سوختگی سرد یا سرمازدگی و اثرات آن

شعله باز یا دمای بالا، تنها عامل سوختگی محسوب نمی‌شوند. در واقع، هم گرما و هم سرما می‌توانند پوست افراد را بسوزانند. هنگامی که فردی در معرض سرمای شدید قرار می‌گیرد و باعث آسیب جدی پوستی می‌شود، به این حالت سوختگی سرد یا سرمازدگی گفته می‌شود. همه آسیب‌های سوختگی نیاز به مراقبت پزشکی ندارند، برخی از آسیب‌های جزئی را می‌توان حتی در خانه درمان کرد. این سوختگی‌هایی است که باعث آسیب ماندگاری به پوست، ماهیچه‌ها و استخوان‌ها می‌شود به مراقبت پزشکی طولانی‌مدت نیاز داشته باشد.

در ادامه این مطلب از مجله درمانکده، برخی از تفاوت‌های کلیدی بین سوختگی سرد و سوختگی گرم را بررسی می‌کنیم. اگر قربانی یک جراحت سوختگی شده‌اید می‌توانیم با ارائه راهکاری مناسب و درخور شرایط‌تان به بهبود وضعیت‌تان کمک کنیم.

سوختگی در اثر سرما

قرار گرفتن در معرض دمای بسیار پایین می‌تواند منجر به باریک شدن رگ‌های خونی شود. این ممکن است خون را به سمت اندام‌های حیاتی هدایت کند تا از آن‌ها محافظت کند، که می‌تواند باعث شود حجم خون کاهش یافته به مناطقی از بدن که دور از اندام‌های مرکزی هستند برسد. به همین دلیل است که دست‌ها، انگشتان دست، پاها و انگشتان پا مستعد آسیب‌های ناشی از سرما سوختگی می‌شوند. افرادی که بیشترین خطر آسیب ناشی از سرما سوختگی را دارند، کودکان خردسال و افراد مسن هستند. علاوه بر این، کسانی که تحت تأثیر مواد مخدر یا الکل هستند ممکن است مانند یک فرد هوشیار به سرما واکنش نشان ندهند. آن‌ها نمی‌توانند متوجه ناراحتی ناشی از قرار گرفتن در معرض سرما شوند که می‌تواند منجر به سوختگی در سرما شود.

بیشتر بخوانید: عرق سوز شدن پوست چیست؟ علائم، روش های پیشگیری و درمان

بیشتر بخوانید: بیماری پروانه‌ای؛ تاول‌های پوستی که درمان ندارند!

علائم سوختگی سرد

برخی از علائم سوختگی بر اثر سرما می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• درد
• بی‌حسی
• خارش
• پوست قرمز، سفید، تیره یا خاکستری
• تاول
• مور مور
• پوست سخت یا مومی شکل
• بی حسی پوست
• پوست سفید، تیره یا خاکستری می‌شود
• بدن بی پاسخ یا غیرفعال می‌شود
• پوست پس از گرم شدن سرد یا سفت می‌شود
• تاول‌های پر از خون
• افزایش درد
• تب
• رنگ‌های در حال تغییر را بسوزانید
• ترشحات چرک یا سبز رنگ در محل سوختگی یافت می‌شود

اگر به طور جدی نگران سوختگی ناشی از یخ یا سرما هستید، باید توسط یک پزشک متخصص در جراحات سوختگی معاینه شوید.

بیشتر بخوانید: تاثیر کرونا بر پوست به چه صورت است؟

بیشتر بخوانید : درماتیت آتوپیک چیست؟ علت، علائم و راهکارهای درمانی

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

فوریت برای بهبود نتایج بیماران مبتلا به آسیب سرمازدگی یا سوختگی سرد کلیدی است. اگر سرمازدگی رخ داد یا مطمئن نیستید که سرمازدگی است یا یخ زدگی، نزدیک‌ترین مرکز ارائه دهنده درمان ترومبولیتیک برای سرمازدگی را پیدا کنید. بیمارانی که با سرمازدگی مراجعه می‌کنند را می‌توان به عنوان یک اورژانس عروقی در نظر گرفت و فوراً به متخصص سوختگی آموزش دیده در استفاده از tPA مراجعه کرد. علاوه بر این، تشخیص و درمان سریع آسیب‌های سرما سوختگی می‌تواند به طور قابل توجهی عوارض، از دست دادن بافت و احتمال قطع عضو مرتبط با این آسیب را کاهش دهد.

