شوید یکی از گیاهان معطر و دارویی پرکاربرد در طب سنتی است که از گذشته تا کنون علاوه بر طعم دلپذیر به دلیل ارزش غذایی بی‌نظیرش مورد توجه قرار گرفته است. اغلب افراد این گیاه را به واسطه عطر و طعم دلپذیرش در غذاها می‌شناسند و مورد استفاده قرار می‌دهند، در حالی که جالب است بدانید خواص شوید برای سلامتی می‌تواند شما را شگفت‌زده کند. وجود ترکیباتی همچون آنتی‌اکسیدان‌ها، ویتامین‌ها، مواد معدنی و فیبر در شوید باعث شده‌اند تا مصرف این گیاه به شکل تازه یا خشک برای درمان بسیاری از مشکلات سلامتی مفید باشد.
اگر کنجکاو شده‌اید درباره فواید این گیاه بیشتر بدانید، در مقاله پیش‌رو از مجله سلامت درمانکده همراه ما باشید تا شما را با خواص شوید آشنا کنیم.
فهرست محتوا
- ارزش غذایی شوید
- خواص شوید چیست؟
- ۱- شوید و سلامت پوست
- ۲- خواص شوید برای تخمدان
- ۳- شوید و درمان سرماخوردگی
- ۴- خواص شوید برای پریودی
- ۵- شوید و سلامت روان
- ۶- خواص شوید در لاغری
- ۷- شوید و حفظ سلامت قلب
- ۸- خواص شوید برای کبد چرب
- ۹- شوید و بهبود عملکرد دستگاه گوارش
- ۱۰- خواص شوید برای چربی خون
- ۱۱- شوید و افزایش شیر مادر
- ۱۲- خواص شوید برای قند خون
- ۱۳- شوید و تقویت قوای جنسی مردان
- ۱۴- خواص شوید در بارداری
- ۱۵- شوید و پیشگیری از سرطان
- روش مصرف شوید
- مضرات شوید
- چگونه از شوید نگهداری کنیم؟
- نگاهی کوتاه به خواص شوید
- سوالات متداول
ارزش غذایی شوید
شوید گیاهی معطر و دارویی است که می‌توان آن را با روش‌های مختلف مانند برگ تازه، خشک، دمنوش یا عرق مورد استفاده قرار داد. این گیاه از نظر ارزش غذایی منبع خوبی از ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها به‌شمار می‌آید. در جدول زیر می‌تواند ارزش غذایی ۱۰۰ گرم شوید تازه را مشاهده کنید:
| ارزش غذایی شوید | مقدار در ۱۰۰ گرم |
| انرژی | ۴۳ کیلوکالری |
| پروتئین | ۳.۵ گرم |
| چربی | ۱.۱ گرم |
| کربوهیدرات | ۷ گرم |
| فیبر | ۲.۱ |
| ویتامین C | ۶۶.۸۱ میلی‌گرم |
| ویتامین A | ۵۰۵ میکروگرم |
| فولات | ۳ درصد از نیاز روزانه |
| کلسیم | ۲۰۸ میلی‌گرم |
| آهن | ۶.۶ میلی‌گرم |
| نیاسین | ۱.۹۵ میلی‌گرم |
| منیزیم، پتاسیم و منگنز | در سطح متوسط تا بالا |
خواص شوید چیست؟
مهم‌ترین فواید شوید برای سلامتی شامل موارد زیر هستند:
۱- شوید و سلامت پوست
شوید خاصیت ضد باکتریایی و ضد التهابی دارد و می‌تواند به درمان جوش، آکنه و التهاب پوستی کمک کند. این گیاه معطر با خنثی کردن رادیکال‌های آزاد از پیری زودرس، چین و چروک و افتادگی پوست جلوگیری می‌کند. جالب است بدانید، مصرف روزانه یک فنجان دمنوش شوید برای دفع سموم از بدن و شفاف‌تر شدن پوست مفید است. همچنین برخی محصولات آرایشی و بهداشتی حاوی روغن شوید هستند که به لطافت پوست کمک می‌کنند.
۲- خواص شوید برای تخمدان
یکی از خواص شوید در طب سنتی، ایجاد تعادل هورمونی و بهبود علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک است. شوید تازه می‌تواند اثراتی شبیه به استروژن طبیعی داشته باشد؛ از همین‌رو برای عملکرد بهتر تخمدان‌ها مفید است. همچنین شوید خاصیت ضد التهابی دارد و می‌تواند با رفع التهاب در تخمدان‌ها موجب بهبود عملکرد آن‌ها شود.
