مسافرت یکی از بهترین راه‌ها برای تمدد اعصاب و تجدید قوا است، اما بعضی از اتفاقات غیرمنتظره می‌توانند سفرتان را خراب کنند. مریض شدن در سفر یکی از بدترین حوادثی است که می‌تواند تعطیلات را به کام شما تلخ کند، به خصوص وقتی به منطقه‌ای سفر می‌کنید که در آنجا شیوع بیماری‌های عفونی به دلیل رعایت نکردن بهداشت، وجود حشرات ناقل یا نرخ پایین واکسیناسیون بالا است. به همین دلیل تصمیم داریم در مقاله امروز مجله درمانکده درباره راه‌های پیشگیری از بیماری در سفر صحبت کنیم. با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.
فهرست محتوا
علائم بیماری‌های عفونی در مسافرت
به هر بیماری که در اثر سفر به یک مکان جدید رخ می‌دهد «بیماری مرتبط با سفر» می‌گویند. بعضی از این بیماری‌ها علائم خفیفی دارند یا حتی بدون علامت هستند، اما تعدادی از آن‌ها در صورت درمان نشدن می‌توانند کُشنده باشند.
در موارد خفیف، اسهال شایع‌ترین علامت بیماری‌های عفونی در مسافرت است که غالبا در عرض چند روز به صورت خودبه‌خود یا با استفاده از داروهای بدون نسخه برطرف میشود. اما در موارد شدید، بسته به نوع بیماری، ممکن است غلبه بر علائم دشوارتر باشد.
بیشتر بدانید: حساسیت به آجیل؛ مراقب خودت در عید نوروز باش
بعضی از رایج‌ترین بیماری‌های مرتبط با سفر و علائم آن‌ها عبارتند از:
- مالاریا: اگرچه این بیماری می‌تواند تا یک سال نهفته باقی بماند، اما علائم آن مشابه علائم آنفلوآنزا است (مانند لرز و تب بالا).
- سل: درد قفسه سینه، کاهش وزن، لرز یا تب، از دست دادن اشتها، تعریق شبانه یا سرفه‌ای که سه هفته یا بیشتر طول می‌کشد، ممکن است نشان‌دهنده بیماری سل باشد.
- تب تیفوئید (حصبه): تب تیفوئید در اثر مصرف غذا یا نوشیدنی آلوده ایجاد میشود و علائم آن عبارتند از: معده درد، سردرد، تب بالا و طولانی، از دست دادن ناگهانی اشتها، بثورات پوستی، یبوست و ضعف.
- تب زرد: علائم اولیه شامل بدن درد، سردرد، تب و لرز هستند که ممکن است بعد از سه تا 6 روز ظاهر شوند.
دلایل مریض شدن در سفر
از آنجا که طیف گسترده‌ای از بیماری‌های مرتبط با سفر وجود دارد، علت بروز آن‌ها متفاوت است. با این حال، می‌توان از عوامل زیر به عنوان شایع‌ترین دلایل مریض شدن در سفر نام برد:
- نیش حشرات مثل پشه، کنه یا سایر حشرات آلوده
- مصرف غذاها و نوشیدنی‌های ناسالم مانند لبنیات غیرپاستوریزه، غذاهایی که به خوبی پخته نشده‌اند، میوه‌‌‌ها یا سبزیجاتی که شسته نشده‌اند یا آب آلوده
- مواجهه با افراد بیمار
- استفاده نادرست از داروهایی که قرار است از بیماری‌های خاصی جلوگیری کنند
- عدم رعایت بهداشت فردی
- عدم دریافت واکسن مناسب
بیشتر بدانید: حفظ سلامتی در سفر به مناطق سرد با رعایت چند نکته مهم
روش درمان بیماری در سفر
بیماری‌هایی مانند تب زرد، مالاریا و تب تیفوئید می‌توانند به عواقب جدی از جمله نارسایی اندام‌ها و حتی مرگ منجر شوند. بنابراین، درمان به موقع آن‌ها ضروری است. معمولا گزینه‌های درمانی شامل موارد زیر می‌شوند:
- هیدراتاسیون: بسیاری از بیماری‌های مرتبط با سفر باعث کم آبی بدن می‌شوند، از این‌رو هیدراته نگه داشتن بدن حیاتی است. در موارد شدید، ممکن است بیمار به تزریق مایعات داخل وریدی یا سرم نیاز داشته باشد.
