سردی پا به وضعیتی گفته می‌شود که فرد احساس کند پاهایش حتی در زمانی که محیط اطراف گرم است، نسبت به سایر اعضای بدن سردتر می‌شود. این وضعیت می‌تواند به صورت موقتی و ناشی از عوامل محیطی باشد، اما در برخی موارد نشان‌دهنده مشکلاتی در سیستم متابولیکی بدن است. اگر شما هم با وجود پوشیدن جوراب ضخیم همچنان از سردی پاهای خود شاکی هستید، در این مقاله از مجله سلامت درمانکده همراه ما باشید تا بررسی کنیم علت سردی پا از چیست و چگونه می‌توان آن را درمان کرد.
فهرست محتوا
سردی پا نشانه چیست؟
به طور معمول، سردی پاها می‌تواند بر اثر واکنش طبیعی بدن به هوای سرد ایجاد شود. زمانی که شما در محیط بسیار سرد قرار می‌گیرید، عروق خونی در اندام‌های مختلف بدن مانند پاها شروع به انقباض می‌کنند تا جریان خون در این نواحی کاهش پیدا کند و گرمای کمتری از بدن خارج شود. با این حال، همیشه دلیل یخ شدن پاها به همین سادگی نیست و می‌تواند نشان‌دهنده مشکل جدی‌تری باشد. در ادامه بررسی می‌کنیم سردی پا به چه علت است:
بیشتر بخوانید: ورم پا نشانه چیست؟
۱- ضعف جریان خون
یکی از شایع‌ترین دلایل سردی پاها را می‌توان ناشی از گردش خون ضعیف دانست. افراد مبتلا به این عارضه در رساندن خون کافی به اندام‌های مختلف بدن مشکل دارند و پاها که اندام‌های تحتانی به‌شمار می‌آیند در معرض کمترین مقدار خون‌رسانی قرار می‌گیرند؛ به همین دلیل اغلب دچار سردی، گزگز یا بی‌حسی می‌شوند. عواملی همچون تصلب شرایین، بیماری‌های شریانی محیطی، فشار خون بالا و سیگار کشیدن ضعف گردش خون را تشدید می‌کنند.
۲- نوروپاتی محیطی
افراد مبتلا به دیابت بیشتر در معرض ابتلا به این مشکل قرار دارند؛ زیرا قند خون بالا به مرور زمان باعث باریک شدن عروق و خون‌رسانی ضعیف به اندام‌ها، به‌ویژه پاها می‌شود. همچنین نوروپاتی محیطی که یکی از عوارض دیابت به‌شمار می‌آید و نوعی آسیب عصبی است، می‌تواند با علائمی مانند یخ شدن پاها، گزگز یا بی‌حسی همراه شود.
۳- کم‌خونی
یکی دیگر از دلایل سردی پا را می‌توان ناشی از کم‌خونی بدن دانست. کم‌خونی به معنی کمبود گلبول‌های قرمز یا همان هموگلوبین است که موجب اکسیژن‌رسانی ضعیف به بافت‌ها و اندام‌های مختلف از جمله پاها می‌شود و در نتیجه، فرد یخ شدن پاهایش را احساس می‌کند.
۴- تیروئید کم‌کار
کم‌کاری تیروئید به معنی تولید پایین سطح هورمون تیروئید در بدن است که این امر بر متابولیسم بدن، سیستم گردش خون و دمای بدن تاثیر منفی می‌گذارد. از همین‌رو متخصصان کم‌کاری تیروئید را یکی دیگر از دلایل یخ شدن پاها می‌دانند.
بیشتر بخوانید: علت سوزش کف پا و درمان خانگی
۵- اختلالات سیستم عصبی
علاوه بر نوروپاتی دیابتی، دیگر اختلالات عصبی که ممکن است بر اثر ضربه، جراحت، بیماری زمینه‌ای همچون ام اس یا مشکلات کبدی و کلیوی ایجاد شوند، در بروز سردی پاها تاثیرگذار هستند. معمولا یخ شدن پاها ناشی از اختلال عصبی با گزگز یا بی‌حسی پاها همراه است.