بیشتر بخوانید: ترک پوستی چیست؟ + علت، علائم و روش‌های درمان

علل ایجاد سوختگی سرد

عوامل دیگری که می‌توانند باعث سوختگی یخ شوند عبارت‌اند از:

• انجام فعالیت‌های ورزشی در دماهای سرد به ویژه در فصل زمستان
• مصرف داروهایی که جریان خون را محدود می‌کند.
• شرایط پزشکی که گردش خون را مختل می‌کند، مانند دیابت
• نوروپاتی محیطی یا سایر شرایطی که توانایی فرد را برای تشخیص آسیب‌ها کاهش می‌دهد.
• پدیده رینود
• بی‌خانمانی
• سیگار کشیدن

بیشتر بخوانید: کیست مویی چیست و چگونه درمان می شود

تفاوت سوختگی یخ با سرمازدگی با سوختگی داغ

سوختگی سرد یا یخ تا حدودی با سرمازدگی متفاوت است. در حالی که سوختگی یخ نتیجه تماس با یخ یا کیسه‌های یخ است، سرمازدگی زمانی اتفاق می‌افتد که قرار گرفتن بدن در معرض دمای بسیار پایین باعث یخ زدن پوست و بافت زیر آن می‌شود. سرمازدگی اگر به لایه‌های عمیق‌تر پوست نفوذ کند و به بافت و حتی استخوان آسیب برساند، می‌تواند باعث آسیب دائمی شود. سوختگی روی یخ بسته به ناحیه و لایه‌های بافتی که تحت تأثیر قرار می‌گیرند، تنها می‌توانند باعث ایجاد اسکار شوند. اگر سوختگی فقط اپیدرم را سوراخ کند، ممکن است باعث ایجاد زخم زیادی نشود. با این حال، آسیب‌هایی که به پوست آسیب می‌رسانند، زخم‌های جدی‌تری هستند که می‌توانند جای زخم بر جای بگذارند.

سوختگی‌های درجه یک و بیشتر سوختگی‌های درجه دو را می‌توان با درمان‌های خانگی بهبود بخشید، سوختگی‌های درجه سه می‌توانند تهدید کننده زندگی باشند و نیاز به مراقبت‌های پزشکی فوری دارند.

بیشتر بخوانید: آفتاب سوختگی و هر آنچه که در موردش باید بدانید

بیشتر بخوانید: علائم سرطان پوست، انواع و راه‌کارهای درمان قطعی آن

درمان سوختگی با سرما

ابتدا به پزشک متخصص پوست مراجعه کرده و سپس با معاینه و تشخیصی دقیق اقدام به درمان آسیب ناشی از سوختگی با سرما کنید. چنان‌چه اگر از کیسه یخ دچار یخ زدگی شده‌اید، ناحیه قرمز یا رنگ پریده همراه با احساس گزگز یا بی‌حسی است. در این مرحله می‌توان محل را گرم کرد و بدون هیچ گونه آسیب پوستی یا بافتی به حالت عادی بازگشت. با این حال، اگر این ناحیه احساس بی‌حسی کرد و متوجه قرمزی، لایه‌برداری، تورم یا تاول‌های پوست خود شدید، اینها نشانه‌های سرمازدگی هستند و نباید در خانه با خطر تشدید آسیب درمان شوند. اگر مشکوک هستید که آسیب ناشی از سرمازدگی است، اقدامات احتیاطی زیر را در روند مشاوره با فوق تخصص پوست انجام دهید:

