بهصورت تدریجی باشد.
در صورتی که درباره داروی دوکسپین به راهنمایی بیشتری نیاز دارید، توصیه میکنیم برای دریافت مشاوره تخصصی به روانپزشک مراجعه کنید. برای این کار میتوانید به وبسایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله روانپزشک آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبتدهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر روانپزشک از روانپزشک مورد نظر خود نوبت بگیرید.
سوالات متداول
این دارو برای درمان افسردگی، اضطراب و اختلالات خواب مانند بیخوابی استفاده میشود و بهعنوان یک ضد افسردگی سهحلقهای با اثرات آرامبخش عمل میکند.
بله. دوکسپین میتواند باعث افزایش اشتها و در نتیجه افزایش وزن در برخی افراد شود. این اثر به دلیل تغییرات متابولیک و تاثیر دارو بر اشتها و سیستم هورمونی رخ میدهد.
دوکسپین علاوه بر درمان افسردگی، اضطراب و اختلالات خواب برای درمان زود انزالی نیز تجویز میشود. این دارو با اثرات آرامبخش و تعدیل زمان انزال، به بهبود کیفیت رابطه جنسی کمک میکند.
ریزش مو یکی از عوارض نادر دوکسپین است؛ اما در برخی افراد ممکن است بهعنوان اثر جانبی رخ دهد. در نظر داشته باشید که این عارضه بهطور کلی نادر است و معمولا با توقف مصرف دارو بهبود مییابد.
دوکسپین برای درمان افسردگی، اضطراب، بیخوابی و همچنین زود انزالی استفاده میشود. این دارو بهدلیل خواص ضد التهابی و آنتیهیستامینی خود میتواند به کاهش خارش و التهاب پوست نیز کمک کند.
بله. دوکسپین برای کاهش خارش پوست بهویژه در شرایطی مانند اگزما و درماتیت کاربرد دارد.
معمولا قرص دوکسپین برای روده و معده عصبی تجویز نمیشود. اگرچه مصرف دوکسپین ممکن است در کاهش استرس و اضطراب تاثیر داشته باشد و بهطور غیر مستقیم علائم گوارشی را تسکین دهد؛ اما این دارو اولین درمان برای چنین مشکلاتی نیست.