- دارو درمانی: آنتی بیوتیک‌ها (تب حصبه) یا سایر داروها (مانند داروهای ضدمالاریا) می‌توانند بیماری را از بین ببرند. در مورد سل، دارو درمانی ممکن است تا 9 ماه طول بکشد.
- استراحت: هیچ درمانی برای تب زرد وجود ندارد. به همین دلیل، غالبا برای بیمار استراحت در بیمارستان تجویز میشود تا در آنجا به دقت تحت نظر گرفته شود و در صورت نیاز مایعات، اکسیژن، تزریق خون، دیالیز و سایر درمان‌ها را دریافت کند.
- جراحی: در صورتی که تب تیفوئید باعث آسیب روده شود، به جراحی ترمیمی نیاز است.
بیشتر بدانید: جت لاگ و علائم آن
راه های پیشگیری از بیماری در سفر
برای اینکه در طول سفر ایمن و سالم بمانید نکات زیر را رعایت کنید:
1. مراقب آنچه می‌خورید باشید
قاعده کلی در سفر، به خصوص سفرهای خارجی، این است که حتما مواد غذایی را بشویید یا پوست آن‌ها را بگیرید و آن‌ها را به خوبی بپزید. حتی اگر این قوانین را رعایت کنید، هنوز هم ممکن است بیمار شوید. نکات دیگری که می‌توانند به کاهش خطر بیماری در سفر کمک کنند عبارتند از:
- از فروشندگان خیابانی غذا نخرید.
- از مصرف شیر و محصولات لبنی غیرپاستوریزه از جمله بستنی خودداری کنید.
- از خوردن گوشت یا ماهی خام یا نیم‌پز بپرهیزید.
- غذاهایی را بخورید که خوب پخته شده‌اند و به صورت داغ سرو می‌شوند.
- سبزی یا میوه تازه نخورید، مگر اینکه خودتان بتوانید آن را بشویید یا پوست بگیرید. از مصرف سبزیجات یا میوه‌هایی که نمی‌توانید پوست آن‌ها را جدا کنید بپرهیزید، مانند انگور و انواع توت.
2. به سالم بودن آب آشامیدنی خود توجه کنید
هنگام بازدید از مناطق پرخطر نکات زیر را در نظر داشته باشید:
- از آب چاه و نهر یا آب لوله‌کشی که از سالم بودن آن مطمئن نیستید استفاده نکنید. در صورت نیاز به مصرف آب محلی آن را به مدت سه دقیقه بجوشانید. اجازه دهید آب به طور طبیعی خنک شود و آن را در یک ظرف دربسته تمیز نگهداری کنید.
- مراقب میوه‌های خرد شده باشید که ممکن است در آب آلوده شسته شده باشند.
- برای درست کردن شیر خشک فرزندتان از آب بسته‌بندی یا آب جوشانده شده استفاده کنید.
- نوشیدنی‌های گرم مانند قهوه یا چای را سفارش دهید و مطمئن شوید که کاملا داغ هستند.
- اگر مهروموم غذاهای بسته‌بندی شده شامل آب و نوشابه را خودتان باز کردید، می‌توانید آن را از داخل ظرف اصلی بخورید. قبل از مصرف این نوع غذاها حتما قوطی یا بطری آن‌ها را به خوبی تمیز کنید.
- برای مسواک زدن از آب بسته‌بندی استفاده کنید.
- در آبی که ممکن است آلوده باشد شنا نکنید.
- هنگام دوش گرفتن دهان خود را بسته نگه دارید.
- یک روبان رنگی دور شیر آب ببندید تا به شما یادآوری کند که آب لوله‌کشی تصفیه نشده ننوشید یا دندان‌های خود را با آن مسواک نزنید.
بیشتر بدانید: مراقب وزنت هستیم در تعطیلات نوروز
اگر امکان خرید آب بسته‌بندی یا جوشاندن آب وجود ندارد، می‌توانید آن را ضدعفونی کنید. قرص‌های ضدعفونی‌کننده آب را که حاوی کلر، ید یا سایر مواد هستند تهیه کرده و طبق دستورالعمل روی بسته‌بندی از آن‌ها استفاده کنید. ید معمولا موثرتر است، اما بهتر است برای سفرهای کوتاه استفاده شود، چون ید بیش از حد می‌تواند برایتان مضر باشد.
