آمپول دگزامتازون برای ورم چه کاربردی دارد؟ بررسی عوارض شایع این آمپول

دگزامتازون (Dexamethasone) به دسته‌ مهمی از داروها به نام کورتیکواستروئیدها تعلق دارد. این دارو واکنش سیستم ایمنی بدن را کاهش می‌دهد تا علائمی مانند التهاب و تورم را کنترل کند. معمولا پزشکان زمانی از آمپول دگزامتازون برای ورم استفاده می‌کنند که به درمان سریع نیاز باشد یا بیمار نتواند داروی خوراکی مصرف کند. با ما تا انتهای این مقاله از مجله درمانکده همراه باشید تا درباره مزایا و خطرات استفاده از دگزامتازون تزریقی برای کاهش تورم اطلاعات بیشتری کسب کنید.

موارد مصرف آمپول دگزامتازون برای ورم

دگزامتازون با جلوگیری از انتشار موادی که باعث التهاب می‌شوند می‌تواند تورم، قرمزی و درد را تسکین ‌دهد. بنابراین بسته به علت زمینه‌ای مشکلات شما، امکان استفاده از آمپول دگزامتازون برای ورم لب، صورت یا سایر نقاط بدن وجود دارد. در ادامه به تعدادی از کاربردهای این دارو اشاره می‌کنیم:

• جراحی بینی: گاهی‌اوقات بعد از جراحی از آمپول دگزامتازون برای ورم بینی استفاده می‌شود. در این شرایط ممکن است پزشک دارو را مستقیما به بینی تزریق کند تا ورم آن کاهش یابد. معمولا یک هفته طول می‌کشد تا دگزامتازون ورم بینی را از بین ببرد.
• دندان‌درد: کاربرد دیگر آمپول دگزامتازون برای ورم دندان و تسکین درد آن است. دندانپزشکان معمولا سعی می‌کنند دندان‌درد را با داروهای مسکن مثل ایبوپروفن کنترل کنند. اما گاهی‌اوقات استفاده از دگزامتازون بعد از درمان‌های دندانپزشکی از جمله عصب‌کشی و جراحی دندان عقل ضروری است.
• بلفاروپلاستی: بعد از جراحی زیبایی پلک هم می‌توان از آمپول دگزامتازون برای ورم چشم و صورت استفاده کرد. در این شرایط معمولا دگزامتازون به صورت تک‌دوز تجویز می‌شود.

بیشتر بدانیم:آمپول دگزامتازون بعد از کاشت مو چه تاثیری دارد؟

نحوه استفاده از آمپول دگزامتازون برای ورم بدن

دوز آمپول دگزامتازون باید توسط پزشک مشخص شود. پزشک دوز دگزامتازون را با در نظر گرفتن شدت مشکل شما و با توجه به نحوه تزریق دارو (وریدی، عضلانی یا موضعی) تعیین می‌کند. بنابراین ضروری است که دستورالعمل‌های پزشک خود را به دقت دنبال کنید.

اگر پزشک از شما خواسته است که آمپول دگزامتازون را به طور منظم تزریق کنید، خودسرانه استفاده از آن را کنار نگذارید. چون قطع ناگهانی دارو باعث بدتر شدن بعضی از بیماری‌ها می‌شود. همچنین این کار ممکن است به علائمی مثل حالت تهوع، سرگیجه، ضعف یا درد عضلات و مفاصل منجر شود. برای جلوگیری از این علائم معمولا پزشک دوز دارو را به تدریج کاهش می‌دهد.

بیشتر بدانید:دارو برای کرونا چیست؟ بهترین دارو برای درمان این بیماری

اقدامات پیشگیرانه قبل از تزریق آمپول دگزامتازون برای ورم

آمپول دگزامتازون تاثیر زیادی روی کاهش التهاب و تورم دارد. اما مانند هر داروی دیگری ممکن است برای همه مناسب نباشد یا در بعضی از افراد عوارض جانبی ایجاد کند. برای اینکه در حین مصرف این دارو به مشکل خاصی مبتلا نشوید لازم است نکات زیر را رعایت کنید:

• اگر به دگزامتازون یا هر داروی دیگری حساسیت دارید، موضوع را به پزشک معالج خود اطلاع دهید.
• قبل از تزریق این دارو، درباره سابقه ابتلای خود به بیماری‌های مختلف به خصوص بیماری‌های عفونی (مثل سل و تبخال)، بیماری کلیوی، بیماری کبدی، اختلالات خلقی (مانند افسردگی و اضطراب)، عدم تعادل مواد معدنی (از جمله کاهش سطح پتاسیم یا کلسیم در خون)، بیماری تیروئید، مشکلات گوارشی، پرفشاری خون، بیماری قلبی، دیابت، بیماری‌های چشمی و پوکی استخوان با پزشک صحبت کنید.

بیشتر بدانیم:آمپول دگزامتازون برای دندان درد چه کاربردی دارد؟

• استفاده طولانی‌مدت از داروهای کورتیکواستروئیدی می‌تواند واکنش بدن به استرس فیزیکی را دشوارتر کند. بنابراین لازم است در صورت آسیب‌دیدگی جدی یا قبل از انجام هر نوع جراحی به پزشک خود اطلاع دهید که دگزامتازون تزریق می‌کنید یا در طی ۱۲ ماه گذشته از این دارو استفاده کرده‌اید.  
• هرگز در سالمندان خودسرانه از دگزامتازون تزریقی برای کاهش ورم استفاده نکنید. چون سالمندان به عوارض جانبی این دارو (از جمله خونریزی معده و روده، تغییرات ذهنی و خلقی و پوکی‌استخوان) حساس‌تر هستند.