۳- شوید و درمان سرماخوردگی
از خواص دمنوش شوید با عسل باید به کاهش سرفه‌های خشک و پاکسازی مجاری تنفسی اشاره کنیم. این دمنوش به تسریع روند درمان سرماخوردگی کمک می‌کند و با تقویت سیستم ایمنی باعث می‌شود تا توانایی بدن برای مقابله با ویروس‌ها افزایش یابد.
۴- خواص شوید برای پریودی
یکی از مهم‌ترین خواص شوید برای زنان، کاهش درد قاعدگی است. این گیاه خاصیت ضد درد دارد و می‌تواند اسپاسم شکمی ناشی از دوره پریودی را برطرف کند. همچنین مصرف شوید برای تنظیم چرخه قاعدگی در زنان مفید است و اضطراب، تحریک‌پذیری و بی‌قراری آن‌ها را در دوره سندرم پیش از قاعدگی تسکین می‌بخشد.
۵- شوید و سلامت روان
این گیاه حاوی فلاونوئیدها و ویتامین‌های مفیدی است که به کاهش اضطراب، افسردگی، بی‌قراری و حتی در مواردی، بی‌خوابی کمک می‌کنند. شما می‌توانید از خواص شوید با عسل برای کاهش اضطراب و خواب راحت استفاده کنید؛ زیرا عسل تقویت‌کننده اعصاب است و شوید خاصیت آرام‌بخشی دارد. همچنین مصرف دمنوش شوید می‌تواند سردردهای ناشی از استرس و موقعیت تنش‌زا را کاهش دهد و با تحریک هورمون شادی موجب بهبود وضعیت خلق‌وخو شود.
۶- خواص شوید در لاغری
شما می‌توانید شوید را به صورت تازه، خشک، عرق و دمنوش برای چربی‌سوزی بدن و لاغری استفاده کنید. افزایش متابولیسم بدن که نقش مهمی در سوخت‌وساز و مصرف کالری بیشتر دارد، یکی از خواص شوید خشک برای لاغری به‌شمار می‌آید. دمنوش این گیاه برای کاهش اشتها مفید است و با جلوگیری از پرخوری می‌تواند موجب کاهش وزن شود.
برخی تحقیقات نشان داده‌اند، شوید برای کاهش کلسترول و تری‌گلیسیرید مرتبط با اضافه وزن مفید است. همچنین می‌توانید از خواص شوید با برنج برای کمک به کاهش وزن استفاده کنید. برنج ساده حاوی کربوهیدرات است و افزودن شوید تازه یا خشک به آن می‌تواند به هضم و سوزاندن این کربوهیدرات کمک کند.
بیشتر بدانید: آیا خوردن اسفناج خام ضرر دارد؟
۷- شوید و حفظ سلامت قلب
شوید دارای خاصیت کاهش فشار خون است. این گیاه از طریق گشاد کردن عروق و به دلیل داشتن خاصیت آرام‌بخشی بر سیستم عصبی موجب پایین آمدن فشار خون و حفظ سلامت قلب می‌شود. همچنین شوید تازه به دلیل داشتن آنتی‌اکسیدان‌هایی همچون فلاونوئیدها و ویتامین C به کاهش التهاب که عامل اصلی آسیب به قلب و عروق به‌شمار می‌آید، کمک می‌کند. این آنتی‌اکسیدان‌ها از آسیب به دیواره رگ‌ها جلوگیری می‌کنند و روند پیری سلول‌های قلب را کندتر می‌کنند.
۸- خواص شوید برای کبد چرب
این گیاه سرشار از آنتی‌اکسیدان قوی است که با کاهش استرس اکسیداتیو از سلول‌های کبدی محافظت می‌کند. همچنین شوید خاصیت ضد التهابی دارد؛ از همین‌رو مصرف متعادل آن می‌تواند به بهبود وضعیت کبد چرب کمک کند. برخی اطباء طب سنتی معتقدند، شوید تازه باعث تحریک ترشح صفرا می‌شود و برای دفع چربی‌ها از کبد و بهبود عملکرد آن مفید است. با این حال، یادتان باشد مصرف شوید نباید جایگزین داروی پزشکی شود.