۶- بیماری رینود
این بیماری در نتیجه پاسخ به محرک‌هایی همچون استرس شدید یا سرمازدگی ایجاد می‌شود و با تغییر رنگ در اندام‌هایی مانند پاها همراه است. در واقع، بیماری رینود گردش خون را دچار اختلال می‌کند و به شدت موجب کاهش جریان خون در پا می‌شود. از علائم رایج این بیماری علاوه بر احساس سردی در پاها می‌توان به تغییر رنگ مکرر پوست (ابتدا کبودی سپس قرمزی) اشاره کرد.
۷- استرس و اضطراب شدید
یکی دیگر از دلایل سردی پای چپ و راست را می‌توان ناشی از قرار گرفتن بدن در معرض موقعیت استرس‌زا دانست. بدن در چنین شرایطی، آدرنالین را به داخل جریان خون پمپاژ می‌کند. آدرنالین موجب انقباض عروق خونی در اندام‌ها می‌شود و جریان خون را در پاها کاهش می‌دهد. این فرآیند به دلیل ذخیره انرژی در بدن برای مقابله با هرگونه آسیب در شرایط استرس‌زا رخ می‌دهد که نتیجه آن احساس سرمای بیشتر در پاها است.
بیشتر بخوانید: علت درد پاشنه پا
یخ شدن پاها با چه علائمی همراه است؟
معمولا سرد شدن پاها با علائمی همراه است که هر چند وقت یک بار، مخصوصا وقتی دمای محیط پایین باشد، به طور مکرر ظاهر می‌شوند و آزاردهنده هستند. این علائم علاوه بر سرمای شدید کف پا شامل موارد زیر می‌شوند:
- احساس درد یا سوزش ضربانی در پاها و انگشتان پا
- گزگز یا بی‌حس شدن پاها و انگشتان پا
- دیرتر گرم شدن پاها نسبت به سایر اعضای بدن
- احساس درد هنگام راه رفتن یا ایستادن
- کم‌رنگ بودن پوست پا یا تغییر رنگ آن به قرمز، آبی و بنفش
- احساس سردی پا در ساعت مشخصی از روز یا شب
بیشتر بخوانید: واریس چیست؟
دلیل سردی پاها در شرایط و قسمت‌های مختلف پا
برخی افراد در شرایط خاص و در قسمت مشخصی از پاهای خود دچار سرمای شدید می‌شوند، که هر یک می‌توانند دلایل جداگانه‌ای داشته باشند. در ادامه به بررسی این دلایل می‌پردازیم:
۱- علت سردی مچ پا به پایین
علاوه بر دلایلی مانند کاهش جریان خون، آسیب عصبی ناشی از دیابت، کم‌خونی یا تیروئید کم‌کار می‌توان ایستادن طولانی‌مدت را یکی از مهم‌ترین علل یخ شدن مچ پا به پایین دانست. برخی افراد این عارضه را با گزگز یا بی‌حسی در پاها تجربه می‌کنند. اگر احساس سرما در مچ پای شما با علائم دیگری مانند درد و تغییر رنگ پوست همراه شد، هرچه سریع‌تر به دکتر داخلی مراجعه کنید. همچنین شما می‌توانید از طریق امکان مشاوره آنلاین با متخصص داخلی به راحتی و بدون نیاز به مراجعه حضوری ویزیت شوید.
۲- علت سردی پاها در شب
دلیل احساس سرمای شدید در پاها موقع خواب را می‌توان با دلایل کلی این عارضه یکی دانست. با این حال، برخی متخصصان عواملی همچون گردش خون ضعیف، دمای محیط اطراف، کمبود فعالیت بدنی در طول روز، پوشیدن لباس‌های تنگ که جریان خون را مختل می‌کنند و استرس شدید را در ایجاد سردی پاها هنگام خواب، موثرتر می‌دانند.
۳- علت سردی پا از زانو به پایین
احساس سرمای شدید در پاها، به‌ویژه زانو به پایین می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. شایع‌ترین دلایل آن شامل گردش خون ضعیف، دمای بسیار پایین محیط اطراف یا اختلالات سیستم عصبی بدن هستند. اگر یخ شدن پاها از زانو به پایین را به طور مداوم و مکرر احساس می‌کنید، ممکن است با برخی مشکلات جدی‌تر مانند کم‌کاری تیروئید، دیابت یا بیماری عروق محیطی مرتبط باشد.