• اگر احتمال یخ زدگی مجدد وجود دارد، ناحیه سرمازدگی را ذوب نکنید. انجماد مجدد ممکن است آسیب بافتی را حتی بدتر کند.
• برای گرم مناطق سرمازده، از استفاده از حرارت مستقیم خشک (مانند رادیاتور، آتش کمپ، پد حرارتی یا سشوار) خودداری کنید. گرمای مستقیم می‌تواند بافت‌هایی را که قبلاً آسیب دیده‌اند بسوزاند.
• از مالش یا ماساژ ناحیه آسیب دیده خودداری کنید.
• مطمئن شوید که تاول‌های روی پوست سرمازده را مختل نکنید.
• تمام لباس‌ها یا اقلام خیس را بردارید و فرد را به یک منطقه خشک منتقل کنید.

هم‌چنین مراکز سوختگی و بازسازی آمریکا (BRCA) توصیه می‌کنند که از تلاش برای درمان سوختگی سرد یا سرمازدگی در خانه بدون مشورت با یک متخصص خودداری کنید. برنامه‌های درمانی ناآگاه ممکن است منجر به از دست دادن بیشتر بافت، عفونت و قطع عضو شود.

بیشتر بخوانید: ۱۲ علامت مهم لوپوس

پیشگیری از سرما زدگی

در ابتدا لازم به ذکر است که آمادگی و آگاهی برای جلوگیری از همه اشکال سرمازدگی و سرمازدگی ضروری است.

برای کمک به جلوگیری از سوختگی سرد از کیسه یخ

• کیسه یخ یا مواد یخ زده را مستقیماً روی پوست قرار ندهید.
• کیسه یخ را در یک پارچه بپوشانید. کیسه پلاستیکی محافظت کافی را ایجاد نمی‌کند.
• مراقب قسمت‌های بی‌حس بدن باشید و هر بار کیسه یخ را بیش از 10 دقیقه روی آن نگذارید.
• با کیسه یخ به خواب نروید.
• کسانی که از قبل شرایطی دارند، به ویژه دیابت، باید قبل از استفاده از کیسه یخ با پزشک خود مشورت کنند.

بیشتر بدانید: سوختگی درجه یک چیست؟

برای کمک به جلوگیری از سایر مکانیسم‌های سرمازدگی

• زمانی که دمای هوا به طور خطرناکی پایین است، مدت زمان خارج از منزل را محدود کنید.
•  در هوای یخبندان و بادخیز، پوست در معرض هوا در عرض چند دقیقه دچار سرمازدگی می‌شود.
• مطمئن شوید که کسی می‌داند کجا می‌روید و چه زمانی باید در شرایط اضطراری غیر محتمل در آن‌جا باشید.
• هیدراته بمانید اما اگر قصد دارید در سرما بیرون بیایید از نوشیدن الکل خودداری کنید. نوشیدنی‌های الکلی می‌توانند باعث از دست دادن گرمای بدن شما سریع‌تر از حد معمول شوند.
• خشک ماندن، لباس‌های گشاد و گرم بپوشید، از جمله لباس‌های زیر که رطوبت را از بین می‌برند.
• مطمئن شوید که گوش‌ها و دست‌های شما کاملاً پوشانده شده‌اند.

بیشتر بخوانید: ٰسوختگی درجه 2 چیست؟

سوالات متداول

بیشتر بخوانید: خطرات هوای سرد بر پوست چیست؟

نتیجه‌گیری

با توجه به مطالعه مطلب سوختگی سرد یا سرمازدگی متوجه تفاوت مهم در سوختگی با حرارت و سوختگی با سرما شده‌اید این‌گونه می‌توانید بر اساس هر نوع و هر میزان درجه سوختگی خود بسته به تشخیص پزشک متخصص درمانکده اقدامات درمانی را از سر بگیرید و در نهایت بهبودی حاصل شود و همین‌طور با رعایت موارد پیشگیرانه از چنین آسیب ناخوشایندی می‌توانید از سلامتی‌تان به خوبی محافظت کنید.