۹- شوید و بهبود عملکرد دستگاه گوارش
یکی دیگر از مهم‌ترین خواص این گیاه، درمان باد معده، دل‌پچه و احساس سنگینی بعد از غذا است. مصرف متعادل شوید تازه یا دمنوش آن به ترشح آنزیم‌های گوارشی و هضم بهتر غذا کمک می‌کند. همچنین موجب حرکت بهتر روده‌ها و جلوگیری از ابتلا به یبوست می‌شود. افرادی که بعد غذا نفخ می‌کنند، می‌توانند از خواص شوید خشک با ماست برای آرام کردن دستگاه گوارش و بهبود عملکرد آن بهره ببرند. شوید خشک یک ضد نفخ قوی به‌شمار می‌آید و ترکیبش با ماست، به‌ویژه ماست پروبیوتیک برای نفخ شکم مفید است.
۱۰- خواص شوید برای چربی خون
از خاصیت شوید برای چربی خون می‌توان به کاهش سطح کلسترول بد (LDL)، تری‌گلیسیرید و افزایش کلسترول خوب (HDL) اشاره کرد. شوید خشک حاوی ترکیباتی مانند فلاونوئیدها و اسیدهای چرب امگا۳ است که به کاهش کلسترول خون کمک می‌کنند. در واقع، فلاونوئیدها با مهار جذب کلسترول از روده‌ها و کمک به دفع آن موجب پایین آمدن چربی خون می‌شوند. اسیدهای چرب امگا۳ هم با کاهش تولید کلسترول در کبد نقش موثری در تنظیم چربی خون دارند.
۱۱- شوید و افزایش شیر مادر
در طب سنتی، شوید به عنوان گیاه شیرافزا شناخته می‌شود؛ از همین‌رو می‌توان افزایش شیر مادر را از خواص شوید در شیردهی دانست. همچنین این گیاه ترکیبات آرام‌بخش دارد و مصرف آن توسط مادر می‌تواند احتمال نفخ و کولیک را در نوزاد کاهش دهد.
۱۲- خواص شوید برای قند خون
مصرف شوید تازه یا دمنوش آن در کنار رعایت رژیم غذایی سالم به کنترل قند خون افراد دیابتی کمک می‌کند. این گیاه می‌تواند حساسیت به انسولین بدن را بهبود ببخشد و موجب پایین آمدن قند خون ناشتا شود. همچنین خاصیت آنتی‌اکسیدانی آن از سلول‌ها در برابر آسیب ناشی از دیابت نوع ۲ محافظت می‌کند.
بیشتر بدانید: خواص کرفس برای زنان
۱۳- شوید و تقویت قوای جنسی مردان
از خواص شوید برای مردان می‌توان به افزایش کیفیت اسپرم و تقویت قوای جنسی اشاره کرد. برخی اطباء طب سنتی معتقدند این گیاه می‌تواند به عنوان محرک میل جنسی در مردان عمل کند و به دلیل داشتن ترکیبات آنتی‌اکسیدانی برای بهبود کیفیت اسپرم و باروری مردان مفید است.
۱۴- خواص شوید در بارداری
این گیاه برای کاهش نفخ و یبوست در بارداری مفید است و می‌تواند حالت تهوع شایع در این دوران را کاهش دهد، اما باید با احتیاط و پس از مشورت با متخصص زنان مصرف شود. چرا که مصرف بیش از حد شوید، به‌ویژه دمنوش آن موجب تحریک رحم و افزایش خطر سقط در ماه‌های اول بارداری می‌شود.
۱۵- شوید و پیشگیری از سرطان
شوید حاوی ترکیباتی همچون فلاونوئیدها، مونوترپن‌ها، ویتامین C و E است که می‌توانند از سلول‌ها در برابر رادیکال‌های آزاد محافظت کنند. این رادیکال‌ها باعث آسیب به DNA و رشد سلول‌های سرطانی می‌شوند؛ بنابراین مصرف متعادل شوید می‌تواند موجب پیشگیری از سرطان شود. همچنین این گیاه با بهبود عملکرد سیستم ایمنی، کمک می‌کند تا بدن بتواند با سلول‌های غیر طبیعی و عوامل سرطان‌زا مبارزه کند.
روش مصرف شوید
شوید را می‌توان به روش‌های مختلفی مصرف کرد. متداول‌ترین روش مصرف آن به صورت تازه یا خشک‌شده است که در پخت‌وپز استفاده می‌شود. شما می‌توانید از شوید تازه یا خشک در پخت انواع غذاها مانند شوید پلو، کوکو، کتلت و آش‌ها استفاده کنید. همچنین ترکیب شوید با ماست یکی از دیگر روش‌های رایج مصرف آن است که به دلیل طعم بی‌نظیر و خواص درمانی، طرفداران زیادی دارد.