۴- علت سردی پای نوزاد
گردش خون ضعیف اصلی‌ترین دلیل یخ شدن دست و پای نوزاد است. معمولا این مشکل در کودکان نارس که سیستم گردش خون هنوز کامل نشده و توان انتقال گرما به همه جای بدن را ندارد، رخ می‌دهد. دیگر دلیلی که متخصصان برای سردی دست و پای نوزادان عادی در نظر می‌گیرند، عادت نکردن آن‌ها به شرایط محیطی بیرون از شکم مادر است.
بیشتر بخوانید: علت درد مچ پای چپ در زنان
۵- علت سردی پا در تابستان
شاید فکر کنید یخ شدن پاها فقط در هوای سرد اتفاق می‌افتد، در حالی که برخی افراد در تابستان هم با این مشکل مواجه می‌شوند. تماس مستقیم پاها با سطح سرد و پوشیدن کفش نامناسب را می‌توان شایع‌ترین دلیل احساس سرما در پاها در فصل تابستان دانست. همچنین برخی متخصصان معتقدند، اختلال عروقی و سیستم عصبی بدن می‌توانند با یخ شدن پاها در تابستان مرتبط باشند.
سردی پا در بارداری نشانه چیست؟
تجربه سردی پاها در هفته اول بارداری یک امر طبیعی است. این وضعیت به دلیل تغییرات هورمونی بدن و اثرگذاری آن بر سیستم عصبی رخ می‌دهد. تغییرات هورمونی می‌توانند گردش خون به اندام‌های تحتانی بدن مانند پاها را کاهش دهند و موجب افزایش احساس سرما در آن ناحیه شوند. با این حال، اگر احساس کردید سرمای پای شما بیش از حد معمول است و با پوشیدن جوراب ضخیم برطرف نمی‌شود، حتما با پزشک متخصص زنان مشورت کنید؛ زیرا ممکن است سلامت شما یا جنین در خطر باشد.
شرایط و بیماری‌هایی که می‌توانند با سردی پاها در اوایل بارداری مرتبط باشند و باید توسط پزشک مورد بررسی قرار بگیرند، عبارت‌اند از:
- کم‌کاری تیروئید
- عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی
- کم‌خونی ناشی از فقر آهن
- اضطراب و حملات هراس
سردی پا در بارداری و جنسیت جنین
در برخی باورهای سنتی این اعتقاد وجود دارد که اگر پاهای مادر باردار بیش از حد سرد باشد، احتمال داشتن جنین پسر بیشتر است. این اعتقادات صرفا باورهای سنتی هستند و هیچ مدرک علمی معتبری برای اثبات آن‌ها وجود ندارد. اگر کنجکاوید جنسیت جنین خود را بدانید، باید کمی صبور باشید و در زمان مناسب از روش سونوگرافی تعیین جنسیت استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: کمردرد و پادرد از علائم بارداری
سرمای شدید پاها را چگونه درمان کنیم؟
برای از بین بردن سرمای بیش از حد پاها راه‌کارهای مختلفی وجود دارند که شامل موارد زیر می‌شوند:
درمان فوری سردی پا در خانه
برای درمان فوری این عارضه می‌توانید از راه‌کارهای خانگی موثر استفاده کنید. بهترین راه‌کارهای درمان خانگی سردی پا شامل موارد زیر هستند:
- حرکت کردن: برای به جریان انداختن خون در پاها، مخصوصا اگر تحرک کمی دارید باید به طور منظم چند دقیقه روی انگشتان پا بایستید، سپس به حالت قبل برگردید. این کار را چندین بار در طول روز انجام دهید.
- شستن پاها: پاهایتان را به مدت ۱۵ دقیقه درون وان یا لگن آب ولرم و کمی نمک قرار دهید.
- پوشیدن جوراب ضخیم: اگر کف خانه شما به اندازه کافی گرم نیست، حتما جوراب‌های ضخیم پشمی یا حوله‌ای بپوشید.
- استفاده از پد حرارتی: اگر موقع خوابیدن سرمای شدیدی در پاهای خود احساس می‌کنید، از پد حرارتی استفاده کنید.
- نوشیدن مایعات گرم: برای افزایش دمای بدن خود، می‌توانید دمنوش گیاهی مانند زنجبیل و دارچین یا آب گرم با عسل مصرف کنید.
- ماساژ پاها: ماساژ دادن پاها با روغن گرم مانند روغن زیتون یا روغن کنجد باعث افزایش گردش خون و گرم شدن سریع‌تر پاها می‌شود.