3. مراقب حیوانات و حشرات باشید
هر حیوانی، حتی اگر از نظر ظاهری سالم باشد، می‌تواند خطرناک بوده و بیماری را گسترش دهد. حیوانات حتی حیوانات خانگی را نوازش نکنید و به آن‌ها غذا ندهید، چون ممکن است در برابر هاری و سایر بیماری‌ها واکسینه نشده باشند.
نیش حشرات هم می‌تواند به بیماری‌های مختلف مثل مالاریا، تب زرد، لایم و زیکا منجر شود. در طول سفر از کرم یا لوسیون دافع حشرات استفاده کنید. همیشه ابتدا کرم ضدآفتاب بزنید، بگذارید خشک شود و سپس طبق دستورالعمل روی بسته‌بندی محصول از دافع حشرات استفاده کنید. همچنین توصیه میشود در بیرون از محل اقامت خود پیراهن آستین بلند و شلوار بلند بپوشید.
4. سایر اقداماتی که از وقوع بیماری در سفر جلوگیری می‌کنند
- قبل از شروع سفر در مورد داروهای مناسب برای بیماری در سفر و واکسن‌هایی که باید بزنید از طریق مشاوره با متخصص عفونی مشورت کنید.
- قبل از استفاده از ظروف از تمیز و خشک بودن آن‌ها اطمینان حاصل کنید.
- دست‌های خود را همیشه قبل از صرف غذا بشویید. اگر این کار امکان‌پذیر نیست، از ضدعفونی‌کننده دست که حاوی حداقل 60 درصد الکل باشد استفاده کنید.
- از لمس چشم‌ها، بینی یا دهان خود با دست‌های کثیف خودداری کنید.
- مراقب باشید که کودکان اشیاء یا دست‌های کثیف خود را داخل دهان قرار ندهند. در صورت امکان، از چهار دست و پا رفتن شیرخواران روی زمین‌های کثیف جلوگیری کنید.
- هنگام سرفه یا عطسه دهان و بینی خود را با دستمال یا آستین بپوشانید.
- از تماس با افراد بیمار خودداری کنید.
- اگر در طول سفر مریض شدید در محل اقامت خود بمانید، مگر اینکه به مراقبت‌های پزشکی نیاز داشته باشید.
بیشتر بدانید: بهترین روتین پوستی در سفر
سوالات متداول
بیماری‌های عفونی می‌توانند هر کسی را گرفتار کنند، اما افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، به دیابت، بیماری قلبی، کبدی یا کلیوی مبتلا هستند و سالمندان بیش از دیگران در معرض ابتلا به این مشکل قرار دارند.
اگر اسهال بیش از 2 روز ادامه پیدا کرد یا با دفع خون و تب بالاتر از 39 درجه سانتی‌گراد همراه بود، به پزشک مراجعه کنید. در مورد کودکان محتاط‌تر باشید و با مشاهده علائمی مثل استفراغ مداوم، تب بالاتر از 39 درجه سانتی‌گراد، مدفوع خونی یا اسهال شدید، خشکی دهان یا گریه بدون اشک، خواب‌آلودگی و کاهش حجم ادرار نزد پزشک بروید.
برای جایگزینی مایعات و مواد معدنی از دست رفته از آب، چای کم‌رنگ، نوشیدنی‌های بدون کافئین، سوپ، برنج، سیب‌زمینی و موز استفاده کنید. استفاده از نوشیدنی‌های کافئین‌دار یا الکلی و محصولات لبنی ممکن است علائم را بدتر کند.
کلام پایانی درباره بیماری در سفر
اگر سیستم ایمنی ضعیفی دارید یا به بیماری خاصی مبتلا هستید، با پزشک در مورد راه های پیشگیری از بیماری در سفر مشورت کنید. چرا که وضعیت سلامتی شما، داروهایی که مصرف می‌کنید و شرایط خاصی که دارید (برای مثال بارداری) روی نکاتی که باید در حین مسافرت رعایت کنید تاثیر دارد. دکتر متخصص عفونی از جمله پزشکانی است که می‌تواند در این زمینه به شما کمک کند. برای مشورت با بهترین پزشکان به سایت درمانکده مراجعه کنید و برای ویزیت حضوری یا مشاوره آنلاین وقت بگیرید.
منابع: templehealth, mayoclinic, cdc