دیگر روش‌های مصرف این گیاه معطر عبارت‌اند از:
- شوید خام در کنار سبزی خوردن برای جذب بهتر ویتامین‌ها
- روغن شوید برای ماساژ درمانی
- عرق شوید برای نفخ و درد قاعدگی
- دمنوش شوید برای هضم بهتر، پاکسازی بدن و لاغری
مضرات شوید
با وجود خواص بی‌شمار شوید برای سلامتی، مصرف بیش از حد آن مانند هر گیاه دیگری می‌تواند موجب بروز عوارض جانبی شود. مهم‌ترین مضرات این گیاه شامل موارد زیر هستند:
- حساسیت یا آلرژی
- کاهش فشار خون
- احتمال سقط جنین در بارداری (در صورت مصرف بیش از حد)
- حالت تهوع یا اسهال
- شکم درد
- تحریک پوست
- آسیب به چشم
- تداخل با برخی داروها
بیشتر بدانید: شنبلیله برای چی خوبه؟
چگونه از شوید نگهداری کنیم؟
برای بهره‌مندی از خواص شوید باید از آن به خوبی نگهداری کنید تا رنگ، عطر و خاصیتش حفظ شود. برای این منظور می‌توانید پس از شستن شویدها، آن‌ها را روی دستمال تمیزی پهن کنید تا آب‌شان گرفته شود، سپس درون یک دستمال پارچه‌ای پیچیده و درون کیسه‌های زیپ‌دار قرار دهید. بدین شکل، شویدها تا یک هفته درون یخچال سالم می‌مانند. اما اگر می‌خواهید شوید تازه را برای مدت طولانی‌تری نگهداری کنید، باید آن را درون ظرف درب‌دار گذاشته و در فریزر بگذارید تا منجمد شود. در این حالت می‌توانید شوید را حدود ۶ ماه، بدون اینکه در طعم و رنگش تغییری ایجاد شود، نگه دارید. در صورتی که شوید را به شکل خشک استفاده می‌کنید، حتما آن را درون شیشه درب‌دار ریخته و در جای خنک و تاریک بگذارید تا هوا نکشد. شوید خشک را معمولا می‌توان بدین شکل تا یک سال بدون اینکه عطر خود را از دست بدهد، نگه داشت.
نگاهی کوتاه به خواص شوید
شوید یکی از گیاهان معطر و دارویی ارزشمند است که از دیرباز در طب سنتی برای درمان برخی بیماری‌های مورد استفاده قرار می‌گرفت. امروزه از این گیاه به دلیل داشتن خاصیت آنتی‌اکسیدانی، ضد التهابی و مواد مغذی بی‌شمار برای بهبود عملکرد دستگاه گوارش، تنظیم قند خون، کاهش چربی خون، لاغری و افزایش شیر مادر استفاده می‌کنند. با وجود مزایای فراوان شوید، باید آن را در حد اعتدال مصرف کنید؛ زیرا بیش از حد خوردن شوید می‌تواند موجب بروز عوارض جانبی همچون حساسیت و تحریک پوستی شود.
ما در این مقاله از مجله درمانکده شما را به طور مفصل با خواص شوید و مهم‌ترین عوارض آن آشنا کردیم. اگر درباره ایمنی مصرف شوید متناسب با شرایط خاص خود سوالاتی دارید، می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله دکتر تغذیه آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر تغذیه از متخصص مورد نظر خود نوبت بگیرید.
سوالات متداول
مهم‌ترین فواید شوید خشک را می‌توان شامل بهبود حرکت روده‌ها و بهبود یبوست دانست. همچنین شوید خشک خاصیت ضد میکروبی و آنتی‌باکتریال دارد؛ از همین‌رو برای درمان اسهال مفید است.
زمان مناسب مصرف دمنوش شوید به هدف شما از خوردن آن بستگی دارد. مثلا برای هضم غذا و کاهش نفخ باید آن را ۳۰ دقیقه پس از صرف غذا میل کنید. همچنین برای کاهش اسپاسم عضلات و دردهای قاعدگی نوشیدن روزانه یک فنجان دمنوش شوید مفید است.
شوید علاوه بر اینکه طعم‌دهنده بی‌نظیری به غذاها است، می‌تواند نفخ برنج و حبوبات را بگیرد و طعم برخی مواد غذایی مانند ماهی را متعادل‌تر کند. همچنین این گیاه به هضم غذا و عملکرد بهتر دستگاه گوارش کمک می‌کند.
منابع: healthline | webmd