- فعالیت فیزیکی: برای گرم کردن پاها بهتر است در طول روز فعالیت بدنی منظمی داشته باشید. فعالیت‌هایی همچون پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری به افزایش گردش خون در پاها و از بین رفتن سرمای آن‌ها کمک می‌کنند.
درمان سردی پا با دارو
انتخاب بهترین دارو برای سردی پاها به علت آن بستگی دارد و باید توسط پزشک انجام شود. پزشک اگر این عارضه را ناشی از ضعف گردش خون تشخیص دهد، ممکن است داروهای بهبوددهنده گردش خون مانند سیلدنافیل یا پنتوکسی‌فیلین تجویز کند. همچنین مکمل‌های تقویتی مانند ویتامین B۱۲، منیزیم و امگا۳ در دسته بهترین قرص برای سردی پا قرار دارند که بهتر است پس از مشورت با پزشک مصرف شوند. در صورتی که سرمای شدید پاها ناشی از کم‌کاری تیروئید، نوروپاتی دیابتی یا سایر بیماری‌ها باشد، باید داروی موثر برای درمان آن‌ها توسط پزشک متخصص تجویز شود تا علائمی مانند یخ شدن پاها از بین بروند.
بیشتر بخوانید: درمان خانگی کشیدگی تاندون پا
درمان سردی پا در طب سنتی
اطباء طب سنتی، یخ شدن پاها را معمولا ناشی از ضعف گردش خون، سرد مزاجی و کاهش انرژی بدن می‌دانند. درمان‌های پیشنهادی برای این عارضه در طب سنتی شامل موارد زیر هستند:
درمان سردی پا با داروی گیاهی
برخی از گیاهان دارویی که در طب سنتی برای گرم کردن بدن و بهبود گردش خون در پاها مفید هستند، عبارت‌اند از:
- زنجبیل
- دارچین
- فلفل
- سیاه‌دانه
- بابونه
- اسطوخودوس
درمان سردی پا با حنا
استفاده از حنا در طب سنتی به دلیل داشتن طبع گرم برای افزایش گردش خون در پاها و کاهش سردی آن توصیه می‌شود. شما می‌توانید مقداری حنا را با آب مخلوط کرده و ترکیب به دست آمده را روی کف پاها بمالید و پس از ۳۰ دقیقه بشویید. همچنین برای تسکین درد و سوزش ناشی از یخ کردن پاها می‌توانید، مقداری حنا را به لگن آب ولرم اضافه کنید و پاها را به مدت ۱۰ دقیقه درون آن بگذارید.
راهنمای مراجعه به پزشک
سردی پا یکی از مشکلات نسبتا شایع است که می‌تواند بر اثر دلایل مختلفی مانند ضعف گردش خون، تیروئید کم‌کار، کم‌خونی، دیابت یا قرار گرفتن در معرض هوای بسیار سرد ایجاد شود. اگرچه این وضعیت در برخی موارد، واکنش طبیعی بدن به‌شمار می‌آید، اما در صورت ادامه داشتن و همراه شدن با علائمی همچون درد، تغییر رنگ در پوست، گزگز شدید یا بی‌حسی نیاز به بررسی دقیق توسط پزشک دارد.
ما در این مقاله از مجله درمانکده شما را با علل، علائم و راه‌کارهای درمان فوری سرمای شدید پاها آشنا کردیم. اگر در این زمینه سوالات بیشتری دارید، می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و از بهترین پزشکان متخصص مشورت بگیرید.
بیشتر بخوانید: علت گزگز پاها در شب
سوالات متداول
این عارضه می‌تواند به دلیل ضعف گردش خون، کم‌کاری تیروئید، نوروپاتی دیابتی، کم‌خونی، استرس شدید، بیماری رینود و اختلال سیستم عصبی ایجاد شود.
بیماری رینود، ایستادن برای زمان طولانی و پوشیدن کفش نامناسب را می‌توان اصلی‌ترین دلایل ایجاد سرمای شدید در انگشتان پاها دانست.
در روند درمان کاهش سرمای شدید پاها بهتر است مصرف لبنیات، ترشیجات، فست‌فودها، غذاهای دارای مواد نگهدارنده، گوشت قرمز، مواد غذایی بسیار چرب، چای و قهوه را محدود کنید.
منابع: verywellhealth | medicalnewstoday