عوارض جانبی تزریق آمپول دگزامتازون برای ورم صورت و بدن

بسته به دوز دارو و مدت زمان استفاده از آن، دگزامتازون تزریقی می‌تواند عوارض جانبی مختلفی ایجاد کند. عوارض شایع عبارت‌اند از:

• ناراحتی معده
• سوزش سر دل
• مشکلات خواب
• افزایش اشتها
• درد، قرمزی یا تورم در محل تزریق دارو

اگر عوارض فوق شدید بودند یا با گذشت زمان از بین نرفتند، به پزشک مراجعه کنید.

همچنین توصیه می‌شود در صورت مشاهده هر گونه عوارض جدی فورا به دکتر عمومی مراجعه کنید. از عوارض جدی این دارو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• عفونت (گلودرد مداوم و تب)
• درد مفاصل و استخوان‌ها
• ضربان قلب نامنظم، آهسته یا سریع
• مشکلات بینایی یا احساس فشار و درد در چشم
• افزایش وزن غیر عادی
• پف کردن صورت
• تورم پاها
• خونریزی معده یا روده (دل‌درد، مدفوع سیاه رنگ یا قیرمانند و استفراغی که شبیه تفاله قهوه است)
• تغییرات ذهنی یا خلقی (افسردگی و بی‌قراری)
• واکنش آلرژیک (بثورات پوستی، خارش یا تورم صورت، زبان و گلو، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی)
• تشنج

بیشتر بدانید:آمپول دگزامتازون بعد از عمل بینی چه تاثیری دارد؟

این دارو به ندرت ممکن است باعث افزایش قند خون شود. در نتیجه، می‌تواند دیابت را بدتر کند یا احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهد. چنانچه علائم قند خون بالا شامل تشنگی مفرط و تکرر ادرار را تجربه کردید، فورا موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید. همچنین اگر دیابت دارید، قند خون خود را در حین مصرف این دارو به طور منظم اندازه‌گیری کنید و نتایج را با پزشک در میان بگذارید.

خطرات استفاده از آمپول دگزامتازون برای ورم در بارداری و شیردهی

سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA)  داروها را بر اساس تاثیری که روی جنین دارند به پنج گروه شامل A، B، C، D و X تقسیم می‌کند. با توجه به دسته‌بندی FDA، آمپول دگزامتازون در گروه C قرار می‌گیرد؛ یعنی مطالعات حیوانی نشان داده‌اند که این دارو پتانسیل عبور از جفت را دارد و می‌تواند رشد جنین را تحت تاثیر قرار دهد. اما تحقیقات کافی روی انسان انجام نشده است.

بیشتر بدانید:آمپول هیدروکورتیزون؛ دارویی با خاصیت فراتر از رفع التهابات!

دگزامتازون در دوران بارداری فقط در مواقع ضروری و برای کوتاه‌مدت تجویز می‌شود. نوزادان متولدشده از مادرانی که برای مدت طولانی از این دارو استفاده کرده‌اند ممکن است دچار مشکلات هورمونی شوند. بنابراین توصیه می‌شود این مادران در صورت مشاهده علائم غیر عادی در فرزند خود (از جمله حالت تهوع و استفراغ مداوم، اسهال شدید یا ضعف) فورا به دکتر مراجعه کنند.

در زنان شیرده هم تجویز آمپول دگزامتازون برای ورم باید بااحتیاط انجام شود. چون احتمال ورود آن به شیر مادر وجود دارد. اگر استفاده از دگزامتازون ضروری است و امکان قطع شیردهی وجود ندارد، باید بین زمان تزریق دارو و زمان شیردهی حداقل چهار ساعت فاصله باشد.

بیشتر بدانید:قرص پردنیزولون ۵ برای چیست

تداخلات دگزامتازون تزریقی با سایر داروها

دگزامتازون ممکن است سطوح داروهایی که توسط آنزیم‌های کبدی تجزیه می‌شوند را کاهش دهد. این داروها عبارت‌اند از آبیراترون، آپیکسابان، آریپیپرازول، بوسپرویر، دروندارون و کوتیاپین.

زمانی که دگزامتازون با سایر سرکوب‌کننده‌های سیستم ایمنی مثل لفلونوماید و تاکرولیموس استفاده می‌شود، احتمال اثرات نامطلوب از جمله سرکوب مغز استخوان افزایش می‌یابد.

از سایر داروهایی که ممکن است با دگزامتازون تداخل داشته باشند می‌توان به وارفارین، آسپرین و ایبوپروفن اشاره کرد. اگر پزشک به شما گفته است که برای جلوگیری از حمله قلبی یا سکته مغزی از آسپرین با دوز کم (معمولا ۸۱ تا ۱۶۲ میلی‌گرم در روز) استفاده کنید، باید به مصرف آسپرین ادامه دهید؛ مگر اینکه پزشک دستور دیگری بدهد. بنابراین لازم است در مورد جزئیات این موضوع با پزشک معالج خود مشورت کنید.

کلام پایانی

استفاده از آمپول دگزامتازون برای ورم نسبتا رایج است. اما این دارو ممکن است در بعضی از افراد عوارض جدی ایجاد کند. به همین دلیل، توصیه می‌شود هرگز بدون مشورت با پزشک به سراغ آن نروید.

اگر در مورد نحوه درمان ورم و نقش دگزامتازون در رفع آن به راهنمایی بیشتری نیاز دارید، توصیه می‌کنیم از طریق سایت درمانکده به صورت مشاوره آنلاین دکتر عمومی مشورت کنید. دکتر عمومی شرایط‌تان را بررسی می‌کند و در صورت لزوم، شما را به سایر متخصصان ارجاع می‌دهد.

منابع: webmd, medicinenet